IPTPB3/423-4/14-2/PM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 30 grudnia 2013 r. (data wpływu 3 stycznia 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie skutków podatkowych ustanowienia hipoteki na nieruchomości w celu zabezpieczenia pożyczki - jest prawidłowe.

W dniu 30 grudnia 2013 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie skutków podatkowych ustanowienia hipoteki na nieruchomości w celu zabezpieczenia pożyczki.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością została utworzona w celu realizacji zadań własnych Gminy polegających na świadczeniu usług odprowadzania i oczyszczania ścieków.

Gmina posiada 100% udziałów w Spółce. Jako właściciel Spółki realizującej zadania publiczne oraz jako odpowiedzialna na podstawie przepisów prawa za wykonywanie takich zadań jest w rzeczywistości zobligowana do umożliwiania i załatwiania Spółce realizacji wyżej wymienionych obowiązków.

W ramach realizacji zadań własnych dnia 5 lutego 2013 r. Rada Miasta podjęła Uchwałę nr w sprawie uchwalenia wieloletniego planu rozwoju i modernizacji urządzeń kanalizacyjnych na lata 2013-2015, będących w posiadaniu Spółki (zgodnie z zapisami w art. 21 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzeniu ścieków). Plan przewiduje wykonanie zadania pn.: "...".

Dla realizacji ww. zadania Spółka pozyskała od Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej pożyczkę w kwocie 12 000 000 zł.

Zabezpieczenie spłaty ww. pożyczki i odsetek stanowią:

1. Weksel własny in blanco wraz z deklaracją wekslową.

2. Nieodwołalne pełnomocnictwo do rachunku bankowego.

3. Cesja wierzytelności z tytułu umowy z dnia 30 kwietnia 2007 r. zawartej z XX Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością na odbiór i oczyszczanie ścieków.

4. Hipoteka do kwoty 10 000 000 zł na nieruchomości gruntowej położonej, stanowiącej siedzibę i teren XX, wraz z cesją praw z polisy ubezpieczenia budynków i budowli.

5. Hipoteka do kwoty 1 400 000 zł na nieruchomości gruntowej położonej stanowiącej własność Gminy Miasto.

Gmina nie świadczy usług polegających na udzielaniu poręczeń, gwarancji czy innych zabezpieczeń, a hipoteka stanowiąca jedno z zabezpieczeń pożyczki zaciągniętej przez Spółkę została ustanowiona po wyrażeniu zgody Rady Miasta (Uchwała Nr XX z dnia 11 lipca 2013 r.).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy ustanowienie hipoteki na nieruchomości stanowiącej własność Gminy Miasto w celu zabezpieczenia pożyczki zaciągniętej przez Spółkę na rozbudowę XX, która to realizuje zadania własne Gminy, stanowi po stronie Spółki przychód, który powinien być uwzględniony przy ustalaniu podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy, ustanowienie hipoteki przez Miasto w sytuacji opisanej w stanie faktycznym nie będzie stanowiło dla Spółki przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 z późn. zm.), przychodem, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, jest wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, z wyjątkiem świadczeń związanych z używaniem środków trwałych otrzymanych przez samorządowe zakłady budżetowe w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych oraz spółki użyteczności publicznej z wyłącznym udziałem jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków od Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w nieodpłatny zarząd lub używanie.

Dla prawidłowej interpretacji powyższego przepisu istotne znaczenie ma wykładnia pojęcia "nieodpłatne świadczenie" Z uwagi na fakt, że przepisy ustawy nie zawierają legalnej definicji pojęcia "nieodpłatnego świadczenia", zasadne jest sięgnięcie w tym zakresie do jego rozumienia ukształtowanego w orzecznictwie sądowo-administracyjnym. W orzecznictwie tym powszechnie prezentowany jest pogląd, że na gruncie podatkowym pojęcie to posiada szerszy zakres niż w prawie cywilnym i obejmuje "wszelkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy."

Udzielenie spółce kapitałowej nieodpłatnego poręczenia przez jej udziałowca bądź akcjonariusza (podmiot powiązany), co do zasady, stanowi dla tej spółki nieodpłatne świadczenie, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz skutkuje powstaniem przychodu z tego tytułu.

Jednakże w niniejszej sprawie istotne znaczenie ma fakt, że nieodpłatne zabezpieczenie pożyczki w formie ustanowienia hipoteki zostało ustanowione przez Miasto (100% udziałowca) na nieruchomościach stanowiących własność Miasta w związku z wypełnianiem jej ustawowych obowiązków.

Stosownie do art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2013 r. poz. 594, z późn. zm.), do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne obejmują sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz.

Z kolei z art. 9 ustawy o samorządzie gminnym wynika, że dopuszcza się dwa sposoby realizacji zadań gminy, tj. poprzez tworzenie jednostek organizacyjnych oraz zawieranie umów z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi.

Formy prowadzenia gospodarki gminnej, w tym wykonywania przez gminę zadań o charakterze użyteczności publicznej, określa odrębna ustawa.

Jest to ustawa z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (Dz. U. z 2011 r. Nr 45, poz. 236), która w art. 1 ust. 1 i 2 określa zasady i formy gospodarki komunalnej jednostek samorządu terytorialnego, polegające na wykonywaniu przez te jednostki zadań własnych, w celu zaspokojenia zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej. Gospodarka komunalna obejmuje w szczególności zadania o charakterze użyteczności publicznej, których celem jest bieżące i nieprzerwane zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych. Ponadto, stosownie do treści art. 2 ww. ustawy, gospodarka komunalna może być prowadzona przez jednostki samorządu terytorialnego w szczególności w formach samorządowego zakładu budżetowego lub spółek prawa handlowego. W myśl art. 9 ust. 1 tejże ustawy, jednostki samorządu terytorialnego mogą tworzyć spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółki akcyjne, a także mogą przystępować do takich spółek.

Istotna dla rozstrzygnięcia przedmiotowej kwestii jest również treść art. 94 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 330, z późn. zm.), w myśl którego jednostki samorządu terytorialnego mogą udzielać poręczeń i gwarancji, z uwzględnieniem przepisów niniejszej ustawy. Łączna kwota poręczeń i gwarancji określana jest w uchwale budżetowej.

Należy również podkreślić, że zgodnie z art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.) nieruchomości stanowiące własność gminy mogą być m.in. obciążane ograniczonymi prawami rzeczowymi. Hipoteka jest jednym z ograniczonych praw rzeczowych.

Na podstawie powołanych powyżej przepisów należy jednoznacznie stwierdzić, że ustanowienie hipoteki na nieruchomości stanowiącej własność Miasta X miało bezpośredni związek z realizacją jej - określonych ustawowo - zadań własnych w zakresie usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych. Ustanowienie zabezpieczenia pożyczki poprzez ustanowienie hipoteki na nieruchomościach stanowiących własność Gminy celem współzabezpieczenia pożyczki zaciągniętej przez Spółkę na rozbudowę oczyszczalni ścieków służyło realizacji tych zadań własnych Gminy. Było to zatem działanie de facto podejmowane w interesie samej Gminy. Interes ten, w świetle przytoczonych regulacji ustawowych, jest niewątpliwy.

W opisanej sytuacji nie znajdzie więc zastosowania art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych z uwagi na okoliczność, że udzielone zabezpieczenie pożyczki w postaci ustanowienia hipoteki nie stanowi dla Spółki nieodpłatnego świadczenia. Tym samym Spółka nie uzyskała z tego tytułu przychodu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.), odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej w tym zakresie oceny stanowiska Spółki.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w X.