IPTPB3/4510-35/15-6/KJ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia z dnia 19 stycznia 2015 r. (data wpływu 26 stycznia 2015 r.), uzupełnionym pismem z dnia 16 kwietnia 2015 r. (data wpływu 27 kwietnia 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia czy udzielanie wzajemnych poręczeń/zabezpieczeń zobowiązań w związku z uczestnictwem w umowie cash-poolingu będzie rodziło jakiekolwiek skutki podatkowe dla Wnioskodawcy (pytanie nr 5 we wniosku) - jest prawidłowe.

W dniu 26 stycznia 2015 r. został złożony wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych, podatku od towarów i usług i podatku od czynności cywilnoprawnych.

Z uwagi na braki wniosku, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów, na podstawie art. 169 § 1 i § 2 w związku z art. 14h ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.), pismem z dnia 14 kwietnia 2015 r., nr IPTPB3/4510-35/15-2/KJ, IPTPB2/4514-5/15-2/AK, IPTPP2/4512-51/15-2/DS, (doręczonym w dniu 16 kwietnia 2015 r.) wezwał Wnioskodawcę do jego uzupełnienia, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

W odpowiedzi na ww. wezwanie dnia 27 kwietnia 2015 r. wpłynęło uzupełnienie wniosku (data nadania 23 kwietnia 2015 r.).

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca prowadzi działalność w zakresie produkcji i dystrybucji produktów chemii budowlanej. Przy prowadzeniu tej działalności współpracuje z szeregiem powiązanych kapitałowo spółek. Wnioskodawca wraz z kilkoma (co najmniej dwiema) spółkami powiązanymi zamierza zawrzeć z Bankiem mającym siedzibę na terytorium Polski umowę na zarządzanie środkami pieniężnymi w grupie rachunków (dalej "Umowa"). System zarządzania środkami pieniężnymi podmiotów w nim uczestniczących będzie miał charakter cash-poolingu (dalej: "System"). Usługi cash-poolingu są jednym z narzędzi zarządzania płynnością finansową grup kapitałowych. Polegają one na optymalizowaniu zarządzania finansami poprzez koncentrowanie na wspólnym rachunku grupy środków pochodzących z rachunków jednostkowych poszczególnych podmiotów wchodzących w skład grupy.

Zastosowanie takiego rozwiązania pozwala przede wszystkim na:

Stroną Umowy będzie z jednej strony Spółka oraz podmiot należący do tej samej grupy kapitałowej (dalej łącznie "Uczestnicy" lub "Posiadacze Rachunku" a osobno "Uczestnik" lub "Posiadacz Rachunku"), zaś z drugiej Bank. Wszyscy Uczestnicy będą polskimi rezydentami podatkowymi.

Wnioskodawca oraz Uczestnicy są podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 11 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 z późn. zm.). Przed rozpoczęciem korzystania z Systemu wszyscy Uczestnicy zawrą z Bankiem Umowę. Na jej podstawie każdy z Uczestników posiadać będzie własny rachunek bankowy, z którego dany Uczestnik dokonywać będzie zleceń (dalej "Rachunek"). Wnioskodawca poza Rachunkiem posiadać będzie dodatkowo także Rachunek Główny oraz Rachunek Rozliczeniowy, przez co będzie miał status Posiadacza Głównego.

Rachunek Główny będzie służył do wyrównywania na koniec każdego dnia roboczego sald na Rachunku Rozliczeniowym i pozostałych Rachunkach. Wyrównanie sald polegać będzie na tym, że w sytuacji gdy łączne saldo tych rachunków będzie dodatnie (sumowanie sald odbywa się na Rachunku Rozliczeniowym), Bank niezwłocznie przekaże z Rachunku Rozliczeniowego na Rachunek Główny kwotę środków pieniężnych odpowiadającą wysokości tego salda. Z kolei w przypadku salda ujemnego, Bank niezwłocznie przekaże z Rachunku Głównego na Rachunek Rozliczeniowy kwotę środków pieniężnych o równowartości salda ujemnego.

Systemem zarządzania środkami pieniężnymi objęte zostaną rachunki prowadzone w tej samej walucie (PLN). Uczestnicy będą mogli dysponować środkami pieniężnymi zgromadzonymi na Rachunkach zgodnie z zasadami określonymi w Umowie.

Bank umożliwi Posiadaczom Rachunków realizowanie składanych przez nich zleceń w ciągu dnia do wysokości Indywidualnych limitów płynności, jednak nie więcej niż do wysokości aktualnego Limitu płynności Grupy Rachunków. Przez Limit płynności grupy rachunków rozumie się kwotę ogólnodostępnych środków na rachunkach Uczestników, rozumianą jako określoną w dowolnym czasie w ciągu dnia sumę całkowitej kwoty środków pieniężnych zdeponowanych na wszystkich Rachunkach, pomniejszoną o sumę kwot wykorzystanych w tym samym czasie w Grupie Rachunków na mocy Umowy i w ramach Indywidualnych limitów. Zadłużanie się Posiadacza Rachunku w ramach Indywidualnego limitu płynności będzie realizowane wyłącznie w drodze wykonania przez Bank zleceń płatniczych Posiadacza Rachunku, powodujących powstanie salda ujemnego na jego Rachunku, z wyłączeniem operacji wynikających z egzekucyjnych tytułów wykonawczych, zajęć komorniczych oraz operacji z tytułu pełnomocnictw udzielonych przez Posiadacza Rachunku innym bankom. Spłata wykorzystanego Indywidualnego limitu płynności (zadłużenia wobec Banku) może zostać dokonana także przez Posiadacza Rachunku, który nie jest Posiadaczem Rachunku, który wykorzystał ten limit. Każdorazowy wpływ środków pieniężnych na dany Rachunek powoduje spłatę przez danego Posiadacza Rachunku całości lub części wykorzystanego Indywidualnego limitu płynności i odpowiednio dalszą możliwość wykorzystania całości lub niewykorzystanej części tego limitu w ciągu Dnia Roboczego. Bank zaliczy w pierwszej kolejności każdy wpływ środków pieniężnych na dany Rachunek Posiadacza wykorzystującego Indywidualny limit płynności na spłatę tego limitu. Posiadacz Rachunku jest zobowiązany spłacić w całości, do końca Dnia Roboczego, wykorzystany w tym Dniu Roboczym na jego Rachunku Indywidualny limit płynności. Jeżeli do końca Dnia Roboczego Posiadacz Rachunku nie spłaci wykorzystanego Indywidualnego limitu płynności w tym Rachunku, zapłaci on na rzecz Banku odsetki.

Istota Systemu polegać będzie na bilansowaniu (zerowaniu) sald na rachunkach bankowych Wnioskodawcy i innych uczestników z wykorzystaniem Rachunku Głównego i Rachunku Rozliczeniowego Wnioskodawcy. W tym celu na koniec każdego Dnia Roboczego Bank będzie dokonywał operacji sumowania sald na Rachunkach Posiadaczy Rachunków (Rachunku Rozliczeniowym oraz pozostałych Rachunkach, z wyłączeniem Rachunku Głównego, którego saldo nie będzie sumowane). W przypadku, gdy tak ustalone łączne saldo Rachunków będzie dodatnie, Bank działając na podstawie pełnomocnictwa, niezwłocznie przekaże z Rachunku Rozliczeniowego na Rachunek Główny kwotę środków pieniężnych odpowiadającą wysokości tego salda. W przypadku, gdy łączne saldo Rachunków będzie ujemne Bank, działając na podstawie pełnomocnictwa, niezwłocznie przekaże z Rachunku Głównego na Rachunek Rozliczeniowy kwotę środków pieniężnych o równowartości ww. salda ujemnego. Operacje te wykonywane będą przez Bank bezwarunkowo, tj. bez względu na wysokość salda rachunku Posiadacza Głównego i Rachunku Rozliczeniowego.

Jeżeli na koniec dnia roboczego Posiadacz Rachunku (inny niż Posiadacz Główny), który wykorzystał Indywidualny limit płynności, nie spłaci go do końca Dnia Roboczego wówczas Bank dokona obciążenia Rachunku Rozliczeniowego, kwotą niespłaconą Bankowi przez Posiadacza Rachunku, który wykorzystał ten limit i dokona spłaty tego limitu środkami pochodzącymi z Rachunku Rozliczeniowego a także naliczy od danego Posiadacza na rzecz Posiadacza Głównego odsetki od wykorzystanego Indywidualnego limitu płynności.

Jeżeli którykolwiek z Posiadaczy Rachunków spłaci dług innego Posiadacza Rachunku wynikający z wykorzystanego Indywidualnego limitu płynności w ramach Grupy Rachunków, Bank obliczy odsetki od wierzytelności nabytych przez odpowiedniego Posiadacza Rachunku w wyniku subrogacji ustawowej powstałej na skutek spłaty na rzecz Banku przez innego Posiadacza Rachunku lub Posiadaczy Rachunków Indywidualnego limitu płynności wykorzystanego przez Posiadacza Rachunku, który nie spłacił swojego limitu do końca Dnia Roboczego. Odsetki naliczane będą za każdy dzień kalendarzowy w wysokości ustalonej według stawki oprocentowania Indywidualnych limitów płynności, w stosunku rocznym.

Po dokonaniu tych operacji Bank, działając w imieniu i na rzecz poszczególnych Posiadaczy Rachunków (za wyjątkiem Posiadacza Głównego), którzy poprzedniego Dnia Roboczego wykorzystali Indywidualne limity płynności, dokona zapłaty kwot nabytych wierzytelności, bez odsetek, na rzecz Posiadacza Głównego, który w wyniku subrogacji ustawowej nabył wierzytelności Banku wynikające z Indywidualnych limitów płynności. Jednocześnie Bank działając w imieniu i na rzecz Posiadacza Głównego, który poprzedniego Dnia Roboczego wykorzystał Indywidualny limit płynności w Rachunku Rozliczeniowym, dokona zapłaty kwot nabytych wierzytelności, bez odsetek, na rzecz Posiadaczy rachunków, którzy w wyniku subrogacji ustawowej nabyli wierzytelności Banku wynikające z Indywidualnych limitów płynności.

Dodatkowo po zakończeniu każdego miesiąca kalendarzowego, w każdym pierwszym Dniu Roboczym następnego miesiąca, Bank działając w imieniu i na rzecz każdego z Posiadaczy Rachunków dokona przelewów pomiędzy poszczególnym Rachunkami (za wyjątkiem Rachunku Rozliczeniowego) obciążając lub uznając te Rachunki łącznymi kwotami odsetek należnych od danego Posiadacza Rachunku lub danemu Posiadaczowi rachunku.

Każdy z Uczestników Systemu ponosić będzie koszty obsługi Systemu przez Bank, określone w Umowie. Wszyscy Posiadacze rachunków złożą pisemne zgody na działanie w celu wstępowania w stosunku do siebie w prawa zaspokojonego wierzyciela przez innych Posiadaczy Rachunków (w odniesieniu do wierzytelności Banku z tytułu Indywidualnych limitów płynności, przysługujących Bankowi względem Posiadaczy Rachunków udzielających pisemnej zgody).

Stroną Umowy są wszyscy Uczestnicy, w tym Uczestnik Główny. Wnioskodawca z tytułu posiadania Rachunku Głównego, posiadając status Posiadacza Głównego, nie będzie wykonywał żadnych dodatkowych czynności związanych z zarządzaniem kapitałami grupy. Wszystkie działania w ramach Systemu będą obsługiwane przez Bank.

W świetle Umowy Bank jest upoważniony do traktowania w ciągu dnia wszystkich środków zgromadzonych na Rachunku Rozliczeniowym i Rachunku Głównym jako zabezpieczenia spłaty Indywidualnych limitów płynności udostępnianych Uczestnikom w ramach niniejszej Umowy, co powoduje. że w pewnym sensie wszyscy Uczestniczy są wzajemnie poręczycielami.

W uzupełnieniu wniosku Pełnomocnik Wnioskodawcy wskazał, że: Powiązania pomiędzy Wnioskodawcą a pozostałymi uczestnikami systemu cash-pooling będą miały charakter kapitałowy, tj. Wnioskodawca posiadać będzie udziały lub akcje (spółki kapitałowe) albo będzie występować w charakterze wspólnika (spółki osobowe) pozostałych uczestników. W przypadku udziałów lub akcji będzie to udział kapitałowy w wysokości co najmniej 5%.

Bank nie będzie podmiotem powiązanym w jakikolwiek sposób (ani kapitałowo ani osobowo) z którymkolwiek z uczestników systemu cash-pooling.

Rola Wnioskodawcy jako Uczestnika Głównego ma charakter bierny i wynika wyłącznie z faktu, że jest posiadaczem Rachunku Głównego i Rachunku Rozliczeniowego, za pomocą których dochodzi do dobowych rozliczeń operacji z tytułu cash-poolingu między jego Uczestnikami oraz Uczestnikami a Bankiem. Wynika to z tego, że suma sald debetowych i kredytowych przeniesionych na koniec każdego dnia roboczego na Rachunek Główny stanowić będzie podstawę do obliczenia odsetek, które Wnioskodawca będzie płacił/otrzymywał od pozostałych Uczestników. Tytułem do tych odsetek będzie rozliczenie z tytułu wzajemnych wierzytelności Uczestników wynikających z subrogacji (wstąpienia Uczestnika w miejsce dotychczasowego wierzyciela, tj. Banku).

Wszelkie czynności techniczne związane z transferami pieniężnymi, rozliczeniami sald, wyliczeniem i wypłatą odsetek Uczestnikom, w tym Uczestnikowi Głównemu, będzie wykonywał Bank.

Z wyjątkiem odsetek obliczanych i wypłacanych Posiadaczowi Głównemu zgodnie z mechanizmem opisanym we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, nie będzie On otrzymywał jakiegokolwiek wynagrodzenia z tytułu posiadania statusu Posiadacza Głównego.

Kwoty odsetek dopisywanych do salda i odejmowanych od salda Rachunku Głównego będą podlegały rozliczeniu z pozostałymi uczestnikami Systemu.

Przez pojęcie "środki pieniężne o innym charakterze" Wnioskodawca rozumie wszelkie wartości pieniężne - zarówno przychodzące, jak i wychodzące - dopisywane do lub odejmowane od salda Rachunku Głównego w związku z dokonywaniem bieżących operacji płatniczych przez poszczególnych uczestników Systemu w związku z prowadzoną przez nich działalnością gospodarczą.

W ocenie Wnioskodawcy dokonanie wzajemnych poręczeń przez uczestników Systemu, w tym przez Wnioskodawcę, nie rodzi po Jego stronie jakichkolwiek skutków w zakresie podatku dochodowego. Taki też pogląd wyrażony został w przedstawionym we wniosku stanowisku Wnioskodawcy. Wynika to z uznania, że poręczenia te nie mają charakteru nieodpłatnego, a zatem nie mogą skutkować powstaniem przychodu u Wnioskodawcy (ani u pozostałych Uczestników Systemu). Poręczenia te stanowią dla Banku gwarancję, że w przypadku jakichkolwiek wierzytelności przysługujących Bankowi w stosunku do Uczestników Systemu z tytułu umowy o zarządzanie środkami pieniężnymi, Bank będzie mógł zaspokoić całość swych roszczeń od każdego z Uczestników Systemu.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy dla Wnioskodawcy będącego Uczestnikiem Głównym Systemu cash-poolingu przychodem są kwoty odsetek dopisywanych do salda Rachunku Głównego, a kosztem uzyskania przychodów kwoty odsetek odejmowanych od salda Rachunku Głównego, natomiast środki o innym niż odsetki charakterze są neutralne z punktu widzenia podatku dochodowego od osób prawnych.

2. Czy w związku z uczestnictwem w Systemie cash-poolingu na Wnioskodawcy będzie spoczywał obowiązek dokumentacyjny wynikający z art. 9a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

3. Czy w przedstawionym zdarzeniu przyszłym przekazanie przez Spółkę w ramach usługi zarządzania płynnością finansową środków innych niż odsetki z Jej Rachunku na Rachunek innego Uczestnika oraz otrzymanie od niego środków będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

4. Czy w przedstawionym stanie faktycznym Wnioskodawca świadczy Uczestnikom lub nabywa od nich usługi w rozumieniu ustawy o VAT w związku z uczestnictwem w Systemie.

5. Czy wzajemne poręczenie/zabezpieczenie zobowiązań Uczestników z tytułu Umowy rodzi jakiekolwiek skutki podatkowe na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych u Wnioskodawcy.

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie nr 5, natomiast w pozostałym zakresie zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Zdaniem Wnioskodawcy, odpowiadając na powyższe pytanie na wstępie przypomnieć należy, że stosownie do art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawych, przychodem jest m.in. wartość otrzymanych nieodpłatnie świadczeń.

Jednocześnie od kilku lat w orzecznictwie sądowoadministracyjnym oraz w interpretacjach organów podatkowych jednolicie prezentowany jest pogląd, że udzielenie przez jeden podmiot poręczenia za drugi podmiot, bez określenia wynagrodzenia za udzielone poręczenie, skutkuje wystąpieniem u tego drugiego podmiotu przychodu z tytułu otrzymanych nieodpłatnie świadczeń (tak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny m.in. w wyroku z dnia 26 stycznia 2010 r., sygn. akt II FSK 1417/08 oraz Minister Finansów w interpretacji ogólnej z dnia 27 kwietnia 2012 r., nr DD5/033/2/DZQ/2012/DD-134).

Powyższy wyrok i przywołana interpretacja dotyczyły - w odróżnieniu od przedmiotowego stanu faktycznego - sytuacji, w której podmiot poręczający nie uzyskiwał w związku z udzieleniem poręczenia żadnego wynagrodzenia ani ekwiwalentu. W opisanej zaś we wniosku sytuacji mamy do czynienia z wzajemnymi świadczeniami podmiotów, tj. jeden podmiot poręcza za inne podmioty z grupy, ale w zamian te inne podmioty z grupy poręczają za ten pierwszy podmiot. W przypadku zaś takich wzajemnych świadczeń brak jest podstaw do uznania, że którekolwiek z nich ma charakter nieodpłatny. I to również wówczas, gdyby wartość takich świadczeń była różna. W takim bowiem przypadku wynagrodzeniem za świadczenie jednej ze stron jest świadczenie drugiej strony.

Potwierdzenie faktu, że w przypadku wzajemnych "nieodpłatnych" poręczeń udzielonych w systemie cash-poolingu nie znajdą zastosowania przepisy art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych znajdujemy również w treści aktualnych orzeczeń organów podatkowych, m.in. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 31 grudnia 2012 r. (nr IPTPB3/423-358/12-2/MF), interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 11 października 2011 r. (nr ITPB3/423-492/11/DK) czy interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 27 maja 2011 r. (nr IBPBI/2/423-261/11/JD).

Wynika z nich, że w świetle art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, aby określone świadczenie można było zaliczyć do kategorii świadczeń nieodpłatnych stanowiących źródło przychodu podlegającego opodatkowaniu, musi dojść do stosunku prawnego, w wyniku którego jeden podmiot dokonuje określonego świadczenia, drugi natomiast to świadczenie otrzymuje nieodpłatnie, zwiększając w ten sposób swoje przychody podatkowe. Dla celów podatkowych za nieodpłatne świadczenia należy przyjmować te wszystkie zdarzenia prawne lub gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu przysporzenie w majątku podatnika mające konkretny wymiar finansowy. Podstawową cechą świadczenia nieodpłatnego jest zatem to, aby otrzymujący takie świadczenie nie był zobowiązany do wykonania jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego. Oznacza to, że świadczenie uzyskiwane przez podatnika w sytuacji, gdy spełniający świadczenie uzyskuje albo ma uzyskać od Spółki w przyszłości wzajemnie jakieś inne przysporzenie majątkowe, nie ma charakteru nieodpłatnego.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Spółka oraz inne podmioty wchodzące w skład grupy zamierzają zawrzeć z Bankiem aneks do umów cash-poolingu wprowadzający wzajemne poręczenia Spółek oraz zastawy finansowe. Spółki będą występować jednocześnie w roli poręczającego, jak i otrzymującego poręczenie. Działania spółek uczestniczących w systemie cash-poolingu będą zatem miały charakter wzajemny (ekwiwalentny).

Mając na uwadze przytoczone przepisy prawa podatkowego Wnioskodawca stwierdza, że w przedstawionym we wniosku opisie zdarzenia nie dojdzie do powstania przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie będzie więc podstaw do zastosowania regulacji przewidzianej w art. 11 ust. 4 w zw. z art. 11 ust. 1 ww. ustawy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego w zakresie ustalenia czy udzielanie wzajemnych poręczeń/zabezpieczeń zobowiązań w związku z uczestnictwem w umowie cash-poolingu będzie rodziło jakiekolwiek skutki podatkowe dla Wnioskodawcy (pytanie nr 5 we wniosku) - jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 851, z późn. zm.), przychodem, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, jest w szczególności wartość otrzymanych rzeczy lub praw, a także wartość innych świadczeń w naturze, w tym wartość rzeczy i praw otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, z wyjątkiem świadczeń związanych z używaniem środków trwałych otrzymanych przez samorządowe zakłady budżetowe w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych oraz spółki użyteczności publicznej z wyłącznym udziałem jednostek samorządu terytorialnego lub ich związku od Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w nieodpłatny zarząd lub używanie.

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie precyzuje, co należy rozumieć przez "nieodpłatne świadczenie", ograniczając się jedynie do wskazania, w art. 12 ust. 6 i 6a sposobu i kryteriów ustalania wartości nieodpłatnych i częściowo odpłatnych świadczeń.

Z tego właśnie względu pojęcie "świadczenia" należy rozpatrywać z punktu widzenia zobowiązaniowego, tj. na tle art. 353 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121, z późn. zm.), zgodnie z którym zobowiązanie polega na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia, a dłużnik powinien świadczenie spełnić. Świadczenie może polegać na działaniu albo na zaniechaniu (art. 353 § 2).

Jednakże, pojęcie "nieodpłatnego świadczenia" oparte na gruncie przepisów prawa podatkowego ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Może bowiem obejmować wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Zatem, w świetle art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, aby można było określone świadczenie zaliczyć do kategorii świadczeń nieodpłatnych stanowiących źródło przychodu podlegającego opodatkowaniu, musi dojść do stosunku prawnego, w wyniku którego jeden podmiot dokonuje określonego świadczenia, drugi natomiast to świadczenie otrzymuje nieodpłatnie, zwiększając w ten sposób swoje przychody podatkowe.

Z opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca wraz z kilkoma (co najmniej dwiema) spółkami powiązanymi kapitałowo zamierza zawrzeć z bankiem umowę na zarządzanie środkami pieniężnymi w grupie rachunków ("Umowa"). System zarządzania środkami pieniężnymi podmiotów w nim uczestniczących będzie miał charakter cash-poolingu. Umowa ta zostanie zawarta w celu optymalizowania zarządzania finansami w grupie podmiotów. Każdy z Uczestników Systemu ponosić będzie koszty obsługi Systemu przez Bank, określone w Umowie. Wszyscy Posiadacze rachunków złożą pisemne zgody na działanie w celu wstępowania w stosunku do siebie w prawa zaspokojonego wierzyciela przez innych Posiadaczy Rachunków (w odniesieniu do wierzytelności Banku z tytułu Indywidualnych limitów płynności, przysługujących Bankowi względem Posiadaczy Rachunków udzielających pisemnej zgody). Stroną Umowy będą wszyscy Uczestnicy, w tym Wnioskodawca. Wnioskodawca z tytułu posiadania Rachunku Głównego, posiadając status Posiadacza Głównego, nie będzie wykonywał żadnych dodatkowych czynności związanych z zarządzaniem kapitałami grupy. Wszystkie działania w ramach Systemu będą obsługiwane przez Bank. Spółka wskazała również, że świadczenia będą miały charakter wzajemny.

Zauważyć należy, że istotne elementy zdarzenia przyszłego zostały zawarte przez Wnioskodawcę we własnym stanowisku, gdzie wskazano, że Spółka oraz inne podmioty wchodzące w skład grupy zamierzają zawrzeć z Bankiem aneks do umów cash-poolingu wprowadzający wzajemne poręczenia Spółek oraz zastawy finansowe. Spółki będą występować jednocześnie w roli poręczającego, jak i otrzymującego poręczenie. Działania spółek uczestniczących w systemie cash-poolingu będą zatem miały charakter wzajemny (ekwiwalentny).

Świadczenia występujące pomiędzy podmiotami powiązanymi ze sobą umową cash-poolingu (poręczenia) nie mają charakteru świadczeń nieodpłatnych (częściowo odpłatnych) w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W szczególności, wskazać należy, że celem spółek uczestniczących w umowie cash-poolingu jest osiągnięcie oszczędności związanych z kosztami finansowymi, czy też administracyjnymi, nie zaś uzyskanie nieodpłatnego przysporzenia lub dokonanie takiego przysporzenia na rzecz innego uczestnika umowy cash-poolingu. Świadczenia spółek uczestniczących w cash-poolingu uznać należy, co do zasady za świadczenia wzajemne, za współdziałanie przy wykonaniu zobowiązania, gdyż wynikają one z istoty umów tego typu.

Odnosząc powyższe do przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego, należy stwierdzić, że wartość wzajemnych poręczeń Uczestników cash-poolingu, które są ściśle związane z zawartą umową cash-poolingu i bezpośrednio z niej wynikają nie będzie stanowić u Wnioskodawcy przychodu podatkowego w świetle art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...) po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.