IPTPP1/443-101/12-4/MS - Prawo gminy do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z budową oczyszczalni ścieków w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Gminy, przedstawione we wniosku z dnia 24 stycznia 2012 r. (data wpływu do BKIP w Piotrkowie Trybunalskim 6 lutego 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku VAT w odniesieniu do realizowanej inwestycji pn. "..." - jest prawidłowe.

W dniu 27 stycznia 2012 r. do Biura Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku VAT w odniesieniu do realizowanej inwestycji pn. "...".

W związku z § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Poznaniu, pismem z dnia 1 lutego 2012 r., przesłało ww. wniosek Dyrektorowi Izby Skarbowej w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim (data wpływu 6 lutego 2012 r.), celem załatwienia zgodnie z właściwością miejscową.

Pismem z dnia 21 marca 2012 r. (data wpływu 26 marca 2012 r.) uzupełniono wniosek w zakresie doprecyzowania opisu zdarzenia przyszłego.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Gmina realizuje zadanie inwestycyjne pn. "...". Zadanie będzie realizowane z udziałem środków pochodzących z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 i środków (dotacja + pożyczka) z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Gmina posiada odrębny numer NIP, a swoje zadania wykonuje za pośrednictwem Urzędu Gminy.

Zadaniem własnym gminy, zgodnie z ustawą z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zapotrzebowaniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (tekst jedn. Dz. U. z 2006 r. Nr 123, poz. 858 z późn. zm.), jest zbiorowe odprowadzanie ścieków. Gmina realizując zadanie własne w terenach o rozproszonej zabudowie, gdzie budowa sieci kanalizacji sanitarnej jest technicznie i ekonomicznie nieuzasadniona, buduje przydomowe oczyszczalnie ścieków. W kosztach inwestycji uczestniczą mieszkańcy (osoby fizyczne), na posesjach których budowane są przydomowe oczyszczalnie ścieków. Na podstawie umowy cywilnoprawnej zawartej między gminą a właścicielem nieruchomości - jest on zobowiązany do wpłaty własnego udziału finansowego. Dokonanie tych wpłat nie jest warunkiem korzystania z przydomowych oczyszczalnie ścieków, stanowi pomoc finansową dla Gminy w celu realizacji przedsięwzięcia.

Po zakończeniu budowy przydomowe oczyszczalnie ścieków pozostają własnością Gminy. Gmina po wybudowaniu nie będzie ponosiła żadnych wydatków związanych z utrzymywaniem i obsługą tych urządzeń i nie będzie pobierała żadnych opłat, w związku z czym nie występuje związek zakupów z czynnościami opodatkowanymi. Wnoszone przez mieszkańców wpłaty pieniężne stanowią współfinansowanie inwestycji, a wydatki ponoszone przez Gminę są zadaniem własnym.

Zakończona inwestycja nie będzie wykorzystywana do czynności opodatkowanych. Wybudowane przydomowe oczyszczalnie ścieków zostaną przekazane mieszkańcom w nieodpłatne użytkowanie.

Realizacja zadania planowana jest w II etapach: I etap w 2012 r., II etap w 2013 r. Zakończenie całego zadania - 31 grudnia 2013 r.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Wszystkie faktury dokumentujące nabycie towarów i usług związanych z realizacją inwestycji będą wystawione na Wnioskodawcę - Gminę. Wpłaty, których dokonują mieszkańcy nie są dokumentowane fakturami i nie podlegają opodatkowaniu.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy prawidłowe jest stanowisko Gminy, że nie ma ona prawa odliczenia naliczonego podatku VAT w odniesieniu do realizowanej inwestycji polegającej na budowie na terenie Gminy przydomowych oczyszczalni ścieków.

Zdaniem Wnioskodawcy, Gmina, realizując inwestycję polegającą na budowie przydomowych oczyszczalni ścieków, realizuje zadania własne gminy zgodnie z ustawą o samorządzie gminnym z dnia 8 marca 1990 r. (Dz. U. z 1990 r., poz. 95). Gmina jest podatnikiem podatku VAT. Realizując przedmiotowy projekt nie ma prawnej możliwości odliczenia w całości lub w części tego podatku. Brak takiej możliwości wynika z faktu, iż realizacja tego zadania będzie związana z czynnościami, które nie spełniają przesłanki art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.). Zakup robót i usług dotyczących zadania pn. "..." nie jest związany ze sprzedażą opodatkowaną podatkiem VAT. Wydatki ponoszone na nabywanie towarów i usług wykorzystywanych do realizacji inwestycji związane są z wykonywaniem zadań własnych gminy, a zakończona inwestycja nie będzie wykorzystywana do wykonywania czynności opodatkowanych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

W myśl art. 87 ust. 1 ustawy, w przypadku gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy.

Jak stanowi, art. 88 ust. 4 ustawy, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 20.

Z powyższego wynika, iż prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Pod pojęciem działalności gospodarczej, na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy rozumie się wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z powyższego wynika, iż opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez "podatników" w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Należy zauważyć, że w myśl art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej - (Dz. Urz. UE L Nr 347), zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Jednakże w przypadku, gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

Na podstawie § 13 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 73, poz. 392 z późn. zm.), zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.), gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 powoływanej wyżej ustawy, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Zgodnie z art. 7 ust. 1 ww. ustawy o samorządzie gminnym, do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne obejmują sprawy min.: wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz (art. 7 ust. 1 pkt 3).

Z opisu sprawy wynika, że Gmina jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Wnioskodawca realizuje inwestycję pn. "...". Zadanie współfinansowane będzie ze środków pochodzących z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 oraz ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Na mocy ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zapatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (tekst jedn. Dz. U. z 2006 r. Nr 123, poz. 858 z późn. zm.) do zadań własnych Gminy należy zbiorowe odprowadzanie ścieków. Gmina realizuje zadanie własne na terenach o rozproszonej zabudowie, gdzie budowa sieci kanalizacji sanitarnej jest technicznie i ekonomicznie nieuzasadniona. W kosztach inwestycji uczestniczą mieszkańcy, na posesjach których budowane są przydomowe oczyszczalnie ścieków. Na podstawie umowy cywilnoprawnej zawartej między Gminą a właścicielem nieruchomości, właściciel jest zobowiązany do wpłaty własnego udziału finansowego. Dokonanie tych wpłat nie jest warunkiem korzystania z przydomowych oczyszczalni ścieków, stanowi pomoc finansową dla Gminy w celu realizacji przedsięwzięcia.

Po zakończeniu budowy przydomowe oczyszczalnie ścieków pozostają własnością Gminy. Wnioskodawca po wybudowaniu nie będzie ponosiła żadnych wydatków związanych z utrzymywaniem i obsługą tych urządzeń i nie będzie pobierała żadnych opłat, w związku z czym nie występuje związek zakupów z czynnościami opodatkowanymi. Wnoszone przez mieszkańców wpłaty pieniężne stanowią współfinansowanie inwestycji. Zakończona inwestycja nie będzie wykorzystywana do czynności opodatkowanych. Wybudowane przydomowe oczyszczalnie ścieków zostaną przekazane mieszkańcom w nieodpłatne użytkowanie. Wszystkie faktury dokumentujące nabycie towarów i usług związanych z realizacją inwestycji będą wystawione na Gminę. Wpłaty dokonywane przez mieszkańców nie są dokumentowane fakturami i nie podlegają opodatkowaniu.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

Z powyższego wynika, ustawa wyraźnie wskazuje, że nie ma podstaw do opodatkowania usług świadczonych co prawda nieodpłatnie, ale w związku z prowadzonym przez podatnika przedsiębiorstwem. Przez usługi niezwiązane z prowadzeniem przedsiębiorstwa należy uznać wszelkie usługi, których świadczenie odbyło się bez związku z potrzebami prowadzonej działalności.

Biorąc pod uwagę fakt, iż opisane we wniosku nieodpłatne świadczenie usług (przekazanie zrealizowanej inwestycji do bezpłatnego użytkowania) będzie się odbywało w związku z prowadzoną przez Gminę działalnością, brak jest podstaw do traktowania tego nieodpłatnego udostępnienia do użytkowania jako odpłatnego świadczenia usług. Tym samym, czynność ta jako nieodpłatne świadczenie usług, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W myśl powyższych przepisów oraz w oparciu o opisane zdarzenie przyszłe należy stwierdzić, iż nabyte towary i usługi, związane z realizacją ww. projektu nie będą służyły czynnościom opodatkowanym podatkiem od towarów i usług.

Tym samym nie przysługuje Wnioskodawcy prawo do odliczenia kwoty podatku naliczonego, wynikającego z faktur dokumentujących poniesione wydatki, bowiem nie zostanie w omawianym przypadku spełniona podstawowa przesłanka pozytywna jaką jest związek dokonanych zakupów ze sprzedażą opodatkowaną.

Jak wynika z powyższego, Gmina w przedmiotowej sprawie, będzie wykonywała jedno z zadań własnych Gminy, a przydomowe oczyszczalnie ścieków powstałe w ramach realizacji inwestycji, nie będą związane z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Zgodnie z powołanymi wyżej przepisami, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. W omawianej sprawie warunki uprawniające do odliczenia nie są spełnione, gdyż nabywane towary i usługi w ramach realizacji zadania nie będą związane z czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług. Zatem, Wnioskodawca nie będzie miał prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych z tytułu realizacji inwestycji.

Reasumując, Gmina nie będzie miała prawa do odliczenia naliczonego podatku VAT w odniesieniu do realizowanej inwestycji pn. "...", ponieważ efekty projektu nie będą służyły Wnioskodawcy do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

W zakresie przedmiotowego projektu Wnioskodawca nie będzie miał również możliwości uzyskania zwrotu podatku na zasadach określonych w rozdziale 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 73, poz. 392 z późn. zm.). Ewentualny zwrot na podstawie tych przepisów obwarowany jest pewnymi warunkami, które podatnik winien spełnić. Wśród warunków tych ustawodawca wymienia m.in. pochodzenie środków finansowych ze źródeł określonych w § 8 ust. 3 i 4 cyt. rozporządzenia, a w zakresie środków pochodzących z Unii Europejskiej podpisanie umowy o dofinansowanie przed dniem 1 maja 2004 r. Ponieważ Wnioskodawca nie spełnia tych warunków, nie będzie miał zatem możliwości ubiegania się o zwrot podatku VAT na podstawie przepisów rozdziału 9 ww. rozporządzenia.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Tut. Organ informuje, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytań) Zainteresowanego. Inne kwestie wynikające z opisu sprawy, które nie zostały objęte pytaniem - nie mogą być zgodnie z art. 14b § 1 oraz art. 14f § 2 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone.

Należy podkreślić, iż zgodnie z art. 14b § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.