IPTPB3/423-314/13-5/IR - Określenie sposobu i momentu ustalenia kosztów uzyskania przychodów z tytułu odpłatnego zbycia pożyczonych akcji, w ujęciu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki Akcyjnej, reprezentowanej przez pełnomoocnika, przedstawione we wniosku z dnia 8 sierpnia 2013 r. (data wpływu 12 sierpnia 2013 r.), uzupełnione pismem z dnia 19 listopada 2013 r. (data wpływu 21 listopada 2013 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie sposobu i momentu ustalenia kosztów uzyskania przychodu w postaci odpłatnego zbycia pożyczonych akcji - jest prawidłowe.

W dniu 12 sierpnia 2013 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych i podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia pożyczonych akcji.

Z uwagi na braki wniosku, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów, na podstawie art. 169 § 1 w związku z art. 14h ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), pismem z dnia 8 listopada 2013 r., (doręczonym w dniu 12 listopada 2013 r.), wezwał Wnioskodawcę do jego uzupełnienia, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

W odpowiedzi na ww. wezwanie, dnia 21 listopada 2013 r. zostało złożone uzupełnienie wniosku (data nadania 19 listopada 2013 r.).

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Zarząd Wnioskodawcy Spółki Akcyjnej M. zamierza przeprowadzić następujące operacje gospodarcze.

Po pierwsze, Spółka zawrze umowę pożyczki z jednym ze swoich akcjonariuszy, której przedmiotem będą akcje własne Spółki. Zgodnie z planowaną umową, akcjonariusz, z którym Spółka zawrze umowę, zobowiąże się do przeniesienia na Spółkę posiadanych przez niego akcji M., natomiast Spółka zobowiąże się do zwrotnego przeniesienia własności pożyczonych akcji w terminie ustalonym w umowie. Oczywiście z tytułu udzielonej pożyczki akcji Spółka zapłaci swojemu akcjonariuszowi pożyczkodawcy wynagrodzenie w wysokości rynkowej. Termin zwrotu pożyczki zostanie ustalony jeszcze przed upływem bieżącego roku.

Po drugie, Spółka zmierza jeszcze w tym roku odpłatnie zbyć akcje pożyczone na mocy opisanej umowy pożyczki, czy to sprzedając je na rynku regulowanym - Giełdzie Papierów Wartościowych S.A. - akcje są zdematerializowane i notowane na GPW S.A. - czy to poza rynkiem regulowanym, odsprzedając te pożyczone akcje za gotówkę poza GPW S.A, czy to zamieniając pożyczone akcje na udziały lub akcje innej spółki kapitałowej.

Po trzecie, Spółka również w tym roku zaciągnie kolejną pożyczkę, której przedmiotem będą Jej akcje własne czy to od tego samego akcjonariusza, który będzie pożyczkodawcą, czy też innej osoby, za odpowiednim wynagrodzeniem. Celem zaciągnięcia kolejnej pożyczki akcji będzie uzyskanie jej własnych akcji, po to aby spłacić zaciągniętą pierwszą z pożyczek.

Zatem pierwsza z zaciągniętych pożyczek, której przedmiotem będą akcje własne Spółki, zostanie spłacona jeszcze w bieżącym roku, a akcje zbywane pożyczkodawcy tytułem zwrotu pożyczki będą pochodzić z kolejnej pożyczki. Termin zwrotu kolejnej z zaciągniętych pożyczek będzie przypadał na przyszłe lata podatkowe, jest przy tym pewne, że nastąpi on i zostanie ustalony w umowie już po dniu sporządzenia sprawozdania finansowego za rok bieżący, oraz po upływie terminu dnia złożenia zeznania w podatku dochodowym od osób prawnych za obecny rok podatkowy. Nie jest wykluczone, że termin zwrotu drugiej z pożyczek akcji będzie przypadał na rok 2015. W celu zwrotu kolejnej pożyczki, już po sporządzeniu sprawozdania finansowego oraz po upływie złożenia zeznania rocznego w podatku dochodowym od osób prawnych za bieżący rok, Spółka zakupi za gotówkę akcje własne, czy to na rynku regulowanym, czy to poza rynkiem regulowanym.

Spółka dodaje, że rok podatkowy przyjęty przez Nią pokrywa się z rokiem kalendarzowym. Ponadto Spółka wykazuje stratę, osiągniętą w poprzednich latach podatkowych, w rozumieniu art. 7 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Strata ta została poniesiona na przestrzeni ostatnich pięciu lat podatkowych i nie została jeszcze rozliczona w rozumieniu przepisu art. 7 ust. 5 ww. ustawy poprzez obniżenie dochodu osiągniętego w tym i poprzednich latach podatkowych o wysokość poniesionej straty. Spółka najprawdopodobniej osiągnie dochód z pozostałej działalności operacyjnej w bieżącym roku.

Spółka wskazuje, że w chwili obecnej nie został ustalony sposób określania wynagrodzenia za udzielenie każdej z pożyczek. Nie wiadomo zatem, czy to wynagrodzenie przyjmie formę odsetek, czy też inną formę jak ryczałtowa opłata, czy określona ilość akcji własnych. Z pewnością jednak wydatek na zapłatę wynagrodzenia pierwszej z udzielonych pożyczek nastąpi jeszcze w tym roku.

W uzupełnieniu wniosku dodano następujące wyjaśnienia.

Transakcje obrotu papierami wartościowymi wchodzą w zakres działalności gospodarczej prowadzonej przez Wnioskodawcę. Żadna z transakcji zbycia pożyczonych papierów wartościowych nie będzie sprzedażą krótką w rozumieniu ww. przepisów. Transakcje będą realizowane za pośrednictwem domu maklerskiego jak i bez tego pośrednictwa. Zwrot pożyczonych papierów wartościowych nastąpi w terminie zwrotu określonym w umowie pożyczki.

Wynagrodzenie za udzielenie pożyczki papierów wartościowych będzie zarówno wynagrodzeniem pieniężnym jak i wynagrodzeniem w formie określonej liczby takich samych papierów wartościowych.

Wnioskodawca zaliczy przychód z odpłatnego zbycia pożyczonych papierów wartościowych do źródła przychodów wskazanego w przepisie art. 12 ust. 4c tej ustawy, tj. z odpłatnego zbycia papierów wartościowych.

Wnioskodawca zaliczy wydatki związane z odpłatnym zbyciem papierów wartościowych do kosztów bezpośrednio powiązanych z uzyskanymi przychodami.

Wydatki będą zaliczane do kosztów uzyskania przychodów na zasadach określonych dla kosztów bezpośrednio powiązanych z uzyskanymi przychodami. Koszty uzyskania przychodów poniesione do zakończenia tego roku podatkowego albo poniesione po jego zakończeniu ale do dnia złożenia sporządzenia sprawozdania finansowego, zgodnie z odrębnymi przepisami, nie później jednak niż do upływu terminu określonego do złożenia zeznania, będą potrącane w roku osiągnięcia odpowiadających im przychodów. Wydatki poniesione po tym dniu, tj. dniu złożenia sprawozdania finansowego lub upływu terminu do jego złożenia będą potrącane w roku następnym. W przypadku jeśli wynagrodzenie za udzielenie pożyczki przyjmie formę odsetek wydatek na wynagrodzenie zostanie rozpoznany w momencie zapłaty odsetek.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Kiedy powstanie przychód do opodatkowania w przypadku zbycia przez Spółkę akcji nabytych poprzez zaciągnięcie pierwszej z zawartych dwóch umów pożyczek akcji, zakładając, że Spółka dokona odpłatnego zbycia tych akcji w bieżącym roku.

2. Jak należy ustalić koszty uzyskania przychodu w postaci odpłatnego zbycia pożyczonych akcji przez Spółkę w opisanym stanie faktycznym, tj. czy do kosztów uzyskania przychodu należy zaliczyć wydatki na zapłatę wynagrodzenia za udzielenie pożyczek oraz czy do kosztów uzyskania przychodów Spółka będzie mogła zaliczyć wydatki na nabycie akcji w celu uczynienia zadość zobowiązaniu do zwrotu pożyczonych akcji na mocy drugiej z zawartych umów pożyczek.

3. W jakim momencie Spółka winna zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów poszczególne wydatki związane z osiągnięciem przychodu z tytułu odpłatnego zbycia akcji własnych, tj. wydatki na zapłatę wynagrodzenia z tytułu udzielenia pożyczek płaconego pożyczkodawcy oraz wydatków na nabycie akcji w celu ich zwrotu pożyczkodawcy w celu wykonania obowiązku wynikającego z drugiej z zawartych umów pożyczek.

4. Czy jeśli Spółka osiągnie dochód w bieżącym roku z tytułu zbycia pożyczonych akcji, to czy będzie ona mogła obniżyć ten dochód o nierozliczoną stratę z lat ubiegłych.

5. Czy zawarcie umów pożyczek akcji będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Przedmiotem niniejszej interpretacji indywidualnej jest odpowiedź na pytanie nr 2 i nr 3 dotyczące podatku dochodowego od osób prawnych, natomiast w pozostałym zakresie wniosek zostanie rozpatrzony odrębnie.

Zdaniem Wnioskodawcy, niewątpliwie, wydatki czy to na zapłatę wynagrodzenia za udzielenie obydwu pożyczek, czy to na zakup akcji własnych Spółki w celu zwrotu drugiej z udzielonych pożyczek akcji, czy też inne koszty takie jak prowizja biura maklerskiego, będą stanowić koszty uzyskania przychodu. Wydatki te będą stanowić koszt uzyskania przychodu, czy jako wydatek w celu poniesienia przychodu w rozumieniu przepisu art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 z późn. zm.), czy to jako wydatek w celu nabycia pożyczonych papierów wartościowych, które zostały wcześniej zbyte na mocy przepisu art. 15 ust. 1n ww. ustawy w zależności od rodzaju wydatków.

Cytowany przepis art. 15 ust. 1n ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych dotyczy tylko i wyłącznie określenia momentu rozpoznania kosztu w postaci wydatków na nabycie odkupienie papierów wartościowych w celu zwrotu pożyczonych akcji. Nie dotyczy on w ogóle innych z wymienionych wydatków. Dlatego należy odrębnie omówić, każdy z poniesionych wydatków.

W pierwszej kolejności należy omówić wydatek na poniesienie przez Spółkę kosztów wynagrodzenia za udzielenie pierwszej z zaciągniętych pożyczek akcji. Do tego wydatku nie będzie miał zastosowania przepis art. 15 ust. 1n ww. ustawy. Nie jest to bowiem wydatek na odkupienie papierów wartościowych w celu zwrotu ich pożyczki. Jest to wydatek na wynagrodzenie za udzielenie pożyczki, a nie poniesienie kosztów jej zwrotu. Wynagrodzenie płacone przez Spółkę nie jest ceną za nabycie pożyczonych akcji, ale jest odpłatnością za udostępnienie kapitału. Wydatek ten będzie zaliczany do kosztów uzyskania przychodu w sposób zależny od formy, w jakiej zostanie zapłacone wynagrodzenie. Jeśli wynagrodzenie to przyjmie formę odsetek, to zastosowanie będzie miał przepis art. 16 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Odsetki te będą zaliczane do kosztów uzyskania przychodu kasowo z dniem ich zapłaty. Natomiast jeśli wynagrodzenie za udzielenie pożyczki przybierze inną formę, tj. określonej ilości akcji, wydatek ten powinien być zaliczony do kosztów uzyskania przychodu na zasadach ogólnych, tj. przepisu art. 15 ust. 1 ww. ustawy. Również na zasadach ogólnych powinien być określony moment zaliczenia tych wydatków do kosztów uzyskania przychodu. Wydatek ten jest związany z przychodem w postaci odpłatnego zbycia akcji, zatem powinien być zaliczony do kosztów uzyskania przychodu na zasadach określonych w przepisie art. 15 ust. 4 tej ustawy, to jest w roku osiągnięcia bezpośrednio związanym z nim przychodem w postaci odpłatnego zbycia pożyczonych akcji. Odpłatne zbycie pożyczonych akcji nastąpi jeszcze w tym roku. W tym roku również byłby poniesiony przez Spółkę wydatek na zapłatę wynagrodzenia pierwszej z pożyczek akcji. Wobec czego nie będzie miał zastosowania przepis art. 15 ust. 4b i 4c ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Z tych względów wydatek na zapłatę wynagrodzenia w postaci innej niż odsetki powinien być rozpoznany kosztowo po jego poniesieniu nie wcześniej niż po dniu otrzymania odpowiadającego mu przychodu z tytułu zbycia pożyczonych akcji.

Następnie należy omówić kwestię wydatków na nabycie akcji w celu zwrotu drugiej z zaciągniętych pożyczek akcji. Należy przypomnieć, że zgodnie z opisanym stanem faktycznym pierwsza z udzielonych pożyczek zostanie spłacona akcjami, które Spółka nabędzie zaciągając kolejną pożyczkę.

Zdaniem Wnioskodawcy, gdyby Spółka nie zaciągała kolejnej pożyczki, lecz poczyniła wydatki na zakup akcji w celu zwrotu pożyczki, wydatki te byłyby zaliczane do kosztów uzyskania przychodu na zasadach określonych w przepisie art. 15 ust. 1n ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w zw. z przepisem art. 12 ust. 4c tej ustawy na dzień zwrotu pożyczonych papierów wartościowych. Jednak z taką sytuacją nie mamy do czynienia w opisanym stanie faktycznym. W chwili dokonania zwrotu akcji nabytych w ramach pierwszych z udzielonych pożyczek Spółka nie poniesie jeszcze wydatków na nabycie zwracanych akcji. Spółka poniesie wydatki na zapłatę wynagrodzenia za udzielenie drugiej z pożyczek. Jednak to nie są wydatki na nabycie akcji w celu zwrotu pożyczki, to jest wydatek za udostępnienie kapitału, będzie on zaliczony do kosztów uzyskania przychodu na innych zasadach określonych w poniższym akapicie. Nie oznacza to jednak, że Spółka nie będzie mogła zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu wydatków na nabycie akcji w celu zwrotu drugiej z pożyczek akcji, zaciągniętej po to aby spłacić pierwszą z pożyczek akcji. Wydatki na nabycie tychże akcji będą związane bezpośrednio z uzyskanym wcześniej przychodem z odpłatnego zbycia akcji nabytych w drodze pierwszej z zaciągniętych pożyczek.

Nie są to wydatki na nabycie akcji poczynione w celu ich późniejszego zbycia, a w celu spłaty zaciągniętej pożyczki akcji, zatem nie ma do tego wydatku zastosowania przepis art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Zatem będą one zaliczone do kosztów uzyskania przychodu na podstawie przepisu art. 15 ust. 1 ww. ustawy jako poniesione w celu uzyskania przychodu. Zaliczenie tych wydatków do kosztów uzyskania przychodu nastąpi w następnym roku podatkowym, tj. w roku następującym po roku, za który jest sporządzane sprawozdanie finansowe, w którym osiągnięty zostanie przychód z odpłatnego zbycia pożyczonych akcji własnych w oparciu o przepis art. 15 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Następnie według Wnioskodawcy należy omówić kwestię zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu wydatku z tytułu zapłaty wynagrodzenia za udzielenie drugiej z pożyczek akcji własnych Spółki. Oczywiście należy raz jeszcze podnieść, że wydatek ten będzie zaliczany do kosztów uzyskania przychodu w sposób zależny od formy, w jakiej zostanie zapłacone wynagrodzenie. Tu również jeśli wynagrodzenie to przyjmie formę odsetek, to zastosowanie będzie miał przepis art. 16 ust. 1 pkt 11 ww. ustawy. Odsetki te będą zaliczane do kosztów uzyskania przychodu kasowo z dniem ich zapłaty.

Natomiast, jeśli wynagrodzenie za udzielenie pożyczki przybierze inną formę, wydatek ten powinien być zaliczony do kosztów uzyskania przychodu na zasadach ogólnych, tj. przepisu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Również na zasadach ogólnych powinien być określony moment zaliczenia tych wydatków do kosztów uzyskania przychodu. Wydatek ten jest związany z przychodem w postaci odpłatnego zbycia akcji, lecz nastąpi już w latach podatkowych następujących po roku uzyskania przychodu z tego tytułu i to po sporządzeniu sprawozdania finansowego za ten rok, zatem powinien być zaliczony do kosztów uzyskania przychodu na zasadach określonych w przepisie art. 15 ust. 4c ww. ustawy, to jest w roku w następnym roku podatkowym, tj. w roku następującym po roku, za który jest sporządzane sprawozdanie finansowe, w którym osiągnięty zostanie przychód z odpłatnego zbycia pożyczonych akcji własnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.), odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej w tym zakresie oceny stanowiska Spółki.

Interpretacja dotyczy opisanego zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.