IPTPB3/4511-394/15-2/AC

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.), w związku z art. 16 ustawy z dnia 10 września 2015 r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r. poz. 1649) oraz § 5 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 11 grudnia 2015 r. (data wpływu 21 grudnia 2015 r.), uzupełnionym pismem z dnia 15 grudnia 2015 r. (data wpływu 21 grudnia 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych dobrowolnego umorzenia udziałów-jest prawidłowe.

W dniu 21 grudnia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych dobrowolnego umorzenia udziałów.

Pismem z dnia 15 grudnia 2015 r. (data wpływu 21 grudnia 2015 r.) wniosek został uzupełniony o załączone, potwierdzone za zgodność z oryginałem pełnomocnictwo.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Pan... (dalej: "Wnioskodawca") posiada w Polsce nieograniczony obowiązek podatkowy.

W przyszłości całość udziałów w spółce kapitałowej - spółce z ograniczoną odpowiedzialnością posiadającą siedzibę i miejsce zarządu w Polsce (dalej: "PolCo"), której Wnioskodawca będzie udziałowcem, będących w posiadaniu innych, niż osoby fizyczne udziałowców PolCo zostanie nieodpłatnie nabyta przez PolCo w celu ich umorzenia. Umorzenie będzie dokonane w trybie umorzenia dobrowolnego bez wynagrodzenia, o którym mowa w art. 199 § 3 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1030, z późn. zm.; dalej: "k.s.h."). Umorzenie udziałów, o którym mowa we wniosku nie spowoduje ani obniżenia kapitału zakładowego PolCo, ani finansowania tego umorzenia z czystego zysku.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym w związku nieodpłatnym nabyciem przez PolCo udziałów posiadanych przez innych, niż osoby fizyczne udziałowców PolCo w celu ich umorzenia po stronie Wnioskodawcy, jako jednego z udziałowców pozostających w PolCo, nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku nieodpłatnego nabycia przez PolCo udziałów posiadanych przez innych, niż osoby fizyczne udziałowców PolCo w celu ich umorzenia po stronie Wnioskodawcy jako jednego z udziałowców pozostających w PolCo nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.; dalej: "u.p.d.o.f.") opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f. przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie natomiast do art. 11 ust. 2a u.p.d.o.f. wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:

Wnioskodawca wskazuje, że umorzenie udziałów spółki kapitałowej bez wynagrodzenia należących do jednego wspólnika nie wiąże się z uzyskaniem przez pozostałych udziałowców realnych, określonych w sensie ekonomicznym korzyści.

Przepisy u.p.d.o.f. nie zawierają definicji pojęcia "nieodpłatnego świadczenia". Zgodnie z poglądem utrwalonym w orzecznictwie sądów administracyjnych podatkowe pojęcie nieodpłatnego świadczenia ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy (np. uchwała NSA z dnia 16 października 2006 r., sygn. akt II FPS 1/06). Przyjmuje się również, że świadczenie nieodpłatne jest przychodem podatnika wyłącznie wtedy, gdy możliwe jest ustalenie wartości tego świadczenia według metod określonych w art. 11 ust. 2 ustawy p.d.o.f. (np. wyrok NSA z dnia 26 kwietnia 2013 r., sygn. akt II FSK 1769/11).

Bezspornym jest, że w związku z umorzeniem udziałów jednego wspólnika bez wynagrodzenia drugi wspólnik nie otrzymuje żadnych pieniędzy ani wartości pieniężnych. Takie świadczenia nie są również stawiane do dyspozycji takiego wspólnika. Umorzenie udziałów nie oznacza także otrzymania udziałów danego udziałowca przez wspólników pozostających w spółce. Przeciwnie, pozostający w spółce wspólnicy posiadają tyle udziałów, ile posiadali przed umorzeniem dotyczącym określonego wspólnika.

W szczególności, brak jest jakichkolwiek podstaw do uznania, że w związku z takim zdarzeniem wspólnik pozostający w spółce kapitałowej otrzymuje świadczenia w naturze lub inne nieodpłatne świadczenia. Nie można przyjąć na przykład, że w związku z dobrowolnym umorzeniem udziałów bez wynagrodzenia pozostali wspólnicy uzyskują przychód w postaci zwolnienia ich z zobowiązania do zapłaty tego wynagrodzenia. Należy zauważyć, że zobowiązanie do zapłaty wynagrodzenia za umarzane udziały może ciążyć wyłącznie na spółce kapitałowej będącej odrębnym od wspólników podatnikiem podatku dochodowego. Skoro więc pozostający w spółce wspólnicy nie mogą być zobowiązani do zapłaty wynagrodzenia za umarzane udziały, to nie można uznać, że z tytułu umorzenia dochodzi do zwolnienia ich ze zobowiązania wobec udziałowca, którego udziały są umarzane (tym bardziej, jeśli takie wynagrodzenie zgodnie z k.s.h. w ogóle nie zostało ustalone w przypadku umorzenia dobrowolnego).

Umorzenie udziałów nie oznacza także otrzymania udziałów danego udziałowca przez wspólników pozostających w spółce. Przeciwnie, pozostający w spółce wspólnicy posiadają tyle udziałów, ile posiadali przed umorzeniem dotyczącym określonego wspólnika. W wyniku nieodpłatnego umorzenia udziałów niewątpliwie dochodzi do wzrostu wartości rynkowej udziałów posiadanych przez pozostałych wspólników, w tym przez Wnioskodawcę. Zgodnie jednak z systematyką u.p.d.o.f. przyrost wartości udziałów w trakcie ich posiadania nie stanowi zdarzenia podatkowego podlegającego opodatkowaniu. Przyrost wartości udziałów podlega opodatkowaniu na dzień sprzedaży udziałów. Wtedy to dochodem jest uzyskana cena sprzedaży (która powinna odpowiadać wartości rynkowej udziałów z dnia sprzedaży), pomniejszona o wydatki poniesione na nabycie udziałów. Tym samym, dochodem podlegającym opodatkowaniu przy sprzedaży udziałów jest de facto przyrost wartości rynkowej tych udziałów pomiędzy dniem ich nabycia a dniem ich sprzedaży.

Przyjęcie odmiennego wniosku byłoby sprzeczne z fundamentalnym założeniem systemu opodatkowania dochodów podatkiem dochodowym, tj. opodatkowaniem rzeczywistego przyrostu majątku podatnika. Dopuszczenie takiej możliwości oznaczałoby w praktyce, że wspólnicy pozostający w spółce podlegaliby opodatkowaniu (co najmniej) dwukrotnie. Oprócz faktycznie uzyskanych przychodów z udziału w zyskach spółki kapitałowej ponosiliby ciężar podatkowy z tytułu transakcji, która nie przyniosła im żadnego wymiernego przysporzenia.

Prowadzi to do wniosku, że w związku z umorzeniem udziałów posiadanych w PolCo przez udziałowców innych niż osoby fizyczne, Wnioskodawca nie uzyska przychodu opodatkowanego podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Końcowo, Wnioskodawca zwraca uwagę, że podobne stanowisko prezentowane było w praktyce interpretacyjnej organów podatkowych, przykładowo wskazuje interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 27 marca 2012 r., nr IPPB2/415-48/12-2/AK oraz interpretacje Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 9 września 2013 r., nr IBPBII/2/415-616/13/HS, z dnia 29 października 2013 r., nr IBPBII/2/415-798/13/JG i nr IBPBII/2/415-801/13/JG, z dnia 12 grudnia 2013 r., nr IBPBII/2/415-926/13/MZa oraz z dnia 2 marca 2015 r., nr IBPBII/2/4511-3-7/15/NG i nr IBPBII/2/4511-3-8/15/NG.

W świetle powyższego Wnioskodawca uważa, że prawidłowe jest stanowisko, zgodnie z którym w przypadku nieodpłatnego nabycia przez PolCo udziałów posiadanych przez innych niż osoby fizyczne udziałowców PolCo w celu ich umorzenia po stronie Wnioskodawcy jako jednego z udziałowców pozostających w PolCo nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.), odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej w tym zakresie oceny stanowiska Wnioskodawcy.

W tym miejscu wyjaśnić jedynie należy, że przedstawiając własne stanowisko Wnioskodawca przywołał brzmienie art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ustawą z dnia 16 stycznia 2015 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 251) zmieniono m.in. art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który po zmianie stanowi, że przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Nowe brzmienie - w myśl art. 5 ustawy zmieniającej - wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2016 r. Powyższa zmiana nie ma wpływu na treść rozstrzygnięcia.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w..., po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.