IPTPB2/4511-863/15-1/JR

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) w związku z art. 16 ustawy z dnia 10 września 2015 r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r. poz. 1649) oraz § 5 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 22 grudnia 2015 r. (data wpływu 30 grudnia 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązku wpłacania zaliczek i obowiązku złożenia rocznego zeznania podatkowego z tytułu wykonywania pracy najemnej na pokładzie statku w 2016 r. - jest prawidłowe.

W dniu 30 grudnia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązku wpłacania zaliczek i obowiązku złożenia rocznego zeznania podatkowego z tytułu wykonywania pracy najemnej na pokładzie statku w 2016 r.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

W 2016 r. Wnioskodawca będzie zatrudniony, jako Starszy Oficer działu pokładowego (Chief Officer/ SSL) na statku wiertniczym, pływającym pod banderą..., należącym do Norweskiej Firmy, z którą Wnioskodawca podpisał umowę o pracę. Firma ma swą siedzibę w... w Norwegii i jest to centrum jej zarządzania. Cała korespondencja, dotycząca zatrudnienia Wnioskodawcy odbywa się na i z adresu w... (Norwegia). Również z Norwegii Wnioskodawca będzie otrzymywał pensję wraz z miesięcznymi wydrukami płac. Firma jest notowana na giełdzie papierów wartościowych OSE. Statek pływający pod banderą... jest eksploatowany na wodach międzynarodowych i narodowych różnych krajów, głównie Afryki i Azji, natomiast praca najemna nie będzie wykonywana na pokładzie statku morskiego zarejestrowanego w Norweskim Międzynarodowym Rejestrze Statków N.I.S. Na pokładzie statku Wnioskodawca spędza łącznie powyżej 184 dni w roku (każdy rejs jest poświadczany przez kapitana statku wpisem w książeczce żeglarskiej). W 2016 r. poza przychodami z ww. umowy o pracę, Wnioskodawca nie osiągnie w Polsce żadnych przychodów. Wynagrodzenie nie będzie dotyczyło pracy najemnej związanej z działalnością prowadzoną w morskiej strefie przybrzeżnej Norwegii, natomiast będzie dotyczyło pracy najemnej na pokładzie statku morskiego eksploatowanego w transporcie międzynarodowym przez państwo norweskie (właścicielem statku jest firma opisana powyżej, której centrum zarządzania znajduje się w Norwegii).

Zgodnie z umową o pracę, Wnioskodawca sam jest odpowiedzialny za swoje rozliczenie w zakresie podatku dochodowego. W 2016 r. Wnioskodawca będzie nadal posiadał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), tzn. Wnioskodawca posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych (ośrodek interesów życiowych). Wnioskodawca w Polsce ma rodzinę i miejsce stałego pobytu. Ponieważ na pokładzie statku Wnioskodawca spędzi powyżej 188,5 dni w roku podatkowym, to na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej będzie On przebywał poniżej 183 dni w roku podatkowym.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w przypadku opisanej sytuacji, Wnioskodawca będzie miał obowiązek wpłacania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych w 2016 r. oraz składania rocznego zeznania podatkowego, jeżeli w tym roku podatkowym nie osiągnie On w Polsce żadnych dochodów.

Zdaniem Wnioskodawcy, w opisanej wyżej sytuacji nie istnieje obowiązek wpłacania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych w 2016 r. oraz składania rocznego zeznania podatkowego, jeżeli w tym roku podatkowym Wnioskodawca nie osiągnie w Polsce żadnych dochodów. Dochody uzyskane przez Wnioskodawcę na podstawie umowy o pracę podlegają opodatkowaniu w Norwegii.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy). Art. 3 ust. 1a pkt 1 ww. ustawy precyzuje, że za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych). W przypadku Wnioskodawcy, centrum interesów życiowych znajduje się w Polsce, ponieważ tutaj ma rodzinę i miejsce stałego pobytu.

Zgodnie z art. 4a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Ze względu na specyfikę wykonywanej pracy, a zwłaszcza fakt, że jest ona świadczona na pokładzie statku w ruchu międzynarodowym, aby ustalić, którą umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania zastosować, należy się odwołać do Konwencji Modelowej OECD w sprawie podatków dochodowych i podatków od majątku, stanowiącej wzór umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania zawieranych przez Polskę, jak i brzmienie Komentarza do niej. Zostały one wypracowane w drodze konsensusu przez wszystkie państwa członkowskie OECD, które zobowiązały się tym samym do stosowania zawartych w nich postanowień.

Modelowa Konwencja, jak i Komentarz do niej nie są źródłem powszechnie obowiązującego prawa, natomiast stanowią wskazówkę, jak należy interpretować zapisy umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania. Zgodnie z art. 14 ust. 3 ww. Konwencji, wynagrodzenie uzyskane w związku z wykonywaniem pracy najemnej na pokładzie statku morskiego eksploatowanego w transporcie międzynarodowym przez przedsiębiorstwo.

Natomiast art. 22 ust. 1 stanowi, że jeżeli osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce osiąga dochód, który zgodnie z postanowieniami niniejszej Konwencji może być opodatkowany w Norwegii, Polska zwolni taki dochód z opodatkowania.

Reasumując, jeżeli osiągane przez Wnioskodawcę dochody ze stosunku pracy, opisanego w złożonym wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, będą jedynym źródłem przychodu, to Wnioskodawca nie będzie miał obowiązku wpłacania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych, ani też składania rocznego zeznania podatkowego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Na podstawie art. 3 ust. 1a ww. ustawy za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

Stosownie do art. 4a ww. ustawy przepisy art. 3 ust. 1 stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Należy zwrócić również uwagę na tekst Modelowej Konwencji stanowiącej wzór umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania zawieranych przez Polskę, jak i brzmienie Komentarza do niej. Zostały one wypracowane w drodze konsensusu przez wszystkie państwa członkowskie OECD, które zobowiązały się tym samym do stosowania zawartych w nich postanowień.

Modelowa Konwencja, jak i Komentarz do niej, nie są źródłem powszechnie obowiązującego prawa, natomiast stanowią wskazówkę, jak należy interpretować zapisy umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania.

Zgodnie zatem z Komentarzem do Modelowej Konwencji OECD (pkt 9) w zakresie art. 15 ust. 3, do wynagrodzeń załóg statków morskich lub statków powietrznych eksploatowanych w transporcie międzynarodowym (...) stosuje się zasadę, która zgodna jest z zasadą odnoszącą się do dochodów z żeglugi morskiej, śródlądowej i transportu lotniczego, zatem podlegają one opodatkowaniu w państwie, w którym znajduje się faktyczny zarząd przedsiębiorstwa.

Dla rozstrzygnięcia, jaką umowę międzynarodową należy zastosować do osoby wykonującej pracę na pokładzie statku morskiego - niezależnie od tego pod jaką banderą pływa - istotne jest więc to, w jakim państwie znajduje się miejsce faktycznego zarządu przedsiębiorstwa eksploatującego ten statek.

Jak wynika z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego, w 2016 r. Wnioskodawca będzie zatrudniony na statku wiertniczym, pływającym pod banderą..., należącym do Norweskiej Firmy, z którą Wnioskodawca podpisał umowę o pracę. Firma ma swą siedzibę w... w Norwegii i jest to centrum jej zarządzania. Cała korespondencja, dotycząca zatrudnienia Wnioskodawcy odbywa się na i z adresu w... (Norwegia). Również z Norwegii Wnioskodawca będzie otrzymywał pensję wraz z miesięcznymi wydrukami płac. Statek pływający pod banderą... jest eksploatowany na wodach międzynarodowych i narodowych różnych krajów, głównie Afryki i Azji, natomiast praca najemna nie będzie wykonywana na pokładzie statku morskiego zarejestrowanego w Norweskim Międzynarodowym Rejestrze Statków N.I.S. Na pokładzie statku Wnioskodawca spędza łącznie powyżej 184 dni w roku (każdy rejs jest poświadczany przez kapitana statku wpisem w książeczce żeglarskiej). W 2016 r. poza przychodami z ww. umowy o pracę, Wnioskodawca nie osiągnie w Polsce żadnych przychodów.

W 2016 r. Wnioskodawca będzie nadal posiadał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), tzn. Wnioskodawca posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych (ośrodek interesów życiowych). Wnioskodawca w Polsce ma rodzinę i miejsce stałego pobytu. Ponieważ na pokładzie statku Wnioskodawca spędzi powyżej 188,5 dni w roku podatkowym, to na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej będzie On przebywał poniżej 183 dni w roku podatkowym.

Wobec powyższego, jeżeli istotnie faktyczny zarząd przedsiębiorstwa eksploatującego statek, na pokładzie którego Wnioskodawca wykonywał pracę znajduje się w Norwegii, to w niniejszej sprawie znajdą zastosowanie postanowienia Konwencji z dnia 9 września 2009 r. zawartej między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Norwegii w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu oraz Protokół do tej Konwencji (Dz. U. z 2010 r. Nr 134, poz. 899 z późn. zm.).

Zgodnie z treścią art. 14 ust. 1 ww. Konwencji, wynagrodzenia, pensje oraz inne podobne świadczenia uzyskane przez osobę mającą miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie w związku z wykonywaniem pracy najemnej podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie, chyba że praca wykonywana jest w drugim umawiającym się Państwie. Jeżeli praca jest tam wykonywana, to osiągane za nią wynagrodzenie może być opodatkowane w tym drugim Państwie.

Przy czym, jak stanowi art. 14 ust. 2 tej Konwencji, bez względu na postanowienia ustępu 1 niniejszego artykułu, wynagrodzenie, pensja lub inne podobne świadczenie uzyskane przez osobę mającą miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie w związku z wykonywaniem pracy najemnej w drugim Umawiającym się Państwie podlega opodatkowaniu tylko w pierwszym wymienionym Państwie, jeżeli:

Stosownie do art. 14 ust. 3 ww. Konwencji, bez względu na poprzednie postanowienia niniejszego artykułu, wynagrodzenie uzyskane w związku z wykonywaniem pracy najemnej na pokładzie statku morskiego eksploatowanego w transporcie międzynarodowym przez przedsiębiorstwo Umawiającego się Państwa, może być opodatkowane w tym Umawiającym się Państwie.

Oznacza to, że uzyskujący dochody z wykonywaniem pracy najemnej na pokładzie statku morskiego niezależnie od tego czy statek jest zarejestrowany, czy też nie w Norweskim Międzynarodowym Rejestrze Statków (N.I.S.), w relacjach polsko-norweskich, będą opodatkowani według tych samych zasad.

Użyty w art. 14 ust. 3 Konwencji zwrot "mogą być opodatkowane" oznacza brak wyłączności do opodatkowania tego dochodu przez państwo, w którym podatnik świadczy pracę.

Na podstawie art. 3 ust. 1 lit. f ww. konwencji określenia "przedsiębiorstwo Umawiającego się Państwa" oraz "przedsiębiorstwo drugiego Umawiającego się Państwa" oznaczają odpowiednio przedsiębiorstwo prowadzone przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w jednym Umawiającym się Państwie i przedsiębiorstwo prowadzone przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w drugim Umawiającym się Państwie.

Określenie "transport międzynarodowy" oznacza wszelki transport statkiem morskim lub statkiem powietrznym, za wyjątkiem przypadku, gdy statek morski lub statek powietrzny jest eksploatowany wyłącznie między miejscami położonymi w Umawiającym się Państwie (art. 3 ust. 1 lit. g) ww. Konwencji).

Zatem, dochód osoby mającej miejsce zamieszkania w Polsce z tytułu pracy wykonywanej na pokładzie statku morskiego eksploatowanego przez przedsiębiorstwo mające miejsce faktycznego zarządu na terytorium Norwegii, może być opodatkowany zarówno w Norwegii, jak i w państwie rezydencji, tj. w Polsce. Jednocześnie, w Polsce - w celu zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu - należy zastosować określoną w art. 22 ust. 1 Umowy metodę zapobiegania podwójnemu opodatkowaniu (tzw. metoda wyłączenia z progresją).

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ww. Konwencji, w przypadku Polski, podwójnego opodatkowania unika się w następujący sposób:

a. Jeżeli osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce osiąga dochód, który zgodnie z postanowieniami niniejszej Konwencji może być opodatkowany w Norwegii, Polska zwolni taki dochód z opodatkowania, z zastrzeżeniem postanowień punktu b) niniejszego ustępu;

b. Jeżeli osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce osiąga dochód lub zyski majątkowe, które zgodnie z postanowieniami artykułów 10, 11, 12, 13 lub ustępu 7 artykułu 20 niniejszej Konwencji mogą być opodatkowane w Norwegii, Polska zezwoli na odliczenie od podatku od dochodu lub zysków majątkowych tej osoby kwoty równej podatkowi zapłaconemu w Norwegii. Jednakże, takie odliczenie nie może przekroczyć tej części podatku, obliczonego przed dokonaniem odliczenia, która przypada na dochód lub zyski majątkowe uzyskane w Norwegii;

c. Jeżeli zgodnie z jakimkolwiek postanowieniem niniejszej Konwencji dochód uzyskany przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce jest zwolniony z opodatkowania w Polsce, Polska może, przy obliczaniu kwoty podatku od pozostałego dochodu lub zysków majątkowych takiej osoby, uwzględnić zwolniony dochód;

d. Bez względu na postanowienia litery a), unikanie podwójnego opodatkowania następuje poprzez zastosowanie odliczenia, o którym mowa w literze b) niniejszego ustępu, jeżeli osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce uzyskuje dochód, który zgodnie z postanowieniami niniejszej Konwencji może być opodatkowany w Norwegii, jednakże zgodnie z prawem wewnętrznym Norwegii, dochód ten jest zwolniony z podatku.

Ww. zasada, o której mowa w lit. a i c) znajduje odzwierciedlenie w treści art. 27 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W myśl jego postanowień, jeżeli podatnik, o którym mowa w art. 3 ust. 1, oprócz dochodów podlegających opodatkowaniu, zgodnie z ust. 1, osiągał również dochody z tytułu działalności wykonywanej poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub ze źródeł przychodów znajdujących się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwolnione od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych umów międzynarodowych - podatek określa się w następujący sposób:

Powyższą zasadę opodatkowania stosuje się wyłącznie w przypadku, jeżeli podatnik oprócz dochodów zwolnionych z opodatkowania na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, osiągnął inne dochody podlegające opodatkowaniu w Polsce na ogólnych zasadach albo chciał skorzystać z preferencyjnego rozliczenia rocznego.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis zdarzenia przyszłego oraz powołane wyżej przepisy prawa, należy stwierdzić, że jeżeli Wnioskodawca w 2016 r. nie osiągnie żadnego dochodu w Polsce, nie będzie miał obowiązku płacenia zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych w 2016 r. oraz składania zeznania podatkowego za ten rok podatkowy z tytułu dochodu uzyskanego w związku z pracą wykonywaną na pokładzie statku, eksploatowanego przez przedsiębiorstwo posiadające centrum zarządzania w Norwegii, który nie będzie zarejestrowany w Norweskim Międzynarodowym Rejestrze Statków (N.I.S.).

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Dodatkowo należy wskazać, że jeżeli przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe będzie różniło się od zdarzenia, które wystąpi w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.