IPTPB3/423-181/13-4/IR

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością reprezentowanej przez pełnomocnika przedstawione we wniosku z dnia 14 maja 2013 r. (data wpływu 16 maja 2013 r.) uzupełnionym pismem z dnia 14 sierpnia 2013 r. (data wpływu 22 sierpnia 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy cash poolingu, w tym:

* powstania po stronie Wnioskodawcy przychodów podatkowych/kosztów uzyskania przychodów z tytułu przelewu środków (transferowanych w ramach Systemu) (pyt. nr 1) - jest prawidłowe,

* powstania różnic kursowych w rozumieniu art. 15a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (pyt. nr 2) - jest prawidłowe,

* momentu zaliczenia do przychodów podatkowych/kosztów uzyskania przychodów odsetek przysługujących/obciążających Wnioskodawcę (pyt. nr 3) - jest prawidłowe,

* zastosowania przepisów art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych o niedostatecznej kapitalizacji pyt. nr 4) - jest prawidłowe,

* obowiązku poboru zryczałtowanego podatku dochodowego od odsetek obciążających Wnioskodawcę wypłacanych na rzecz Agenta (pyt. nr 5) - jest prawidłowe,

* obowiązku sporządzania dokumentacji podatkowej, o której mowa w art. 9a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (pyt. nr 6) - jest prawidłowe.

W dniu 16 maja 2013 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy cash poolingu.

Z uwagi na braki wniosku, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów, na podstawie art. 169 § 1 i § 2 w związku z art. 14h ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), pismem z dnia 6 sierpnia 2013 r., (doręczonym w dniu 12 sierpnia 2013 r.), wezwał Wnioskodawcę do jego uzupełnienia, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

W odpowiedzi na ww. wezwanie, dnia 22 sierpnia 2013 r. wpłynęło uzupełnienie wniosku (nadane w dniu 19 sierpnia 2013 r.).

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej jako Wnioskodawca lub Spółka) zamierza zawrzeć z Bankiem mającym siedzibę na terytorium Belgii umowę Systemu zarządzania płynnością finansową w grupie kapitałowej tzw. umowę cash poolingu. Stronami Umowy będą podmioty, które wraz z Wnioskodawcą wchodzą w skład jednej grupy kapitałowej (dalej: Uczestnicy Systemu). Bank nie jest podmiotem powiązanym wobec Wnioskodawcy ani innych Uczestników Systemu w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych. W strukturze będą więc brali udział Uczestnicy należący do jednej grupy kapitałowej, będący polskimi rezydentami podatkowymi w rozumieniu art. 3 ust. 1 ww. ustawy i rezydentami podatkowymi innych państw w rozumieniu art. 3 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Jeden z Uczestników Systemu, tj. spółka z siedzibą w Belgii, będzie w systemie cash pooling pełnić rolę Agenta, którego zadania będą mieć charakter pomocniczy/koordynujący i konieczny dla efektywnego wyświadczenia przez Bank usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową.

Funkcjonowanie Systemu cash poolingu opierać się będzie na następujących założeniach:

Wnioskodawca będzie posiadał należące do Niego:

* główny rachunek bankowy prowadzony w Banku w Polsce w walucie lub złotówkach (Spółka prowadzi swoje rachunki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą w Banku Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, dotyczy to rachunku w PLN, EUR. USD i GBP) oraz

* tzw. rachunek techniczny - rachunek bankowy prowadzony przez Bank w Belgii. Są to rachunki, które dodatkowo, w ramach Systemu zostaną otwarte przez Wnioskodawcę w Banku w Belgii.

Wnioskodawca posiada obecnie rachunki główne prowadzone w banku w Polsce. Ponieważ w analizowanym przypadku transakcje cash poolingu będą realizowane przy użyciu infrastruktury i przy współpracy/obsłudze Banku w Belgii, stąd dla usprawnienia przebiegu transakcji Wnioskodawca założy rachunki techniczne w Banku w Belgii.

Są to rachunki odpowiadające rachunkom głównym w Polsce, a więc również rachunki odpowiednio w PLN, EUR, GBP i USD. W tym sensie rodzaj rachunków technicznych, które zostaną otwarte przez Wnioskodawcę w Banku w Belgii odpowiadają rachunkom głównym w Polsce (rachunek złotowy w Polsce i odpowiadający mu rachunek złotowy w Belgii).

Agent będzie posiadał rachunek bankowy w Banku w Belgii (rachunek w walucie EUR, PLN, EUR, USD, GBP), tzw. Rachunek Agenta (Master Account), który będzie służyć bilansowaniu sald występujących na rachunkach technicznych Uczestników.

Poszczególne rachunki opisane powyżej (rachunek techniczny, Rachunek Agenta) odpowiadają rachunkom głównym Wnioskodawcy (odpowiednio w PLN, EUR, USD i GBP) toteż na żadnym etapie rozliczeń w Systemie, nie następuje przewalutowanie z jednej waluty na inną.

Na koniec każdego dnia roboczego Bank ustali saldo (dodatnie bądź ujemne) na rachunku głównym Wnioskodawcy w Polsce, powstałe w wyniku przeprowadzanych codziennie operacji gospodarczych.

W przypadku wystąpienia salda dodatniego na powyższym rachunku głównym, Bank dokona przeniesienia/rzeczywistego transferu środków na należący do Wnioskodawcy rachunek techniczny prowadzony w Banku w Belgii. W przypadku wystąpienia salda ujemnego na rachunku głównym Wnioskodawcy w Polsce, rachunek techniczny Wnioskodawcy w Belgii zostanie obciążony kwotą odpowiadającą ujemnemu saldu rachunku głównego, a rachunek główny w Polsce zostanie uznany tą kwotą (nastąpi rzeczywisty transfer środków pieniężnych).

W konsekwencji powyższych operacji, na koniec każdego dnia roboczego, saldo na rachunku głównym Wnioskodawcy w Polsce będzie wynosiło zero (0), a rachunek techniczny Wnioskodawcy w Belgii będzie wykazywał saldo polskiego rachunku głównego sprzed dokonania powyższych operacji. Innymi słowy, na koniec każdego dnia roboczego, saldo z polskiego rachunku głównego należącego do Wnioskodawcy będzie przenoszone (nastąpi rzeczywisty transfer środków pieniężnych) na Jego rachunek techniczny prowadzony w Banku w EUR np. na koniec dnia roboczego wynosi "+1.000 tys." wówczas saldo to jest przelewane i księgowane na rachunek techniczny Wnioskodawcy ten prowadzony również w EUR, a ostatecznie na Rachunek Agenta (również ten prowadzony w EUR), zaś na początku kolejnego dnia ta wartość nie jest zwrotnie transferowana na konto Uczestnika.

Gdyby zaś saldo na rachunku głównym Wnioskodawcy tym prowadzonym w EUR w kolejnym dniu wynosiło "-500 tys." wówczas jego saldo zostanie uznane (z pośrednictwem rachunku technicznego prowadzonego w EUR) z rachunku Agenta (tego prowadzonego w EUR) taką właśnie kwotą (celem wyzerowania salda).

Tym samym pomimo, iż na początku kolejnego dnia roboczego nie dochodzi do zwrotnego transferu środków, to jednak nie można stwierdzić, iż wcześniejszy transfer (z/na Rachunek Agenta - Master Account) stanowi trwałe przysporzenie, czy trwały wypływ środków pieniężnych Uczestnika (w tym Wnioskodawcy). Środki te są bowiem w ciągłym obrocie w ramach Systemu cash pooling, a Uczestnik jest obciążany lub uznawany odsetkami za środki otrzymane/udostępnione w ramach Systemu.

Następnie, rachunek techniczny Wnioskodawcy prowadzony przez Bank w Belgii będzie brał udział w cash poolingu rzeczywistym świadczonym przez Bank. Oznacza to, iż w przypadku wystąpienia salda dodatniego na rachunku technicznym Wnioskodawcy, środki pieniężne znajdujące się na tym rachunku zostaną przeniesione na tzw. Rachunek Agenta. Z drugiej strony, w przypadku wystąpienia salda ujemnego na rachunku technicznym Wnioskodawcy, z tzw. Rachunku Agenta zostaną przeniesione/przelane na rachunek techniczny Wnioskodawcy środki pieniężne w takiej wysokości, aby pokryć występujące na rachunku technicznym saldo ujemne. W konsekwencji, na koniec każdego dnia roboczego, saldo na rachunku technicznym Wnioskodawcy będzie wynosiło zero (0). Efektywnie pierwotne saldo będzie zatem "pokazywane" na tzw. Rachunku Agenta w Belgii.

Analogiczne operacje będą przeprowadzane w odniesieniu do rachunków bieżących i technicznych innych Uczestników, w taki sposób, że na rachunkach należących do innych Uczestników saldo na koniec dnia roboczego będzie wynosiło zero (0) i - analogicznie - pierwotne saldo będzie "pokazywane" na tzw. Rachunku Agenta. W konsekwencji powyższych operacji, tzw. Rachunek Agenta będzie odzwierciedlał globalne saldo wszystkich Uczestników biorących udział w przedmiotowej strukturze cash poolingu rzeczywistego. Powyższe czynności będą przeprowadzane automatycznie, tj. bez konieczności składania dodatkowych dyspozycji przez Agenta lub innych Uczestników.

Po zakończeniu danego miesiąca Bank dostarczać będzie informacje dotyczące przepływów pieniężnych i wysokości odsetek należnych z tytułu wykonania umowy, umożliwiając tym samym Uczestnikom biorącym udział w umowie na rozliczenie odsetek z tytułu jej wykonania. Należy zaznaczyć, że naliczanie odsetek dokonywane jest przez Bank, stanowi jedynie techniczną czynność realizowaną przez Bank i jest dokonywane niejako na rzecz Agenta. Innymi słowy Bank wykonuje pewnego rodzaju dyspozycję/zlecenia w postaci naliczania/obliczenia odsetek, które z kolei są należne lub wymagalne z perspektywy poszczególnych Uczestników. Rola Banku obejmuje zatem przygotowanie stosownego "raportu odsetkowego" (ustalenie jaka wartość i z jakiego tytułu należy się Uczestnikom) i niejako rozksięgowuje odsetki na poszczególne rachunki Uczestników (rozksięgowanie z rachunku Agenta, na rachunek techniczny, zaś z rachunku technicznego na rachunek główny Uczestnika (w tym Wnioskodawcy), przy czym dany Uczestnik (w tym Wnioskodawca) nie ma żadnej wiedzy, co do tego komu i w jakiej wysokości naliczane czy przekazywane są odsetki. W tym miejscu należy jednakże zaznaczyć, iż księgowanie odsetek dokonywane jest zawsze pomiędzy rachunkiem Agenta (Master Account), a rachunkiem Uczestnika (transfer dokonywany jest pomiędzy rachunkiem Agenta (Master Account) a rachunkiem technicznym Uczestnika). System nie przewiduje rozliczania odsetek bezpośrednio pomiędzy Uczestnikami.

Sposób naliczania odsetek, którymi Agent (Pool Leader) będzie obciążał bądź uznawał poszczególnych Uczestników (w tym Wnioskodawcę), zasadniczo będzie oparty na indeksie WIBOR, EONIA. Z perspektywy Agenta kalkulacja odsetek zarówno tych, które Agent wypłaca na rzecz Uczestnika, jak i którymi (technicznie) jest uznawany jest w tej samej wysokości. Wysokość oprocentowania stosowana w umowie cash poolingu jest/będzie ustalana wspólnie pomiędzy Uczestnikami Systemu cash poolingu i uzgodniona z Bankiem, który świadczy usługę cash poolingu, a który jest podmiotem niepowiązanym w stosunku do wszystkich Uczestników Systemu.

Wynagrodzenie za usługę zarządzania płynnością finansową w postaci opłat za prowadzone rachunki i dokonywane przelewy bankowe będzie wypłacane przez Wnioskodawcę na rzecz Banku. Nadto pobierana będzie również przez Bank opłata "za utrzymanie Systemu" (maintanance fee). Ta opłata jest niejako opłatą dodatkową związaną z funkcjonowaniem Systemu.

Rola Agenta w analizowanym zdarzeniu przyszłym sprowadza się do pewnych działań pomocniczych, koordynacyjnych, koniecznych dla efektywnego wyświadczenia przez Bank usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową, wykonywanych na rzecz wszystkich Uczestników Systemu, którym również jest Agent. Zatem, zadanie Agenta nie będzie równoznaczne ze świadczeniem jakichkolwiek usług na rzecz któregokolwiek z Uczestników Systemu, stąd nie będzie on uprawniony do uzyskiwania jakiegokolwiek wynagrodzenia. Wynagrodzenie to będzie należne od Uczestników Systemu jedynie na rzecz Banku.

Wnioskodawca rozlicza różnice kursowe wg metody rachunkowej (art. 9b ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych).

Spółka w chwili obecnej nie jest stroną żadnej umowy pożyczki ani kredytu zawartej z udziałowcami, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 60 i pkt 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Spółka nie planuje również zawarcia takich umów pożyczek/kredytów w przyszłości. Jedyne zobowiązania, jakie mogą wystąpić wobec jednego z Uczestników Systemu dotyczyć będą zobowiązań z tytułu usług doradczych (a więc innych niż finansowe), których wartość nie przekracza 100 tys. EUR rocznie.

Wnioskodawca wskazuje, że usługa cash poolingu będąca przedmiotem niniejszego wniosku nie doczekała się kompleksowego uregulowania prawnego i należy do tzw. umów nienazwanych. Co istotne jednak, była ona wielokrotnie przedmiotem opinii wydawanych przez organy statystyczne. W opiniach tych konsekwentnie wyrażano stanowisko, iż w przypadku czynności wykonywanych w ramach cash poolingu usługa świadczona jest przez ten podmiot, który organizuje operacje przepływów środków pieniężnych (w analizowanym zdarzeniu przyszłym rolę tę będzie pełnił Bank), zaś pozostałe podmioty uczestniczące w dokonywanych operacjach finansowych za pośrednictwem podmiotu organizującego przepływy są jedynie odbiorcami usługi, w tym również Agent. Zazwyczaj cash pooling określany jest jako metoda zwiększająca efektywność zarządzania finansami grupy podmiotów powiązanych. Polega ona na koncentrowaniu środków z jednostkowych rachunków poszczególnych Uczestników i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób sumą przy wykorzystaniu możliwości wynikających z koncentracji środków (sald) na poszczególnych rachunkach. Dzięki takiemu rozwiązaniu wynik odsetkowy Uczestników cash - poolingu jest zdecydowanie korzystniejszy od rezultatów indywidualnego inwestowania nadwyżek i indywidualnego ponoszenia kosztów finansowania przez poszczególne jednostki. Walorem cash poolingu jest także możliwość koncentracji środków kilku podmiotów oraz kompensowania przejściowych nadwyżek wykazywanych przez jedne z podmiotów z przejściowymi niedoborami zaistniałymi u innych podmiotów. Dzięki takiej konstrukcji następuje minimalizowanie kosztów kredytowania działalności podmiotów z grupy poprzez kredytowanie "wewnętrzne" (przy wykorzystaniu środków własnych grupy).

Wnioskodawca nie jest w stanie przewidzieć czy w przyszłości salda jego rachunków głównych częściej będą wykazywać saldo dodatnie niż ujemne. Decyzja o przystąpieniu do Systemu cash poolingu dokonywana jest na podstawie analizy dotychczasowych kosztów finansowych ponoszonych w związku z uzyskiwaniem finansowania zewnętrznego, jak i korzyści z lokat terminowych nadwyżek finansowych. Analizy dokonywane na tej podstawie wskazują, że w tych samych okolicznościach zastosowanie cash poolingu pozwala na osiągnięcie wyników finansowych korzystniejszych niż te opierające się na lokowaniu i finansowaniu przez podmioty zewnętrzne (Banki).

Analiza funkcjonowania Systemu cash poolingu dokonana przez Wnioskodawcę, jak i pozostałych Uczestników tego Systemu wskazuje na możliwość osiągnięcia korzyści finansowych dla wszystkich jej Uczestników. Korzyści te będą adekwatne do zaangażowanych środków pieniężnych, a wzajemne świadczenia Uczestników ekwiwalentne.

Dzięki wprowadzonemu systemowi nastąpi bardziej efektywne wykorzystanie środków finansowych istniejących w grupie Uczestników Systemu bez konieczności sięgania po finansowanie zewnętrzne.

W uzupełnieniu wniosku dodano następujące informacje: Model Systemu, który będzie implementowany, i w którym Wnioskodawca planuje uczestniczyć powoduje, iż na koniec każdego dnia roboczego saldo środków pieniężnych jest przelewane i przeksięgowywane z rachunku głównego Uczestnika, na jego rachunek techniczny (w Belgii), zaś z rachunku technicznego przelewany i przeksięgowany jest na Rachunek Agenta. Tym samym pomimo, iż na początku kolejnego dnia roboczego nie dochodzi do zwrotnego transferu środków, to jednak nie można stwierdzić, iż wcześniejszy transfer (z/na Rachunek Agenta - Master Account) stanowi trwałe przysporzenie, czy trwały wypływ środków pieniężnych Uczestnika (w tym Wnioskodawcy). Środki te są bowiem w ciągłym obrocie w ramach Systemu cash poolingu a Uczestnik jest obciążany lub uznawany odsetkami za środki otrzymane/udostępnione w ramach Systemu.

Ponieważ, transfery środków pieniężnych dokonywane pomiędzy rachunkami technicznymi Uczestników a rachunkiem Agenta, wykonywanymi w ramach cash poolingu nie spełniają definicji pożyczki określonej w art. 16 ust. 7b w. ustawy, to do odsetek wypłacanych w związku z funkcjonowaniem umowy cash poolingu nie będą mieć zastosowania ograniczenia wynikające z art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Przepis art. 16 ust. 7b ww. ustawy jasno określa bowiem, że umową pożyczki, do której stosują się ograniczenia przepisów o niedostatecznej kapitalizacji, jest umowa zawierana pomiędzy dwoma podmiotami, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na biorącego pożyczkę pewną określoną sumę pieniędzy. Tę samą sumę pieniędzy biorący pożyczkę zobowiązuje się zwrócić.

Z tytułu uczestnictwa w transakcjach związanych z funkcjonowaniem umowy cash poolingu dla wszystkich jej Uczestników powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym wypadku do zawarcia umowy pożyczki. Spółka uczestnicząc w systemie nie jest bowiem zobowiązana do przeniesienia z góry ustalonej ilości pieniędzy na rzecz określonego/wskazanego podmiotu, lecz udostępnia lub pobiera środki w zależności od salda na swoim rachunku technicznym.

Konkludując ponieważ ograniczenie dotyczące możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wskazane w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych ma zastosowanie li tylko do odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych przez udziałowca zdefiniowanego w tym przepisie, a:

* Wnioskodawca nie zaciągał ani nie zamierza zaciągać pożyczek (kredytów) od udziałowców wskazanych w ww. art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz

* umowa cash poolingu nie stanowi umowy pożyczki zdefiniowanej w art. 16 ust. 7b ww. ustawy,

to do odsetek wypłacanych w związku z funkcjonowaniem umowy cash poolingu nie będą mieć zastosowania ograniczenia wskazane w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W tej sytuacji bezprzedmiotowe jest również wyliczanie i sprawdzanie czy zadłużenie Wnioskodawcy z tytułów wskazanych w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych przekroczy łącznie trzykrotność kapitału zakładowego spółki

Właścicielem odsetek wypłacanych przez Wnioskodawcę będą Uczestnicy Systemu, z tym jednak zastrzeżeniem, iż Wnioskodawca wypłacając odsetki nie będzie miał wiedzy, który z Uczestników Systemu jest ich rzeczywistym/faktycznym odbiorcą.

Jak wskazano we wniosku wyplata tych środków w Systemie odbywa się za pośrednictwem rachunku Agenta, który dalej przekazuje środki faktycznemu odbiorcy. Zatem Agent nie będzie rzeczywistym odbiorcą odsetek wypłacanych przez Wnioskodawcę. Agent nie będzie więc uzyskiwał przychodu z odsetek podlegającego opodatkowaniu w rozumieniu art. 11 umowy polsko-belgijskiej w części, w której są one wypłacane przez Spółkę na rzecz Uczestników Systemu. Tym samym do wypłacanych przez Wnioskodawcę odsetek, przelewanych na konto Agenta nie znajdą zastosowania przepisy umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, a Wnioskodawca będzie zobowiązany do pobrania 20% zryczałtowanego podatku u źródła na podstawie art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Fakt ten ma również znaczenie z punktu widzenia obowiązków wynikających z art. 9a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, tj. dotyczących sporządzenia dokumentacji cen transferowych.

Z treści powyższej regulacji wynika, że konieczność sporządzenia dokumentacji cen transferowych zachodzi w przypadku, gdy spełnione są kumulatywnie następujące warunki:

Ponieważ nie można powiedzieć, że doszło do transakcji w sytuacji gdy nie jest znany konkretny jej beneficjent, to tym samym nie można więc w tym przypadku mówić o wzajemnym świadczeniu sobie usług przez Uczestników Systemu.

Zatem, według Wnioskodawcy nie jest spełniony warunek wskazany w pkt 1 powyżej dla powstania obowiązku sporządzania dokumentacji cen transferowych pomiędzy konkretnymi podmiotami.

"Wyplata odsetek pomiędzy Uczestnikami umowy cash poolingu nie jest zatem dokonywana w ramach transakcji pomiędzy tymi Uczestnikami. Skoro bowiem Uczestnicy cash poolingu nie świadczą w ramach tej umowy usług, zatem nie można mówić o transakcji pomiędzy Uczestnikami tej umowy. W tym przypadku brak transakcji oznacza nieziszczenie się pierwszego z dwóch ww. warunków, od których spełnienia zależy obowiązek sporządzania dokumentacji podatkowej. Dlatego też Spółka, w zakresie odsetek przekazywanych/otrzymywanych przez Spółkę z tytułu uczestnictwa w opisanej wyżej strukturze cash poolingu nie będzie (jako jeden z jej Uczestników) obowiązana sporządzać dokumentacji podatkowej, o której mowa w art. 9a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych" (IPPB3/423-229/09-4/MS).

Sposób naliczania odsetek, którymi Agent (Pool Leader) będzie obciążał bądź uznawał poszczególnych Uczestników (w tym Wnioskodawcę), zasadniczo będzie oparty na indeksie WIBOR, EONIA. Z perspektywy Agenta kalkulacja odsetek zarówno tych, które Agent wypłaca na rzecz Uczestnika, jak i którymi (technicznie) jest uznawany - jest w tej samej wysokości.

Wysokość oprocentowania stosowana w umowie cash poolingu jest/będzie ustalana wspólnie pomiędzy Uczestnikami Systemu cash poolingu i uzgodniona z Bankiem, który świadczy usługę cash poolingu, a który jest podmiotem niepowiązanym w stosunku do wszystkich Uczestników Systemu.

Zazwyczaj cash pooling określany jest jako metoda zwiększająca efektywność zarządzania finansami grupy podmiotów powiązanych. Polega ona na koncentrowaniu środków z jednostkowych rachunków poszczególnych Uczestników i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób sumą przy wykorzystaniu możliwości wynikających z koncentracji środków (sald) na poszczególnych rachunkach. Dzięki takiemu rozwiązaniu wynik odsetkowy Uczestników cash-poolingu jest zdecydowanie korzystniejszy od rezultatów indywidualnego inwestowania nadwyżek i indywidualnego ponoszenia kosztów finansowania przez poszczególne jednostki. Walorem cash poolingu jest także możliwość koncentracji środków kilku podmiotów oraz kompensowania przejściowych nadwyżek wykazywanych przez jedne z podmiotów z przejściowymi niedoborami zaistniałymi u innych podmiotów. Dzięki takiej konstrukcji następuje minimalizowanie kosztów kredytowania działalności podmiotów z grupy poprzez kredytowanie "wewnętrzne" (przy wykorzystaniu środków własnych grupy).

Wnioskodawca nie jest w stanie przewidzieć czy w przyszłości salda jego rachunków głównych częściej będą wykazywać saldo dodatnie niż ujemne. Decyzja o przystąpieniu do Systemu cash poolingu dokonywana jest na podstawie analizy dotychczasowych kosztów finansowych ponoszonych w związku z uzyskiwaniem finansowania zewnętrznego, jak i korzyści z lokat terminowych nadwyżek finansowych. Analizy dokonywane na tej podstawie wskazują, że w tych samych okolicznościach zastosowanie cash poolingu pozwala na osiągnięcie wyników finansowych korzystniejszych niż te opierające się na lokowaniu i finansowaniu przez podmioty zewnętrzne (Banki).

Analiza funkcjonowania Systemu cash poolingu dokonana przez Wnioskodawcę, jak i pozostałych Uczestników tego Systemu wskazuje możliwość osiągnięcia korzyści finansowych dla wszystkich jej Uczestników. Korzyści te będą adekwatne do zaangażowanych środków pieniężnych, a wzajemne świadczenia Uczestników ekwiwalentne. Dzięki wprowadzonemu systemowi nastąpi bardziej efektywne wykorzystanie środków finansowych istniejących w ramach Uczestników Systemu bez konieczności sięgania po finansowanie zewnętrzne.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytania od nr 1 do nr 6 dotyczące podatku dochodowego od osób prawnych, natomiast w zakresie pytań od nr 7 do nr 10 dotyczących podatku od towarów i usług wydano odrębne rozstrzygnięcia.

Zdaniem Wnioskodawcy,

Ad. 1.

Środki przelewane każdego dnia roboczego w celu wyrównania ujemnych lub dodatnich sald rachunków głównych Wnioskodawcy do ustalonego poziomu wynoszącego zero (transferowane w ramach Systemu), nie będą stanowiły dla Wnioskodawcy przychodów podatkowych ani kosztów uzyskania przychodów w podatku dochodowym od osób prawnych.

W myśl art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, przychodami są m.in. otrzymane środki i wartości pieniężne. Ponadto do przychodów, w myśl art. 12 ust. 4 pkt 1 ww. ustawy, nie zalicza się pobranych wpłat lub zarachowanych należności na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych, a także otrzymanych lub zwróconych pożyczek (kredytów), z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów).

Zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 2 ww. ustawy, do przychodów nie zalicza się także kwot naliczonych, lecz nie otrzymanych odsetek od należności, w tym również od udzielonych pożyczek (kredytów).

Wnioskodawca wskazuje, że zgodnie z orzecznictwem Naczelnego Sądu Administracyjnego, do przychodów tych należy zaliczyć jedynie takie wartości, które powiększają aktywa majątkowe podatnika, a więc którymi może rozporządzać jak własnymi (SA/Sz 1305/97). Środki otrzymane przez poszczególnych Uczestników Systemu cash-poolingu nie powiększają ich aktywów, nie mamy bowiem tutaj do czynienia z definitywnym przysporzeniem majątkowym.

Jak zostało wskazane w opisie zdarzenia przyszłego model wdrażanego Systemu cash poolingu zakłada, że na koniec każdego dnia roboczego, saldo na rachunku głównym Wnioskodawcy w Polsce będzie wynosiło zero (0), a rachunek techniczny Wnioskodawcy w Belgii będzie wykazywał saldo polskiego rachunku głównego sprzed dokonania powyższych operacji. Innymi słowy, na koniec każdego dnia roboczego, saldo z polskiego rachunku głównego należącego do Wnioskodawcy będzie "przenoszone" na jego rachunek techniczny prowadzony w Banku w Belgii. Będąc precyzyjnym - jeśli saldo rachunku głównego Wnioskodawcy na koniec dnia roboczego wynosi "+1.000 tys." wówczas saldo to jest księgowane na rachunek techniczny Wnioskodawcy, a ostatecznie na Rachunek Agenta, zaś na początku kolejnego dnia ta wartość nie jest zwrotnie transferowana na konto Uczestnika. Gdyby zaś saldo na rachunku głównym Wnioskodawcy w kolejnym dniu wynosiło "- 500 tys." wówczas jego saldo zostanie uznane (z pośrednictwem rachunku technicznego) z rachunku Agenta taką właśnie kwotą (celem wyzerowania salda).

Tym samym pomimo, że na początku kolejnego dnia roboczego nie dochodzi do zwrotnego transferu środków, to jednak nie można, zdaniem Wnioskodawcy stwierdzić, że wcześniejszy transfer (z/na Rachunek Agenta - Master Account) stanowi trwałe przysporzenie, czy trwały wypływ środków pieniężnych Uczestnika (w tym Wnioskodawcy). Środki te są bowiem w ciągłym obrocie w ramach Systemu cash poolingu a Uczestnik jest obciążany lub uznawany odsetkami za środki otrzymane/udostępnione w ramach Systemu.

Należy pamiętać, że cash pooling jest to usługa finansowa świadczona przez bank na rzecz wielu podmiotów. Konto Agenta ma charakter w istocie konta technicznego, na którym zgromadzone są środki Uczestników umowy oraz Agenta, a celem tego jest uzyskanie takiego efektu, który ma zapewnić, po pierwsze obniżenie kosztów pozyskania środków obrotowych dla wszystkich Uczestników umowy, po wtóre ma zmaksymalizować korzyści związane z posiadaniem nadwyżki gotówki poprzez m.in. możliwość korzystnego jej lokowania.

Z powyższego wynika, że faktycznie przekazane na Rachunek Agenta środki pozostają środkami danego Uczestnika. Zatem, wpłata tych środków na konto Agenta nie powoduje obowiązku zaewidencjonowania tego transferu jako wydatkowania środków, lecz wyłącznie jako przesunięcia środków pieniężnych w obrębie własnego majątku, zaś otrzymana wpłata z konta Agenta nie jest równoznaczna z definitywnym nabyciem tych środków.

Niewątpliwie sytuacja, w której nie występuje trwałe przysporzenie po stronie Spółki wypełnia dyspozycję art. 12 ust. 4 pkt 6a podatku dochodowym od osób prawnych, zgodnie z którym do przychodów nie zalicza się zwróconych innych wydatków nie zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów.

Przepis ten wyraża jedną z podstawowych zasad funkcjonujących w prawie podatkowym, a odnoszących się do podatku dochodowego, że podatek ten jest ciężarem publicznoprawnym obciążającym faktyczny przyrost majątkowy (dochód). Dlatego, za przychód podatkowy należy uznać tylko taką wartość, która definitywnie wchodzi do majątku podatnika. W konsekwencji, za przychody podatkowe uznawane są tylko uzyskane definitywnie bezzwrotne przysporzenia majątkowe, zaś środki finansowe transferowane pomiędzy Uczestnikami planowanej struktury są neutralne podatkowo i nie stanowią dla Spółki przychodów podatkowych.

Przychodem Uczestników Systemu cash - poolingu będą wyłącznie odsetki uzyskane z przekazywanych na Rachunek Agenta nadwyżek finansowych. Zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, odsetki te będą przychodem w momencie ich otrzymania.

Jeśli natomiast chodzi o koszty podatkowe, to zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, do kosztów uzyskania przychodów zalicza się koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

W zamkniętym katalogu kosztów niezaliczanych przez ustawodawcę do kosztów uzyskania przychodów ujęto między innymi:

* wydatki na spłatę pożyczek (kredytów), z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów) (...) (art. 16 ust. 1 pkt 10 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych),

* naliczone, lecz niezapłacone albo umorzone odsetki od zobowiązań, w tym również od pożyczek (kredytów) (art. 16 ust. 1 pkt 11 ww. ustawy).

Oznacza to, że Uczestnicy Systemu mogą zaliczyć do nich wszelkie wydatki poniesione na rzecz Banku w związku z zawartą umową. Może to dotyczyć prowizji, innych płatności przewidzianych umową oraz odsetek związanych z korzystaniem ze środków innych Uczestników Systemu, celem pokrycia swojego zadłużenia. Wydatki te, jako związane z działalnością gospodarczą Spółki, można uznać, że są ponoszone w celu uzyskania przychodu. Z treści tego przepisu wynika również, że za koszty podatkowe można uznać jedynie te wydatki, które mają charakter definitywny, a więc zostały poniesione i które nie podlegają zwrotowi.

Konkludując, zdaniem Wnioskodawcy, transfery środków pieniężnych z rachunku Agenta, wyrównujące ujemne saldo na rachunku bieżącym Spółki do ustalonego poziomu, nie będą stanowiły przychodów podatkowych, gdyż nie będą to definitywne przysporzenia majątkowe. Jednocześnie transfery nadwyżek środków pieniężnych z rachunku bieżącego Spółki na Rachunek Agenta nie będą, w ocenie Spółki stanowiły kosztów uzyskania przychodów dla celów podatku dochodowego od osób prawnych, gdyż nie będą to wydatki definitywne.

Wnioskodawca wskazuje, że powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w wydawanych przez organy podatkowe interpretacjach indywidualnych, np. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 24 maja 2011 r., nr IPPB5/423-159/11-7/JC, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 2 stycznia 2012 r., nr IPPB5/423-990/11-3/JC, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 26 października 2010 r., nr ILPB3/423-650/10-2/MM, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 27 września 2010 r., nr IBPBI/2/423-849/10/PP.

Stanowisko powyższe zostało również potwierdzone dla innej ze spółek grupy w Polsce, która uczestniczyć będzie w tym samym systemie cash poolingu), w interpretacji z dnia 18 grudnia 2012 r., nr IPPB5/423-857/12-5/JC.

Ad. 2.

Spółka ustala różnice kursowe wg metody rachunkowej, a więc metody wynikającej z treści art. 9b ust. 1 pkt 2 podatku dochodowym od osób prawnych, a więc tzw. metody rachunkowej.

Zgodnie zaś z przepisem art. 9b ust. 2 ww. ustawy "podatnicy, którzy wybrali metodę, o której mowa w ust. 1 pkt 2, zaliczają odpowiednio do przychodów lub do kosztów uzyskania przychodu ujęte w księgach rachunkowych:

* różnice kursowe z tytułu transakcji walutowych i

* wynikające z dokonanej wyceny składników aktywów i pasywów wyrażonych w walucie obcej, a także wyceny pozabilansowych pozycji w walutach obcych.

W ocenie Spółki, zważywszy na fakt korzystania przez Spółkę z metody obliczania różnic kursowych na zasadach przewidzianych w ramach art. 9b ust. 1 pkt 2 ustawy podatku dochodowym od osób prawnych, różnice kursowe będą ustalane wyłącznie w oparciu o zasady wynikające z przepisów ustawy o rachunkowości. Przepis art. 15a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie ma zatem w sprawie zastosowania.

Stanowisko powyższe zostało również potwierdzone dla innej ze spółek grupy, która uczestniczyć będzie w tym samym systemie cash poolingu), w interpretacji z dnia 18 grudnia 2012 r., nr IPPB5/423-857/12-5/JC.

Ad. 3.

Odsetki przysługujące/obciążające Spółkę w związku z realizacją cash poolingu będą stanowiły dla Niej przychody podatkowe/koszty uzyskania przychodów w podatku dochodowym od osób prawnych w momencie ich kapitalizacji i faktycznej zapłaty. W systemie cash poolingu zarządzający systemem Agent w ramach umowy zapewnia dla wszystkich Uczestników Systemu środki finansowe na pokrycie sald ujemnych, a w przypadku wystąpienia sald dodatnich na rachunkach Uczestników to na jego rachunek trafiają środki finansowe.

Bank po zakończeniu każdego miesiąca dostarczać będzie Agentowi informacje dotyczące przepływów pieniężnych z tytułu wykonania umowy umożliwiając tym samym uczestnikom Systemu na rozliczenie odsetek z tytułu jej wykonania. Agent na tej podstawie obciąży/uzna konto Wnioskodawcy odsetkami jako Uczestnika cash poolingu.

W powyższej sytuacji po stronie Spółki, jako Uczestnika tego Systemu w dacie uznania/obciążenia Jej rachunku kwotą odsetek powstanie odpowiednio przychód/koszt podatkowy.

Podstawę prawną dla powyższej tezy stanowi w odniesieniu do przychodów art. 12 ust. 4 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Zgodnie z jego brzmieniem do przychodów nie zalicza się otrzymanych lub zwróconych pożyczek (kredytów), z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów).

Ponadto, stosownie do treści art. 12 ust. 4 pkt 2 ww. ustawy, do przychodów nie zalicza się kwot naliczonych, lecz nieotrzymanych odsetek od należności, w tym również od udzielonych pożyczek (kredytów).

Z kolei temat kosztów reguluje art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, który stanowi, że kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 tej ustawy.

Jednocześnie, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 10 lit. a ww. ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na spłatę pożyczek (kredytów), z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów).

Ponadto, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów naliczonych, lecz niezapłaconych albo umorzonych odsetek od zobowiązań, w tym również od udzielonych pożyczek (kredytów) (art. 16 ust. 1 pkt 11 ww. ustawy).

Scharakteryzowana powyżej, tzw. kasowa metoda rozliczania odsetek oznacza, że odsetki naliczone nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodów/przychodów podatkowych do momentu, gdy nie zostaną zapłacone/otrzymane. Przy czym, przez zapłatę/otrzymanie należy rozumieć także kapitalizację, ponieważ wywołuje ona ten sam skutek prawny, tj. zmniejszenie kwoty odsetek do zapłaty/otrzymania. W dacie kapitalizacji lub faktycznej zapłaty odsetek, uprzednio naliczone odsetki należne Spółce od Agenta staną się Jej przychodem podatkowym, zaś uprzednio naliczone odsetki obciążające Spółkę na rzecz Agenta staną się Jej kosztem uzyskania przychodów.

Reasumując, Wnioskodawca jako uczestnik Systemu cash pooling rozpozna przychód podatkowy w dacie faktycznego ich otrzymania, natomiast odsetki, którymi został On obciążony w ramach Systemu cash pooling stanowić będą dla Niego koszt uzyskania przychodu w dacie ich kapitalizacji lub faktycznej zapłaty.

Wnioskodawca wskazuje, że w powyższej kwestii także organy podatkowe prezentują jednolite stanowisko, zgodnie z wyżej przedstawionym, np. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 2 stycznia 2012 r., nr IPPB5/423-990/11-3/JC, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 2 maja 2012 r., nr IBPBI/2/423-101/12/PP, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 2 kwietnia 2009 r., nr IPPB3/423-10/09-2/MS.

Stanowisko powyższe zostało również potwierdzone dla innej spółki grupy, która uczestniczyć będzie w tym samym systemie cash poolingu), w interpretacji z dnia 18 grudnia 2012 r., nr IPPB5/423-857/12-5/JC.

Ad. 4.

Odsetki obciążające Spółkę w związku z uczestnictwem w systemie nie będą podlegały ograniczeniom w zakresie niedostatecznej kapitalizacji, wynikającym z art. 16 ust. 1 pkt 60 i pkt 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 60 i pkt 61 ww. ustawy do kosztów uzyskania przychodów nie zalicza się odsetek od pożyczek udzielonych spółce przez określone podmioty, w części, w jakiej zadłużenie spółki wobec określonych kwalifikowanych podmiotów przekroczy łącznie trzykrotność jej kapitału zakładowego. Ograniczenie to dotyczy pożyczek udzielanych spółce przez udziałowca posiadającego co najmniej 25% udziałów spółki, udziałowców posiadających łącznie co najmniej 25% udziałów spółki lub przez inną spółkę, jeśli ten sam udziałowiec posiada co najmniej po 25% udziałów w spółce udzielającej pożyczkę i spółce będącej pożyczkobiorcą. Powyższe przepisy regulujące kwestię tzw. "niedostatecznej kapitalizacji" ograniczają zatem możliwość ujęcia w kosztach podatkowych odsetek od pożyczek udzielanych spółkom przez ich udziałowców i spółki - siostry (przy spełnieniu określonych warunków). Przez pożyczki, o których mowa powyżej rozumie się każdą umowę, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy. Przez pożyczkę tę rozumie się także emisję papierów wartościowych o charakterze dłużnym, depozyt prawidłowy lub lokatę (art. 16 ust. 7b ww. ustawy).

Zdaniem Spółki, transfery środków pieniężnych dokonywane pomiędzy rachunkami technicznymi Uczestników a rachunkiem Agenta, wykonywanymi w ramach cash poolingu nie spełniają definicji pożyczki określonej w art. 16 ust. 7b ustawy. Przepis ten jasno określa bowiem, że umową pożyczki, do której stosują się ograniczenia przepisów o niedostatecznej kapitalizacji, jest umowa zawierana pomiędzy dwoma podmiotami, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na biorącego pożyczkę pewną określoną sumę pieniędzy. Tę samą sumę pieniędzy biorący pożyczkę zobowiązuje się zwrócić. W analizowanym przypadku nie będzie natomiast dochodziło do zawarcia umowy pożyczki, w której określony podmiot zobowiązywałby się do przeniesienia określonej sumy pieniędzy na rzecz innego podmiotu (w tym Spółki). Podmioty biorące udział w systemie wyrażają jedynie gotowość wprowadzania swoich środków finansowych do Systemu cash poolingu w celu usprawnienia przepływów w grupie kapitałowej. Tym samym, przystąpienie do umowy cash poolingu nie wiąże się z określeniem sumy środków finansowych, które dany uczestnik Systemu będzie udostępniał konkretnemu odbiorcy tych środków. Co więcej, nie jest skonkretyzowana druga strona umowy. Wynika to z faktu, że w ramach Systemu nie ma możliwości powiązania środków pieniężnych przeznaczonych na pokrycie danego, przejściowego niedoboru (salda ujemnego) na rachunku technicznym Spółki, ze środkami pochodzącymi od jednego, konkretnego Uczestnika, finansującego saldo ujemne Spółki. W przypadku zasilenia rachunku Spółki, następującego za pośrednictwem rachunku prowadzonego przez Agenta, nie jest zatem możliwa identyfikacja od jakiego konkretnie Uczestnika pochodzą środki na finansowanie powstałego debetu. Także Spółka nie będzie wiedziała czy wpłacana przez Nią nadwyżka środków finansowych zostanie wykorzystana, w jakiej wysokości i przez jaki podmiot.

Powyższe przesłanki wykluczają uznanie zasad funkcjonujących w ramach wyżej określonego Systemu, za elementy przedmiotowe umowy pożyczki. Żaden z podmiotów biorących w nim udział nie zobowiązuje się do przeniesienia określonej sumy pieniędzy na rzecz innego podmiotu, nie jest też skonkretyzowana druga strona umowy, a tym samym nie dochodzi do zwrotu tej samej ilości pieniędzy.

Konkludując, ponieważ ograniczenie dotyczące możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wskazane w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych ma zastosowanie li tylko do odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych przez udziałowca zdefiniowanego w tym przepisie, a:

* Wnioskodawca nie zaciągał ani nie zamierza zaciągać pożyczek (kredytów) od udziałowców wskazanych w ww. art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz

* umowa cash poolingu nie stanowi umowy pożyczki zdefiniowanej w art. 16 ust. 7b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych,

to w świetle powyższego, zdaniem Spółki, zaliczenie odsetek wypłacanych przez Spółkę w wyniku uczestnictwa w systemie, do kosztów uzyskania przychodów, nie będzie podlegało ograniczeniom wynikającym z przepisów art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 podatku dochodowym od osób prawnych.

W tej sytuacji według Wnioskodawcy bezprzedmiotowe jest również wyliczanie i sprawdzanie czy zadłużenie Wnioskodawcy z tytułów wskazanych w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych przekroczy łącznie trzykrotność kapitału zakładowego Spółki.

Stanowisko, zgodnie z którym operacje wykonywane w ramach Systemu cash poolingu nie powodują konieczności zastosowania przepisów o niedostatecznej kapitalizacji znajduje potwierdzenie w ugruntowanej praktyce organów skarbowych. Stanowisko takie prezentują m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji wydanej w dniu 30 lipca 2012 r., nr IBPBI/2/423-425/12/MS, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji wydanej dnia 24 maja 2011 r., nr IPPB5/423-159/11-6/JC, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji wydanej dnia 4 stycznia 2011 r., nr IPPB5/423-718/10-2/JC oraz Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji wydanej dnia 26 października 2010 r., nr ILPB3/423-650/10-4/MM.

Stanowisko powyższe zostało również potwierdzone dla innej ze spółek grupy, która uczestniczyć będzie w tym samym systemie cash poolingu), w interpretacji z dnia 18 grudnia 2012 r., nr IPPB5/423-857/12-5/JC.

Ad. 5.

Zgodnie z przepisem art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych podatek dochodowy z tytułu uzyskanych ma terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2, przychodów z odsetek ustala się w wysokości 20% tych przychodów. Z kolei zgodnie z ust. 2 art. 21 ww. ustawy przepisy tego artykułu stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Na podstawie art. 22b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych zwolnienia i odliczenia wynikające z przepisów art. 20-22 stosuje się pod warunkiem istnienia podstawy wynikającej z umowy w sprawie podwójnego opodatkowania lub innej ratyfikowanej umowy międzynarodowej, której stroną jest Rzeczpospolita Polska, do uzyskania przez organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego innego niż Rzeczpospolita Polska państwa, w którym podatnik ma swoją siedzibę, lub w którym dochód został uzyskany.

Na podstawie przepisu art. 26 ust. 1 ww. ustawy osoby prawne i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz będące przedsiębiorcami osoby fizyczne, które dokonują wypłat należności z tytułów wymienionych w art. 21 ust. 1 oraz w art. 22 ust. 1, są obowiązane, jako płatnicy, pobierać, z zastrzeżeniem ust. 2 i 2b, w dniu dokonania wpłaty, zryczałtowany podatek dochodowy od tych wpłat. Zastosowanie stawki podatku wynikającej z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania albo niepobranie podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania miejsca siedziby podatnika dla celów podatkowych uzyskanym od podatnika certyfikatem rezydencji.

Stosownie do art. 11 Konwencji zawartej dnia 20 sierpnia 2001 r. między Rządem Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej a Rządem Królestwa Belgii o uniknięciu podwójnego opodatkowania i zapobieżeniu uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku (Dz. U. z 2004 r. Nr 211, poz. 2139).

Według Wnioskodawcy należy przy tym zwrócić uwagę na treść Modelowej Konwencji, stanowiącej wzór umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania zawieranych przez Polskę, jak również brzmienie Komentarza do niej. Zostały one wypracowane w drodze konsensusu przez wszystkie państwa członkowskie OECD, które zobowiązały się tym samym do stosowania zawartych w nich postanowień. Zauważyć należy, iż zarówno Modelowa Konwencja, jak i Komentarz do niej, nie są źródłem powszechnie obowiązującego prawa, niemniej stanowią wskazówkę, jak należy interpretować zapisy umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania.

Z Komentarza do Konwencji Modelowej OECD wynika, że postanowienia umów (konwencji) o unikaniu podwójnego opodatkowania w zakresie dotyczącym odsetek mają zastosowanie jedynie w przypadku, gdy to podmiot uzyskujący odsetki posiada status rzeczywistego odbiorcy (beneficial owner), czyli jest podmiotem, którego prawo do dysponowania otrzymaną płatnością nie ma wyłącznie formalnego charakteru. Co do zasady, w sytuacji, gdy płatność dokonywana jest na rzecz pośrednika będącego rezydentem określonego państwa, który następnie przekazuje tę płatność ostatecznemu odbiorcy, państwo w którym powstaje dana płatność nie jest zobowiązane do zastosowania wobec tego pośrednika postanowień umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Sam fakt bycia rezydentem określonego państwa i otrzymania płatności nie jest bowiem wystarczającym warunkiem do skorzystania z postanowień umów o unikaniu podwójnego opodatkowania w sytuacji, gdy prawo do dysponowania dochodem ma ograniczony charakter. Oznacza to, iż postanowienia umów o unikaniu podwójnego opodatkowania mają zastosowanie w odniesieniu do podmiotów będących faktycznymi odbiorcami odsetek.

Według Wnioskodawcy mając na uwadze powyższe przepisy wskazać należy, że w przypadku wypłaty przez Spółkę odsetek na rzecz Agenta (rezydenta podatkowego w Belgii) byłaby zobowiązana do poboru zryczałtowanego podatku zgodnie z umową o unikaniu podwójnego opodatkowania z tytułu wypłacanych odsetek tylko w przypadku, gdy Agent byłby uprawnionym odbiorcą odsetek (a więc faktycznym beneficjentem). Jak wskazano w Komentarzu do art. 11 Konwencji modelowej OECD, kryterium "osoby uprawnionej" zostało wprowadzone do ust. 2 art. 11 w celu wyjaśnienia znaczenia wyrazów "wypłacone osobie mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę", w jakim są one użyte w ust. 1 art. 11 w celu jasnego sprecyzowania, że państwo źródła nie jest zobowiązane do odstąpienia od prawa opodatkowania dochodu z odsetek jedynie dlatego, że taki dochód został osiągnięty przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w państwie, z którym państwo źródła zawarło konwencję (za K. Bany w: Modelowa Konwencja w sprawie podatku od dochodów i majątku. Dom Wydawniczy ABC str. 174).

Jak wynika z przedstawionego stanu faktycznego: Bank dostarczać będzie Agentowi informacje dotyczące przepływów pieniężnych z tytułu wykonania umowy umożliwiając tym samym Uczestnikom biorącym udział w umowie na rozliczenie odsetek z tytułu jej wykonania. Natomiast odsetki przelewane będą między rachunkami danego Uczestnika cash-poolingu, w tym rachunkiem Wnioskodawcy a Rachunkiem Agenta. Tym samym Agent nie jest rzeczywistym odbiorcą odsetek wypłacanych przez Wnioskodawcę. Odsetki te są bowiem jedynie pobierane, a następnie wypłacane Uczestnikom Systemu cash pooling zgodnie z zasadami występującymi na ich rachunkach.

Oznacza to, że odbiorcą - właścicielem odsetek wypłacanych przez Wnioskodawcę będą Uczestnicy Systemu, jednak Wnioskodawca wypłacając odsetki nie będzie miał wiedzy, który z Uczestników Systemu jest ich rzeczywistym/faktycznym odbiorcą.

W takim przypadku zdaniem Wnioskodawcy przepisy umowy o unikaniu podwójnego podatkowania nie znajdą zastosowania, zaś od wypłacanych odsetek powinien zostać pobrany zryczałtowany podatek dochodowy zgodnie ze stawką wynikającą z art. 21 ust. 1 podatku dochodowym od osób prawnych, tj. 20%.

Wnioskodawca wskazuje, że potwierdzenie powyższego znajdujemy w interpretacjach Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 28 lutego 2011 r., nr IPPB5/423-803/10-3/JC, Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 26 maja 2011 r., nr IPPB5/423-225/11-2/JC: Analogicznie w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 20 lipca 2010 r., nr IBPBI/2/423-929/10/CzP.

Stanowisko powyższe zostało również potwierdzone dla innej ze spółek grupy, która uczestniczyć będzie w tym samym systemie cash poolingu), w interpretacji z dnia 18 grudnia 2012 r., nr IPPB5/423-857/12-5/JC.

Ad. 6.

W opisanym zderzeniu przyszłym, zdaniem Wnioskodawcy nie będzie On obowiązany do sporządzania dokumentacji podatkowej, o której mowa w art. 9a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Stanowisko takie wynika wprost z treści art. 9a ust. 1 ww. ustawy, zgodnie z którym, podatnicy dokonujący transakcji z podmiotami powiązanymi z tymi podatnikami - w rozumieniu art. 11 ust. 1 i 4 - są obowiązani do sporządzenia dokumentacji podatkowej takich transakcji, spełniającej wymogi wymienione w kolejnych punktach 1 - 6 tego artykułu.

Na podstawie art. 9a ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych obowiązek sporządzenia dokumentacji występuje w przypadku, gdy łączna kwota (lub jej równowartość) transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi wynikająca z umowy lub rzeczywiście zapłacona w roku podatkowym łączna kwota wymagalnych w roku podatkowym świadczeń przekracza równowartość:

Z treści powyższej regulacji wynika, że konieczność sporządzenia dokumentacji cen transferowych zachodzi w przypadku, gdy spełnione są kumulatywnie następujące warunki:

W przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych brak definicji legalnej pojęcia "transakcja", dlatego należy odwołać się co jego znaczenia słownikowego. Zgodnie z Internetowym Słownikiem Języka Polskiego Wydawnictwa PWN transakcja to operacja handlowa dotycząca kupna lub sprzedaży towarów lub usług, lub umowa handlowa na kupno lub sprzedaż towarów lub usług, jak również zawarcie takiej umowy.

Z kolei zgodnie z art. 11 ust. 1 i ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych jeden podmiot gospodarczy jest powiązany z innym podmiotem gospodarczym, jeżeli:

* podatnik podatku dochodowego mający siedzibę (zarząd) lub miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwany dalej "podmiotem krajowym", bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu przedsiębiorstwem położonym za granicą lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego przedsiębiorstwa, albo osoba fizyczna lub prawna mająca miejsce zamieszkania albo siedzibę (zarząd) za granicą, zwana dalej "podmiotem zagranicznym", bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego podmiotu krajowego, albo

* te same osoby prawne lub fizyczne równocześnie bezpośrednio lub pośrednio biorą udział w zarządzaniu podmiotem krajowym i podmiotem zagranicznym lub w ich kontroli albo posiadają udział w kapitale tych podmiotów,

* podmiot krajowy bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu innym podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale innego podmiotu krajowego, albo

* te same osoby prawne lub fizyczne równocześnie bezpośrednio lub pośrednio biorą udział w zarządzaniu podmiotami krajowymi lub w ich kontroli albo posiadają udział w kapitale tych podmiotów.

W zaprezentowanym w opisie stanu faktycznego systemie cash poolingu, niewątpliwie wezmą udział Uczestnicy - podmioty ze sobą powiązane, w tym Agent. Pomiędzy Uczestnikami w ramach planowanej struktury cash poolingu w żadnym momencie nie dojdzie jednak do zawarcia umów kupna/sprzedaży towarów lub usług. Uczestnicy Systemu korzystają z kompleksowej umowy zarządzania płynnością finansową w ramach ich grupy kapitałowej świadczonej przez Bank, jednak dochodzi między nimi do wzajemnego świadczenia sobie usług. Owszem faktycznymi odbiorcami odsetek wypłacanych w ramach cash poolingu są Uczestnicy Systemu cash poolingu, jednak Wnioskodawca nie będzie dysponował informacją, który lub którzy spośród nich są ich rzeczywistymi beneficjentami. Tym samym nie jest mu znany rzeczywisty beneficjent transakcji zarządzania płynnością finansową. Nie można więc zdaniem Wnioskodawcy w tym przypadku mówić o wzajemnym świadczeniu sobie usług przez Uczestników Systemu.

"Wypłata odsetek pomiędzy Uczestnikami umowy cash poolingu nie jest zatem dokonywana w ramach transakcji pomiędzy tymi Uczestnikami. Skoro bowiem Uczestnicy cash poolingu nie świadczą w ramach tej umowy usług, zatem nie można mówić o transakcji pomiędzy Uczestnikami tej umowy. W tym przypadku brak transakcji oznacza nieziszczenie się pierwszego z dwóch ww. warunków, od których spełnienia zależy obowiązek sporządzania dokumentacji podatkowej. Dlatego też Spółka, w zakresie odsetek przekazywanych/otrzymywanych przez Spółkę z tytułu uczestnictwa w opisanej wyżej strukturze cash poolingu nie będzie (jako jeden z jej Uczestników) obowiązana sporządzać dokumentacji podatkowej, o której mowa w art. 9a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (IPPB3/423-229/09-4/MS).

Zdaniem Wnioskodawcy, Spółka jako jeden z Uczestników Systemu, tytułem odsetek przekazywanych/otrzymywanych w związku z uczestnictwem w ww. strukturze, nie będzie zobowiązana do sporządzenia dokumentacji podatkowej, o której mowa w art. 9a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Jak to bowiem zostało wskazane powyżej w analizowanej transakcji nie będzie bowiem znany faktyczny beneficjent tych odsetek.

O realizacji transakcji nie można również według Wnioskodawcy mówić w odniesieniu do roli Agenta w analizowanym zdarzeniu przyszłym. Sprowadza się bowiem ona do pewnych działań pomocniczych, koordynacyjnych, koniecznych dla efektywnego wyświadczenia przez Bank usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową, wykonywanych na rzecz wszystkich Uczestników Systemu, w tym również na rzecz Agenta. Zatem, zadanie Agenta nie będzie równoznaczne ze świadczeniem jakichkolwiek usług na rzecz któregokolwiek z Uczestników Systemu, stąd nie będzie on uprawniony do uzyskiwania jakiegokolwiek wynagrodzenia. Wynagrodzenie to będzie należne od Uczestników Systemu jedynie na rzecz Banku.

Brak istnienia transakcji/umowy pomiędzy Uczestnikami Systemu oznacza, że w analizowanym zdarzeniu przyszłym nie będzie spełniony pierwszy z trzech wskazanych powyżej warunków, od których zależy obowiązek sporządzania dokumentacji podatkowej.

Natomiast w ocenie Wnioskodawcy niewątpliwie mianem transakcji można określić usługę kompleksowego zarządzania płynnością finansową świadczoną przez Bank na podstawie umowy między nim a pozostałymi Uczestnikami struktury, w tym Wnioskodawcą. Ponieważ jednak Bank, jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego nie jest podmiotem powiązanym wobec Wnioskodawcy ani innych Uczestników Systemu w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, zatem w tym zakresie na Wnioskodawcy nie będzie ciążył obowiązek sporządzenia dokumentacji cen transferowych (nie został bowiem spełniony drugi ze wskazanych powyżej warunków, tj. transakcja z podmiotem powiązanym).

Spółka podnosi też, że powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w szeregu wydanych w analogicznym stanie faktycznym interpretacjach indywidualnych, w tym w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 20 września 2010 r., nr ILPB3/423-566/10-7/MM, w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 8 stycznia 2010 r., (nr IBPBI/2/423-19/10/MS), w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 18 grudnia 2009 r. (nr IPPB3/423-640/09-3/PD), czy też w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 2 września 2009 r. (nr IPPB3/423-340/09-2/ER).

Stanowisko powyższe zostano również potwierdzone dla innej ze spółek grupy, która uczestniczyć będzie w tym samym systemie cash poolingu), w interpretacji z dnia 10 grudnia 2012 r., nr IPPB5/423-857/12-5/JC.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego odnośnie skutków podatkowych zawarcia umowy cash poolingu uznaje się:

* za prawidłowe w zakresie powstania po stronie Wnioskodawcy przychodów podatkowych/kosztów uzyskania przychodów z tytułu przelewu środków (transferowanych w ramach Systemu),

* za prawidłowe w zakresie powstania różnic kursowych w rozumieniu art. 15a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych,

* za prawidłowe w zakresie momentu zaliczenia do przychodów podatkowych/kosztów uzyskania przychodów odsetek przysługujących/obciążających Wnioskodawcę,

* za prawidłowe w zakresie zastosowania przepisów art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych o niedostatecznej kapitalizacji,

* za prawidłowe w zakresie obowiązku poboru zryczałtowanego podatku dochodowego od odsetek obciążających Wnioskodawcę wypłacanych na rzecz Agenta,

* za prawidłowe w zakresie obowiązku sporządzania dokumentacji podatkowej, o której mowa w art. 9a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.), odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Jednocześnie należy zauważyć, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przepisów ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 z późn. zm.).

Wnioskodawca w swoim stanowisku (do pytania nr 5) błędnie wskazał, że Konwencja została zawarta między Rządem Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej a Rządem Królestwa Belgii o uniknięciu podwójnego opodatkowania i zapobieżeniu uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku, podczas gdy powinno być Konwencja między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Belgii w sprawie unikania podwójnego opodatkowania oraz zapobiegania oszustwom podatkowym i uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku.

Tut. Organ uznał to za oczywistą omyłkę, która nie ma wpływu na rozstrzygnięcie w przedmiotowej sprawie.

Należy dodać, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku - nie prowadzi postępowania dowodowego, które w przedmiotowej sprawie umożliwiłoby pełną ocenę zawieranej umowy. Tym samym, jeżeli przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe różni się od stanu faktycznego występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Interpretacja dotyczy opisanego zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.