IPTPB3/423-23/14-2/KJ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 17 stycznia 2014 r. (data wpływu 24 stycznia 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wierzytelności nieściągalnych - jest prawidłowe.

W dniu 24 stycznia 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wierzytelności nieściągalnych.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Dłużnik Spółki zalega z zapłatą za wykonane roboty budowlane ujęte w dwóch fakturach i zaliczone do przychodów podatkowych Spółki. Spółce znana jest okoliczność, że dłużnik (osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą na podstawie wpisu do ewidencji) utracił płynność finansową i nie posiada majątku pozwalającego zaspokoić wierzycieli. Spółka zamierza wystąpić do sądu z pozwem o zapłatę. Z uwagi na wysoką kwotę wierzytelności powodującą automatycznie wysokie koszty sądowe (które w przyszłości najprawdopodobniej nie będą możliwe do ściągnięcia od dłużnika) Spółka zamierza wystąpić z pozwem o zapłatę jedynie części wartości każdej z faktur.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w przypadku uzyskania postanowienia o nieściągalności wydanego przez komornika prowadzącego egzekucję w oparciu o tytuł wykonawczy opiewający jedynie na część wierzytelności wynikających z każdej z dwóch faktur, uznanego przez Spółkę za odpowiadający stanowi faktycznemu, Spółka może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów całość wierzytelności, dla której w części zostało wydane postanowienie o nieściągalności.

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku uzyskania tytułu wykonawczego na część każdej z wierzytelności wynikających z dwóch faktur, a następnie postanowienia o nieściągalności tych części wierzytelności, wydanego przez właściwy organ, uznanego przez Spółkę za odpowiadający stanowi faktycznemu, Spółka może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów całość wierzytelności, dla których części został wydany tytuł wykonawczy, a następnie postanowienie o nieściągalności.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Ze przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że dłużnik Spółki zalega z zapłatą za wykonane roboty budowlane ujęte w dwóch fakturach i zaliczone do przychodów podatkowych Spółki. Spółce znana jest okoliczność, że dłużnik (osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą na podstawie wpisu do ewidencji) utracił płynność finansową i nie posiada majątku pozwalającego zaspokoić wierzycieli. Spółka zamierza wystąpić do sądu z pozwem o zapłatę. Z uwagi na wysoką kwotę wierzytelności powodującą automatycznie wysokie koszty sądowe (które w przyszłości najprawdopodobniej nie będą możliwe do ściągnięcia od dłużnika) Spółka zamierza wystąpić z pozwem o zapłatę jedynie części wartości każdej z faktur.

W opisanej sytuacji, u Wnioskodawcy powstała wątpliwość, czy w przypadku uzyskania postanowienia o nieściągalności wydanego przez komornika prowadzącego egzekucję w oparciu o tytuł wykonawczy opiewający jedynie na część wierzytelności wynikających z każdej z dwóch faktur, uznanego przez Spółkę za odpowiadający stanowi faktycznemu, Spółka może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów całość wierzytelności, dla której w części zostało wydane postanowienie o nieściągalności.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Z treści art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, wynika natomiast, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, z wyjątkiem wierzytelności, które uprzednio na podstawie art. 12 ust. 3 zostały zarachowane jako przychody należne i których nieściągalność została udokumentowana w sposób określony w ust. 2.

Jak stanowi art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Artykuł 16 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, stanowi z kolei, że za wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 25, uważa się te wierzytelności, których nieściągalność została udokumentowana:

Biorąc pod uwagę powyższe uregulowania stwierdzić należy, że ustawodawca uzależnił możliwość zakwalifikowania do kosztów uzyskania przychodów określonej wierzytelności od spełnienia konkretnych warunków. Wierzytelności określone jako nieściągalne muszą być wcześniej zarachowane jako przychody należne zgodnie z art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ich nieściągalność powinna zostać udokumentowana w sposób określony w art. 16 ust. 2 tej ustawy. Ustawodawca dokonał więc ścisłego i wyczerpującego wyliczenia, jakimi środkami można udokumentować nieściągalność wierzytelności.

Jakikolwiek inny dokument niż wymieniony w art. 16 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie może udokumentować faktu nieściągalności wierzytelności. Należy również pamiętać, że dla celów podatkowych musi być to postanowienie, z którego treści jednoznacznie wynika, że dłużnik nie ma majątku, z którego mogłaby być egzekwowana wierzytelność.

Należy również mieć na uwadze, że w myśl art. 16 ust. 1 pkt 20 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako przedawnione.

Wymieniony w art. 16 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, katalog udokumentowania nieściągalności wierzytelności jest katalogiem zamkniętym. Ustawodawca ściśle określił rodzaje dokumentów, jakimi należy udokumentować nieściągalność wierzytelności, aby móc ją zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. Udokumentowanie nieściągalności w inny sposób niż wskazany w ustawie nie wywiera skutków prawnych w postaci uznania wierzytelności za koszty uzyskania przychodów.

Wyjaśnić jednak należy, że w prawie cywilnym nie funkcjonuje pojęcie "postanowienia o nieściągalności". Dlatego też dla celów podatkowych musi to być taki dokument (takie postanowienie), którego treść nie powinna budzić wątpliwości co do istnienia bądź nieistnienia majątku, z którego może być zaspokojona egzekwowana wierzytelność. Wykładnia celowościowa powołanego przepisu prowadzi zatem do wniosku, ze ocena czy wierzytelność, będąca przedmiotem roszczeń wierzyciela w postępowaniu egzekucyjnym, może być uznana za nieściągalną i zaliczona do kosztów uzyskania przychodów w rachunku podatkowym, zależy od istnienia majątku dłużnika. Tak więc, aby wierzytelność mogła być uznana za koszty w rachunku podatkowym, z treści wydawanych w ramach postępowania egzekucyjnego postanowień organów egzekucyjnych powinien wynikać fakt braku majątku dłużnika na zaspokojenie choćby części określonej wierzytelności i uznanie jej za nieściągalną, a w konsekwencji zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów. Jednocześnie ustalenia przejęte przez organ egzekucyjny w trakcie postępowania powinny odpowiadać stanowi faktycznemu.

W przypadku gdy podatnik wystąpi do organu egzekucyjnego o egzekucję jedynie części ustalonej wierzytelności, postanowienie o nieściągalności tej części powoduje, że całą wierzytelność można uznać za nieściągalną. Dowodem zatem do uznania całej wierzytelności za koszty uzyskania przychodów będzie postanowienie o nieściągalności części tej wierzytelności wydane przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego.

Reasumując, Spółka będzie miała prawo zaliczyć w ciężar kosztów uzyskania przychodów całe wierzytelności udokumentowane postanowieniami o nieściągalności części wierzytelności tego samego dłużnika, jeżeli wierzytelności te były wcześniej zarachowane jako przychody należne zgodnie z art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ich nieściągalność została udokumentowana w sposób określony w art. 16 ust. 2 ww. ustawy oraz nie zostały przedawniona zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 20 ww. ustawy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.