IPTPP1/443-886/12-2/MW

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 8 października 2012 r. (data wpływu 14 listopada 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania usług odprowadzania ścieków - jest prawidłowe.

W dniu 14 listopada 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

* opodatkowania odprowadzania ścieków;

* odliczenia podatku naliczonego związanego z budową infrastruktury kanalizacyjnej i jej późniejszym utrzymaniem;

* odliczenia podatku naliczonego związanego z nabyciem usług administrowania oraz odbioru ścieków świadczonych przez ZGKiM;

* terminów, w jakich Gmina powinna dokonać odliczenia podatku naliczonego związanego z budową infrastruktury kanalizacyjnej.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Gmina jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT. Gmina realizuje od 2011 r. inwestycję polegającą na budowie kanalizacji sanitarnej w miejscowościach X, Y z tranzytem ścieków do oczyszczalni w Z. Ponoszone w tym zakresie wydatki są dokumentowane przez dostawcóww.ykonawców wystawianymi na Gminę fakturami VAT z wykazanymi na nich kwotami VAT naliczonego.

Dotychczas Gmina budowaną (inna, niż będąca przedmiotem niniejszego wniosku) infrastrukturę wodno-kanalizacyjną udostępniała nieodpłatnie gminnemu zakładowi budżetowemu, tj. Zakładowi Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej (dalej: Zakład lub ZGKiM). Takie rozwiązanie było również na samym początku, tj. w 2011 r. i na początku 2012 r. przewidywane w odniesieniu do budowanej kanalizacji w X i Y.

Jednakże po konsultacjach z kancelarią prawną w kwietniu 2012 r., tj. w trakcie budowy przedmiotowej kanalizacji sanitarnej, Gmina podjęła decyzję, iż po oddaniu inwestycji do użytkowania będzie wykorzystywała ją do czynności opodatkowanych VAT i tym samym odliczy VAT naliczony. Gmina wtedy, tj. właśnie w kwietniu 2012 r. (podczas analizy raportu przedstawionego przez kancelarię) postanowiła, że infrastruktura ta będzie służyła jej do świadczenia odpłatnych usług odprowadzania ścieków na rzecz odbiorców w tych dwóch miejscowościach. W międzyczasie, tj. po kwietniu 2012 r., Gmina rozważała także dzierżawę kanalizacji oraz świadczenie przy jej pomocy odpłatnej usługi przesyłu ścieków na rzecz Zakładu. Rozważania te nie doprowadziły jednak do zmiany podjętej w kwietniu 2012 r. decyzji.

Protokół odbioru robót został sporządzony na dzień 31 października 2012 r. Faktyczne oddanie przedmiotowej inwestycji do użytkowania, tj. podpisanie przez Gminę pierwszych umów z mieszkańcami (względnie firmami, instytucjami, etc.) na świadczenie usługi odprowadzania ścieków nastąpi nie wcześniej niż w listopadzie 2012 r. Na grudzień 2012 r. zostało natomiast zaplanowane sporządzenie dokumentu przyjęcia środka trwałego na majątek Gminy - tzw. dokument OT. Gmina zakłada, że w tym samym miesiącu, tj. w grudniu 2012 r. zostanie wydane również pozwolenie na użytkowanie wybudowanej infrastruktury kanalizacyjnej.

Gmina będzie obciążała mieszkańców za świadczone usługi odprowadzania ścieków. Pobierane opłaty będą dokumentowane wystawianymi przez Gminę fakturami VAT. Faktury te Gmina będzie ujmowała w swych rejestrach sprzedaży. Wartość netto wraz z należnym podatkiem VAT z tytułu świadczenia powyższych usług Gmina wykaże w składanych deklaracjach VAT-7. Infrastruktura kanalizacyjna pozostanie zatem własnością Gminy, a powyższe kwoty wynagrodzenia za usługi odprowadzania ścieków będą stanowiły przychód Gminy.

W ramach świadczenia powyższych usług przez Gminę, zamierza ona zlecić kilka wybranych, technicznych obowiązków administratorowi, tj. ZGKiM. Na podstawie stosownego porozumienia, administrator będzie odpowiedzialny m.in. za pobieranie od mieszkańców należnych Gminie opłat za usługi odprowadzania ścieków i przekazywanie ich na rachunek Gminy, wystawianie i rozsyłanie w imieniu Gminy faktur VAT oraz kontrolowanie sposobu korzystania z infrastruktury sanitarnej przez użytkowników. Wszelkie podejmowane przez administratora w powyższym zakresie czynności będą wykonywane jednak w imieniu Gminy i na jej rzecz, wskutek czego na wystawianych fakturach za świadczenie usług odprowadzania ścieków, jako sprzedawca będzie widniała Gmina. Z tytułu świadczenia usług administrowania na rzecz Gminy, Zakład będzie otrzymywał natomiast od Gminy stosowne wynagrodzenie (Zakład będzie wystawiał na rzecz Gminy faktury VAT z tego tytułu).

Po oddaniu przedmiotowej infrastruktury kanalizacyjnej do użytkowania, Gmina będzie ponosić także bieżące wydatki związane z jej utrzymaniem, związane, w szczególności z zakupem energii elektrycznej niezbędnej do jej funkcjonowania, jej przeglądami technicznymi, remontami, etc. Wydatki te będą dokumentowane wystawianymi na Gminę fakturami VAT.

Ponadto, Gmina będzie nabywała od Zakładu usługi odbioru powyższych ścieków do oczyszczalni. Odprowadzane przez Gminę od mieszkańców X i Y ścieki przy użyciu przedmiotowej infrastruktury kanalizacyjnej (na podstawie umów zawartych pomiędzy Gminą i odbiorcami) będą bowiem następnie doprowadzane przez Gminę do zarządzanej przez Zakład oczyszczalni ścieków (na podstawie umowy zawartej pomiędzy Zakładem i Gminą). Zakład będzie z tego tytułu pobierał od Gminy wynagrodzenie i wystawiał na jej rzecz faktury VAT.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy opisane usługi odprowadzania ścieków będą stanowić czynności opodatkowane VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, opisane usługi odprowadzania ścieków będą stanowić czynności opodatkowane VAT.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa o VAT), podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Stosownie natomiast do treści art. 15 ust. 6 ww. ustawy, nie uważa się za podatników organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Jako że jednostki samorządu terytorialnego są wyposażone w osobowość prawną oraz w określonym zakresie wykonują samodzielnie działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, należy uznać, iż spełniają zawartą w tym przepisie definicję podatnika VAT. Oznacza to, że w zakresie czynności cywilnoprawnych dokonywanych przez jednostki samorządu terytorialnego, nawet, gdy dotyczą one zadań własnych gmin, podmioty te powinny być uznawane za podatników VAT.

Zatem w przypadku, gdy Gmina realizuje należące do niej zadania na podstawie umów cywilnoprawnych, tj. na warunkach i w okolicznościach właściwych również dla podmiotów prowadzących działalność gospodarczą - powinna być ona traktowana jako podatnik VAT, gdyż w przedmiotowym zakresie działa ona de facio w sposób analogiczny do tych podmiotów.

Stosownie do treści art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu VAT podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Jednocześnie, w myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Z kolei zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

W konsekwencji, mając na uwadze fakt, iż świadczone na podstawie umów zawieranych w przyszłości z mieszkańcami usługi odprowadzania ścieków, za które Gmina będzie pobierać wynagrodzenie, nie będą stanowiły dostawy towarów, należy wnioskować, iż na gruncie ustawy o VAT powinny być one traktowane jako odpłatne świadczenie usług.

Ponadto, zdaniem Gminy, ani ustawa o VAT, ani też wydane na jej podstawie rozporządzenia, nie przewidują zwolnienia z VAT dla przedmiotowych usług.

Gmina pragnie przy tym podkreślić, iż powyższe stanowisko w podobnym stanie faktycznym zostało zaprezentowane w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 9 lipca 2012 r., sygn. ITPP2/443-505/12/MD, a także w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 14 marca 2012 r., sygn. ILPP1/443-1556/11-2/NS. W każdej z ww. interpretacji Dyrektor zgodził się w pełni ze stanowiskiem Wnioskodawcy, potwierdzając, iż świadczone przez niego usługi dostawy wody/odprowadzania ścieków podlegają opodatkowaniu VAT.

Stanowisko zgodne z powyższym zostało również wyrażone w interpretacji z dnia 24 sierpnia 2010 r., sygn. IPPP3/443-574/10-2/LK, w której Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie stwierdził, iż "Po zakończeniu inwestycji Gmina będzie dostarczać wodę mieszkańcom w oparciu o zawarte już umowy oraz będzie zawierać umowy na odprowadzanie i oczyszczanie ścieków, jako zadanie własne Gminy. W związku z realizacją przedmiotowego projektu wydatki poniesione przez Gminę będą związane z czynnościami opodatkowanymi. Gmina będzie pobierała od mieszkańców opłaty za odprowadzanie i oczyszczanie ścieków oraz za pobór wody wg stawek określonych w umowach. Gmina będzie wystawiała faktury związane z ww. sprzedażą opodatkowaną, więc dokonywane przez Gminę zakupy (tekst jedn.: zapłata za-wykonanie zadania inwestycyjnego pn. "Budowa sieci kanalizacji modernizacja hydroforni w... "), będzie powiązana ze sprzedażą opodatkowaną Gminy. Inwestycja ta będzie generować dochody, które będą dochodami Gminy. Z powyższego wynika, iż towary i usługi nabywane na potrzeby przedmiotowej inwestycji będą związane z wykonywaniem czynności opodatkowanych podatkiem VAT."

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Natomiast w art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Na mocy art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej - (Dz. Urz. UE L Nr 347), zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Jednakże w przypadku, gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

Na podstawie § 13 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 73, poz. 392 z późn. zm.), zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z powyższego przepisu jednoznacznie wynika, iż zwolnieniem od podatku VAT nie są objęte czynności realizowane przez jednostki samorządu terytorialnego, wykonywane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itd., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych).

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn.: Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.), gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne obejmują sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości, porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz, (art. 7 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy o samorządzie gminnym).

Analiza wskazanych powyżej przepisów prowadzi do następujących wniosków:

W związku z powyższym należy podkreślić, iż tylko spełnienie ww. warunków łącznie daje możliwość legalnego wyłączenia z kategorii podatników podatku od towarów i usług na mocy art. 15 ust. 6 ustawy, lub zwolnienia realizowanych czynności od podatku, w oparciu o § 13 ust. 1 pkt 12 powołanego wyżej rozporządzenia.

W świetle wskazanych regulacji, organy władzy publicznej oraz urzędy obsługujące te organy są wyłączone z kręgu podatników podatku od towarów i usług, wyłącznie przy wykonywaniu czynności nałożonych przepisami prawa, dla realizacji których zostały powołane. Jest to wyłączenie podmiotowo-przedmiotowe. Organy te są natomiast podatnikami podatku od towarów i usług w przypadku wykonywania czynności na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Kryterium podziału stanowi więc charakter wykonywanych czynności: Czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności w zakresie zadań własnych wykonywane przez samorządy oraz o charakterze prywatnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenia usług podlegają opodatkowaniu tym podatkiem. Powyższe kryterium podmiotowo-przedmiotowe dotyczy zwolnienia od opodatkowania VAT jednostek samorządu terytorialnego.

Z opisu sprawy wynika, że Gmina, będąca zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT, realizuje od 2011 r. inwestycję polegającą na budowie kanalizacji sanitarnej w dwóch miejscowościach. Infrastruktura ta będzie służyła Gminie do świadczenia odpłatnych usług odprowadzania ścieków na rzecz odbiorców w tych miejscowościach. Protokół odbioru robót został sporządzony na dzień 31 października 2012 r. Faktyczne oddanie przedmiotowej inwestycji do użytkowania, tj. podpisanie przez Gminę pierwszych umów z mieszkańcami (względnie firmami, instytucjami, etc.) na świadczenie usługi odprowadzania ścieków nastąpi nie wcześniej niż w listopadzie 2012 r. Na grudzień 2012 r. zostało natomiast zaplanowane sporządzenie dokumentu przyjęcia środka trwałego na majątek Gminy. Gmina zakłada, że w tym samym miesiącu, tj. w grudniu 2012 r. zostanie wydane również pozwolenie na użytkowanie wybudowanej infrastruktury kanalizacyjnej. Gmina będzie obciążała mieszkańców za świadczone usługi odprowadzania ścieków. Pobierane opłaty będą dokumentowane wystawianymi przez Gminę fakturami VAT. Faktury te Gmina będzie ujmowała w swych rejestrach sprzedaży. Wartość netto wraz z należnym podatkiem VAT z tytułu świadczenia powyższych usług Gmina wykaże w składanych deklaracjach VAT-7. Infrastruktura kanalizacyjna pozostanie zatem własnością Gminy, a powyższe kwoty wynagrodzenia za usługi odprowadzania ścieków będą stanowiły przychód Gminy.

Zawarcie przez Gminę umów cywilnoprawnych z mieszkańcami, firmami, instytucjami i obciążanie ich za świadczone usługi odprowadzania ścieków, które będą dokumentowane fakturami VAT będzie skutkowało uzyskiwaniem korzyści majątkowej po stronie Wnioskodawcy.

W konsekwencji Gmina będzie wykonywać czynności stanowiące odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ww. ustawy, które będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy i nie będą korzystały ze zwolnienia na podstawie § 13 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia, ponieważ przedmiotowe czynności w oparciu o umowy zawarte z mieszkańcami i podmiotami korzystającymi z usług odbioru ścieków będą wykonywane na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Reasumując, usługi odprowadzania ścieków będą stanowić czynności opodatkowane podatkiem od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zaznaczenia wymaga, że organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem zdarzenia przyszłego. Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu zdarzenia przyszłego. Podkreślenia wymaga, iż interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywiste zdarzenie przyszłe sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywało się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Jednocześnie należy zauważyć, że powołane przez Wnioskodawcę interpretacje zostały wydane w indywidualnych sprawach, w których indywidualnie oceniano opis zaistniałego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego i stanowisko wnioskodawcy. Powołane interpretacje nie stanowią źródła prawa i tut. Organ nie jest nimi związany.

Niniejszą interpretacją załatwiono wniosek w części dotyczącej opodatkowania usług odprowadzania ścieków.

Natomiast wniosek w części dotyczącej:

* odliczenia podatku naliczonego związanego z budową infrastruktury kanalizacyjnej i jej późniejszym utrzymaniem w zaistniałym stanie faktycznym załatwiono interpretacją Nr IPTPP1/443-886/12-3/MW;

* odliczenia podatku naliczonego związanego z budową infrastruktury kanalizacyjnej i jej późniejszym utrzymaniem w zdarzeniu przyszłym załatwiono interpretacją Nr IPTPP1/443-886/12-4/MW;

* odliczenia podatku naliczonego związanego z nabyciem usług administrowania oraz odbioru ścieków świadczonych przez ZGKiM załatwiono interpretacją Nr IPTPP1/443-886/12-5/MW;

* terminów, w jakich Gmina powinna dokonać odliczenia podatku naliczonego związanego z budową infrastruktury kanalizacyjnej załatwiono interpretacją Nr IPTPP1/443-886/12-6/MW.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.