IPTPP1/443-657/11-4/RG

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółdzielni Mieszkaniowej, przedstawione we wniosku z dnia 8 sierpnia 2011 r. (data wpływu do BKIP w Piotrkowie Trybunalskim 22 sierpnia 2011 r.), uzupełnionym pismem z dnia 7 listopada 2011 r. (data wpływu 14 listopada 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania opłat pobieranych od wspólnot mieszkaniowych za korzystanie z mienia spółdzielni przeznaczonego do wspólnego użytkowania - jest nieprawidłowe.

W dniu 12 sierpnia 2011 r. do Biura Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania opłat pobieranych od wspólnot mieszkaniowych za korzystanie z mienia spółdzielni przeznaczonego do wspólnego użytkowania.

W związku z § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, pismem z dnia 18 sierpnia 2011 r., przesłało ww. wniosek Dyrektorowi Izby Skarbowej w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim (data wpływu 22 sierpnia 2011 r.), celem załatwienia zgodnie z właściwością miejscową.

Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 7 listopada 2011 r. w zakresie wskazania przepisów będących przedmiotem interpretacji oraz doprecyzowania własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Spółdzielnia Mieszkaniowa funkcjonuje w oparciu o przepisy Prawo spółdzielcze oraz ustawę o spółdzielniach mieszkaniowych i statut. Zgodnie z zapisem art. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych z dnia 15 grudnia 2000 r. (z późniejszymi zmianami) oraz zapisami statutu, spółdzielnia realizuje przedmiot swojej działalności poprzez:

* budowanie lub nabywanie budynków w celu ustanowienia na rzecz członków odrębnej własności znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych lub lokali o innym przeznaczeniu, a także ułamkowego udziału we współwłasności w garażach wielostanowiskowych,

* budowanie lub nabywanie budynków, w celu wynajmowania lub sprzedaży znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych lub lokali o innym przeznaczeniu.

* zarządzanie nieruchomościami.

Spółdzielnia zarządza Wspólnotami Mieszkaniowymi, które wyodrębniły się z zasobów mieszkaniowych Spółdzielni. Z art. 4 ust. 4 oraz art. 26 ust. 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych wynika, że właściciele lokali są obowiązani uczestniczyć w wydatkach związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni, które jest przeznaczone do wspólnego korzystania przez osoby zamieszkujące w określonych budynkach lub osiedlu. Obowiązki te wykonują przez uiszczanie opłat na takich samych zasadach jak członkowie spółdzielni.

Spółdzielnia będąca właścicielem budynków, budowli, innych środków trwałych i innych przedmiotów nietrwałych oraz właścicielem lub wieczystym użytkownikiem gruntów stanowiących mienie Spółdzielni, które przeznaczone jest do wspólnego korzystania dla Wspólnoty i jej członków, zawarła ze Wspólnotami Mieszkaniowymi umowy z których wynika, że Wspólnoty będą uiszczać miesięczne opłaty z tytułu korzystania z mienia Spółdzielni (koszty mienia spółdzielni obejmują utrzymanie zimowe, utrzymanie zieleni, prace porządkowe, podatek od nieruchomości, wieczyste użytkowanie gruntów, opłaty za odprowadzenie ścieków opadowych i roztopowych do miejskiej kanalizacji deszczowej). Do ww. opłat Spółdzielnia dolicza podatek VAT w wysokości 23%.

W złożonym uzupełnieniu Wnioskodawca jako przepisy będące przedmiotem interpretacji indywidualnej wskazał art. 43 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku od towarów i usług.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy do opłat za korzystanie z mienia Spółdzielni przeznaczonego do wspólnego użytkowania Spółdzielnia prawidłowo zastosowała stawkę VAT w wysokości 23%, czy też czynności te winny być zwolnione od podatku od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy (doprecyzowanym w uzupełnieniu wniosku), opłaty za użytkowanie mienia spółdzielni do wspólnego użytkowania powinny podlegać zwolnieniu na podstawie art. 43 ustawy o podatku od towarów i usług (dotyczy one gospodarki zasobami mieszkaniowymi i wysokość opłat ustalana jest na podstawie ponoszonych kosztów). Zgodnie z art. 4.4 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych właściciele lokali niebędący członkami spółdzielni są również obowiązani uczestniczyć w wydatkach związanych z eksploatacją i utrzymaniem ich lokali, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości wspólnych. Są oni również obowiązani uczestniczyć w wydatkach związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni, które są przeznaczone do wspólnego korzystania przez osoby zamieszkujące w określonych budynkach lub osiedlu. Obowiązki te wykonują przez uiszczanie opłat na takich samych zasadach, jak członkowie spółdzielni.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Z treści przepisu art. 7 ust. 1 powołanej ustawy wynika, że dostawą towarów jest przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Przez świadczenie usług - w myśl art. 8 ust. 1 ww. ustawy - rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Przepis art. 41 ust. 1 ustawy, stanowi, że stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Zgodnie z art. 146a pkt 1, wprowadzonym do ustawy art. 19 pkt 5 ustawy z dnia 26 listopada 2010 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budżetowej (Dz. U. Nr 238, poz. 1578), zmienionym na mocy art. 9 pkt 1 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 257, poz. 1726), w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści wskazanej ustawy, jak i przepisów wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 11 zwalnia się od podatku czynności wykonywane na rzecz członków spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali mieszkalnych, członków spółdzielni będących właścicielami lokali mieszkalnych lub na rzecz właścicieli lokali mieszkalnych niebędących członkami spółdzielni, za które są pobierane opłaty, zgodnie z art. 4 ust. 1, 2, 4 i 5 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych.

W świetle art. 4 ust. 1, 2, 4 i 5 ww. ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych:

* członkowie spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali, są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu.

* członkowie spółdzielni będący właścicielami lokali są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem ich lokali, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości wspólnych, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu.

* właściciele lokali niebędący członkami spółdzielni są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem ich lokali, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości wspólnych. Są oni również obowiązani uczestniczyć w wydatkach związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni, które są przeznaczone do wspólnego korzystania przez osoby zamieszkujące w określonych budynkach lub osiedlu. Obowiązki te wykonują przez uiszczanie opłat na takich samych zasadach, jak członkowie spółdzielni, z zastrzeżeniem art. 5.

* członkowie spółdzielni uczestniczą w kosztach związanych z działalnością społeczną, oświatową i kulturalną prowadzoną przez spółdzielnię, jeżeli uchwała walnego zgromadzenia tak stanowi. Właściciele lokali niebędący członkami oraz osoby niebędące członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali, mogą odpłatnie korzystać z takiej działalności na podstawie umów zawieranych ze spółdzielnią.

Należy również wskazać, że przytoczony wyżej przepis art. 43 ust. 1 pkt 11 ustawy wskazuje grupę osób, w przypadku których świadczenie przez spółdzielnie mieszkaniowe czynności, za które pobierane są opłaty na podstawie art. 4 ust. 1, 2, 4 i 5 cyt. ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, jest zwolnione przedmiotowo od podatku VAT. Zwolnienie to odnosi się wyłącznie do czynności wykonywanych przez spółdzielnię w związku z eksploatacją i utrzymaniem lokali mieszkalnych.

Stosownie do art. 26 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tekst jedn. Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 z późn. zm.) jeżeli w określonym budynku lub budynkach położonych w obrębie danej nieruchomości została wyodrębniona własność wszystkich lokali, po wyodrębnieniu własności ostatniego lokalu stosuje się przepisy ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali, niezależnie od pozostawania przez właścicieli członkami spółdzielni. W myśl ust. 2 tego przepisu właściciele lokali są obowiązani uczestniczyć w wydatkach związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni, które są przeznaczone do wspólnego korzystania przez osoby zamieszkujące w określonych budynkach lub osiedlu.

Z wyżej cytowanych przepisów wynika, że w sytuacji, o której mowa w art. 26 ust. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, gdy wszystkie lokale w danej nieruchomości zostały wyodrębnione, do praw i obowiązków właścicieli oraz zasad zarządzania nieruchomością wspólną, znajdą wprost zastosowanie przepisy ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali i jednocześnie ustaje reżim zarządu i administrowania wynikający z ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych.

Zgodnie z art. 6 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 z późn. zm.), ogół właścicieli, których lokale wchodzą w skład określonej nieruchomości, tworzy wspólnotę mieszkaniową, która może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozwaną. Przepis ten nie daje wspólnocie przymiotu osoby prawnej, lecz przymiot jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej. Jednostka powstała w oparciu o powyższy przepis art. 6 cyt. ustawy, posiada określoną strukturę organizacyjną, w skład której wchodzą (tworzą ją) właściciele lokali, zobowiązani do określonych zachowań i czynności wynikających z ustawy. Za zobowiązania dotyczące nieruchomości wspólnej wspólnota odpowiada bez ograniczenia, a każdy właściciel lokalu w części odpowiadającej jego udziałowi w tej nieruchomości. W celu reprezentacji interesów wspólnoty, zobowiązana jest ona w trybie przepisów ustawy o własności lokali ustanowić zarząd, który może być sprawowany bezpośrednio przez członków wspólnoty lub pośrednio przez podmiot z zewnątrz.

Z art. 13 ust. 1 ustawy o własności lokali wynika, że właściciel ponosi wydatki związane z utrzymaniem jego lokalu, jest obowiązany utrzymywać swój lokal w należytym stanie, przestrzegać porządku domowego, uczestniczyć w kosztach zarządu związanych z utrzymaniem nieruchomości wspólnej, korzystać z niej w sposób nie utrudniający korzystania przez innych współwłaścicieli oraz współdziałać z nimi w ochronie wspólnego dobra.

Z powyższych przepisów wynika, że wspólnota mieszkaniowa powstaje ex lege w sytuacji, gdy w określonym budynku lub budynkach położonych w obrębie danej nieruchomości została wyodrębniona własność wszystkich lokali (por. K. Pietrzykowski, Spółdzielnie mieszkaniowe, Komentarz, 4 wydanie, C.H. Beck, s.262).

Z treści wniosku wynika, iż Spółdzielnia Mieszkaniowa funkcjonuje w oparciu o przepisy prawo spółdzielcze oraz ustawę o spółdzielniach mieszkaniowych i statut. Wnioskodawca zarządza Wspólnotami Mieszkaniowymi, które wyodrębniły się z zasobów mieszkaniowych Spółdzielni. Wnioskodawca będąc właścicielem budynków, budowli, innych środków trwałych i innych przedmiotów nietrwałych oraz właścicielem lub wieczystym użytkownikiem gruntów stanowiących mienie Spółdzielni, które przeznaczone jest do wspólnego korzystania dla Wspólnoty i jej członków, zawarł ze Wspólnotami Mieszkaniowymi umowy, z których wynika, że Wspólnoty będą uiszczać miesięczne opłaty z tytułu korzystania z mienia Spółdzielni (koszty mienia spółdzielni obejmują: utrzymanie zimowe, utrzymanie zieleni, prace porządkowe, podatek od nieruchomości, wieczyste użytkowanie gruntów, opłaty za odprowadzenie ścieków opadowych i roztopowych do miejskiej kanalizacji deszczowej).

Mając na uwadze stan faktyczny sprawy oraz powołane, pobieranie przez Spółdzielnię opłat od wspólnot mieszkaniowych nie odbywa się na podstawie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, ale mają tu zastosowanie przepisy ustawy o własności lokali. Bowiem pobierane przez Spółdzielnie opłaty za korzystanie z jej mienia od wspólnot mieszkaniowych, nie wiążą się z wykonywaniem przez Wnioskodawcę zadań przewidzianych przez ustawę o spółdzielniach mieszkaniowych, ale są związane z prowadzoną działalnością gospodarczą tj. świadczenia usług na rzecz wspólnot mieszkaniowych.

W świetle wyżej powołanych przepisów, fakt ponoszenia przez wspólnoty opłat na takich samych zasadach jak członkowie spółdzielni, nie ma przesądzającego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Istotne jest bowiem to, że lokale mieszkalne w określonych budynkach położonych w obrębie danej nieruchomości nie wchodzą do zasobów mieszkaniowych spółdzielni i że ustanowione zostały wspólnoty mieszkaniowe.

Tym samym w przedmiotowej sprawie nie znajdzie zastosowania zwolnienie od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 11 ustawy o VAT.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach, ul. Prosta 10, 25-366 Kielce po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.