IPTPP1/443-521/11-5/MW - Nieodpłatne użyczenie przydomowych oczyszczalni ścieków mieszkańcom gminy a podatek od towarów i usług.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Gminy, przedstawione we wniosku z dnia 19 lipca 2011 r. (data wpływu 21 lipca 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia czy czynności nieodpłatnego użyczenia przydomowych oczyszczalni ścieków mieszkańcom Gminy nie stanowią odpłatnego świadczenia usług-jest prawidłowe.

W dniu 21 lipca 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku od towarów i usług w związku z realizacją inwestycji pn.: "...." oraz ustalenia czy czynności nieodpłatnego użyczenia przydomowych oczyszczalni ścieków mieszkańcom Gminy nie stanowią odpłatnego świadczenia usług.

Wniosek został uzupełniony w dniu 17 października 2011 r. o wskazanie ilości zdarzeń przyszłych, których wniosek dotyczy oraz o brakującą opłatę.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Gmina realizuje inwestycje w ramach umowy o przyznaniu pomocy w ramach działania "..." objętego PROW na lata 2007-2013 w zakresie "....".

W wyniku tego zadania inwestycyjnego zostanie wykonana sieć wodociągowa z przyłączami do posesji, modernizacja stacji uzdatniania wody, kanalizacja sanitarna ciśnieniowa oraz kompaktowe biologiczne przydomowe oczyszczalnie ścieków na terenie Gminy.

Inwestycja jest finansowana ze środków własnych Gminy oraz ze środków Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 - 2013 z udziałem Europejskiego Funduszu Rolnego. Przy realizacji tego zadania podatek VAT jest kosztem niekwalifikowanym.

Wybudowane przydomowe oczyszczalnie ścieków będą własnością gminy. Gmina jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, z tytułu czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych dotyczących m.in. najmu lokali mieszkalnych i użytkowych stanowiących własność Gminy oraz sprzedaży wody. Po zrealizowaniu etapu inwestycji "..." Gmina zawrze umowy nieodpłatnego użyczenia na czas nieokreślony na użytkowanie indywidualnych przydomowych oczyszczalni ścieków składających się z osadnika gnilnego, komory nitryfikacyjnej, osadnika wtórnego wraz z osprzętem. W umowie będzie istniał zapis, iż biorący w użyczenie ponosi koszty związane z utrzymaniem przydomowych oczyszczalni ścieków.

Zawarte zostaną ponadto umowy cywilnoprawne na opróżnianie i wywóz nieczystości ciekłych ze zbiorników bezodpływowych z przydomowych oczyszczalni ścieków. Z tego tytułu Gmina będzie pobierała opłaty za usługi związane z opróżnianiem zbiorników bezodpływowych - przydomowych oczyszczalni ścieków. Natomiast Gmina zawrze umowę z Gminnym Sp. z o. o na wywóz nieczystości ciekłych z przydomowych oczyszczalni ścieków od osób indywidualnych. Gmina posiada nowoczesną oczyszczalnię ścieków, która przyjmuje oprócz ścieków kanalizacyjnych również nieczystości ciekłe z przydomowych oczyszczalni ścieków i szamb.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.) Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy do zakresu działania Gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym. Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne obejmują sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy nieodpłatne użyczenie (nieodpłatne oddanie w użytkowanie) przydomowych oczyszczalni ścieków mieszkańcom Gminy nie będzie świadczeniem usług w myśl art. 8 ustawy o podatku VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, nieodpłatne użyczenie przydomowych oczyszczalni ścieków mieszkańcom Gminy nie będzie świadczeniem usług w myśl art. 8 ustawy o podatku VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy).

Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Zgodnie z § 13 ust. 1 pkt 12 obowiązującego od dnia 6 kwietnia 2011 r. rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 73, poz. 392), zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Na mocy art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.), gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

W świetle art. 7 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, zaspokojenie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy, w szczególności zadania własne obejmują sprawy m.in. wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz.

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jedynie wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie. Ustawodawca jednakże przewidział od powyższej reguły wyjątki, które zostały zawarte w przypadku dostawy towarów w art. 7 ust. 2 ustawy, a w przypadku świadczenia usług w art. 8 ust. 2 ustawy.

Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy - w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 kwietnia 2011 r. - za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

Z powyższego przepisu wynika, że aby nieodpłatne świadczenie usług podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, muszą być spełnione określone warunki:

* w przypadku użycia towarów stanowiących część przedsiębiorstwa - użycie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika oraz istnienie prawa podatnika do odliczenia - w całości lub w części - podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów (warunki te muszą być spełnione łącznie),

* w przypadku świadczenia usług - świadczenie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Za usługi świadczone do celów innych niż działalność gospodarcza należy uznać wszelkie usługi, których świadczenie odbyło się bez związku z potrzebami prowadzonej działalności gospodarczej. Niedopełnienie któregokolwiek z warunków określonych w art. 8 ust. 2 ustawy, jest podstawą do traktowania nieodpłatnej usługi jako niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Mając na uwadze regulacje zawarte w art. 252 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), rzecz można obciążyć prawem do jej używania i do pobierania jej pożytków (użytkowanie).

Użytkowanie jest ograniczonym prawem rzeczowym o najszerszej treści uprawnień, zatem stanowi największe obciążenie prawa własności. Ustanawia się je w sytuacji, gdy występuje potrzeba korzystania przez osobę trzecią z cudzej rzeczy w szerokim zakresie. Użytkowanie występuje pod dwoma postaciami: użytkowanie odpłatne i użytkowanie nieodpłatne.

Z opisu zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku wynika, że Wnioskodawca realizuje inwestycję w ramach działania "..." objętego PROW na lata 2007-2013 w zakresie "...." pn.."...". W wyniku tego zadania inwestycyjnego zostanie wykonana sieć wodociągowa z przyłączami do posesji, modernizacja stacji uzdatniania wody, kanalizacja sanitarna ciśnieniowa oraz kompaktowe biologiczne przydomowe oczyszczalnie ścieków na terenie gminy.

Gmina jest czynnym podatnikiem podatku VAT z tytułu czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Po zrealizowaniu inwestycji Wnioskodawca zawrze umowy nieodpłatnego użyczenia na czas nieokreślony na użytkowanie indywidualnych przydomowych oczyszczalni ścieków. Zgodnie z zapisami umowy biorący w użyczenie ponosi koszty związane z utrzymaniem przydomowej oczyszczalni ścieków. Ponadto zostaną zawarte umowy cywilnoprawne na opróżnianie i wywóz nieczystości ciekłych ze zbiorników bezodpływowych z przydomowych oczyszczalni ścieków. Z tego tytułu Gmina będzie pobierała opłaty za usługi opróżniania zbiorników bezodpływowych przydomowych oczyszczalni ścieków.

Treść powołanych wyżej przepisów wskazuje, iż aby uznać dane świadczenie za opodatkowane podatkiem VAT musi ono być odpłatne w myśl art. 8 ust. 1 w zw. z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, bądź też nieodpłatne, ale spełniające warunki wynikające z art. 8 ust. 2 ustawy.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Z opisu sprawy wynika, iż Gmina przekaże nieodpłatnie w użytkowanie przydomowe oczyszczalnie ścieków, zatem nie uzyska żadnego wynagrodzenia. W związku z tym nie można przedmiotowych czynności uznać za odpłatne i tym samym nie stanowią one usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy.

Natomiast aby nieodpłatne świadczenie usług podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT w rozumieniu art. 8 ust. 2 ustawy, musi ono służyć celom innym, niż działalność gospodarcza Wnioskodawcy. Analizując okoliczności faktyczne sprawy w kontekście obowiązujących w tym zakresie przepisów prawa stwierdzić należy, iż nieodpłatne użyczenie przydomowych oczyszczalni ścieków mieszkańcom Gminy, nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, z uwagi na nieodpłatność tej czynności oraz fakt, iż nie będzie miał w tym przypadku zastosowania art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy - nieodpłatne użycie towarów odbędzie się w związku z prowadzoną przez Gminę działalnością (odbiór nieczystości ciekłych z przydomowych oczyszczalni ścieków na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych).

Reasumując, czynności nieodpłatnego oddania w użytkowanie przydomowych oczyszczalni ścieków mieszkańcom Gminy nie są odpłatnym świadczeniem usług, o których mowa w art. 8 ustawy o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

W niniejszej interpretacji rozstrzygnięto wniosek w części dotyczącej ustalenia czy czynności nieodpłatnego użyczenia przydomowych oczyszczalni ścieków nie stanowią odpłatnego świadczenia usług. Natomiast wniosek dotyczący prawa Gminy do odliczenia podatku od towarów i usług w związku z realizacją projektu pn. "...." został rozstrzygnięty interpretacją.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie, ul. M.C. Skłodowskiej 40, 20-029 Lublin po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.