IPTPP1/443-932/13-6/MW - Możliwość opodatkowania podatkiem od towarów i usług nieodpłatnego udostępnienia przez gminę budynku ratusza na rzecz miejskiego domu kultury.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 10 grudnia 2013 r. (data wpływu 16 grudnia 2013 r.), uzupełnione pismem z dnia 31 stycznia 2014 r. (data wpływu 5 lutego 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania podatkiem VAT nieodpłatnego udostępnienia Ratusza na rzecz MDK - jest prawidłowe.

W dniu 16 grudnia 2013 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

* opodatkowania podatkiem VAT odsprzedaży dokumentacji projektowej na rzecz zewnętrznej spółki z branży energetycznej,

* prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków na nabycie dokumentacji projektowej,

* braku opodatkowania podatkiem VAT nieodpłatnego udostępnienia Ratusza na rzecz MDK,

* prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków na rewitalizację Ratusza (wydatków innych niż nabycie powyższej dokumentacji projektowej).

Wniosek został uzupełniony w dniu 5 lutego 2014 r. w zakresie doprecyzowania przedmiotu wniosku.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Miasto Z (dalej: Miasto) jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT. Miasto realizuje projekt pn.: "...", rewitalizacja obejmuje wybrane kamienice (nie są one przedmiotem niniejszego wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej) oraz odbudowę Ratusza, zlokalizowanych w centrum Miasta. Wartość inwestycji w postaci odbudowy Ratusza przekracza kwotę 15 tys. PLN netto. Ratusz po wybudowaniu będzie własnością Miasta.

Wydatki w zakresie przedmiotowej inwestycji obejmują m.in. studium wykonalności, nabycie dokumentacji projektowej, usługi budowlane, wyposażenie. Ponoszone wydatki są dokumentowane przez dostawcóww.ykonawców wystawianymi na Miasto fakturami VAT z wykazanymi na nich kwotami VAT naliczonego.

Po zakończeniu realizacji inwestycji w postaci rewitalizacji Ratusza, Miasto planuje udostępnić budynek Ratusza Miejskiemu Domowi Kultury (dalej: MDK) do nieodpłatnego użytkowania. MDK jest samorządową instytucją kultury, działającą w szczególności na podstawie ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (ustawa ta nadaje MDK osobowość prawną) oraz ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych.

MDK będzie prowadzić swoją statutową działalność w Ratuszu. MDK będzie prowadził działalność w swoim imieniu i na swoją rzecz. W konsekwencji, Miasto z tytułu funkcjonowania Ratusza nie będzie osiągać żadnych przychodów, ani od MDK ani od innych jego potencjalnych użytkowników. Ponadto, nijako "na marginesie" prowadzenia powyższej inwestycji, Miasto dokonało na rzecz podmiotu zewnętrznego (spółka zajmująca się dostawą energii elektrycznej) odsprzedaży dokumentacji projektowej dotyczącej przyłącza sieci energii elektrycznej do Ratusza. Sprzedaż ta była wynikiem ustaleń ze spółką zewnętrzną, specjalizującą się w realizacji tego typu przyłączeń oraz dostarczania energii elektrycznej. Nie miała ona natomiast związku z samym modelem funkcjonowania Ratusza tj. nieodpłatnym jego udostępnianiem na rzecz MDK. Decyzje o rewitalizacji Ratusza oraz odsprzedaży dokumentacji nie miały wzajemnego wpływu przyczynowo - skutkowego. Sprzedaż dokumentacji miała charakter incydentalny, wynikający z ustaleń z podmiotem zewnętrznym z branży energetycznej. Cena odsprzedaży dokumentacji miała wartość bardzo niską w stosunku do wartości inwestycji w postaci rewitalizacji Ratusza. Dokumentacja została odsprzedana przez Miasto w formie papierowej.

W świetle uchwały w składzie siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego (dalej: Uchwała NSA) z dnia 24 czerwca 2013 r., sygn. I PPS 1/13, zgodnie z którą jednostki budżetowe nie powinny być traktowane jako odrębni od gmin podatnicy VAT, Miasto powzięło wątpliwości w zakresie rozliczeń na gruncie VAT (mimo, że MDK nie jest jednostką budżetową, a posiadającą osobowość prawną instytucją kultury). MDK jest zarejestrowany na potrzeby VAT.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

(we wniosku wskazane jako nr 3) Czy nieodpłatne udostępnienie Ratusza na rzecz MDK podlega opodatkowaniu VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, nieodpłatne udostępnienie Ratusza na rzecz MDK nie podlega opodatkowaniu VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Jak stanowi art. 7 ust. 1 tej ustawy, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Art. 8 ust. 1 ustawy o VAT wskazuje natomiast, iż świadczeniem usług jest każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

Natomiast w myśl art. 8 ust. 2 ustawy o VAT, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

* użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;

* nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Ponadto, w myśl art. 2 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym wykonują zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Do zadań własnych gmin należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty.

Stosownie do treści art. 7 ust. 1 zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. Zadania własne obejmują, zgodnie z brzmieniem art. 7 ust. 1 pkt 9 tej ustawy, również działalność gminną w zakresie kultury. Zakres pojęciowy tej działalności obejmuje komunalną działalność kulturalną, z wykorzystaniem wszelkich form prawnych, którymi może posłużyć się gmina i które zostały jej prawem przyznane w celu realizacji zadań Jedną z takich form stanowi użyczenie obiektu, będącego własnością gminną, na cele pozostające w zgodzie z szeroko pojętą działalnością kulturalną.

Mając na względzie powyższy stan prawny oraz fakt, że przedmiotowy budynek Ratusza służył Miastu na potrzeby realizacji zadań własnych Miasta w zakresie kultury, a czynność udostępnienia budynku na rzecz MDK będzie wykonywana nieodpłatnie, zdaniem Miasta, powyższe przesłanki zrównania czynności nieodpłatnych z odpłatnym świadczeniem usług nie zostaną spełnione. W konsekwencji, zdaniem Miasta, należy uznać, że nieodpłatne udostępnienie Ratusza na rzecz MDK na gruncie ustawy o VAT nie będzie stanowiło podlegającego opodatkowaniu VAT świadczenia usług.

Stanowisko Gminy znajduje potwierdzenie m.in. w interpretacji z dnia 26 stycznia 2012 r. o sygn. IPTPP4/443-53/11-4/JM, w której Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi wskazał, iż "Wobec powyższego należy stwierdzić że przekazanie składników majątku w formie umowy nieodpłatnego użytkowania na rzecz Spółki z o.o. z wyłącznym udziałem Wnioskodawcy nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT, z uwagi na nieodpłatność tej czynności oraz fakt, iż przekazanie składników majątku ww. spółki odbędzie się w związku z wykonywaniem przez Gminę we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność zadań publicznych (...)".

Ponadto, zdaniem Miasta na powyższy wniosek nie ma wpływu przywołana Uchwała NSA. Dotyczy ona bowiem tylko i wyłącznie jednostek budżetowych, a nie instytucji kultury.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Natomiast jak stanowi art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa o podatku od towarów i usług zalicza do grona usług każde świadczenie niebędące dostawą towarów. Z powyższego jednoznacznie wynika, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez podatników w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

Zgodnie z unormowaniami zawartymi w art. 8 ust. 2 ustawy, w pewnych, ściśle określonych przypadkach, również nieodpłatne świadczenie usług należy uznać za spełniające definicję odpłatnej dostawy towarów lub odpłatnego świadczenia usług, które na podstawie art. 5 ust. 1 podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

Jak wynika z art. 8 ust. 2 ustawy, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

Zatem opodatkowaniu podlegać powinno, jako odpłatne świadczenie usług, użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza (w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników), jeżeli przysługiwało mu prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego, w całości lub w części, przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych. Tylko łączne zaistnienie ww. przesłanek umożliwia zastosowanie fikcji prawnej i objęcie zakresem opodatkowania VAT usług świadczonych nieodpłatnie. Jeśli jeden z tych warunków nie jest spełniony Wnioskodawca nie powinien opodatkowywać takiego nieodpłatnego świadczenia usług.

Zauważyć należy, że dla ustalenia czy konkretne nieodpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu na mocy cytowanego wyżej przepisu istotne jest ustalenie celu takiego świadczenia. Jeżeli nieodpłatne świadczenie wpisywało się będzie w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu nie zostanie spełniona. Stwierdzenie takie uzależnione jednak jest od konkretnych okoliczności jakie w danej sprawie występują.

Ponadto wskazać należy, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega nieodpłatne świadczenie usług (inne niż wskazane w pkt 1) na cele inne niż działalność gospodarcza podatnika, bez względu na to czy podatnikowi przysługiwało, czy też nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy).

Z powyższego wynika, iż opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez "podatników" w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Należy zauważyć, że w myśl art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej - (Dz.Urz.UE.L Nr 347), zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Jednakże w przypadku, gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

Jak wynika z powyższego wyłączenie organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy z kategorii podatników ma charakter wyłączenia podmiotowo - przedmiotowego.

Aby to wyłączenie miało miejsce, muszą zostać spełnione dwa warunki:

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, itd., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Bowiem tylko w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2013 r. poz. 594 z późn. zm.), gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Stosownie do art. 7 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy, zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy kultury, w tym bibliotek gminnych i innych instytucji kultury.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT. Miasto realizuje projekt pn. "...", rewitalizacja obejmuje wybrane kamienice oraz odbudowę Ratusza, zlokalizowanych w centrum Miasta. Ratusz po wybudowaniu będzie własnością Miasta. Po zakończeniu realizacji inwestycji w postaci rewitalizacji Ratusza, Miasto planuje udostępnić budynek Ratusza Miejskiemu Domowi Kultury do nieodpłatnego użytkowania. MDK jest samorządową instytucją kultury, działającą w szczególności na podstawie ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (ustawa ta nadaje MDK osobowość prawną) oraz ustawy o finansach publicznych. MDK będzie prowadzić swoją statutową działalność w Ratuszu. MDK będzie prowadził działalność w swoim imieniu i na swoją rzecz. W konsekwencji, Miasto z tytułu funkcjonowania Ratusza nie będzie osiągać żadnych przychodów, ani od MDK ani od innych jego potencjalnych użytkowników.

W analizowanej sprawie należy wskazać, że aby uznać dane świadczenie za opodatkowane podatkiem VAT musi ono być odpłatne w myśl art. 8 ust. 1 w zw. z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, bądź też nieodpłatne, ale spełniające warunki wynikające z art. 8 ust. 2 ustawy. Zatem, aby uznać dane świadczenie za odpłatne, w myśl art. 8 ust. 1 ustawy, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Dla ustalenia czy konkretne nieodpłatne świadczenie podlega opodatkowaniu, w świetle art. 8 ust. 2 ustawy, istotne jest ustalenie celu takiego świadczenia.

Mając na uwadze opis sprawy oraz powołane wyżej przepisy, w tym przepisy o samorządzie gminnym, należy stwierdzić, że zadania dotyczące m.in. spraw kultury, należą do zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego. Oznacza to, że nieodpłatne udostępnienie budynku Ratusza Miejskiemu Domowi Kultury, tj. wykorzystanie go w celu wykonywania ww. zadań własnych, nie będzie spełniało przesłanek wynikających z art. 8 ust. 2 ustawy. Tym samym udostępnienie to będzie czynnością niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.

Reasumując, nieodpłatne udostępnienie Ratusza na rzecz MDK nie będzie podlegać opodatkowaniu VAT.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie, które nie zostały objęte pytaniem wskazanym we wniosku, nie mogą być - zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone.

Odnośnie powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych, należy zauważyć, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników i niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych i nie mają mocy prawa powszechnie obowiązującego co oznacza, że należy je traktować indywidualnie. Należy wskazać, iż powołane interpretacje dotyczą odmiennego stanu faktycznego od stanu w niniejszej sprawie.

Niniejszą interpretacją załatwiono wniosek w części dotyczącej zdarzenia przyszłego w zakresie opodatkowania podatkiem VAT nieodpłatnego udostępnienia Ratusza na rzecz MDK. Natomiast wniosek w pozostałej części został rozpatrzony odrębnymi rozstrzygnięciami.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.