IPTPB3/423-320/13-4/MF - Możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów spółki z o.o. wydatków poniesionych na nabycie napojów oraz posiłków spożywanych podczas wewnętrznych spotkań zarządu i rady nadzorczej.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, reprezentowanej przez pełnomocnika, przedstawione we wniosku z dnia 12 sierpnia 2013 r. (data wpływu 16 sierpnia 2013 r.), uzupełnionym pismem z dnia 13 listopada 2013 r. (data wpływu 15 listopada 2013 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na nabycie napojów oraz drobnych przekąsek i posiłków (catering) spożywanych podczas wewnętrznych spotkań zarządu i rady nadzorczej #61485; jest prawidłowe.

W dniu 16 sierpnia 2013 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku od towarów i usług.

Z uwagi na braki wniosku, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów na podstawie art. 169 § 1 i § 2 w związku z art. 14h ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), pismem z dnia 5 listopada 2013 r., nr IPTPP4/443-597/13-2/MK, IPTPB3/423-320/13-2/MF, (doręczonym w dniu 7 listopada 2013 r.), wezwał Wnioskodawcę do jego uzupełnienia.

W odpowiedzi na ww. wezwanie, dnia 15 listopada 2013 r. wpłynęło uzupełnienie wniosku (nadane w dniu 13 listopada 2013 r.).

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej również jako: "Spółka" lub "Wnioskodawca") prowadzi działalność gospodarczą w zakresie produkcji transformatorów energetycznych wysokiego i średniego napięcia. W ramach działań sprzedażowych oraz negocjacji warunków zawieranych umów, członkowie zarządu oraz rady nadzorczej spotykają się z aktualnymi oraz potencjalnymi kontrahentami. Spotkania te są organizowane w siedzibie Spółki i mają na celu przedstawienie kontrahentom warunków współpracy, negocjowanie szczegółów projektów umów, warunków dostawy produkowanych przez Spółkę towarów, warunków płatności, gwarancji i innych spraw.

Spółka ma także spotkania wewnętrzne zarządu oraz rady nadzorczej, na których nie są już obecni kontrahenci. Tego typu spotkania są organizowane w razie potrzeby omówienia kierunków rozwoju Spółki, kluczowych decyzji inwestycyjnych oraz innych spraw wymagających podjęcia rozstrzygnięć na wysokim szczeblu.

W czasie obu rodzajów spotkań spożywane są towary zakupione przez Spółkę w postaci napojów (woda mineralna, kawa, herbata, soki, itp.) oraz drobnych przekąsek (ciastka, paluszki, itp.). W wyjątkowych sytuacjach, w czasie trwania wielogodzinnych spotkań Spółka zamawia posiłki (catering).

Ponadto, z uwagi na specjalistyczny przedmiot działalności i chęć dotarcia do jak najszerszego grona odbiorców, Spółka bierze udział w targach. Na stoisku firmowym Spółki uczestnicy targów mogą skorzystać z drobnego poczęstunku zakupionego przez Spółkę (w formie cukierków, ciastek, itp.).

W uzupełnieniu wniosku wskazano, że w przypadku spotkań zarządu i rady nadzorczej istotna jest optymalizacja czasu ich trwania poprzez zamawianie drobnych przekąsek i cateringu. Członkowie zarządu i rady nadzorczej nie musząc opuszczać miejsca posiedzenia są w stanie pracować bardziej wydajnie, jednocześnie nie poświęcają czasu na poszukiwanie miejsca, w którym mogliby posiłek zamówić i spożyć. Zatem powyższe wydatki jednoznacznie dodatnio wpływają na wydajność i efektywność pracy zarządu i rady nadzorczej, przez co przyczyniają się do zwiększenia przychodu całej Spółki.

Jednym z warunków prowadzenia działalności gospodarczej przez Spółkę jest prowadzenie rozmów biznesowych (z dostawcami materiałów, klientami). Zapraszanie kontrahentów na rozmowy w siedzibie Spółki uznaje się za element powszechnie obowiązujących kanonów kultury. Podczas takich spotkań prowadzone są negocjacje, podpisywane umowy, zawierane kontakty oraz omawiane różnego rodzaju sprawy biznesowe.

W przypadku produktów spożywczych udostępnianych na stoisku firmowym podczas targów, mają one na celu przyciągnięcie potencjalnych nowych kontrahentów, a także zatrzymanie kontrahentów na dłużej przy stoisku Spółki.

W związku z powyższym, wydatki na ich nabycie należy interpretować jako poniesione z zamiarem uzyskania, wygenerowania przychodu.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy Spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu zakupu ww. towarów.

2. Czy Spółka jest uprawniona do zaliczenia wydatków na nabycie tych towarów do kosztów uzyskania przychodów.

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie nr 2 w części dotyczącej możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na nabycie napojów oraz drobnych przekąsek i posiłków (catering) spożywanych podczas wewnętrznych spotkań zarządu i rady nadzorczej.

W zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na nabycie napojów, drobnych przekąsek i posiłków (catering) spożywanych w trakcie spotkań z kontrahentami w siedzibie Spółki oraz wydatków na nabycie produktów spożywczych udostępnianych w formie poczęstunku uczestnikom targów na stoisku firmowym, a także w zakresie podatku od towarów i usług, zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Zdaniem Wnioskodawcy, Spółce przysługuje prawo do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków z tytułu zakupu towarów w postaci napojów (woda mineralna, kawa, herbata, soki, itp.), drobnych przekąsek (ciastka, paluszki, itp.) oraz posiłków zamówionych w czasie trwania wielogodzinnych spotkań wewnętrznych i z kontrahentami. Takiemu zaliczeniu będą podlegać również wydatki na drobny poczęstunek dostępny dla uczestników targów na stoisku firmowym Spółki.

Podczas spotkań z kontrahentami omawiane są dalsze formy współpracy, prezentowane są zmiany w ofercie produktów będącej przedmiotem dystrybucji, a także uzgadniane są warunki bieżącej sprzedaży, warunki dostawy produkowanych przez Spółkę towarów, warunki płatności, gwarancji i inne sprawy. Przedmiotem spotkań wewnętrznych są decyzje dotyczące kierunków rozwoju Spółki, kluczowych decyzji inwestycyjnych oraz innych spraw wymagających podjęcia rozstrzygnięć na wysokim szczeblu.

W ocenie Wnioskodawcy, wydatki dotyczące tych spotkań spełniają zatem wszelkie przesłanki niezbędne, aby uznać je za koszty uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Są faktycznie ponoszone, mają charakter definitywny, pozostają w związku z prowadzoną przez Spółkę działalnością gospodarczą, jak również są ponoszone w celu uzyskania przychodów oraz zachowania i zabezpieczenia źródła przychodów. Wydatki te są również właściwie udokumentowane.

Zdaniem Spółki, przedmiotowe wydatki nie podlegają wyłączeniu w związku z art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, stanowiącym katalog wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, w szczególności nie stanowią one wydatków na cele reprezentacji, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 28 ww. ustawy.

Zdaniem Wnioskodawcy, reprezentacja to ogólnie okazałość, wystawność w czyimś sposobie życia, związana ze stanowiskiem, pozycją społeczną (Słownik Języka Polskiego pod redakcją prof. M. Szymczaka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998).

Reprezentacją będą zatem wszelkie wydatki, które w sposób ponadstandardowy kreują pozytywny wizerunek firmy, w tym wobec innych podmiotów, z którymi współpracuje. Nie będą reprezentacją wydatki poczynione na zapewnienie napojów, drobnych przekąsek i posiłków zamawianych w czasie wielogodzinnych spotkań z kontrahentami oraz wewnętrznych spotkań pracowników lub rady nadzorczej i zarządu Spółki, zwyczajowo przyjętych w obecnych realiach życia gospodarczego.

Wnioskodawca wskazuje, że powyższe stanowisko Spółki potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 27 września 2012 r. (sygn. akt II FSK 392/11), podkreślając, że "nie zawsze wydatek na zakup usług gastronomicznych, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych będzie uznawany za wydatek na cele reprezentacji. (...) Wydatki o charakterze reprezentacyjnym w rozumieniu art. 23 ust. 1 pkt 23 u.p.d.o.f. muszą kreować wizerunek firmy w sposób "ponadstandardowy", odbiegający od zwyczajowo przyjętego w określonego typu stosunkach gospodarczych".

Zdaniem Wnioskodawcy, wymienienie jako przykładowych wydatków na usługi gastronomiczne, zakupu żywności i napojów w tym alkoholowych, nie oznacza, iż wydatki te nigdy nie będą kosztami. Nie są one kosztami jedynie wówczas, gdy mają charakter reprezentacyjny.

Wnioskodawca uważa, że wydatki poczynione na zapewnienie napojów, drobnych przekąsek i posiłków zamawianych w czasie wielogodzinnych spotkań z kontrahentami oraz wewnętrznych spotkań pracowników lub rady nadzorczej i zarządu Spółki przyczyniają się do bardziej sprawnego prowadzenia prac oraz nie noszą znamion reprezentacji i pozostają w związku z prowadzoną przez Niego działalnością gospodarczą i z uzyskiwanymi przez Niego przychodami. Taki sam pogląd przedstawił Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 25 maja 2012 r. (sygn. akt II FSK 2200/10), który w rozważaniach uznał, że: "wydatki na poczęstunek dla osób będących klientami, muszą być uznane za koszt uzyskania przychodów, nie ulega bowiem wątpliwości, że stworzenie właściwego klimatu dla prowadzonej działalności rodzi skutek w postaci zwiększenia przychodu. Pomiędzy poniesionym wydatkiem polegającym na serwowaniu w lokalu poczęstunku w postaci między innymi darmowych napoi, w tym alkoholu, a osiągniętym przychodem zachodzi związek przyczynowy".

Wnioskodawca zaznacza, że prawidłowość kwalifikacji wydatków w przedstawionym w opisie stanu faktycznego, do kosztów uzyskania przychodów znajduje potwierdzenie także w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 6 marca 2013 r. (sygn. IPTPB3/423-433/12-4/MF), w której uznał, że: "Wydatków poniesionych przez Spółkę na poczęstunek podawany podczas wewnętrznych spotkań i szkoleń nie należy kwalifikować do wydatków na reprezentację, podlegających wyłączeniu z kosztów uzyskania przychodów na podstawie wyżej analizowanego art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy. Wydatki te spełniają warunki zakwalifikowania do kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych" oraz w odniesieniu do posiłków zamawianych podczas wielogodzinnych spotkań w siedzibie Spółki twierdząc, że: "wydatki na zakup artykułów spożywczych i usług cateringowych dla pracowników, do których ponoszenia pracodawca nie jest zobowiązany, mogą zostać uznane za koszt uzyskania przychodów, pod warunkiem, że pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z uzyskiwanymi przychodami".

Podobnie wypowiedział się Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 11 sierpnia 2011 r. (sygn. ITPB3/423-235b/11/PST), który potwierdzając stanowisko Wnioskodawcy stwierdził, że: "w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na zakup usług cateringowych obejmujących przygotowanie przekąsek (składających się przykładowo z zestawu kanapek, gorącej kawy i herbaty, owoców, sałatki) lub ciepłych posiłków dla potencjalnych czy też dotychczasowych kontrahentów w siedzibie Spółki lub jej jednostkach terenowych - mogą stanowić koszty podatkowe".

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów będą podlegać także wydatki związane z organizowaniem stoiska firmowego na targach, gdzie uczestnicy targów mogą skorzystać z drobnego poczęstunku zakupionego przez Spółkę. Zdaniem Wnioskodawcy udział w imprezie targowej jest działaniem marketingowym zmierzającym do reklamy Spółki, oferowanych przez Spółkę produktów, zachęcania do rozpoczęcia współpracy ze Spółką, a przez to pozyskania nowych kontrahentów Spółki, zacieśnienia współpracy z dotychczasowymi kontrahentami, co przyczynia się do wzrostu sprzedaży, a więc i przychodu Spółki. Takie działania są powszechną praktyką, a ich charakter trudno uznać za noszący znamiona reprezentacji. Takie stanowisko znajduje odzwierciedlenie w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 17 sierpnia 2009 r. (sygn. IPPB5/423-274/09-2/DG), który przyznał, że: "Koszty posiłku, noclegu i transportu gości, jeżeli nie stanowią wydatku służącego konsumpcji, lecz realizacji celu organizacji targów a poza tym są zapewnione na zwyczajowo przyjętym poziomie mogą również stanowić koszty uzyskania przychodów. Wydatki te należy zaklasyfikować do wydatków Spółki, przeznaczonych na reklamę swojej działalności. Zatem, powyższe wydatki można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych".

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że ma prawo zaliczenia wydatków poniesionych na nabycie produktów spożywczych i posiłków zużywanych podczas spotkań i narad zarządu oraz rady nadzorczej do kosztów uzyskania przychodu na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych. Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, aby wydatek został uznany za koszt uzyskania przychodów, musi zostać poniesiony w celu osiągnięcia, zachowania lub zabezpieczenia źródeł przychodów. Wnioskodawca wskazał związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy wydatkami poniesionymi na produkty spożywcze i catering serwowany podczas spotkań zarządu i rady nadzorczej Wnioskodawcy. Ponadto, wydatki te nie podlegają wyłączeniu na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych jako koszty reprezentacji, ponieważ nie stanowią one wydatków o charakterze reprezentacyjnym.

Wnioskodawca wskazuje, że takie stanowisko zajął również Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji z dnia 11 lipca 2013 r. (sygn. ITPB3/423-167b/13/MK), który wskazał, że "wydatki ponoszone przez Spółkę na nabycie produktów spożywczych, w związku z organizowaniem narad i spotkań wewnętrznych pracowników (związanych z prowadzeniem działalności przedsiębiorstwa, odbywające się w siedzibie przedsiębiorstwa mogą stanowić koszty uzyskania przychodów, pod warunkiem ich właściwego udokumentowania (art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych) oraz wykazania, stosownie do omawianego art. 15 ww. ustawy, racjonalności dla osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Zatem stanowisko Spółki w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na drobne poczęstunki dla pracowników Spółki - jest prawidłowe."

Ponadto, Wnioskodawca stwierdza, że ma prawo zaliczenia kosztów poniesionych na nabycie produktów spożywczych i usług gastronomicznych zużywanych podczas spotkań z kontrahentami w siedzibie Spółki.

Ustawodawca nie zdefiniował na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych pojęcia wydatku na reprezentację. Zgodnie z doktryną oraz orzecznictwem przy definiowaniu tego pojęcia należy posługiwać się definicją słownikową, a każdy wydatek spożywczy i gastronomiczny poniesiony przez Spółkę rozpatrywać osobno. Reprezentację w związku z tym należy traktować jako wydatek, który w sposób ponadstandardowy kreuje wizerunek firmy. A contrario wydatki na produkty spożywcze i usługi gastronomiczne, które zostały przyjęte jako zwyczajowe w obecnych realiach życia gospodarczego mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Podobne stanowisko zajął Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 17 czerwca 2013 r. (sygn. akt II FSK 702/11), w którym wskazał, że "w uzasadnieniach tych wyroków wyjaśniono, że reprezentację należy oceniać przez pryzmat definicji słownikowej, że reprezentacja to ogólnie: okazałość, wystawność w czyimś sposobie życia, związana ze stanowiskiem, pozycją społeczną, że reprezentacyjne będą wszelkie wydatki, które w sposób ponadstandardowy kreują pozytywny wizerunek firmy, w tym wobec innych podmiotów, z którymi współpracuje. Nie będzie reprezentacją wydatek poczyniony w restauracji na koszt posiłku zwyczajowo przyjętego w obecnych realiach życia gospodarczego. Wydatki te jednak muszą być poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, nie mogą odbiegać od standardów przyjętych w dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości gospodarczej, a o zaliczeniu danego wydatku do kosztów uzyskania przychodów decydować będzie konkretny stan faktyczny sprawy".

Zatem, wnioskując a maiori ad minus, koszty poniesione na drobne przekąski serwowane podczas spotkań z kontrahentami w siedzibie Spółki niewątpliwie zaliczają się do kosztów uzyskania przychodów.

Wnioskodawca zauważa, że również takie stanowisko przyjęte przez Wnioskodawcę w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 11 lipca 2013 r. (sygn. ITPB3/423-167b/13/MK) zostało uznane za prawidłowe. Jak stwierdził Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy: "Organizowane spotkania z kontrahentami opisane we wcześniejszej części mają charakter informacyjny i reklamowy a wydatki z nimi związane powinny zostać zakwalifikowane do kosztów uzyskania przychodów, ponieważ związane są z działalnością i funkcjonowaniem działalności gospodarczej. Dodatkowo należy podkreślić, że poruszone we wniosku wydatki w żadnym stopniu nie posiadają cech okazałości i wystawności a stanowią jedynie element zwykłej gościnności".

Wnioskodawca uważa, że ma prawo zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu wydatków poniesionych na produkty spożywcze udostępniane na stoisku firmowym podczas targów. Takie wydatki należy przyporządkować do wydatków związanych z reklamą, które nie są wyłączone z kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Zgodnie z interpretacją indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 17 sierpnia 2009 r. (sygn. IPPB5/423-274/09-2/DG), "koszty posiłku, noclegu i transportu gości, jeżeli nie stanowią wydatku służącego konsumpcji, lecz realizacji celu organizacji targów, a poza tym są zapewnione na zwyczajowo przyjętym poziomie, mogą również stanowić koszty uzyskania przychodów. Wydatki te należy zaklasyfikować do wydatków spółki przeznaczonych na reklamę swojej działalności".

Podobne stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu (pismo z dnia 11 stycznia 2010 r., sygn. ILPB3/423-970/09-2/AO): "wydatki na zakup usług gastronomicznych, w celu poczęstunku dla odwiedzających, będą stanowić koszty uzyskania przychodu, o ile nie mają charakteru wystawności lub okazałości, tj. o ile nie odbiegają od zasad ogólnie przyjętych w tego rodzaju przypadkach".

Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawca uważa, że zaprezentowana wyżej argumentacja wraz z przywołanym orzecznictwem w pełni potwierdzają prawidłowość przedstawionego na wstępie stanowiska, a wskazane wydatki stanowią dla Spółki koszty uzyskania przychodów na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Konstrukcja przepisu dotyczącego kosztów uzyskania przychodów daje podatnikowi możliwość odliczenia dla celów podatkowych wszelkich kosztów (niewymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych), pod warunkiem, że wykaże ich bezpośredni bądź pośredni związek z prowadzoną działalnością, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu bądź zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów. Tak więc kosztami uzyskania przychodów są wszelkie, racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów, z wyjątkiem wymienionych w art. 16 ust. 1 ww. ustawy.

Zatem, aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodów, między tym kosztem a przychodem musi istnieć związek przyczynowo - skutkowy. Chodzi tu o związek tego typu, że poniesienie kosztu ma wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodu. Przez koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami należy rozumieć te koszty, których poniesienie wpływa bezpośrednio na uzyskanie przychodu z danego źródła. Są to więc wszelkie koszty, których poniesienie jest niezbędne, aby określone źródło przychodów przyniosło konkretne przychody. Aby uznać dany wydatek za koszt uzyskania przychodów nie jest konieczne w każdym przypadku wykazanie między nim a przychodem bezpośredniego związku. Należy zaznaczyć, że kosztami uzyskania przychodów są wszystkie wydatki poniesione w celu uzyskania przychodów, w tym również w celu zachowania i zabezpieczenia źródła przychodów, tak aby to źródło przynosiło przychody także w przyszłości. Wobec powyższego, kosztami będą również koszty pośrednie związane z uzyskiwanymi przychodami, jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów (w tym dla zagwarantowania funkcjonowania źródła przychodów), nawet wówczas gdyby z obiektywnych powodów przychód nie został osiągnięty.

Kosztem uzyskania przychodów będzie zatem taki wydatek, który spełnia łącznie następujące warunki:

* został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika,

* jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,

* pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

* poniesiony został w celu uzyskania przychodów, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów,

* został właściwie udokumentowany,

* nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Należy przy tym zauważyć, że definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu, każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach, należy zaś zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania.

Podatnik oceniając związek wydatku z prowadzoną działalnością gospodarczą winien zakładać, że dany koszt może obiektywnie przyczynić się do osiągnięcia przychodu. Ponadto, należy mieć na względzie, że podatnik uznając wydatek za koszt uzyskania przychodu odnosi ewidentne korzyści albowiem o ten koszt zmniejsza podstawę opodatkowania. Na nim więc spoczywa ciężar udowodnienia, że określony wydatek jest kosztem uzyskania przychodu.

Uznanie danego wydatku za koszt uzyskania przychodów jest możliwe tylko wtedy, gdy z prawidłowo i rzetelnie udokumentowanych zdarzeń wynika ponad wszelką wątpliwość, iż jest to wydatek celowy i racjonalnie uzasadniony. Zatem, to podatnik zobowiązany jest wykazać nie tylko fakt poniesienia danego wydatku, ale także jego celowość i racjonalność. Innymi słowy oznacza to, że dla kwalifikacji prawnej danego kosztu istotne znaczenie ma cel, w jakim został poniesiony. Wydatek zostanie uznany za koszt uzyskania przychodów, jeżeli pomiędzy jego poniesieniem a powstaniem, zwiększeniem bądź też możliwością powstania przychodu istnieje związek przyczynowy. Wydatki zaliczone do kosztów uzyskania przychodów muszą być wynikiem racjonalnego i celowego działania podatnika. Każde zdarzenie należy rozpatrywać i oceniać indywidualnie.

Powołany wyżej przepis art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wskazuje, że do kosztów uzyskania przychodów można również zaliczyć wydatki związane z zatrudnieniem, ponoszone przez pracodawców na rzecz swoich pracowników. Tzw. koszty pracownicze obejmują przede wszystkim wynagrodzenie zasadnicze, wszelkiego rodzaju nagrody, premie i diety oraz wydatki związane z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych pracowników, ale mogą obejmować również inne wydatki ponoszone na rzecz pracowników.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych podatnicy są obowiązani do prowadzenia ewidencji rachunkowej zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający określenie wysokości dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy. Z tak udokumentowanych wydatków winno ponadto wynikać, że mają związek z prowadzoną działalnością gospodarczą i bezpośrednio lub pośrednio wpływają na wielkość osiąganych przez podatnika przychodów.

Należy także pamiętać o wyłączeniach wynikających z uregulowań zawartych w art. 16 ust. 1 ww. ustawy.

Stosownie do art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kosztów reprezentacji, w szczególności poniesionych na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych.

Z uwagi na fakt, że przepisy prawa podatkowego nie definiują pojęcia "reprezentacja" można - zgodnie z zasadami wykładni językowej przepisów prawa - odnieść się do jego definicji słownikowej. W internetowym wydaniu Słownika Języka Polskiego PWN (http://sjp.pwn.pl) pojęcie to ma różnorodne znaczenia i oznacza:

Natomiast pojęcie "reprezentować" to:

Niemniej jednak, powyższe rozumienie pojęcia reprezentacji zdaniem tut. organu należy uzupełnić o stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz doktryny prawa podatkowego. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 6 maja 1998 r. - sygn. akt SA/Sz 1412/97, stwierdził, że reprezentacja nie musi odnosić się do okazałości, wystawności, a odnosi się do dobrego reprezentowania firmy, które może polegać na odpowiednim ubiorze pracowników, wystrojów firmy, jego logo, tablicach informacyjnych, sposobie podejmowania interesantów i kontrahentów.

Wyłączając z kosztów podatkowych koszty reprezentacji, ustawa podatkowa nie definiuje terminu "reprezentacja", ani też nie odsyła do innych przepisów prawa. Brak ustawowej definicji pojęcia "reprezentacja", nie uprawnia jednak do dowolnego określania zakresu znaczeniowego tego terminu. Występujący w obrocie prawnym termin "reprezentacja", wyrażający się w sposobie jego stosowania i rozumienia przez ustawodawcę, a także przez naukę i praktykę prawa, prowadzi jednak do wniosku, że termin ten w zakresie języka prawnego i prawniczego należy rozumieć jako "przedstawicielstwo, reprezentowanie czyichś interesów, występowanie w czyimś imieniu", a nie "wystawność, okazałość, wytworność".

Dlatego też termin "reprezentacja" użyty w art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych należy rozumieć jako "przedstawicielstwo podatnika, działanie w jego imieniu, w jego interesie, na jego rzecz", a nie jako "wystawność, wytworność, czy okazałość".

Z powyższego wynika, że reprezentacja nie musi odnosić się wyłącznie do okazałości, wystawności, a odnosi się do dobrego reprezentowania firmy. W konsekwencji o reprezentacji należy mówić w odniesieniu do całokształtu każdych działań mających na celu stworzenie i utrwalenie jak najkorzystniejszego wizerunku firmy na zewnątrz, to jest w relacji z kontrahentami (ich przedstawicielami), gośćmi i potencjalnymi klientami.

Obejmuje ona zarówno działania zmierzające do:

* stworzenia oczekiwanego wizerunku, pozycji podatnika jako podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą,

* stworzenia korzystnych warunków w celu nawiązania nowych lub też podtrzymania (rozszerzenia) dotychczasowych kontaktów.

Nie ma też podstaw, by twierdzić, że celem poniesienia wydatków musi być wyłącznie kreowanie wizerunku firmy - ustawodawca wyłączył z kosztów wszystkie te wydatki, które dotyczą reprezentacji - niezależnie od stopnia ich wpływu na wizerunek.

Norma art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy nie zawiera żadnych wyjątków, tak odnoszących się do miejsca, w którym obowiązki przedstawicielstwa są realizowane, jak i do wystawności lub braku wystawności w zakresie nabywania usług gastronomicznych, zakupu żywności lub napojów. Należy zatem stwierdzić, że wydatki na wszelkiego tego typu usługi i artykuły, wiążące się z reprezentowaniem podatnika lub prowadzonego przez niego przedsiębiorstwa, nie mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów - niezależnie od tego, czy usługi te i zakupione artykuły były wykorzystywane w kontaktach z kontrahentami w siedzibie przedsiębiorstwa (zakładu), czy też poza nią (por. wyrok NSA z dnia 25 stycznia 2012 r., sygn. akt II FSK 1445/10).

Kwestia dotycząca zapewnienia kontrahentom zwyczajowego poczęstunku (kawy, herbaty, słodyczy, itp.), a także okazałości i wystawności oferowanego kontrahentowi poczęstunku w ogóle nie stanowi kryterium kwalifikowania wydatków jako reprezentacji, gdyż o takim charakterze decyduje związek z pełnieniem funkcji przedstawicielskich, rozumianych jako występowanie w imieniu podatnika, a nie okazałość lub wystawność sprawowania takiego przedstawicielstwa. Rozróżnienie wydatków związanych z reprezentacją na przeciętne, typowe i wystawne, okazałe nie ma żadnego uzasadnienia normatywnego.

Analogiczne stanowisko negujące kryterium "okazałości, wystawności" jako kryterium decydujące o uznaniu danego wydatku, np. na usługi gastronomiczne, zakup napojów za koszty reprezentacji prezentowane jest m.in. w wyrokach Wojewódzkich Sądów Administracyjnych: w Warszawie z dnia 13 września 2010 r., sygn. III SA/Wa 752/10, w Kielcach z dnia 15 kwietnia 2010 r., sygn. akt I SA/Ke 202/10, w Warszawie z dnia 27 listopada 2009 r., sygn. akt III SA/Wa 925/09, czy też Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 maja 2012 r. sygn. akt II FSK 2341/10 (por. także: wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 28 stycznia 2011 r., sygn. akt I SA/Wr 127/10).

Reasumując, pojęcie reprezentacji w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie jest tożsame z cechami okazałości i wystawności. Rozumieć je należy jako działania zmierzające do zapewnienia pożądanego przez podatnika wizerunku w kontaktach gospodarczych. Pod tym pojęciem mieści się również sposób podejmowania interesantów i kontrahentów i to niezależnie od tego, czy cechuje je wystawność i przepych.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że w ramach działań sprzedażowych oraz negocjacji warunków zawieranych umów, członkowie zarządu oraz rady nadzorczej Spółki spotykają się z aktualnymi oraz potencjalnymi kontrahentami. Spotkania te są organizowane w siedzibie Spółki i mają na celu przedstawienie kontrahentom warunków współpracy, negocjowanie szczegółów projektów umów, warunków dostawy produkowanych przez Spółkę towarów, warunków płatności, gwarancji i innych spraw. Spółka ma także spotkania wewnętrzne zarządu oraz rady nadzorczej, na których nie są już obecni kontrahenci. Tego typu spotkania są organizowane w razie potrzeby omówienia kierunków rozwoju Spółki, kluczowych decyzji inwestycyjnych oraz innych spraw wymagających podjęcia rozstrzygnięć na wysokim szczeblu. W czasie obu rodzajów spotkań spożywane są towary zakupione przez Spółkę w postaci napojów (woda mineralna, kawa, herbata, soki, itp.) oraz drobnych przekąsek (ciastka, paluszki, itp.). W wyjątkowych sytuacjach, w czasie trwania wielogodzinnych spotkań Spółka zamawia posiłki (catering). W przypadku spotkań zarządu i rady nadzorczej istotna jest optymalizacja czasu ich trwania poprzez zamawianie drobnych przekąsek i cateringu. Członkowie zarządu i rady nadzorczej nie musząc opuszczać miejsca posiedzenia są w stanie pracować bardziej wydajnie, jednocześnie nie poświęcają czasu na poszukiwanie miejsca, w którym mogliby posiłek zamówić i spożyć. Zatem powyższe wydatki jednoznacznie dodatnio wpływają na wydajność i efektywność pracy zarządu i rady nadzorczej, przez co przyczyniają się do zwiększenia przychodu całej Spółki.

Odnosząc się do kwestii możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na nabycie produktów spożywczych, napojów i zamawianych posiłków (catering) spożywanych podczas wewnętrznych spotkań członków zarządu oraz rady nadzorczej, należy wskazać, że wydatków tych nie należy kwalifikować do wydatków na reprezentację, podlegających wyłączeniu z kosztów uzyskania przychodów na podstawie wyżej analizowanego art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W myśl art. 16 ust. 1 pkt 38a cytowanej ustawy, do kosztów uzyskania przychodów nie zalicza się wydatków na rzecz osób wchodzących w skład rad nadzorczych, komisji rewizyjnych lub organów stanowiących osób prawnych, z wyjątkiem wynagrodzeń wypłacanych z tytułu pełnionych funkcji.

Należy zauważyć, że z treści cytowanego wyżej art. 16 ust. 1 pkt 38a ustawy o podatku dochodowego od osób prawnych, nie wynika wykluczenie z kosztów podatkowych wydatków na rzecz obsługi przedmiotowych organów, które to wydatki należy uznać za związane z funkcjonowaniem samej jednostki. Wydatki ponoszone przez Spółkę na obsługę posiedzeń rady nadzorczej nie mają charakteru osobowego, lecz związane są z funkcjonowaniem obligatoryjnych organów Spółki. Ich zaliczenie do kosztów podatkowych uwarunkowane jest więc spełnieniem ogólnej reguły art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, przy braku zaistnienia przesłanek wykluczenia z art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Mając na uwadze przedstawiony opis zdarzenia przyszłego, należy wskazać, że spółki kapitałowe działają poprzez swoje organy. Wśród tych organów wyróżnia się m.in. zarząd, zgromadzenie wspólników w spółce z o.o. i walne zgromadzanie wspólników w spółce akcyjnej a także radę nadzorczą. Rada nadzorcza jest organem sprawującym stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach jej działalności, stosownie do art. 219 § 1 i art. 382 § 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1030).

W ocenie tutejszego Organu, wydatki ponoszone przez Spółkę na nabycie produktów spożywczych, napojów i gotowych posiłków (catering) spożywanych podczas wewnętrznych spotkań odbywających się w siedzibie przedsiębiorstwa i związanych z prowadzeniem działalności przedsiębiorstwa z udziałem członków zarządu oraz członków rady nadzorczej - o ile nie mają charakteru wydatków osobowych na rzecz członków rady nadzorczej, nie stanowią przysporzenia majątkowego dla tych osób i wiążą się tylko i wyłącznie z funkcjonowaniem organu nadzoru, mogą stanowić koszty uzyskania przychodów, pod warunkiem ich właściwego udokumentowania (art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych) oraz wykazania, stosownie do omawianego art. 15 ww. ustawy, racjonalności dla osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.