IPTPP1/443-43/11-3/MW - Możliwość zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT usług świadczonych przez spółkę dotyczących przekształceń rachunków bankowych klientów.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 12 lipca 2011 r. Izba Skarbowa w Łodzi IPTPP1/443-43/11-3/MW Możliwość zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT usług świadczonych przez spółkę dotyczących przekształceń rachunków bankowych klientów.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Sp. z o.o., przedstawione we wniosku z dnia 11 kwietnia 2011 r. (data wpływu 15 kwietnia 2011 r), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania usług świadczonych przez Spółkę polegających na realizacji przekształceń rachunku bankowego klienta-jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 15 kwietnia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania świadczonych przez Spółkę usług polegających na realizacji zmiany danych klienta/firmy na rachunku bankowym oraz na realizacji przekształceń rachunku bankowego klienta.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony zaistniały stan faktyczny.

Sp. z o.o. (dalej jako"Centrum") świadczy na rzecz Bank S.A. (dalej jako"Bank") usługi polegające na wykonywaniu określonych czynności związanych z prowadzoną przez Bank działalnością bankową. Podstawą prawną do powierzenia Centrum wykonywania ww. czynności jest art. 6a ust. 1 Prawa bankowego. W świetle ww. przepisu bank może, w drodze umowy zawartej na piśmie, powierzyć przedsiębiorcy lub przedsiębiorcy zagranicznemu wykonywanie:

* w imieniu i na rzecz banku usług pośrednictwa w zakresie czynności bankowych na podstawie umowy agencyjnej (w granicach ściśle określonych w przepisach art. 6a ust. 1 pkt 1 lit. a-k), a także

* czynności faktycznych związanych z działalnością bankową.

Świadczenie usług przez Centrum odbywa się na podstawie zawartej z Bankiem umowy o świadczenie usług oraz wystawianych przez Bank Zleceń Usługi. Zlecenia Usługi wystawiane są w razie konieczności zlecenia nowej usługi w ramach Zlecenia Usługi wystawiane w ramach przedmiotu umowy i uszczegóławiają zakres realizowanych przez Centrum usług.

Usługi świadczone przez Centrum na rzecz Banku w ramach umowy (oraz na podstawie wystawianych przez Bank Zleceń Usługi), obejmują między innymi:

I.

realizację zmian danych firmy lub danych osoby fizycznej na rachunku bankowym prowadzonym przez Bank oraz

II.

realizację przekształceń rachunku bankowego klienta.

Usługi realizowane są dla bankowości detalicznej prowadzonej przez Pion Bankowości Detalicznej Banku:

Czynności wykonywane w ramach świadczonych usług w zakresie zmiany danych firmy/osoby fizycznej mogą dotyczyć następujących danych:

(I) w przypadku zmiany danych firmy:

* nazwy firmy,

* skróconej nazwy firmy,

* numeru REGON,

* numeru NIP,

* numeru wpisu do ewidencji działalności gospodarczej,

* numeru KRS,

* standardu PKD,

* adresu siedziby firmy,

* adresu korespondencyjnego,

* numeru telefonu (firmy),

* numeru telefonu komórkowego (firmy),

* numeru zezwolenia/licencji/koncesji,

* daty wydania licencji,

* numeru faksu (firmy),

(II) w przypadku zmiany danych osobowych osoby fizycznej:

* imienia/imion (dopisanie lub usunięcie drugiego imienia)

* nazwisk,

* drugiego nazwiska lub usunięcia drugiego nazwiska,

* nazwiska panieńskiego matki,

* numeru PESEL,

* typu ID,

* serii i numeru paszportu,

* serii i numeru dokumentu tożsamości,

* serii i numeru dodatkowego dokumentu tożsamości,

* numer telefonu stacjonarnego,

* numer telefonu komórkowego,

* numer telefonu służbowego,

* numer telefonu grzecznościowego,

* adresu stałego,

* adresu korespondencyjnego,

* adresu e-mail,

* stanu cywilnego,

* zapisu dotyczącego płci,

* obywatelstwa,

* numeru NIP,

* nazwy urzędu skarbowego,

* zgód formalnych.

Usługi związane z obsługą przekształceń rachunku bankowego klienta dotyczyć mogą następujących rodzajów przekształceń:

* przekształceń rachunku indywidualnego we wspólny,

* przekształceń rachunku wspólnego w indywidualny,

* przystąpienia wspólnika,

* odstąpienia wspólnika,

* zmiany produktu.

Dyspozycje dokonania zmian danych oraz przekształceń rachunków bankowych mogą być składane przez Klientów Banku w następujący sposób:

* przez Internet (tylko zmiana danych);

* w mKiosku (tylko zmiana danych),

* za pośrednictwem Call Center - tzw. kanał COT ("Centrum Obsługi Telefonicznej"),

* za pośrednictwem Centrów Usług Finansowych tzw. CUF (tylko Multibank - proces realizowany przez pracowników CUF)

* drogą pocztową (list) (tylko zmiana danych, przekształcenia rachunków firmowych - Bank).

Zmiana danych - schemat postępowania Centrum

W związku z nałożonym na klientów w umowach o świadczenie usług finansowych, obowiązkiem aktualizacji danych, klient zobowiązany jest do informowania Banku o zmianie danych identyfikacyjnych oraz innych danych istotnych z punktu widzenia łączących strony umów. Klient zmiany danych może dokonać za pośrednictwem różnych kanałów komunikacji z bankiem, w zależności od tego jakiej zmiany danych dokonuje. Niektóre zmiany klient może wprowadzić poprzez internetowy serwis transakcyjny, gdzie zmianę potwierdza hasłem, może iść do placówki banku, jak również może wysłać pisemne oświadczenie o zmianie danych do banku. Przesyłane pisemne oświadczenie o zmianie danych indywidualnych/firmowych jest własnoręcznie podpisane przez klienta Banku. W przypadku Banku własnoręczność podpisu poświadczona musi być przez notariusza lub inną osobę zaufania publicznego. Na mocy zawartej umowy Bank zleca Centrum świadczenie usługi realizacji zmiany danych klientów na podstawie otrzymanych od klientów dyspozycji zmiany danych.

Składane przez klientów dyspozycje zmiany danych powinny zawierać:

* oświadczenie o zmianie danych,

* dokumenty (oryginały) lub ich kserokopie w zależności od rodzaju danych podlegających zmianie oraz w zależności od banku poświadczone za zgodność z oryginałem przez notariusza lub inną osobę zaufania publicznego, dokumentujące daną zmianę.

W razie wpływu dyspozycji zmiany danych, pracownik Centrum wykonuje następujące czynności w zależności od banku oraz rodzaju klienta banku (osoba fizyczna, firma-osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą):

(...)Bank - dane firmowe

* odbiera dyspozycję klienta złożoną za pośrednictwem na COT ("Centrum Obsługi Telefonicznej"),

* identyfikuje klienta i weryfikuje przyjętą dyspozycję z danymi w systemie A,

* w przypadku błędów w dyspozycji-dokonuje zwrotu dyspozycji do COT w celu jej poprawienia,

* w przypadku prawidłowej weryfikacji dyspozycji, przygotowuje i wysyła dokumentację do klienta do podpisu,

* oczekuje na wpływ dokumentów podpisanych przez klienta,

* po otrzymaniu dokumentów, weryfikuje zgodność podpisu klienta na dokumentach z bankową kartą wzoru podpisu,

* w przypadku niezgodności lub brakujących dokumentów sporządza i wysyła pismo do klienta celem uzyskania dyspozycji wolnej od błędów,

* w przypadku dalszych błędów na dokumentach powodujących brak możliwości zaakceptowania/wymiany lub dokonania korekty dyspozycji - ponownie drukuje i przygotowuje dokumenty dla klienta,

* ostatecznie po pozytywnej weryfikacji otrzymanych od klienta dokumentów, dokonuje bezpośrednio zmiany wybranych danych w systemie bankowym A,

* finalnie przygotowuje i przekazuje do archiwizacji oświadczenie zmiany danych, aneks bądź nową umowę (wraz z kserokopiami dokumentów).

B (osoba fizyczna, firma), Bank (osoba fizyczna)

* odbiera korespondencję przesyłaną przez klienta,

* dokonuje identyfikacji klienta (osoba fizyczna) w systemie A na podstawie danych zwartych w dyspozycji,

* dokonuje identyfikacji klienta (osoby fizycznej) i firmy na podstawie danych zawartych w oświadczeniu o zmianie danych,

* jeżeli dyspozycja pochodzi od klienta Banku pracownik Centrum dodatkowo:

* rejestruje otrzymaną korespondencję w aplikacji zewnętrznej A,

* weryfikuje zgodność podpisu klienta z bankową kartą wzorów podpisów,

* w przypadku niezgodności lub brakujących dokumentów sporządza i wysyła pisma do klientów celem uzyskania wolnej od błędów dyspozycji,

* jeżeli dyspozycja pochodzi od klienta Banku i jest pozbawiona błędów, wypełnia elektroniczny wniosek zmiany danych w aplikacji do obsługi i procesowania wniosków klienta; po wypełnieniu wniosku, aplikacja zmienia dane w systemie A;

* jeżeli dyspozycja pochodzi od klienta Banku, dokonuje bezpośrednio zmiany wybranych danych w systemie bankowym A,

* finalnie przygotowuje i przekazuje do archiwizacji oświadczenie zmiany danych (wraz z kserokopiami dokumentów).

Przekształcenia rachunku bankowego-schemat postępowania Centrum

W związku z oferowaną przez Bank wobec swoich klientów możliwością przekształcenia umowy o prowadzenie rachunku bankowego z rachunku indywidualnego na wspólny lub odwrotnie, przystąpienia lub odstąpienia wspólnika lub powstałą potrzebą przekształcenia rachunku np. w związku z wygaśnięciem uprawnień do korzystania z określonego typu rachunku (rachunek studencki w świetle ukończenia studiów) Bank zleca Centrum wykonywanie usług przekształcenia rachunku bankowego po złożeniu dyspozycji przez klienta. W ramach świadczonych przez Centrum usług w zakresie obsługi przekształceń rachunku bankowego, do obowiązków pracownika Centrum należy wykonanie następujących czynności:

* odbiór dyspozycji klienta,

* identyfikacja klienta,

* weryfikacja danych klienta zawartych na dyspozycji z danymi zawartymi w systemie (numer dowodu tożsamości, imię i nazwisko itp.),

* w przypadku błędnie przyjętej dyspozycji przez operatora COT - zwrot dyspozycji do COT w celu jej poprawienia,

* w przypadku dopisania lub odpisania klienta do rachunku z linią kredytową - weryfikacja klienta w Bankowym Rejestrze Klientów,

* wydrukowanie dokumentów do przekształcenia rachunku i przygotowanie ich do wysyłki,

* przygotowanie wysyłki dokumentów do klienta,

* oczekiwanie na wpływ dokumentów podpisanych przez klienta, po otrzymaniu przesyłki zwrotnej od klienta sprawdzenie kompletności dokumentów potrzebnych do przekształcenia rachunku,

* w przypadku Banku sprawdzenie zgodności wzoru podpisu klienta z bankową kartą wzorów podpisów

* w przypadku negatywnej weryfikacji przesyłki:

a.

wydrukowanie i przygotowanie formularza reklamacyjnego dla kuriera (wraz z opisem przyczyn reklamacji) i przekazanie przesyłki reklamacyjnej do firmy kurierskiej;- dotyczy Banku,

b.

w przypadku błędów na dokumentach, powodujących brak możliwości zaakceptowania/wymiany lub dokonania korekty-ponowne wydrukowanie i przygotowanie dokumentów dla klienta,

c.

w przypadku niezgodnego wzoru podpisu ponowne wysłanie umowy do klienta (Bank),

d.

w przypadku niezgodności lub innych braków sporządzenie i wysłanie pisma do klienta,

e.

wysłanie do klienta e-maila informującego o ponownej wizycie kuriera - dotyczy Banku,

* w przypadku pozytywnej weryfikacji przesyłki-dokonanie w systemie bankowym A przekształcenia rachunku poprzez dokonanie odpowiednich wpisów w systemie,

* sporządzenie i wysłanie do klienta potwierdzenia otwarcia nowego rachunku - dotyczy Banku

* w przypadku przekształceń rachunków indywidualnych (zmiana produktu) w Banku - zamknięcie istniejących kart w dniu przekształcenia i otwarcie nowych kart,

* dokonanie wpisu w korespondencji seryjnej uwag o odpowiedniej treści-dotyczy Banku,

* przygotowanie i przekazanie dokumentacji do archiwizacji.

Wynagrodzenie Centrum z tytułu świadczonych na rzecz Banku usług związanych z realizacją zmian danych i przekształceń rachunku bankowego ustalone jest jako stała kwota pomnożona przez liczbę zrealizowanych zmian danych/przekształceń w danym okresie rozliczeniowym.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy usługi świadczone przez Centrum na rzecz Banku polegające na realizacji przekształceń rachunku bankowego korzystają ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 13 w związku z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz Banku usługi polegające na realizacji przekształceń rachunku bankowego korzystają ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 13 w związku z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT.

1.

Stan prawny.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku, między innymi usługi w zakresie: "depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług."

Zgodnie z art. 43 ust. 13 ustawy o VAT, zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 40, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 40.

2.

Usługi w zakresie realizacji zmiany danych klienta/firmy na rachunku bankowym oraz realizacji przekształceń rachunku bankowego, a warunki zwolnienia z VAT na gruncie art. 43 ust. 13 ustawy o VAT.

W ocenie Spółki świadczone przez nią na rzecz Banku usługi w zakresie:

I.

realizacji zmiany danych klienta/firmy na rachunku bankowym oraz

II.

realizacji przekształceń rachunku bankowego,

spełniają warunki uznania ich za usługi, o których mowa w art. 43 ust. 13 ustawy o VAT, gdyż:

I.

stanowią element świadczonych przez Bank usług finansowych w zakresie prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych (o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT), stanowiący odrębną całość oraz

II.

są właściwe i niezbędne do świadczenia ww. usług finansowych przez Bank.

Ad. (I)

Nie ulega wątpliwości, iż świadczone przez Centrum usługi w zakresie realizacji zmiany danych klienta/firmy na rachunku bankowym oraz realizacji przekształceń rachunku bankowego związane są ze świadczonymi przez Bank usługami finansowymi w zakresie prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, które są zwolnione z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT.

Na mocy umów rachunku bankowego zawartych z klientami, Bank zobowiązany jest do świadczenia usług finansowych na odpowiednim poziomie, zgodnie z prawem, z zachowaniem należytej staranności.

Podstawowym obowiązkiem klienta warunkującym możliwość zawarcia przez klienta umowy rachunku bankowego lub podpisania umowy kredytowej jest ustalenie przez bank tożsamości osoby wnioskującej o otwarcie rachunku lub uzyskanie kredytu. Bank jest instytucją specyficzną, w której działalności posiadanie aktualnych danych identyfikujących klienta jest niezwykle ważne, bowiem Bank świadcząc umowę rachunku bankowego jest depozytariuszem środków pieniężnych należących do jego klientów zatem musi być w stanie dokonać właściwej identyfikacji właściciela środków pieniężnych aby wykonywać jego dyspozycje, a jednocześnie zapobiec możliwości użycia funduszy należących do klienta banku przez osobę trzecią, nieuprawnioną do dysponowania rachunkiem. Z drugiej strony właściwa identyfikacja banku kredytobiorcy pozwala uniknąć sytuacji, w której nieuprawniona osoba mogłaby próbować uzyskać kredyt na rzecz osoby trzeciej, uzyskując w ten sposób pieniądze i bezprawnie przenosząc zobowiązanie do spłaty kredytu na osobę trzecią. W przypadku umów kredytowych właściwa identyfikacja kredytobiorcy jest oczywiście niezbędna również dla zabezpieczenia interesów banku pozwalając ustalić osobę zobowiązaną do spłaty kredytu, jej dane kontaktowe aby zapewnić stronom swobodny przepływ informacji w celu dokonywania ustaleń i wyjaśnień w trakcie obowiązywania umowy kredytowej. Zawierane z bankiem zarówno umowy o prowadzenie rachunku bankowego, jak i umowy kredytowe mają charakter długoterminowy, często wieloletni. Naturalnym jest, iż w trakcie trwania tych umów podane przy ich zawieraniu dane identyfikacyjne klientów ulegają zmianie. Umowy o świadczenie usług finansowych nakładają na klientów obowiązek aktualizacji tych danych, klient zobowiązany jest do pisemnego informowania Banku o zmianie danych identyfikacyjnych oraz innych danych istotnych z punktu widzenia łączących strony umów. Jednocześnie Bank ma obowiązek dokonać zmiany zgłoszonych mu przez klienta danych w swych bazach. W świetle ww. regulacji, zmiana danych posiadacza rachunku albo osób go reprezentujących, których dane są zarejestrowane w systemie bankowym Banku, wymaga zweryfikowania ich tożsamości oraz przedstawienia dokumentów poświadczających fakt zmiany. Obowiązek zgłoszenia Bankowi zmian danych oraz obowiązek zarejestrowania w systemie Banku zgłoszonych przez klienta zmian danych (samodzielnie przez Bank lub z wykorzystaniem usług zewnętrznego podmiotu) należą do wzajemnych zobowiązań umowy rachunku bankowego zawartej pomiędzy Bankiem a klientem. Jednocześnie prawidłowe zarejestrowanie w systemie zgłoszonej przez klienta zmiany danych (przez Bank albo podmiot zewnętrzny) warunkuje prawidłowe wywiązanie się przez Bank ze zobowiązań umownych wobec klienta (w szczególności zapewnia: wskazanie w przelewach wychodzących oraz bankowych potwierdzeniach przelewu prawidłowych danych posiadacza rachunku jako zleceniodawcy przelewu, przyjęcie i realizację dyspozycji składanych za pośrednictwem Call Center (COT), wydanie karty debetowej do rachunku z aktualnymi danymi posiadacza rachunku, dostarczanie korespondencji z Banku na właściwy i aktualny adres klienta, w przypadku rachunków inwestycyjnych przesłanie informacji o osiągniętych dochodach kapitałowych na formularzu PIT 8C do klienta banku i właściwego urzędu skarbowego, itp.).

Ponadto w ramach prowadzonych rachunków bankowych Bank zapewnia swym klientom możliwość przekształcenia umowy o prowadzenie rachunku bankowego z rachunku indywidualnego na wspólny lub odwrotnie, przystąpienia lub odstąpienia wspólnika lub powstałą potrzebą przekształcenia rachunku np. w związku z wygaśnięciem uprawnień do korzystania z określonego typu rachunku (rachunek studencki w świetle ukończenia studiów). Klient otrzymuje możliwość zmiany warunków wiążącej go z bankiem umowy bez konieczności dopełnienia uciążliwych formalności i poniesienia konsekwencji związanych z wypowiedzeniem obowiązującej w danej chwili umowy o prowadzenie rachunku bankowego (np. konieczność spłaty debetu na rachunku) i podpisaniem w jej miejsce nowej umowy. Klient zachowuje zarówno numer rachunku jak i usługi, z których korzysta zmieniając jednocześnie sytuację prawną stron umowy.

W celu obniżenia kosztów działalności oraz uproszczenia wewnętrznej struktury organizacyjnej Bank zlecił Centrum świadczenie usług:

I.

realizacji zmiany danych klientów na podstawie otrzymanych od klientów dyspozycji zmiany danych oraz

II.

realizacji przekształceń rachunku bankowego (tj. przekształceń rachunku indywidualnego we wspólny, przekształceń rachunku wspólnego w indywidualny, przystąpienia wspólnika, odstąpienia wspólnika, zmiany produktu).

Niezależnie od faktu, iż czynności w zakresie realizacji zmiany danych klienta/firmy na rachunku bankowym oraz realizacji przekształceń rachunku bankowego nie są wykonywane samodzielnie przez Bank, lecz są zlecane do wykonania podmiotowi zewnętrznemu, usługi te niewątpliwie stanowią element świadczonych przez Bank usług finansowych w zakresie prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych.

Jednocześnie, z punktu widzenia klienta Banku, wykonywane przez Centrum czynności związane z realizacją zmiany danych klienta/firmy na rachunku bankowym oraz realizacją przekształceń rachunku bankowego są postrzegane tak, jakby były świadczone przez Bank (klient często nie ma świadomości, iż osoba, która zajmuje się realizacją złożonej przez niego dyspozycji zmiany danych/przekształcenia rachunku jest pracownikiem Centrum, a nie Banku). Okoliczność, który podmiot faktycznie zajmuje się realizacją dyspozycji nie ma zresztą z punktu widzenia klienta większego znaczenia, albowiem liczy się dla niego wyłącznie pozytywne załatwienie sprawy i uzyskanie od Banku usługi świadczonej zgodnie z zapotrzebowaniem klienta, zawartą umową oraz obowiązującymi przepisami prawa. W szczególności klient oczekuje od Banku, że dane osobowe wskazywane w generowanych przez Bank dokumentach są aktualne a także, że korespondencja od Banku będzie kierowana na właściwy adres wskazany przez klienta. Klient oczekuje również, iż zakres i treść świadczonej przez Bank usługi (np. co do rodzaju posiadanego rachunku bankowego) będzie odpowiadała jego potrzebom i życzeniom (w szczególności - że zaoferowane mu przez uprawnienie do dokonania przekształcenia rachunku bankowego zostanie przez Bank zrealizowane). W tym kontekście świadczone przez Centrum usługi w zakresie realizacji zmiany danych klienta/firmy na rachunku bankowym oraz realizacji przekształceń rachunku bankowego stanowią zatem element/część składową świadczonych przez Bank usług w zakresie prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT. Ponadto wykonywane przez Spółkę czynności stanowią "odrębną całość", o czym świadczy chociażby fakt, iż mogą zostać wyodrębnione z "podstawowej" usługi finansowej, której dotyczą i zlecone podmiotowi zewnętrznemu, co nie wpływa negatywnie na jakość i poziom wykonywanych czynności.

Ad (II)

Jednocześnie w ocenie Centrum, świadczone przez nią usługi polegające na

I.

realizacji zmiany danych klienta/firmy na rachunku bankowym oraz

II.

realizacji przekształceń rachunku bankowego, są właściwe i niezbędne do świadczenia przez Bank usług finansowych w zakresie prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych.

Jak wspomniano powyżej zapewnienie realizacji dyspozycji klientów w zakresie zmian danych klienta/firmy na rachunku bankowym jest jednym z warunków prawidłowego wywiązania się przez Bank ze zobowiązań związanych ze świadczonymi usługami finansowymi. Również realizacja zleconych przez klientów przekształceń rachunku bankowego (tj. przekształceń rachunku indywidualnego we wspólny, przekształceń rachunku wspólnego w indywidualny, przystąpienia wspólnika, odstąpienia wspólnika, zmiany produktu) zapewnia prawidłowe wywiązanie się przez bank z zagwarantowanej klientom możliwości dokonania tego rodzaju przekształcenia prowadzonego przez Bank rachunku bankowego, tj. umożliwia dokonanie zmiany warunków wiążącej strony umowy. Przekształcenie rachunku bankowego jest korzystniejszą oraz nieuciążliwą dla klienta formą zmiany wiążącej strony umowy, mającej skutki podobne do wygaśnięcia wzajemnych zobowiązań stron w drodze rozwiązania obowiązującej umowy oraz zawarcia umowy na nowych warunkach, które to czynności stanowią bez wątpienia wymienione w art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT usługi w zakresie prowadzenia rachunków pieniężnych.

Gdyby zatem Bank nie zlecał wykonania ww. czynności Spółce, to chcąc należycie wypełniać swe zobowiązania wobec klientów, tak czy inaczej byłby zobowiązany do samodzielnej realizacji zmian danych i przekształceń rachunków bankowych. W tym kontekście świadczona przez Centrum usługa jest niezbędna do świadczenia przez Bank usług finansowych w zakresie prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT.

Ponadto czynności wykonywane przez Centrum w ramach świadczonych usług obejmują czynności, które standardowo składają się na procedurę zmiany danych/przekształceń rachunków bankowych. Jak wspomniano powyżej czynności wykonywane przez Centrum obejmują przede wszystkim:

* odbiór dyspozycji klienta w zakresie przekształcenia rachunku lub oświadczenia zmiany danych,

* identyfikację klienta i weryfikację jego danych,

* w przypadku usługi przekształcenia rachunku - przygotowanie dokumentów do przekształcenia rachunku (np. zmienionej umowy) i przygotowanie ich do wysyłki do klienta oraz weryfikację prawidłowości przesyłki zwrotnej od klienta,

* rejestrację zmian danych/przekształceń rachunku w systemie bankowym poprzez dokonanie odpowiednich wpisów w systemie,

* przygotowanie i przekazanie dokumentów do archiwizacji.

Żadna z ww. czynności nie może być uznana za "nieodpowiednią" lub przekraczającą to, co jest niezbędne w ramach standardowej procedury rejestracji zmiany danych/przekształcenia rachunku. W związku z tym należy uznać, iż świadczone przez Centrum usługi są "właściwe" do świadczenia przez Bank usług finansowych w zakresie prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT.

W świetle powyższego należy uznać, iż świadczone przez Spółkę na rzecz Banku usługi w zakresie:

* realizacji zmiany danych klienta/firmy na rachunku bankowym oraz

* realizacji przekształceń rachunku bankowego,

- korzystają ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 13 w związku z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT, gdyż spełniają wszystkie warunki zwolnienia sprecyzowane w przedmiotowym przepisie.

3.

Regulacja zawarta w art. 43 ust. 13 ustawy o VAT w świetle art. 6a ust. 1 pkt 2 Prawa bankowego.

Jak wspomniano powyżej, powierzenie przez Bank wykonywania niektórych czynności związanych z działalnością bankową podmiotowi niebędącemu instytucją finansową jest dopuszczalne na gruncie art. 6a ust. 1 Prawa bankowego. W szczególności, zgodnie z art. 6a ust. 1 pkt 2 Prawa bankowego, bank może, w drodze umowy zawartej na piśmie, powierzyć przedsiębiorcy lub przedsiębiorcy zagranicznemu wykonywanie"czynności faktycznych związanych z działalnością bankową".

Regulacja zawarta w art. 6a Prawa bankowego normuje"zasady powierzania przez bank wykonywania określonych czynności innym podmiotom (pośrednictwo w zakresie czynności bankowych, tzw. outsourcing). Chodzi tu o podmioty nienależące do wewnętrznej struktury organizacyjnej banku (outsourcera), czyli podmioty "zewnętrzne" (zwane dalej także insourcerami)" (por. Komentarz do art. 6 (a) ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz. U.02.72.665), F. Zoll (red.), A. Adamek, K. Bitner-Przybylska, M. Brożyna, M. Chudzik, A. Frań, I. Karasek, K. Kohutek, K. Korus, R. Kwaśnicki, J. Lachner, J. Molis, M. Olczyk, K. Płończyk, P. Podlasko, M. Porzycki, A. Rataj, D. Rogoń, M. Rusinek, M. Spyra, T. Spyra, S. Szuster, P. Tereszkiewicz, A. Wacławik, F. Wejman, M. Wyrwiński. Prawo bankowe. Komentarz, Tom I i II, Zakamycze, 2005).

W doktrynie podkreśla się zalety tzw. "outsourcingu" czynności bankowych, w szczególności z punktu widzenia banku korzystającego z usług podmiotu zewnętrznego:

"Korzystanie z outsourcingu stanowiło (i nadal stanowi) powszechną praktykę w działalności banków. Z outsourcingiem wiążą się określone korzyści ekonomiczne dla banku. W wielu bowiem przypadkach powierzane podmiotowi zewnętrznemu czynności są przez niego realizowane lepiej, szybciej, a nierzadko i taniej (...). Poza tym bank, zlecając wykonywanie określonych czynności podmiotowi zewnętrznemu, uzyskuje możliwość koncentrowania się wyłącznie na swej podstawowej działalności (tzw. core business), co może przyczynić się do poprawy jej jakości." (Komentarz do art. 6 (a) ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz. U.02.72.665), F. Zoll (red.), A. Adamek, K. Bitner-Przybylska, M. Brożyna, M. Chudzik, A. Frań, I. Karasek, K. Kohutek, K. Korus, R. Kwaśnicki, J. Lachner, J. Molis, M. Olczyk, K. Płończyk, P. Podlasko, M. Porzycki, A. Rataj, D. Rogoń, M. Rusinek, M. Spyra, T. Spyra, S. Szuster, P. Tereszkiewicz, A. Wacławik, F. Wejman, M. Wyrwiński. Prawo bankowe. Komentarz, Tom I i II, Zakamycze, 2005.)

Zdaniem Spółki, biorąc pod uwagę istotę i cel regulacji Prawa bankowego dotyczącej tzw. "outsourcingu" czynności bankowych, zakres usług zwolnionych z VAT na podstawie art. 43 ust. 13 ustawy o VAT, należy rozpatrywać z uwzględnieniem zakresu zastosowania art. 6a ust. 1 Prawa bankowego. Innymi słowy, w ocenie Centrum, interpretując użyte w art. 43 ust. 13 ustawy o VAT sformułowanie"usługa stanowiąca element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej" należy dążyć do ujednolicenia zakresu tego pojęcia z pojęciem "czynności faktyczne związane z działalnością bankową" użytego w art. 6a ust. 1 pkt 2 Prawa bankowego. Zdaniem Spółki, brzmienie art. 43 ust. 13 ustawy o VAT zdaje się sugerować, iż istota przedmiotowej regulacji polegać miała na zrównaniu zasad opodatkowania VAT określonych czynności, które łącznie składają się na świadczenie usług finansowych (w przypadku Banku - działalnością bankową), niezależnie od tego, przez kogo są one wykonywane (tj. niezależnie od tego, czy bank wykonuje je samodzielnie, czy też zleca ich wykonanie podmiotom trzecim w ramach umowy zawartej na podstawie art. 6a ust. 1 Prawa bankowego). Taka wykładnia byłaby zresztą jak najbardziej uzasadniona, biorąc pod uwagę fakt, iż Bank sam świadczący usługę finansową zwolnioną z VAT i jednocześnie korzystający z usług podmiotu zewnętrznego w zakresie czynności, o których mowa w art. 6a ust. 1 Prawa bankowego, nie miałby prawa do odliczenia podatku naliczonego związanego z zakupioną usługą (w sytuacji, gdyby taka usługa zewnętrzna nie korzystała ze zwolnienia z VAT).

W świetle powyższego, konieczne jest ustalenie, jakie konkretnie czynności mogą zostać powierzone podmiotowi zewnętrznemu na podstawie art. 6a ust. 1 Prawa bankowego, w szczególności jego pkt 2 (i czy do zakresu tych czynności można zaliczyć świadczone przez Centrum usługi w zakresie realizacji zmiany danych klienta/firmy na rachunku bankowym oraz realizacji przekształceń rachunku bankowego). Wskazówki co do interpretacji pojęcia "czynności faktyczne związane z działalnością bankową" użytego w art. 6a ust. 1 pkt 2 Prawa bankowego zostały zawarte w piśmie Narodowego Banku Polskiego z dnia 3 sierpnia 2004 r. NB-BPN-l-022-70/04 ("Stosowanie niektórych przepisów dotyczących outsourcingu"). Z ww. pisma wynika iż:"Prawo bankowe przewiduje w art. 6a ust. 1 pkt 2, możliwość powierzenia przez bank, na podstawie umowy zawartej na piśmie, wykonywania czynności faktycznych związanych z działalnością bankową. Na tle brzmienia tego przepisu powstaje pytanie o zakres przedmiotowy tego sformułowania. Kluczowe znaczenie dla rozstrzygnięcia tego problemu ma zdefiniowanie pojęcia "działalność bankowa". Należy przyjąć, że działalnością bankową w rozumieniu art. 6a ust. 1 pkt 2 Prawa bankowego jest zarówno wykonywanie czynności bankowych wskazanych w art. 5 ust. 1 i 2, jak również dokonywanie działań wymienionych w art. 6 ust. 1 tej ustawy. Bank może zatem zlecić wykonywanie czynności faktycznych, które pozostają w funkcjonalnym związku z działalnością bankową w powyższym znaczeniu. Ich zakres wyznacza przedmiot regulacji prawa bankowego, którym - zgodnie z art. 1 tej ustawy - są zasady prowadzenia tego rodzaju działalności. W konsekwencji do katalogu czynności, o których mowa w art. 6a ust. 1 pkt 2 Prawa bankowego, nie można zakwalifikować powierzenia takich czynności, jak np. prowadzenie stołówki pracowniczej w banku, sprzątanie pomieszczeń, w których jest wykonywana działalność bankowa, ochrona obiektów bankowych. (...) Przykładem powierzenia czynności faktycznych związanych z działalnością bankową w rozumieniu art. 6a ust. 1 pkt 2 Prawa bankowego będzie również zlecenie przez bank podmiotowi zewnętrznemu przeliczania, sortowania, pakowania oraz oznaczania opakowań banknotów i monet."

Konieczność istnienia bezpośredniego związku czynności faktycznych z działalnością bankową w rozumieniu art. 5 i 6 Prawa bankowego podkreślona została również w piśmie Narodowego Banku Polskiego z dnia 21 grudnia 2004 r. nr NB-BPN-l-022-70/04 ("Rekomendowane kierunki interpretacyjne przepisów ustawy - Prawo bankowe dotyczące outsourcingu"):"W piśmie z dnia 3 sierpnia 2004 r. do Prezesów Zarządów Banków zostały zarysowane ogólne kryteria kwalifikacji powierzanych przez bank działań do tej kategorii czynności. Należy przypomnieć, że zdaniem GINB, w art. 6a ust. 1 pkt 2 Prawa bankowego jest mowa o czynnościach faktycznych pozostających w funkcjonalnym związku z wykonywaniem czynności bankowych wskazanych w art. 5 ust. 1 i ust. 2 oraz z podejmowaniem działań wymienionych w art. 6 ust. 1 przywołanej ustawy. W trakcie rozstrzygania, czy określone czynności należy zakwalifikować do kategorii, o której mowa w art. 6a ust. 1 pkt 2 analizowanej ustawy, trzeba również pamiętać, ze zakres tych czynności wyznacza przedmiot regulacji prawa bankowego, którym zgodnie z art. 1 tej ustawy, są zasady prowadzenia działalności bankowej. Podczas interpretacji pojęcia "czynności faktycznych związanych z działalnością bankową" powstaje jednak problem określenia stopnia "związania" czynności faktycznych z działalnością bankową.

W przypadku czynności faktycznych, których wykonywanie zostało powierzone przedsiębiorcy w ramach pośrednictwa, w opinii GINB, uzasadniony jest pogląd, zgodnie z którym za tego rodzaju czynności należałoby uznawać jedynie czynności faktyczne pozostające w bezpośrednim związku z działalnością bankową, tzn. takie, które:

1.

można uznać za czynności cząstkowe (składowe) czynności wskazanych w art. 5 i 6 ust. 1 Prawa bankowego, lub

2.

bez których podjęcia, ze względu na istotę lub charakter czynności bankowej lub czynności z art. 6 ust. 1 Prawa bankowego (z którymi są one związane), nie jest możliwe należyte wykonanie umowy, mającej za przedmiot dokonanie czynności wymienionych w art. 5 i art. 6 ust. 1 przywołanej ustawy."

Z powyższych pism NBP wynika, iż zakres działalności bankowej wyznaczają przepisy art. 5 i 6 Prawa bankowego. Jednocześnie czynności faktyczne, które mogą zostać powierzone podmiotowi zewnętrznemu na podstawie art. 6a ust. 1 pkt 2 Prawa bankowego, muszą pozostawać w bezpośrednim i funkcjonalnym związku z działalnością bankową, co oznacza, iż przedmiotowe czynności faktyczne:

* powinny stanowić czynności cząstkowe (składowe) czynności bankowych określonych w art. 5 i 6 Prawa bankowego oraz

* powinny być niezbędne do należytego wykonania umowy mającej za przedmiot wykonanie czynności bankowych.

Należy zauważyć, iż powyższe przesłanki uznania danych czynności za "czynności faktyczne związane z działalnością bankową" są spójne z przesłankami warunkującymi zwolnienie z VAT usług określonych w art. 43 ust. 13 ustawy o VAT (przepis ustawy o VAT mówi bowiem o usługach stanowiących "element" usług finansowych, "właściwych i niezbędnych" do ich świadczenia). Zbieżność ta dodatkowo uzasadnia stanowisko Spółki, iż przy wykładni art. 43 ust. 13 ustawy o VAT należy kierować się zakresem regulacji zawartej w art. 6a ust. 1 pkt 2 Prawa bankowego.

W świetle art. 5 ust. 1 Prawa bankowego, czynnościami bankowymi są, między innymi:

* przyjmowanie wkładów pieniężnych płatnych na żądanie lub z nadejściem oznaczonego terminu oraz prowadzenie rachunków tych wkładów,

* prowadzenie innych rachunków bankowych

* przeprowadzanie bankowych rozliczeń pieniężnych,

* wykonywanie innych czynności przewidzianych wyłącznie dla banku w odrębnych ustawach.

Prowadzone przez Bank rachunki bankowe, których dotyczą realizowane przez Spółkę zmiany danych klienta/firmy na rachunku bankowym oraz przekształcenia rachunku bankowego, niewątpliwie mieszczą się w zakresie działalności bankowej zdefiniowanej w art. 5 Prawa bankowego. Jednocześnie usługi świadczone przez Bank są wymienione w art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT, jako usługi zwolnione z VAT (jako usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych). Ponadto, jak wykazano powyżej, usługi w zakresie realizacji zmian danych/przekształceń rachunków bankowych stanowią element/część składową zwolnionych z VAT czynności bankowych określonych w art. 5 Prawa bankowego (są z nimi bezpośrednio i funkcjonalnie powiązane). Usługi w zakresie realizacji zmian danych /przekształceń rachunków bankowych są również niezbędne do należytego wywiązania się przez Bank ze zobowiązań wobec klientów związanych ze świadczonymi na rzecz klienta usługami finansowymi zwolnionymi z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT. Zapewnienie realizacji dyspozycji klientów w zakresie zmian danych klienta/firmy na rachunku bankowym jest jednym z warunków prawidłowego (tj. zgodnego z umową) świadczenia przez Bank usługi finansowej, gdyż zapewnia w szczególności: dostarczanie korespondencji z Banku na właściwy i aktualny adres klienta oraz wskazywanie w przelewach wychodzących oraz bankowych potwierdzeniach przelewu prawidłowych danych posiadacza rachunku jako zleceniodawcy przelewu. Również realizacja zleconych przez klientów przekształceń rachunku bankowego (tj. przekształceń rachunku indywidualnego we wspólny, przekształceń rachunku wspólnego w indywidualny, przystąpienia wspólnika, odstąpienia wspólnika, zmiany produktu) zapewnia prawidłowe wywiązanie się przez Bank z zagwarantowanej klientom możliwości dokonania tego rodzaju przekształcenia prowadzonego przez Bank rachunku bankowego.

W świetle powyższego, czynności wykonywane przez Centrum w ramach świadczonej na rzecz Banku usługi w zakresie

I.

realizacji zmiany danych klienta/firmy na rachunku bankowym

II.

realizacji przekształceń rachunku bankowego,

Należy sklasyfikować jako"czynności faktyczne związane z działalnością bankową", o których mowa w art. 6a ust. 1 pkt 2 ustawy - Prawo bankowe. Świadczone przez Spółkę usługi są bowiem związane z wykonywanymi przez Bank czynnościami bankowymi wymienionymi w art. 5 Prawa bankowego, zwolnionymi z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT. Z tego względu, w ocenie Spółki, usługi w zakresie realizacji zmian danych /przekształceń rachunków należy również objąć zakresem zwolnienia z VAT przewidzianego w art. 43 ust. 13 ustawy VAT. Odmienna klasyfikacja przedmiotowych usług, skutkująca stwierdzeniem, iż podlegają one opodatkowaniu VAT na zasadach ogólnych, prowadziłaby do nieuzasadnionego zwiększenia obciążenia banków podatkiem VAT (albowiem Bank nie mógłby odliczyć podatku naliczonego związanego z nabyciem tego rodzaju usług od podmiotów trzecich). Akceptacja takiego stanowiska prowadziłaby również do nieuzasadnionego różnicowania sytuacji podatkowej banków powierzających wykonanie niektórych czynności związanych ze świadczonymi usługami finansowymi podmiotom trzecim, w stosunku do banków wykonujących takie czynności we własnym zakresie. W efekcie zanegowane zostałyby cele regulacji zawartej w art. 6a Prawa bankowego, polegające w szczególności na obniżeniu kosztów działalności banku.

4.

Cel uregulowania zawartego w art. 43 ust. 13 ustawy o VAT- zwolnienie z VAT"usług pomocniczych do usług finansowych".

W ocenie Centrum, ustalając zakres usług zwolnionych z VAT na podstawie art. 43 ust. 13 ustawy o VAT, należy również uwzględnić cel wprowadzenia przedmiotowej regulacji. Cel ten można odczytać analizując stenogramy z prac legislacyjnych nad projektem ustawy zmieniającej zakres zwolnień z VAT dotyczących, miedzy innymi, usług finansowych.

Obowiązujący od 1 stycznia 2011 r. zakres zwolnień z VAT przewidzianych dla usług finansowych został wprowadzony ustawą z dnia 29 października 2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 226, poz. 1476). Mocą przedmiotowej ustawy wprowadzono również zwolnienie zawarte w art. 43 ust. 13 ustawy o VAT. Należy jednakże podkreślić, iż pierwotna wersja projektu ww. ustawy nie przewidywała zwolnienia o treści odpowiadającej obecnemu przepisowi art. 43 ust. 13 ustawy o VAT. Propozycja tego przepisu została dodana w toku prac sejmowych nad projektem ustawy. Ze stenogramu posiedzenia sejmowej Komisji Finansów Publicznych z dnia 8 sierpnia 2010 r. wynika, iż:"Celem proponowanej zmiany jest rozwianie wątpliwości dotyczących zwolnienia usług pomocniczych do usług finansowych i ubezpieczeniowych. Zakresem zwolnienia objęte będą te usługi, które będą konieczne do prawidłowego wykonania, będącej przedmiotem transakcji, usługi finansowej lub ubezpieczeniowej.".

Z powyższego wynika, iż celem wprowadzenia uregulowania zawartego w art. 43 ust. 13 ustawy o VAT, było zwolnienie z opodatkowania VAT "usług pomocniczych do usług finansowych". Zgodnie z PKWiU z 1997 r., (która dla celów opodatkowania VAT miała zastosowanie do 31 grudnia 2010 r.) świadczone na rzecz Banku usługi (w szczególności związane z dokonywaniem bankowych rozliczeń pieniężnych, czynności pomocniczych związanych z obsługą działalności detalicznej banku, w tym obsługa korespondencji przychodzącej i wychodzącej, a także otwieranie, obsługa i zamykanie rachunków oraz przygotowywanie i przekazywanie dokumentów do archiwizacji) klasyfikowane były jako"Usługi pomocnicze związane z pośrednictwem finansowym pozostałe, gdzie indziej nie wymienione" (co znalazło potwierdzenie w otrzymanej przez Centrum klasyfikacji statystycznej Urzędu Statystycznego w Łodzi z dnia 4 lutego 2003 r. nr OISK-5672/KU-25/10-245/03).

Do tej samej kategorii PKWiU, zdaniem Centrum, należało zaliczyć świadczone przez nią usługi w zakresie

* realizacji zmiany danych klienta/firmy na rachunku bankowym oraz

* realizacji przekształceń rachunku bankowego.

Począwszy od 1 stycznia 2011 r. dla celów opodatkowania VAT ma zastosowanie PKWiU z 2008 r. Wprawdzie PKWiU z 2008 nie posługuje się już pojęciem"usług pomocniczych związanych z pośrednictwem finansowym" (tak jak miało to miejsce w przypadku PKWiU z 2004 r. oraz 1997 r.), jednakże użyte w PKWiU z 2008 r. sformułowanie"usługi wspomagające usługi finansowe" ma de facto analogiczne znaczenie i może być z powodzeniem uznane za jego synonim. Świadczy o tym chociażby fakt, iż w Uwadze nr 1 do Sekcji PKWiU z 2008 r. (która obejmuje działy od 64 do 66) wyraźnie wskazano, iż sekcja ta obejmuje:"usługi finansowe, włączając ubezpieczenia, reasekurację, usługi związane z funduszami emerytalnymi oraz usługi pomocnicze w stosunku do usług finansowych".

Skoro zatem, jak wspomniano powyżej, celem regulacji zawartej w art. 43 ust. 13 ustawy o VAT było objęcie zwolnieniem z VAT"usług pomocniczych do usług finansowych" (na gruncie przepisów obowiązujących do końca 2010 r.), oznacza to, iż począwszy od 1 stycznia 2011 r. zakresem zwolnienia należy objąć te usługi, które są klasyfikowane jako"usługi wspomagające usługi finansowe" na gruncie PKWiU z 2008 r., w tym świadczone przez Centrum usługi w zakresie

* realizacji zmiany danych klienta/firmy na rachunkach bankowych prowadzonych przez bank oraz

* realizacji przekształceń takich rachunków.

5.

Zwolnienie przewidziane w art. 43 ust. 13 ustawy o VAT, a projekt Dyrektywy Rady zmieniającej Dyrektywę 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej w odniesieniu do opodatkowania usług ubezpieczeniowych i finansowych.

Przewidziane w art. 43 ust. 1 pkt 7 i pkt 37-41 ustawy o VAT zwolnienie z opodatkowania określonych usług finansowych oraz ubezpieczeniowych stanowi implementację do polskich przepisów regulacji zawartej w art. 135 ust. 1 lit. a)-f) Dyrektywy 2006/112.

Zgodnie z ww. przepisem, obligatoryjnym zwolnieniem z VAT powinny być objęte następujące usługi finansowe/ubezpieczeniowe:

a.

transakcje ubezpieczeniowe i reasekuracyjne, wraz z usługami pokrewnymi świadczonymi przez brokerów ubezpieczeniowych i agentów ubezpieczeniowych;

b.

udzielanie kredytów i pośrednictwo kredytowe oraz zarządzanie kredytami przez kredytodawcę;

c.

pośrednictwo lub wszelkie działania w zakresie gwarancji kredytowych, poręczeń i wszelkich innych zabezpieczeń i gwarancji oraz zarządzanie gwarancjami kredytowymi przez kredytodawcę;

d.

transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące rachunków depozytowych, rachunków bieżących, płatności, przelewów, długów, czeków i innych zbywalnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem windykacji należności;

e.

transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące walut, banknotów i monet używanych jako prawny środek płatniczy, z wyłączeniem banknotów i monet będących przedmiotami kolekcjonerskimi, za które uważa się monety ze złota, srebra lub innych metali, jak również banknoty, które nie są zwykle używane jako prawny środek płatniczy lub które przedstawiają wartość numizmatyczną;

f.

transakcje, łącznie z pośrednictwem, jednakże z wyłączeniem przechowywania i zarządzania, których przedmiotem są akcje, udziały w spółkach lub związkach, obligacje i inne papiery wartościowe, z wyłączeniem dokumentów ustanawiających tytuł prawny do towarów oraz praw lub papierów wartościowych, o których mowa w art. 15 ust. 2.

Przed wejściem w życie Dyrektywy 2006/112, analogiczna regulacja była zawarta w art. 13 (B) lit. d) VI Dyrektywy.

Na podstawie literalnego brzmienia ww. przepisów można twierdzić, iż zakres przewidzianego w nich zwolnienia jest dość wąski. Z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dawniej Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości) wynika jednak, iż zakresem zwolnienia z VAT należy objąć nie tylko usługi finansowe ściśle wymienione w przepisach Dyrektyw świadczone przez uprawnione instytucje finansowe, ale również wszelkie usługi, które wprawdzie same w sobie nie posiadają cech usług wymienionych w Dyrektywie, ale są specyficzne i niezbędne do świadczenia usług zwolnionych, nawet jeśli podmiot je świadczący nie posiada przymiotu instytucji finansowej i nawet jeśli brak jest bezpośredniej umowy łączącej podmiot świadczący taką usługę z jej ostatecznym odbiorcą, tj. klientem banku (por. wyrok TSUE z dnia 5 czerwca 1995 r. w sprawie C-2/95 Sparekaseernes Datacenter (SDC) v. Skatteministeriet).

Analogiczne spostrzeżenia Trybunału odnośnie zakresu zwolnienia z VAT przewidzianego w Dyrektywie zostały zawarte w wyroku z dnia 4 maja 2006 r. w sprawie C-169/04 Abbey National plc v. Commissioners of CustomsExcise). W przedmiotowym wyroku Trybunał dodatkowo wskazał (pkt 68 wyroku), iż: " (...) z zasady neutralności podatkowej wynika, że podmioty gospodarcze powinny mieć możliwość wyboru modelu organizacyjnego, który z czysto gospodarczego punktu widzenia byłby dla nich najbardziej odpowiedni, nie narażając się na to, że przeprowadzane przez nie transakcje nie będą, objęte zwolnieniem z opodatkowania przewidzianym w art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy."

Z przytoczonego fragmentu wyroku wynika, iż zdaniem Trybunału, różnicowanie sytuacji podatkowej instytucji finansowej, która zleca wykonywanie niektórych czynności związanych ze świadczonymi usługami finansowymi podmiotowi zewnętrznemu (korzysta z tzw."outsourcingu") oraz takiej, która wykonuje wszelkie tego rodzaju czynności samodzielnie, naruszałoby zasadę neutralności VAT. Ze względu na konieczność respektowania owej zasady neutralności VAT, Trybunał dostrzegł zatem potrzebę poszerzenia zakresu zwolnienia ponad to, co wynika z literalnego brzmienia regulacji Dyrektyw.

Powyższe spostrzeżenia zapewne legły u podstaw przedstawienia przez Komisję Europejską projektu Dyrektywy Rady zmieniającej Dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej w odniesieniu do opodatkowania usług ubezpieczeniowych i finansowych (dalej jako"Projekt Dyrektywy").

Z uzasadnienia do Projektu Dyrektywy wynika, iż celem regulacji jest, w szczególności, zmniejszenie wpływu ukrytego VAT-u na koszty podmiotów świadczących usługi ubezpieczeniowe i finansowe. Cel ten ma zostać osiągnięty przez zastosowanie trzech środków przedstawionych we wniosku, w szczególności sprecyzowanie przepisów regulujących zwolnienie z VAT w usługach ubezpieczeniowych i finansowych.

W uzasadnieniu do Projektu Dyrektywy dostrzeżono, iż:"Definicje zwolnionych usług ubezpieczeniowych i finansowych są przestarzałe i doprowadziły do niejednolitej interpretacji i stosowania tych zwolnień przez państwa członkowskie. Zainteresowane podmioty muszą stawić czoła skomplikowanym przepisom prawnym, dotyczącym rozmaitych praktyk administracyjnych, powodującym poczucie niepewności prawnej wśród podmiotów gospodarczych i administracji podatkowych. Ta niepewność prawna prowadzi do wzrostu liczby spraw sądowych i kosztów administracyjnych podmiotów gospodarczych i administracji w związku ze stosowaniem tych zwolnień. Konieczne jest więc doprecyzowanie przepisów regulujących zwolnienie z VAT w usługach ubezpieczeniowych i finansowych w celu zwiększenia pewności prawnej i zmniejszenia kosztów administracyjnych podmiotów i administracji. (...)

Drugi problem stanowi VAT ukryty w strukturze kosztów usług ubezpieczeniowych i finansowych. W usługach finansowych i usługach ubezpieczeniowych wszystkie podmioty gospodarcze dążą do poprawy swojej konkurencyjności w związku z rosnącą konkurencją wewnętrzną wynikającą z tendencji do stworzenia jednolitego rynku ogólnoeuropejskiego, jak również z konkurencją ze strony podmiotów gospodarczych mających siedzibę poza UE. Przyczyną konsolidacji sektora była w dużej mierze potrzeba wzrostu wydajności, jednak strategie redukcji kosztów mogą przyjąć różną postać. Zmiany te są potęgowane powstawaniem szerszych ram prawnych dla zintegrowanego europejskiego rynku usług finansowych, określonego w planie działania w zakresie usług finansowych. Te ramy prawne potęgują konkurencję między podmiotami świadczącymi usługi ubezpieczeniowe oraz usługi finansowe poprzez stopniowe ujednolicanie warunków działania na rynku. W tym otoczeniu podmioty gospodarcze wykształciły rozmaite techniki zwiększenia konkurencyjności. Najczęściej stosowane podstawowe techniki polegają na: outsourcingu działalności (w celu obniżenia kosztów administracyjnych i kosztów pracy, np.: prowadzenie depozytu akcji, zadania administracyjne itp.). (...)

Techniki te powodują, że wartość jest tworzona w mniejszym stopniu wewnątrz firmy, a za to świadczona w formie usług na rzecz podmiotów oferujących ubezpieczenia i produkty finansowe przez niezależne osoby trzecie. Pociąga to za sobą problem wynikający z faktu, iż usługi tego typu nie mogą już podlegać zwolnieniu przyznanemu usługom finansowym i ubezpieczeniowym, a co za tym idzie musi być na nie zafakturowany VAT. VAT ten nie może często być odliczony przez klienta, gdyż ten nie ma prawa do odliczania podatku VAT, jako że sam świadczy usługi ubezpieczeniowe i usługi finansowe zwolnione z tego podatku. Tego rodzaju VAT niepodlegający odliczeniu staje się częścią kosztów. Wniosek zawiera elementy, które zredukują jego wpływ na koszty".

Powyższe założenia zostały odzwierciedlone w preambule do Projektu Dyrektywy:"W celu zapewnienia neutralności podatkowej, zwolnienia powinny być powiązane z charakterem przedmiotowych usług na bazie obiektywnych kryteriów ekonomicznych, nie zaś z osobami, które je świadczą.

Szczególna niepewność powstaje wówczas, gdy podmioty gospodarcze zlecają wykonanie określonych czynności niezależnym osobom lub łączą obszary działalności między podmiotami. W celu uniknięcia niepewności w tych przypadkach należy wyjaśnić, że działalności, które są częścią składową usługi ubezpieczeniowej lub finansowej, stanowiące odrębną całość i posiadające specyficzne oraz istotne cechy danej zwolnionej usługi podlegają zwolnieniu na warunkach stosowanych dla danej usługi."

Uwzględniając powyższe założenia, Projekt Dyrektywy, poza modyfikacją opisu zwolnionych z VAT usług finansowych i ubezpieczeniowych wymienionych w art. 135 ust. 1 lit. a)-g) Dyrektywy 2006/112, przewiduje również dodanie do art. 135 ust. 1a, zgodnie z którym:"Zwolnienie przewidziane w ust. 1 lit. (a)-(e) obejmuje świadczenie każdej części składowej usługi ubezpieczeniowej lub finansowej, stanowiącej odrębną całość i posiadającej specyficzne oraz istotne cechy danej usługi zwolnionej z opodatkowania." Przepis ten dotyczy, ogólnie ujmując, usług pomocniczych/wspierających usługi finansowe/ubezpieczeniowe. Należy podkreślić, że regulacja zawarta w zaproponowanym przez Komisję Europejską art. 135 ust. 1a Dyrektywy 2006/112 została niemalże dosłownie odzwierciedlona w art. 43 ust. 13 ustawy o VAT (zgodnie z art. 43 ust. 13 zwolnione z VAT są"usługi stanowiące element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej").

Zdaniem Centrum oznacza to, iż wprowadzając regulację zawartą w art. 43 ust. 13 ustawy o VAT, polski ustawodawca, uwzględniając założenia i cele Projektu Dyrektywy, uznał konieczność rozszerzenia zakresu zwolnienia z VAT wynikającego z art. 135 ust. 1 Dyrektywy 2006/112 o usługi wskazane w projektowanym art. 135 ust. 1a Dyrektywy (tj. o usługi pomocnicze/wspomagające usługi finansowe/ubezpieczeniowe).

Oznacza to, że przepis art. 43 ust. 13 ustawy o VAT, należy wykładać z uwzględnieniem opisanych powyżej założeń, które przyświecały Komisji Europejskiej przy tworzeniu Projektu Dyrektywy (wskazanych w uzasadnieniu oraz preambule do Projektu Dyrektywy). W szczególności należy wziąć pod uwagę konieczności zapobieżenia negatywnym skutkom finansowym dla banków tzw. outsourcingu części działalności. W sytuacji, gdyby zlecane podmiotom zewnętrznym usługi, ściśle związane ze świadczonymi przez bank usługami finansowymi, nie korzystałyby ze zwolnienia z VAT na zasadach analogicznych do"podstawowych" usług finansowych, zapłacony przez bank VAT w związku z nabyciem tego rodzaju usług nie podlegałby odliczeniu przez bank (który sam świadczy usługi finansowe zwolnione z tego podatku). Tego rodzaju VAT, niepodlegający odliczeniu, stanowiłby dla banku dodatkowy koszt działalności. Z uwagi na fakt, iż celem Projektu Dyrektywy było zredukowanie takich negatywnych skutków, poprzez objęcie zwolnieniem z VAT również usług związanych z usługami finansowymi zlecanych ("outsourcowanych") przez instytucje finansowe podmiotom zewnętrznym, należy uznać, iż tożsama intencja przyświecała polskiemu ustawodawcy przy wprowadzaniu uregulowania art. 43 ust. 13 ustawy o VAT.

W konsekwencji należy uznać, iż zakresem zwolnienia z VAT, przewidzianego w art. 43 ust. 13 ustawy o VAT, są objęte wszelkie usługi, które są bezpośrednio związane ze świadczonymi przez bank usługami finansowymi i które bank zlecił do wykonania podmiotowi zewnętrznemu na podstawie art. 6a ust. 1 Prawa bankowego. Zakres przedmiotowego zwolnienia niewątpliwie powinien zatem obejmować świadczone przez Centrum usługi w zakresie realizacji zmiany danych klienta/firmy na prowadzonym przez Bank rachunku bankowym oraz realizacji przekształceń rachunku bankowego. Przedmiotowe usługi są bowiem bezpośrednio i funkcjonalnie związane ze świadczonymi przez Bank, zwolnionymi z VAT (na podstawie art. 135 ust. 1 lit. d) Dyrektywy 2006/112 oraz odpowiadającego mu art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT) usługami w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, stanowiąc część składową przedmiotowych usług, posiadającą ich specyficzne oraz istotne cechy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zaistniałego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na mocy art. 5a ustawy, towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, stosowanie do treści art. 7 ust. 1 ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

W myśl art. 8 ust. 1 ww. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Stawka podatku, zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy, wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Stosownie do art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych towarów i usług stawki obniżone lub zwolnienie od podatku.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy, zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41 (art. 43 ust. 13 ustawy o VAT).

Natomiast w myśl art. 43 ust. 14 ustawy o VAT, przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41

Zgodnie zaś z ust. 15 art. 43 ustawy o VAT, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

1.

czynności ściągania długów, w tym factoringu;

2.

usług doradztwa;

3.

usług w zakresie leasingu.

Ustawa o podatku od towarów i usług nie określa bliżej, co należy rozumieć pod pojęciami wymienionymi w przepisie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy. W tym celu należy się odwołać do uregulowań wskazanych w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy, czynnościami bankowymi są:

1.

przyjmowanie wkładów pieniężnych płatnych na żądanie lub z nadejściem oznaczonego terminu oraz prowadzenie rachunków tych wkładów,

2.

prowadzenie innych rachunków bankowych,

3.

udzielanie kredytów,

4.

udzielanie i potwierdzanie gwarancji bankowych oraz otwieranie i potwierdzanie akredytyw,

5.

emitowanie bankowych papierów wartościowych,

6.

przeprowadzanie bankowych rozliczeń pieniężnych,

6a) wydawanie instrumentu pieniądza elektronicznego,

7.

wykonywanie innych czynności przewidzianych wyłącznie dla banku w odrębnych ustawach.

W świetle art. 5 ust. 2 Prawa bankowego, czynnościami bankowymi są również następujące czynności, o ile są one wykonywane przez banki:

1.

udzielanie pożyczek pieniężnych,

2.

operacje czekowe i wekslowe oraz operacje, których przedmiotem są warranty,

3.

wydawanie kart płatniczych oraz wykonywanie operacji przy ich użyciu,

4.

terminowe operacje finansowe,

5.

nabywanie i zbywanie wierzytelności pieniężnych,

6.

przechowywanie przedmiotów i papierów wartościowych oraz udostępnianie skrytek sejfowych,

7.

prowadzenie skupu i sprzedaży wartości dewizowych,

8.

udzielanie i potwierdzanie poręczeń,

9.

wykonywanie czynności zleconych, związanych z emisją papierów wartościowych,

10.

pośrednictwo w dokonywaniu przekazów pieniężnych oraz rozliczeń w obrocie dewizowym.

W myśl art. 5 ust. 4 ww. ustawy, działalność gospodarcza, której przedmiotem są czynności, o których mowa w ust. 1, może być wykonywana wyłącznie przez banki.

Natomiast stosownie do art. 6a ust. 1 ww. ustawy, bank może, w drodze umowy zawartej na piśmie, powierzyć przedsiębiorcy lub przedsiębiorcy zagranicznemu, z zastrzeżeniem art. 6d, wykonywanie wyłącznie:

1.

w imieniu i na rzecz banku pośrednictwa w zakresie czynności bankowych na podstawie umowy agencyjnej, polegającego na:

a.

zawieraniu i zmianie umów rachunków bankowych, o których mowa w art. 49 ust. 1 pkt 3, według wzoru zatwierdzonego przez bank,

b.

zawieraniu i zmianie umów kredytu na sfinansowanie inwestycji mającej na celu zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych kredytobiorcy w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych,

c.

zawieraniu i zmianie umów kredytu konsumenckiego w rozumieniu ustawy z dnia 20 lipca 2001 r. o kredycie konsumenckim (Dz. U. Nr 100, poz. 1081 oraz z 2003 r. Nr 109, poz. 1030),

d.

zawieraniu i zmianie umów ugody w sprawie spłaty kredytów, o których mowa w lit. b) i c),

e.

zawieraniu i zmianie umów dotyczących ustanowienia prawnego zabezpieczenia kredytów, o których mowa w lit. b) i c),

f.

zawieraniu i zmianie umów o kartę płatniczą, których stroną jest konsument w rozumieniu ustawy, o której mowa w lit. c),

g.

przyjmowaniu wpłat, dokonywaniu wypłat oraz obsłudze czeków związanych z prowadzeniem rachunków bankowych przez ten bank,

h.

dokonywaniu wypłat i przyjmowaniu spłat udzielonych przez ten bank kredytów i pożyczek pieniężnych,

i.

przyjmowaniu wpłat na rachunki bankowe prowadzone przez inne banki,

j.

zawieraniu i zmianie umów rachunków bankowych, o których mowa w art. 49 ust. 1 pkt 3, według wzoru zatwierdzonego przez bank,

k.

zawieraniu i zmianie umów kredytu na sfinansowanie inwestycji mającej na celu zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych kredytobiorcy w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych,

l.

zawieraniu i zmianie umów kredytu konsumenckiego w rozumieniu ustawy z dnia 20 lipca 2001 r. o kredycie konsumenckim (Dz. U. Nr 100, poz. 1081 oraz z 2003 r. Nr 109, poz. 1030),

m.

zawieraniu i zmianie umów ugody w sprawie spłaty kredytów, o których mowa w lit. b) i c),

n.

zawieraniu i zmianie umów dotyczących ustanowienia prawnego zabezpieczenia kredytów, o których mowa w lit. b) i c),

o.

zawieraniu i zmianie umów o kartę płatniczą, których stroną jest konsument w rozumieniu ustawy, o której mowa w lit. c),

p.

przyjmowaniu wpłat, dokonywaniu wypłat oraz obsłudze czeków związanych z prowadzeniem rachunków bankowych przez ten bank,

q.

dokonywaniu wypłat i przyjmowaniu spłat udzielonych przez ten bank kredytów i pożyczek pieniężnych,

r.

przyjmowaniu wpłat na rachunki bankowe prowadzone przez inne banki,

s.

przyjmowaniu dyspozycji przeprowadzania bankowych rozliczeń pieniężnych związanych z prowadzeniem rachunków bankowych przez ten bank,

t.

wykonywaniu innych czynności, po uzyskaniu zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego,

2.

czynności faktycznych związanych z działalnością bankową.

Na podstawie art. 135 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z późn. zm.), państwa członkowskie zwalniają następujące transakcje:

a.

transakcje ubezpieczeniowe i reasekuracyjne, wraz z usługami pokrewnymi świadczonymi przez brokerów ubezpieczeniowych i agentów ubezpieczeniowych;

b.

udzielanie kredytów i pośrednictwo kredytowe, oraz zarządzanie kredytami przez kredytodawcę;

c.

pośrednictwo lub wszelkie działania w zakresie gwarancji kredytowych, poręczeń i wszelkich innych zabezpieczeń i gwarancji oraz zarządzanie gwarancjami kredytowymi przez kredytodawcę;

d.

transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące rachunków depozytowych, rachunków bieżących, płatności, przelewów, długów, czeków i innych zbywalnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem windykacji należności;

e.

transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące walut, banknotów i monet używanych jako prawny środki płatniczy, z wyłączeniem banknotów i monet będących przedmiotami kolekcjonerskimi, za które uważa się monety ze złota, srebra lub innych metali, jak również banknoty, które nie są zwykle używane jako prawny środek płatniczy lub które przedstawiają wartość numizmatyczną;

f.

transakcje, łącznie z pośrednictwem, jednakże z wyłączeniem przechowywania i zarządzania, których przedmiotem są akcje, udziały w spółkach lub związkach, obligacje i inne papiery wartościowe, z wyłączeniem dokumentów ustanawiających tytuł prawny do towarów, oraz praw lub papierów wartościowych, o których mowa w art. 15 ust. 2;

g.

zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie;

h.

dostawy, za cenę równą wartości nominalnej, znaczków pocztowych ważnych w obrocie pocztowym na terytorium danego państwa, znaczków skarbowych i innych podobnych znaczków;

i.

zakłady, loterie i inne gry losowe lub hazardowe, z zastrzeżeniem warunków i ograniczeń określonych przez każde państwo członkowskie;

j.

dostawy budynków lub ich części oraz związanego z nimi gruntu, inne niż dostawy, o których mowa w art. 12 ust. 1 lit. a);

k.

dostawy terenów niezabudowanych, inne niż dostawy terenów budowlanych, o których mowa w art. 12 ust. 1 lit. b);

l.

dzierżawę i wynajem nieruchomości.

Dokonując analizy pojęć użytych do opisania zwolnień, o których mowa w art. 135 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE należy podkreślić, że winny one być interpretowane w sposób ścisły, gdyż zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady. Zwolnienia stanowią pojęcia autonomiczne prawa wspólnotowego, które mają na celu uniknięcie rozbieżności pomiędzy państwami członkowskimi w stosowaniu systemu podatku VAT i które należy sytuować w ogólnym kontekście wspólnego systemu podatku VAT. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem "pojęcia używane do opisania zwolnień (...) powinny być interpretowane w sposób ścisły, ponieważ stanowią one odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatkiem VAT objęta jest każda dostawa towarów i każda usługa świadczona odpłatnie przez podatnika" (wyrok TSUE z dnia 19 listopada 2009 r. C-461/08 w sprawie Don Bosco Onroerend Goed BV).

Z opisu sprawy wynika, iż Wnioskodawca świadczy na rzecz Banku usługi polegające na wykonywaniu określonych czynności związanych z prowadzoną przez Bank działalnością bankową. Świadczenie usług odbywa się na podstawie zawartej z Bankiem umowy o świadczenie usług oraz wystawianych przez Bank Zleceń Usługi. Zlecenia Usługi wystawiane są w razie konieczności zlecenia nowej usługi w ramach Zlecenia Usługi wystawiane w ramach przedmiotu umowy i uszczegóławiają zakres realizowanych przez CERI usług. Usługi świadczone na rzecz Banku w ramach umowy obejmują między innymi realizację przekształceń rachunku bankowego klienta.

Usługi związane z obsługą przekształceń rachunku bankowego klienta dotyczyć mogą następujących rodzajów przekształceń:

* przekształceń rachunku indywidualnego we wspólny,

* przekształceń rachunku wspólnego w indywidualny,

* przystąpienia wspólnika,

* odstąpienia wspólnika,

* zmiany produktu.

W związku z oferowaną przez Bank wobec swoich klientów możliwością przekształcenia umowy o prowadzenie rachunku bankowego z rachunku indywidualnego na wspólny lub odwrotnie, przystąpienia lub odstąpienia wspólnika lub powstałą potrzebą przekształcenia rachunku np. w związku z wygaśnięciem uprawnień do korzystania z określonego typu rachunku (rachunek studencki w świetle ukończenia studiów) Bank zleca Wnioskodawcy wykonywanie usług przekształcenia rachunku bankowego po złożeniu dyspozycji przez klienta.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego sprawy, Wnioskodawca postawił pytanie odnoszące się do kwestii zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług, dla wykonywanych czynności, szczegółowo opisanych we wniosku.

Kluczową rolę w rozwiązaniu wskazanego we wniosku problemu odgrywają przepisy art. 43 ust. 1 pkt 40 oraz art. 43 ust. 13 ustawy o podatku od towarów i usług. Jak wskazano wyżej, z treści tych przepisów wynika, iż zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług. Ponadto, zgodnie z art. 43 ust. 13 ustawy, ze zwolnienia korzystają także usługi stanowiące element usług w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli, który same stanowią odrębną całość i są właściwe oraz niezbędne do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 40.

Problem objęcia zwolnieniem czynności pomocniczych wykonywanych na rzecz instytucji finansowych był przedmiotem orzecznictwa TSUE. TSUE w wyroku w sprawie C-2/95 Sparekassernes Datacenter (SDC) dotyczącym zwolnień przedmiotowych na gruncie wspólnego systemu VAT, wskazał cechy charakterystyczne usługi finansowej w kontekście ustalenia warunków stosowania zwolnienia dla konkretnych podtypów usług finansowych wymienionych w art. 13 (B) (D) pkt 3 i 5 VI Dyrektywy (obecnie art. 135 ust. 1 lit. d) i lit. f) Dyrektywy 2006/112/WE). W orzeczeniu tym, TSUE zaznaczył, iż dla zastosowania zwolnienia istotne jest, aby usługa pomocnicza, z ogólnego punktu widzenia, stanowiła osobną całość, w rezultacie obejmując funkcje charakterystyczne dla usługi finansowej. Trybunał orzekł, że ani sposób wykonywania usług, ani charakter prawny usługodawcy, ani nawet brak bezpośredniej umowy podmiotu wykonującego usługi z ostatecznym odbiorcą nie wykluczają zastosowania zwolnień, o których mowa w art. 13 (B) (D) pkt 3 i 5 VI Dyrektywy, pod warunkiem, że usługi świadczone przez dany podmiot są przez klienta Banku postrzegane jako element otrzymanej usługi finansowej.

Ponadto, aby świadczone usługi korzystały ze zwolnienia powinny stosownie do orzecznictwa TSUE dotyczyć specyficznych i istotnych elementów związanych z daną usługą finansową. Wobec tego samo świadczenie usług o charakterze materialnym czy też technicznym nie jest objęte zwolnieniem.

Analizując przedstawiony opis stanu faktycznego oraz powołane uregulowania prawne, a także biorąc pod uwagę orzecznictwo TSUE, stwierdzić należy, iż świadczone przez Wnioskodawcę usługi nie korzystają ze zwolnienia od podatku. Wbrew twierdzeniom Wnioskodawcy nie zachodzą bowiem wszystkie przesłanki pozwalające objąć zwolnieniem przedmiotowych usług na podstawie art. 43 ust. 13 ustawy o podatku od towarów i usług. Ustawodawca w tym przepisie uzależnia rozszerzenie zwolnienia na usługi stanowiące element m.in. usług w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług, od łącznego spełnienia określonych warunków. Usługa taka musi stanowić odrębną całość i być właściwą i niezbędną do świadczenia usługi zwolnionej w trybie art. 43 ust. 1 pkt 7 i 37-41 ustawy o podatku od towarów i usług. Zatem podkreślić należy, że przesłanką pozwalającą objąć zwolnieniem daną czynność jest wykazanie jej związku z transakcjami płatniczymi, przy czym związek ten musi być wyraźny i nie odbiegać od świadczenia usług finansowych, wypaczając przez to istotę przewidzianego zwolnienia. Ustawodawca szczególny nacisk położył na stronę przedmiotową, nie dokonując zawężenia omawianego zwolnienia wyłącznie do określonej grupy podmiotów.

W ocenie tut. Organu, brak jest podstaw do uznania, iż świadczone przez Wnioskodawcę usługi stanowią element usługi wymienionej w art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT. Czynności wykonywane przez Spółkę nie obejmują charakterystycznych funkcji usługi finansowej. Polegają one na realizacji przekształceń rachunku bankowego klienta. Należy zatem uznać, że zlecone przez bank czynności polegają na technicznym wprowadzaniu do systemu bankowego danych klientów - co do zasady na podstawie dokumentacji dostarczanej przez zlecającego usługę. Jest to rzecz wtórna do dyspozycji złożonej przez klienta banku, który taką dyspozycję (zmiana danych) może złożyć za pośrednictwem różnych kanałów (np. Internet).

Z powyższego wynika, że usługi świadczone przez Wnioskodawcę stanowią element usługi finansowej, której wykonanie bank może zlecić innym podmiotom. Z kolei zwolnienie od podatku zgodnie z art. 43 ust. 13 ustawy, stosuje się do świadczenia usługi stanowiącej element usługi finansowej wymienionej m.in. w ust. 1 pkt 40, jednak pod warunkiem, iż ten element sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej. Usługi wykonywane przez Wnioskodawcę na rzecz banku zdaniem tut. Organu, są niezbędne do wykonania usługi finansowej świadczonej przez bank. Jednakże przepis art. 43 ust. 13 ustawy dotyczący zwolnienia wyraźnie wskazuje, że usługi te muszą być właściwe, specyficzne dla usługi podstawowej tj. usługi finansowej świadczonej przez Bank. Co znaczy zatem, że usługa musi być właściwa. Aby uznać usługę za właściwą musi ona z ogólnego punktu widzenia stanowić osobną całość, w rezultacie obejmując funkcje charakterystyczne dla usługi zwolnionej. Tym samym w przedmiotowej sprawie usług wykonywanych przez Wnioskodawcę na rzecz Banku nie można uznać za usługi właściwe, gdyż owszem stanowią one osobną całość, jednakże nie obejmują one funkcji charakterystycznych dla usługi finansowej zwolnionej od podatku VAT, świadczonej przez Bank w zakresie m.in. prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych.

Odnosząc opisane powyżej przepisy prawa podatkowego do przedstawionego zaistniałego stanu faktycznego należy stwierdzić, iż wbrew twierdzeniom Wnioskodawcy, świadczone przez niego ww. usługi nie spełniają przesłanek opisanych w ww. przepisach, pozwalających objąć zwolnieniem przedmiotowe usługi. Aby przeanalizować powyższy problem należy odnieść się do problematyki usług o charakterze finansowym uregulowanym w przepisach prawa bankowego. Art. 5 ustawy - Prawo bankowe, określa czynności bankowe. Przepis ten stanowi także, że działalność gospodarcza, której przedmiotem są powyższe czynności, może być wykonywana wyłącznie przez banki (i inne instytucje finansowe na podstawie odrębnych przepisów). Natomiast na podstawie art. 6a ust. 1 pkt 2 ustawy, bank może, w drodze umowy zawartej na piśmie, powierzyć przedsiębiorcy wykonywanie, m.in. czynności faktycznych związanych z działalnością bankową.

Mając na uwadze wyżej przytoczone przepisy oraz przedstawiony stan faktyczny sprawy należy stwierdzić, iż ww. usługi świadczone przez Wnioskodawcę, nie są usługami pośrednictwa w świadczeniu usług w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli.

W ocenie tut. Organu, powyższe regulacje nie pozostawiają wątpliwości co do tego, że do usług "w zakresie prowadzenia rachunków pieniężnych i wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych" zaliczają się przede wszystkim usługi świadczone przez banki bądź inne instytucje finansowe, ewentualnie podmioty uprawnione na podstawie szczególnych przepisów. Nie mieszczą się w zakresie tej regulacji usługi o charakterze techniczno-informatycznym wykonywane przez Wnioskodawcę, nawet jeżeli pośrednio są związane z finansowymi usługami świadczonymi przez Bank. Spółka nie uczestniczy w żadnym stopniu w świadczeniu usług w zakresie transakcji płatniczych, w zakresie świadczonych usług dokonuje czynności technicznej tj. przekształceń rachunku bankowego klienta.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że Wnioskodawca wykonuje samą operację przekształcenia rachunku bankowego, zatem nie bierze żadnego udziału w realizacji procesu prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych przez samą operację przekształcenia rachunku bankowego klienta. Wykonywane przez Wnioskodawcę usługi stanowią więc jedynie czynności faktyczne, o których mowa w cytowanym przepisie art. 6a ust. 1 pkt 2 ustawy - Prawo bankowe. Czynności te obejmują obsługę pewnych procesów związanych ze świadczeniem przez Bank usługi finansowej, jednak same w sobie takimi usługami nie są. Zatem, o ile opisanym usługom można przyznać, że są niezbędne dla świadczonych przez bank usług finansowych, o tyle nie można uznać ich, w kontekście przedstawionych okoliczności, za właściwe do świadczenia wyłącznie usług finansowych i w związku z tym nie podlegają zwolnieniu od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 13 w związku z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy.

Reasumując, usługi polegające na realizacji przekształceń rachunku bankowego klienta, wykonane przez Wnioskodawcę na podstawie umów zawartych z Bankiem, nie stanowią usług właściwych do wykonania usługi podstawowej i tym samym, nie podlegają zwolnieniu z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 13, w związku z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy. Tym samym przedmiotowe usługi świadczone przez Wnioskodawcę będą opodatkowane stawką podstawową VAT 23%.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Zwrócić należy uwagę, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie wynikające z opisu sprawy oraz własnego stanowiska Wnioskodawcy, które nie zostały objęte pytaniem - nie mogą być zgodnie z art. 14b § 1 oraz art. 14f § 2 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone.

W niniejszej interpretacji rozstrzygnięto wniosek w części dotyczącej zwolnienia z opodatkowania usług świadczonych na rzecz Banku polegających na realizacji przekształceń rachunku bankowego klienta. Natomiast wniosek w części dotyczącej zwolnienia z opodatkowania usług świadczonych na rzecz banku polegających na realizacji zmiany danych klienta/firmy na rachunku bankowym został rozpatrzony interpretacją nr IPTPP1/443-43/11-2/MW

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl