IPTPB2/4511-765/15-2/AKu

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) w związku z art. 16 ustawy z dnia 10 września 2015 r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r. poz. 1649) oraz § 5 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 20 listopada 2015 r. (data wpływu 27 listopada 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika z tytułu wypłaty odszkodowania przyznanego na podstawie przepisów o zakazie konkurencji - jest prawidłowe.

W dniu 27 listopada 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika z tytułu wypłaty odszkodowania przyznanego na podstawie przepisów o zakazie konkurencji.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca zatrudnia ok. 90 pracowników. Opiera się na źródłach prawa pracy: Kodeks pracy, Regulamin pracy, Regulamin wynagradzania.

Wnioskodawca zawiera z pracownikami umowy o zakazie konkurencji w trakcie zatrudnienia, a z częścią pracowników także po ustaniu stosunku pracy.

Wnioskodawca zatrudniał pracownika na czas nieokreślony, początkowo na stanowisku referenta ds. obsługi klienta, następnie na stanowisku kierownika oddziału, a pod koniec zatrudnienia na stanowisku specjalisty ds. obsługi klienta. W okresie, kiedy pracownik świadczył pracę w charakterze kierownika została z nim zawarta umowa o zakazie konkurencji.

W oparciu o tę umowę pracownik zobowiązał się m.in., że:

W zamian za powyższe Wnioskodawca zobowiązał się do zapłaty pracownikowi odszkodowania w wysokości 25% wynagrodzenia, otrzymywanego przez pracownika przed ustaniem stosunku pracy, płatnego miesięcznie z dołu na rachunek oszczędnościowo-rozliczeniowy pracownika.

W dniu 10 stycznia 2012 r. pracownik otrzymał od Wnioskodawcy oświadczenie o wypowiedzeniu umowy o pracę z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia, który upłynął dnia 30 kwietnia 2012 r.

Po ustaniu stosunku pracy pracownik wezwał Wnioskodawcę do wypłaty zaległego odszkodowania, jednak Wnioskodawca uznał, że wezwanie jest niezasadne i odmówił wypłaty. Jego zdaniem, ze względu na zmianę stanowiska w trakcie okresu zatrudnienia ustały przyczyny uzasadniające obowiązywanie umowy, ponieważ pracownik świadczył pracę o innym charakterze, niż w dniu jej zawierania.

Ostatecznie w dniu 8 października 2015 r. pomiędzy pracodawcą a pracownikiem doszło do zawarcia ugody sądowej, na mocy której Wnioskodawca zobowiązał się zapłacić byłemu pracownikowi kwotę 4 000 zł z naliczonych 5 707 zł 56 gr plus odsetki ustawowe, tytułem odszkodowania za powstrzymanie się od działalności konkurencyjnej.

Dokonując wypłaty odszkodowania Wnioskodawca dokonał potrącenia podatku dochodowego od osób fizycznych, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jednocześnie pomniejszając podstawę opodatkowania o koszty uzyskania przychodu w kwocie 111 zł 25 gr.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy potrącenie byłemu pracownikowi podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od odszkodowania o zakazie konkurencji, wypłaconego w wyniku ugody było prawidłowe.

2. Czy prawidłowo obliczono podstawę opodatkowania odszkodowania pomniejszając jego podstawę o koszty uzyskania przychodu.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odszkodowanie przyznane na podstawie przepisów o zakazie konkurencji nie jest wolne od opodatkowania tym podatkiem. Umowa o zakazie konkurencji była związana ze stosunkiem pracy, a świadczenie z niej wynikające stanowi inne wypłaty, zgodnie z art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wnioskodawca jest zdania (jak to wynika z powyższych przepisów), że powinien obliczyć zaliczkę na podatek dochodowy od wypłaconego odszkodowania z uwzględnieniem kosztów uzyskania przychodu i odprowadzić ją do właściwego urzędu skarbowego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Stosownie do art. 11 ust. 1 powołanej ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Natomiast ust. 4 ww. przepisu definiuje pojęcie pracownika, w świetle którego za pracownika w rozumieniu ustawy uważa się osobę pozostającą w stosunku służbowym, stosunku pracy, stosunku pracy nakładczej lub spółdzielczym stosunku pracy.

Użyty powyżej zwrot "w szczególności" oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.

W myśl art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej "zakładami pracy", są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy - wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Z wniosku wynika, że Wnioskodawca podpisał z pracownikiem, w okresie kiedy pracownik świadczył pracę w charakterze kierownika, umowę o zakazie konkurencji. Pracownik, w oparciu o tę umowę, zobowiązał się do przestrzegania ograniczeń wskazanych niniejszą umową w celu zapewnienia ochrony interesów pracodawcy. W zamian za zastosowanie się do zapisów ww. umowy Wnioskodawca zobowiązał się do zapłaty pracownikowi odszkodowania w wysokości 25% wynagrodzenia, otrzymywanego przez pracownika przed ustaniem stosunku pracy, wypłacanego comiesięcznie.

W dniu 8 października 2015 r. pomiędzy pracodawcą a pracownikiem doszło do zawarcia ugody sądowej, na mocy której Wnioskodawca zobowiązał się zapłacić byłemu pracownikowi odszkodowanie za powstrzymanie się od działalności konkurencyjnej.

Zasady ustalania opisanego wyżej odszkodowania reguluje ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1502, z późn. zm.).

Zgodnie z art. 101¹ § 1 Kodeksu pracy w zakresie określonym w odrębnej umowie, pracownik nie może prowadzić działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy ani też świadczyć pracy w ramach stosunku pracy lub na innej podstawie na rzecz podmiotu prowadzącego taką działalność (zakaz konkurencji).

Stosownie do art. 101² § 1 ww. ustawy przepis art. 101¹ § 1 stosuje się odpowiednio, gdy pracodawca i pracownik mający dostęp do szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę, zawierają umowę o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy. W umowie określa się także okres obowiązywania zakazu konkurencji oraz wysokość odszkodowania należnego pracownikowi od pracodawcy, z zastrzeżeniem przepisów § 2 i 3.

W myśl art. 101² § 2 Kodeksu pracy zakaz konkurencji, o którym mowa w § 1, przestaje obowiązywać przed upływem terminu, na jaki została zawarta umowa przewidziana w tym przepisie, w razie ustania przyczyn uzasadniających taki zakaz lub niewywiązywania się pracodawcy z obowiązku wypłaty odszkodowania.

Odszkodowanie, o którym mowa w § 1, nie może być niższe od 25% wynagrodzenia otrzymanego przez pracownika przed ustaniem stosunku pracy przez okres odpowiadający okresowi obowiązywania zakazu konkurencji; odszkodowanie może być wypłacane w miesięcznych ratach. W razie sporu o odszkodowaniu orzeka sąd pracy (art. 1012 § 3 ww. ustawy).

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

Jak wynika z powyższego, na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. d ww. ustawy odszkodowanie wypłacone na podstawie przepisów o zakazie konkurencji nie zostało objęte zwolnieniem przedmiotowym, o którym mowa powyżej - wskazanym przepisem zostało bowiem wyłączone z jego zakresu.

Przedmiotowe odszkodowanie podlega zatem opodatkowaniu i należy zakwalifikować je do przychodów ze stosunku pracy, o których mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż jego wypłata jest uwarunkowana łączącym wcześniej strony stosunkiem pracy. Z przychodem ze stosunku pracy mamy bowiem do czynienia również w sytuacji, gdy były pracodawca wypłaca pracownikowi po ustaniu zatrudnienia świadczenia zagwarantowane w łączącej go w przeszłości umowie o pracę. O tym, czy świadczenie jest przychodem ze stosunku pracy decyduje okoliczność, czy może je otrzymać wyłącznie pracownik w rozumieniu powołanego ust. 4 tego artykułu, czy też inna osoba, nie związana aktualnie lub w przeszłości z pracodawcą.

Zatem uznać należy, że przepisy art. 12 ww. ustawy mają także zastosowanie do wypłat po ustaniu zatrudnienia.

Natomiast w myśl art. 22 ust. 2 ww. ustawy koszty uzyskania przychodów z tytułu stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej:

Jak wspomniano wcześniej, wypłacone byłemu pracownikowi odszkodowanie stanowi przychód tego pracownika ze stosunku pracy, który uprzednio łączył go z Wnioskodawcą. Jest to bowiem świadczenie wypłacane w związku z istniejącym wcześniej stosunkiem pracy i nie mogłoby istnieć bez tego stosunku pracy. Jednocześnie nie ma tu znaczenia fakt, że osoba nie jest już pracownikiem (stosunek pracy został z nią rozwiązany), ale to, że kwota odszkodowania otrzymana przez byłego pracownika jest traktowana jak przychód ze stosunku pracy.

Był to zatem przychód należny z tego stosunku, co w konsekwencji wymaga zastosowania ww. przepisu, i pomniejszeniu przychodów o koszty ich uzyskania.

Uwzględniając powyższe wskazać należy, że w sytuacji gdy pracodawca dokonuje wypłaty wyegzekwowanego przez pracownika odszkodowania w jednym miesiącu, to przy obliczaniu zaliczki na podatek uwzględnia miesięczne koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 2 pkt 1 ustawy tj. 111,25 zł. Jednakże w przypadku wypłaty powyższego odszkodowania w ratach, koszty uzyskania przychodu przysługują jedynie w pierwszym miesiącu wypłaty raty odszkodowania.

Wobec powyższego stwierdzić należy, że Wnioskodawca, jako płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych, przy obliczaniu zaliczki na podatek dochodowy powinien uwzględnić koszty uzyskania przychodu w wysokości 111,25 zł tylko przy pierwszej wypłacie wyegzekwowanego odszkodowania z tytułu umowy o zakazie konkurencji.

Należy podkreślić, że wydając interpretację indywidualną w trybie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.), organ podatkowy rozpatruje sprawę wyłącznie w ramach stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę oraz Jego stanowiska. Jeżeli zatem przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) jest zgodne ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku/płatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania dowodowego okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienie zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego....., po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.