IPTPB2/4511-72/15-4PM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Xdziałający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku (data wpływu 9 lutego 2015 r.), uzupełnionym pismem z dnia 25 kwietnia 2015 r. (data wpływu 28 kwietnia 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania wynagrodzenia otrzymanego z tytułu ustanowienia służebności gruntowej - jest prawidłowe.

W dniu 9 lutego 2015 r. został złożony wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania wynagrodzenia otrzymanego z tytułu ustanowienia służebności gruntowej.

Z uwagi na braki wniosku, Dyrektor Izby Skarbowej w X działający w imieniu Ministra Finansów, na podstawie art. 169 § 1 w związku z art. 14h ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.), pismem z dnia 16 kwietnia 2015 r., nr IPTPB2/4511-72/15-2/PM (doręczonym w dniu 20 kwietnia 2015 r.), wezwał Wnioskodawcę do jego uzupełnienia, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

W odpowiedzi na ww. wezwanie dnia 28 kwietnia 2015 r. wpłynęło uzupełnienie wniosku (nadane w dniu 27 kwietnia 2015 r.).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca w 2014 r. zawarł umowę ustanowienia służebności gruntowej pod inwestycję elektrowni wiatrowej na działce rolnej wchodzącej w skład gospodarstwa rolnego. Za ustanowienie służebności ustalono rekompensatę finansową, która została zapisana w akcie notarialnym, jako "wynagrodzenie". Podczas rozmów negocjacyjnych przedstawiciel inwestora oznajmił, że ustanowienie służebności gruntowej nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W grudniu 2014 r. Wnioskodawca otrzymał pierwszą ratę należności w wysokości 2 500 zł.

W piśmie stanowiącym uzupełnienie wniosku Wnioskodawca wskazał, że dnia 1 stycznia 2014 r. zawarł z żoną umowę ustanowienia służebności gruntowej na rzecz właściciela sąsiedniej działki oraz spółki X Sp. z o.o.", która dzierżawi nieruchomość pod inwestycję elektrowni wiatrowej na działce rolnej wchodzącej w skład gospodarstwa rolnego. Umowa została zawarta na okres 29 lat.

Działka rolna nr 1125 o powierzchni 0,71 ha położona jest w 17 obrębie ewidencyjnym w miejscowości X, gmina X, powiat X, województwo X i wchodzi w skład gospodarstwa rolnego o powierzchni 5,91 ha. Grunty na ww. działce zaliczone są do klasy IV oraz IVB. Działka nie jest zabudowana i jest wspólną własnością Wnioskodawcy i jego żony.

Wnioskodawca wskazał również, że nad działką będą się poruszać łopaty wirnika elektrowni wiatrowej w zakresie 187 m². Za ustanowienie służebności ustalono rekompensatę finansową w wysokości 10 000 zł (dziesięć tysięcy) za każdy rok kalendarzowy płatne jednorazowo z góry do 30 czerwca, która została zapisana w akcie notarialnym, jako "wynagrodzenie".

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy Wnioskodawca ma obowiązek zapłaty podatku od otrzymanej kwoty, jeżeli rekompensata za ustanowienie służebności gruntowej w akcie notarialnym została zapisana, jako "wynagrodzenie", a w art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych napisane jest "odszkodowanie".

Zdaniem Wnioskodawcy, wynagrodzenie za ustanowienie służebności gruntowej gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego jest wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych. Odszkodowanie wypłacone z tytułu ustanowienia służebności gruntowej, o której mowa w art. 121 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wnioskodawca wskazuje, że rozumie to jako świadczenie pieniężne (wynagrodzenie, ekwiwalent, rekompensata) otrzymane za ograniczenie swojego prawa własności do tych gruntów na rzecz inwestora.

Wnioskodawca uważa, że nie jest ważne jakiego słowa użyto w kwestii świadczeń finansowych przy zawieraniu umowy. Działka obciążona służebnością gruntową traci na swej wartości rynkowej, nie można jej zabudować. Odpłatność otrzymana za ustanowienie służebności gruntowej ma zrównoważyć uszczerbek związany z obciążeniem działki, a więc ma charakter odszkodowawczy. Wnioskodawca powołał się na wyrok NSA z dnia 1 czerwca 2011 r., w którym uznano, że "... przy interpretacji art. 12 ust. 120 ustawy od podatku dochodowym od osób fizycznych nie należy ograniczać się wyłącznie do wykładni językowej tego przepisu".

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

W myśl zasady powszechnego opodatkowania wyrażonej w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z treści powołanego przepisu wynika zatem, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę w katalogu zwolnień przedmiotowych ustawy, bądź od których Minister Finansów zaniechał poboru podatku w drodze rozporządzenia.

Na podstawie art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Wskazane we wniosku świadczenie stanowi co do zasady przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie świadczenia uzyskiwane przez podatnika podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych określonym w art. 21 ust. 1 ww. ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku. Jednakże należy podkreślić, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 120 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są odszkodowania wypłacone, na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód), posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, z tytułu:

- w wyniku prowadzenia na tych gruntach, przez podmioty uprawnione na podstawie odrębnych przepisów, inwestycji dotyczących budowy infrastruktury przesyłowej ropy naftowej i produktów rafinacji ropy naftowej oraz budowy urządzeń infrastruktury technicznej, o których mowa w art. 143 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 z późn. zm.).

Z przepisu art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że wskazane w nim odszkodowanie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego, gdy łącznie spełnione są następujące warunki:

* otrzymuje je posiadacz gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego,

* odszkodowanie zostaje wypłacone z tytułu wymienionego w przepisie,

* podmiot uprawniony na podstawie odrębnych przepisów prowadzi na gruntach wchodzących w skład gospodarstwa rolnego inwestycję związaną z budową infrastruktury przesyłowej ropy naftowej i produktów rafinacji ropy naftowej oraz inwestycję związaną z budową urządzeń infrastruktury technicznej, o których mowa w art. 143 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami,

* źródłem odszkodowania jest wyrok sądowy lub umowa (ugoda) zawarta między stronami.

Wskazać przy tym należy, że ww. zwolnienie przysługuje tylko i wyłącznie posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego. Ustawa o podatku dochodowym nie zawiera definicji "gospodarstwa rolnego".

W celu wyjaśnienia kwestii ww. pojęcia ustawodawca odsyła, zgodnie z dyspozycją art. 2 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, do przepisów ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 2006 r. Nr 136, poz. 969 z późn zm.).

Zgodnie z art. 1 tej ustawy opodatkowaniu podatkiem rolnym podlegają grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza. Natomiast art. 2 ust. 1 ustawy stanowi, że za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów, o których mowa w art. 1, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki nieposiadającej osobowości prawnej.

Z kolei w kwestii określenia znaczenia pojęcia infrastruktury technicznej, należy odwołać się do regulacji zawartych w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.) oraz ustawie z dnia 7 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2012 r. poz. 1059). Zgodnie z art. 143 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami, przez budowę urządzeń infrastruktury technicznej rozumie się budowę drogi oraz wybudowanie pod ziemią, na ziemi albo nad ziemią przewodów lub urządzeń wodociągowych, kanalizacyjnych, ciepłowniczych, elektrycznych, gazowych i telekomunikacyjnych. Z kolei z definicji pojęcia urządzenia zawartej w art. 3 pkt 9 Prawa energetycznego wynika, że przez urządzenia należy rozumieć urządzenia techniczne stosowane w procesach energetycznych. Stosownie do art. 3 pkt 7 tej ustawy procesy energetyczne to techniczne procesy w zakresie wytwarzania, przetwarzania, przesyłania, magazynowania, dystrybucji oraz użytkowania paliw lub energii.

Zatem mając na uwadze powyższe rozwiązania prawne należy wskazać, że urządzenia infrastruktury technicznej to przewody lub urządzenia techniczne stosowane do wytwarzania, przetwarzania, przesyłania, magazynowania, dystrybucji oraz użytkowania energii elektrycznej.

Należy podkreślić, że wszelkie zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, a przepisy dotyczące zwolnień powinny być interpretowane ściśle, zgodnie przede wszystkim z ich wykładnią językową. Wykluczone jest w tym przypadku zastosowanie wykładni rozszerzającej jak i zawężającej.

W przedmiocie stosowania wszelkiego rodzaju ulg podatkowych trzeba mieć na uwadze także przepis art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483, z późn. zm.), zgodnie z którym każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie. Nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków następuje w drodze ustawy, co wynika z art. 217 Konstytucji. Tym samym, każdy wyjątek od zasady powszechności opodatkowania, w tym także ulga podatkowa, nie może być interpretowany dowolnie, ani uzupełniany w drodze interpretacji o treść, której nie zawiera.

Służebność gruntowa, o której mowa w art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uregulowana została w art. 285 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121, z późn. zm.). Jest ona ograniczonym prawem rzeczowym, polegającym na korzystaniu z cudzej nieruchomości w oznaczonym zakresie. Nieruchomość może zostać obciążona na rzecz właściciela innej nieruchomości (tzw. nieruchomości władnącej) - bądź przez przyznanie mu prawa do korzystania w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej (np. przechodzenia lub przejazdu przez grunt, korzystania ze znajdującego się na nim źródła wody itd.), bądź przez ograniczenie właściciela nieruchomości obciążonej w możności dokonywania w stosunku do niej określonych działań (np. wznoszenia budynków lub sadzenia drzew ponad pewną wysokość) albo wykonywania określonych uprawnień względem nieruchomości władnącej. Służebność może powstać w wyniku różnych zdarzeń prawnych m.in. orzeczenia sądu, decyzji administracyjnej na podstawie umowy. Umowa taka jest zawierana pomiędzy właścicielem nieruchomości obciążonej (jego oświadczenie musi być złożone w formie aktu notarialnego), a właścicielem nieruchomości władnącej. Tak jak użytkowanie, również służebność może być ustanowiona za wynagrodzeniem lub nieodpłatnie.

Z przedstawionego opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca wraz z żoną w 2014 r. zawarli umowę ustanowienia służebności gruntowej pod inwestycję elektrowni wiatrowej na działce rolnej wchodzącej w skład gospodarstwa rolnego. Za ustanowienie służebności ustalono rekompensatę finansową w wysokości 10 000 zł (dziesięć tysięcy) za każdy rok kalendarzowy, płatną jednorazowo z góry do 30 czerwca. Świadczenie to zostało określone w akcie notarialnym, jako "wynagrodzenie". W grudniu 2014 r. Wnioskodawca otrzymał pierwszą ratę należności w wysokości 2 500 zł.

Z przywołanego przepisu art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że zwolnieniu określonemu w tym przepisie podlegają tylko odszkodowania wypłacone na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód) posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego w rozumieniu art. 2 ust. 1 ustawy o podatku rolnym z tytułu m.in. ustanowienia służebności gruntowej, w wyniku prowadzonych na tych gruntach określonych inwestycji.

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że wynagrodzenie za ustanowienie służebności gruntowej na gruntach wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, w części otrzymanej przez Wnioskodawcę, korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) Minister właściwy do spraw finansów publicznych na wniosek zainteresowanego wydaje w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Zatem interpretacja indywidualna wywiera skutki prawne w stosunku do tego podmiotu, do którego jest skierowana. Niniejsza interpretacja jest wiążąca dla Wnioskodawcy jako osoby występującej z wnioskiem, natomiast nie dotyczy żony Wnioskodawcy.

Jednocześnie zaznaczyć należy, że Wnioskodawca w niniejszym wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej wskazał na przepis " art. 121 ust. 1 pkt 120". Biorąc pod uwagę, że przepis ten nie istnieje, a Wnioskodawca podniósł kwestię zwolnienia z opodatkowania wynagrodzenia za ustanowienie służebności gruntowej uznano, że jest to oczywista omyłka i przyjęto, że intencją Wnioskodawcy było powołanie art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, co jednak nie miało wpływu na rozstrzygnięcie wniosku.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w X.