IPTPP1/443-362/12-5/MG - Podatek od towarów i usług w zakresie opodatkowania usług dostarczania wody i odprowadzania ścieków.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 749) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 30 kwietnia 2012 r. (data wpływu 7 maja 2012 r.) uzupełnionym pismem z dnia 30 lipca 2012 r. (data wpływu 1 sierpnia 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania usług dostarczania wody i odprowadzania ścieków - jest prawidłowe.

W dniu 7 maja 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

* opodatkowania usług dostarczania wody i odprowadzania ścieków;

* prawa do odliczenia VAT naliczonego od wydatków związanych z budową infrastruktury wodno - kanalizacyjnej;

* prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego z tytułu usług administrowania.

Pismem z dnia 30 lipca 2012 r. (data wpływu 1 sierpnia 2012 r.) uzupełniono wniosek w zakresie doprecyzowania przedmiotu wniosku.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Gmina jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT.

Gmina ponosi wydatki na realizacje inwestycji w zakresie budowy sieci wodociągowej i kanalizacyjnej w południowo-wschodniej części Gminy (dalej infrastruktura wodno-kanalizacyjna). Ponoszone w tym zakresie wydatki są dokumentowane przez dostawcóww.ykonawców wystawianymi na Gminę fakturami VAT z wykazanymi na nich kwotami VAT naliczonego.

Gmina planuje, że po zakończeniu inwestycji, przedmiotowa infrastruktura wodno-kanalizacyjna, po jej oddaniu do użytkowania/uruchomieniu, będzie służyła Gminie do świadczenia odpłatnych usług dostarczania wody i odprowadzania ścieków. W tym celu Gmina zawrze odpowiednie umowy z mieszkańcami (względnie z firmami i instytucjami zlokalizowanymi na terenie wskazanej miejscowości) i będzie ich obciążać za świadczone usługi dostarczania wody i odprowadzania ścieków, które będzie dokumentować wystawianymi fakturami VAT. Faktury te Gmina będzie ujmowała w swych rejestrach sprzedaży. Wartość netto wraz z należnym podatkiem VAT z tytułu świadczenia powyższych usług Gmina będzie wykazywała w składanych deklaracjach VAT-7. Infrastruktura wodno-kanalizacyjna pozostanie własnością Gminy, a powyższe kwoty wynagrodzenia za usługi dostarczania wody i odprowadzania ścieków będą stanowić przychód Gminy.

W ramach świadczenia powyższych usług przez Gminę, Gmina zamierza zlecić kilka wybranych, technicznych obowiązków administratorowi, tj. Przedsiębiorstwu Komunalnemu Sp. z o.o. (dalej: PK). Na podstawie stosownej umowy, administrator będzie odpowiedzialny m.in. za pobieranie od mieszkańców należnych Gminie opłat za usługi dostarczania wody i odprowadzania ścieków i przekazywanie ich na rachunek Gminy, wystawianie i rozsyłanie w imieniu Gminy faktur VAT oraz kontrolowanie sposobu korzystania z infrastruktury wodno-kanalizacyjnej przez użytkowników. Wszelkie podejmowane przez administratora w powyższym zakresie czynności wykonywane będą jednak w imieniu Gminy i na jej rzecz, wskutek czego na wystawianych fakturach za świadczenie usług dostarczania wody i odprowadzania ścieków, jako sprzedawca widnieć będzie Gmina. Z tytułu świadczenia usług administrowania na rzecz Gminy, podmiot ten będzie otrzymywał od niej stosowne wynagrodzenie (PK będzie wystawiał na rzecz Gminy faktury VAT).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy opisane usługi dostarczania wody i odprowadzenia ścieków będą stanowić czynności opodatkowane VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, opisane usługi dostarczania wody i odprowadzenia ścieków będą stanowić czynności opodatkowane VAT.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa o VAT), podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Stosownie natomiast do treści art. 15 ust. 6 ww. ustawy nie uważa się za podatników organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Jako że jednostki samorządu terytorialnego są wyposażone w osobowość prawną oraz w określonym zakresie wykonują samodzielnie działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, należy uznać, iż spełniają zawartą w tym przepisie definicję podatnika VAT. Oznacza to, że w zakresie czynności cywilnoprawnych dokonywanych przez jednostki samorządu terytorialnego, nawet, gdy dotyczą one zadań własnych gmin, podmioty te powinny być uznawane za podatników VAT.

Zatem w przypadku, gdy Gmina realizuje należące do niej zadania na podstawie umów cywilnoprawnych, tj. na warunkach i w okolicznościach właściwych również dla podmiotów prowadzących działalność gospodarczą - powinna być ona traktowana jako podatnik VAT, gdyż w przedmiotowym zakresie działa ona de facto w sposób analogiczny do tych podmiotów.

Stosownie do treści art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu VAT podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Jednocześnie, w myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Z kolei zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

W konsekwencji, mając na uwadze fakt, iż świadczone na podstawie umów zawieranych w przyszłości z mieszkańcami usługi dostarczania wody i odprowadzania ścieków, za które Gmina będzie pobierać wynagrodzenie, nie będą stanowiły dostawy towarów, należy wnioskować, iż na gruncie ustawy o VAT powinny być one traktowane jako odpłatne świadczenie usług.

Ponadto, zdaniem Gminy, ani ustawa o VAT, ani też wydane na jej podstawie rozporządzenia, nie przewidują zwolnienia z VAT dla przedmiotowych usług.

Gmina pragnie przy tym podkreślić, iż wskazany powyżej sposób traktowania usług dostarczania wody i odprowadzania ścieków, jako czynności podlegających opodatkowaniu VAT, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, znajduje potwierdzenie w licznych interpretacjach indywidulnych, wydawanych w imieniu Ministra Finansów przez dyrektorów izb skarbowych. Przykładowo, stanowisko takie zostało zaprezentowane w interpretacji z dnia 24 sierpnia 2010 r. o sygn. IPPP3/443-574/10-2/LK, w której Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie stwierdził, iż "Po zakończeniu inwestycji Gmina będzie dostarczać wodę mieszkańcom w oparciu o zawarte już umowy oraz będzie zawierać umowy na odprowadzanie i oczyszczanie ścieków, jako zadanie własne Gminy. W związku z realizacją przedmiotowego projektu wydatki poniesione przez Gminę będą związane z czynnościami opodatkowanymi. Gmina będzie pobierała od mieszkańców opłaty za odprowadzanie i oczyszczanie ścieków oraz za pobór wody wg stawek określonych w umowach. Gmina będzie wystawiała faktury związane z ww. sprzedażą opodatkowaną, więc dokonywane przez Gminę zakupy (tj. zapłata za wykonanie zadania inwestycyjnego pn.: "Budowa sieci kanalizacji..., modernizacja hydroforni w..."), będzie powiązana ze sprzedażą opodatkowaną Gminy. Inwestycja ta będzie generować dochody, które będą dochodami Gminy. Z powyższego wynika, iż towary i usługi nabywane na potrzeby przedmiotowej inwestycji będą związane z wykonywaniem czynności opodatkowanych podatkiem VAT".

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Przez towary, w świetle art. 2 pkt 6 ustawy, rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Ponadto, art. 8 ust. 1 ustawy określa, że przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy lub świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy).

Z powyższego wynika, iż opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez "podatników" w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Należy zauważyć, że w myśl art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej - (Dz. Urz. UE L Nr 347), zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Jednakże w przypadku, gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

Zgodnie z przepisem § 13 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 73, poz. 392 z późn. zm.), zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.), gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne obejmują sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości, porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczna i cieplna oraz gaz, (art. 7 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy o samorządzie gminnym).

Analiza wskazanych powyżej przepisów prowadzi do następujących wniosków:

W związku z powyższym należy podkreślić, iż tylko spełnienie ww. warunków łącznie daje możliwość legalnego wyłączenia z kategorii podatników podatku od towarów i usług na mocy art. 15 ust. 6 ustawy, lub zwolnienia realizowanych czynności od podatku, w oparciu o § 13 ust. 1 pkt 12 powołanego wyżej rozporządzenia.

W świetle wskazanych regulacji, organy władzy publicznej oraz urzędy obsługujące te organy są wyłączone z kręgu podatników podatku od towarów i usług, wyłącznie przy wykonywaniu czynności nałożonych przepisami prawa, dla realizacji których zostały powołane. Jest to wyłączenie podmiotowo-przedmiotowe. Organy te są natomiast podatnikami podatku od towarów i usług w przypadku wykonywania czynności na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Kryterium podziału stanowi więc charakter wykonywanych czynności: Czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze prywatnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenia usług podlegają opodatkowaniu tym podatkiem.

Wobec powyższego zawarcie przez Gminę umów cywilnoprawnych z mieszkańcami, obciążanie ich za świadczone usługi dostarczania wody i odprowadzania ścieków, które będą dokumentowane fakturami VAT będzie skutkowało uzyskiwaniem korzyści majątkowej po stronie Wnioskodawcy.

W konsekwencji Gmina będzie wykonywać czynności stanowiące odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ww. ustawy, które będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Z opisu sprawy wynika, iż Wnioskodawca jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT. Gmina ponosi wydatki na realizacje inwestycji w zakresie budowy sieci wodociągowej i kanalizacyjnej w południowo-wschodniej części Gminy (dalej infrastruktura wodno-kanalizacyjna). Ponoszone w tym zakresie wydatki są dokumentowane przez dostawcóww.ykonawców wystawianymi na Gminę fakturami VAT z wykazanymi na nich kwotami VAT naliczonego. Gmina planuje, że po zakończeniu inwestycji, przedmiotowa infrastruktura wodno-kanalizacyjna, po jej oddaniu do użytkowania/uruchomieniu, będzie służyła Gminie do świadczenia odpłatnych usług dostarczania wody i odprowadzania ścieków. W tym celu Gmina zawrze odpowiednie umowy z mieszkańcami (względnie z firmami i instytucjami zlokalizowanymi na terenie wskazanej miejscowości) i będzie ich obciążać za świadczone usługi dostarczania wody i odprowadzania ścieków, które będzie dokumentować wystawianymi fakturami VAT. Faktury te Gmina będzie ujmowała w swych rejestrach sprzedaży. Wartość netto wraz z należnym podatkiem VAT z tytułu świadczenia powyższych usług Gmina będzie wykazywała w składanych deklaracjach VAT-7. Infrastruktura wodno-kanalizacyjna pozostanie własnością Gminy, a powyższe kwoty wynagrodzenia za usługi dostarczania wody i odprowadzania ścieków będą stanowić przychód Gminy.

W odniesieniu do przedstawionych we wniosku czynności Gmina jako jednostka samorządu terytorialnego nie będzie korzystała ze zwolnienia od podatku, ponieważ przedmiotowa czynność w oparciu o umowy zawarte z mieszkańcami będzie wykonywana na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Reasumując, usługi dostarczania wody i odprowadzania ścieków będą stanowić czynności opodatkowane podatkiem od towarów i usług, ponieważ Gmina będzie zawierała z mieszkańcami umowy cywilnoprawne.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Należy podkreślić, iż zgodnie z art. 14b § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Należy zatem wskazać, że odpowiedzi na pytania zawarte we wniosku udzielono przy założeniu, iż faktycznie towary i usługi nabyte w związku z realizacją inwestycji będą wykorzystywane przez Gminę do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT (tj. generujących podatek należny dla Wnioskodawcy).

Zaznaczenia wymaga, że organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku zdarzeniem przyszłym (opisem stanu faktycznego). Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu zdarzenia przyszłego (stanu faktycznego). Podkreślić należy, iż interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji pokrywać się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Niniejszą interpretacją załatwiono wniosek w części dotyczącej zdarzenia przyszłego w zakresie opodatkowania usług dostarczania wody i odprowadzania ścieków.

Natomiast wniosek w części dotyczącej:

* zaistniałego stanu faktycznego w zakresie prawa do odliczenia VAT naliczonego od wydatków związanych z budową infrastruktury wodno - kanalizacyjnej został rozpatrzony interpretacją Nr IPTPP1/443-362/12-6/MG;

* zdarzenia przyszłego w zakresie prawa do odliczenia VAT naliczonego od wydatków związanych z budową infrastruktury wodno - kanalizacyjnej został rozpatrzony interpretacją Nr IPTPP1/443-362/12-7/MG;

* zdarzenia przyszłego w zakresie prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego z tytułu usług administrowania został rozpatrzony interpretacją Nr IPTPP1/443-362/12-8/MG.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.