IPTPB2/4511-680/15-2/MP - Zwolnienie z opodatkowania odszkodowania z tytułu poniesionych strat w uprawach rolnych i drzewostanie.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) w związku z art. 16 ustawy z dnia 10 września 2015 r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1649) oraz § 5 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 29 października 2015 r. (data wpływu 30 października 2015 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania odszkodowania z tytułu poniesionych strat w uprawach rolnych i drzewostanie - jest prawidłowe.

W dniu 30 października 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym odszkodowania z tytułu poniesionych strat w uprawach rolnych i drzewostanie.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni jest właścicielką gospodarstwa rolnego o powierzchni 9,58 ha w rozumieniu ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 2006 r. Nr 136, poz. 969 z późn. zm.). W skład tego gospodarstwa wchodzi 17 działek rolnych, wśród których jest działka nr 240/2, o powierzchni 0,98 ha, której dotyczy wniosek. Część działki nr 240/2 niezbędna do realizacji inwestycji ".....", z mocy prawa stała się własnością Skarbu Państwa, na mocy decyzji Wojewody..... nr.... z dnia 21 maja 2013 r. o pozwoleniu na realizację inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych (znak.....) z dniem, w którym decyzja ta stałą się ostateczną, tj. z dniem 24 czerwca 2013 r. Decyzja powyższa wydana została na postawie ustawy z dnia 8 lipca 2010 r. o szczególnych zasadach przygotowania do realizacji inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych (Dz. U. Nr 143, poz. 963). Decyzji tej nadano rygor natychmiastowej wykonalności.

Ww. decyzja:

* zobowiązała do niezwłocznego wydania gruntu,

* uprawniła do faktycznego objęcia gruntu przez inwestora, tj. przez Wojewódzki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych.....,

* uprawniła do rozpoczęcia robót budowlanych.

W zakresie robót budowlanych ww. inwestycji wykonano m.in. urządzenia infrastruktury technicznej, o których mowa w art. 143 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2014 r. poz. 518, z późn. zm.), tj. zmodernizowano i wzmocniono wał przeciwpowodziowy, przebudowano przejazd wałowy, wykonano drogę eksploatacyjną z mijankami i zjazdami, wykonano drogę dojazdową do pól. Drogi te połączono z siecią dróg gminnych.

Za przejęty grunt (część działki nr 240/02) inwestor wypłacił Wnioskodawczyni odszkodowanie w wysokości 2 480 zł, w dniu 11 września 2013 r. W dniu 26 listopada 2014 r. pomiędzy Wojewódzkim Zarządem Melioracji i Urządzeń Wodnych..... a Wnioskodawczynią podpisana została ugoda dotycząca przedwczesnego wyrębu 79 sztuk jabłoni z przejętego wcześniej gruntu. Na podstawie wymienionej wyżej ugody wypłacone zostało odszkodowanie w wysokości 6 733 zł, w dniu 19 grudnia 2014 r.

Wycena wartości gruntu jak i jego części składowych została wykonana przez rzeczoznawcę majątkowego na podstawie przepisów zawartych w aktach prawnych:

Reasumując, Wnioskodawczyni pozbawiona zostaje odpłatnie części działki będącej częścią Jej gospodarstwa rolnego na rzecz Skarbu Państwa, zniszczone zostają jabłonie, za które inwestor wypłaca odszkodowanie, od którego musi zapłacić podatek dochodowy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy odszkodowanie wypłacone na podstawie ugody właściciela gospodarstwa rolnego z tytułu poniesionych strat w drzewostanie w wyniku realizacji inwestycji ".....", podlega zwolnieniu z podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy.

Zdaniem Wnioskodawczyni, przesłanki zawarte w art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych są jasne i jednoznaczne:

Na podstawie opisanego wyżej stanu faktycznego należy stwierdzić, że wszystkie te przesłanki zostały spełnione.

Zgodnie z art. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) zwanej dalej "ustawą", opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 51, 52, 52a i 52c oraz dochody, od których na podstawie przepisów ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatków.

Moment powstania przychodu określa art. 11 ust. 1 ww. ustawy. Zgodnie z tym przepisem przychodami (...) są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Przepis art. 20 ust. 1 ww. ustawy, który Wojewódzki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych..... wskazał jako podstawę opodatkowania w wystawionym Wnioskodawczyni PIT-8C za 2014 r., nie wylicza przedmiotowego odszkodowania jako przychód z innych źródeł. Użyty we wskazanym przepisie zwrot "w szczególności" dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł na charakter otwarty i można do tej kategorii zaliczyć przychody inne niż te wymienione wprost w przepisie. Należy przy tym pamiętać, że nie każde przysposobienie majątkowe mające konkretny wymiar finansowy otrzymane jako świadczenie pieniężne jest przychodem opodatkowanym, gdyż ważne jest, na jakiej podstawie zostało ono wypłacone. O przychodzie z innych źródeł należy mówić, gdy u podatnika występują realne korzyści majątkowe, a nie w przypadku rekompensaty za utracony majątek jak w przedmiotowej sprawie.

Przepis art. 42a ww. ustawy wydaje dyspozycje, kto i od jakich należności i świadczeń jest zobowiązany wystawić PIT-8C, również jako wyjątek wskazuje art. 21, w przypadku którego nie ma obowiązku sporządzania informacji o przychodach na wspomnianym druku.

Należy podkreślić, że zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, a przepisy dotyczące zwolnień powinny być interpretowane zgodnie z wykładnią językową. Wykluczone jest więc stosowanie wykładni rozszerzającej jak i zawężającej.

Biorąc pod uwagę powyższe przepisy prawa podatkowego dotyczące przedmiotowego odszkodowania i generalną zasadę, że odszkodowania są wolne od podatku dochodowego oraz to, że przychody z działalności rolniczej również opodatkowaniu nie podlegają, Wnioskodawczyni stoi na stanowisku, że wypłacone Jej odszkodowanie jest wolne od podatku dochodowego zgodnie z dyspozycją art. 21 ust. 1 pkt 120 ww. ustawy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą", opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Moment powstania przychodu określa art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ww. ustawy (w brzmieniu obowiązującym w 2014 r.), przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do treści art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użyty we wskazanym przepisie zwrot "w szczególności" dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy bowiem mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

W myśl art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Stosownie do postanowień art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są odszkodowania wypłacone, na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód), posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, z tytułu:

- w wyniku prowadzenia na tych gruntach, przez podmioty uprawnione na podstawie odrębnych przepisów, inwestycji dotyczących budowy infrastruktury przesyłowej ropy naftowej i produktów rafinacji ropy naftowej oraz budowy urządzeń infrastruktury technicznej, o których mowa w art. 143 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 z późn. zm.).

Natomiast, przepis art. 143 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2015 r. poz. 782) stanowi, że przez budowę urządzeń infrastruktury technicznej rozumie się budowę drogi oraz wybudowanie pod ziemią, na ziemi albo nad ziemią przewodów lub urządzeń wodociągowych, kanalizacyjnych, ciepłowniczych, elektrycznych, gazowych i telekomunikacyjnych.

Z przepisu art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika więc, że wskazane w nim odszkodowanie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych, gdy są spełnione następujące warunki:

* otrzymuje je posiadacz gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego,

* odszkodowanie zostaje wypłacone z tytułu wymienionego w przepisie,

* podmiot uprawniony na podstawie odrębnych przepisów prowadzi na gruntach wchodzących w skład gospodarstwa rolnego inwestycję związaną z budową infrastruktury przesyłowej ropy naftowej i produktów rafinacji ropy naftowej lub budową urządzeń infrastruktury technicznej, o których jest mowa w art. 143 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami,

* źródłem odszkodowania jest wyrok sądowy lub umowa (ugoda) zawarta między stronami.

Wskazać przy tym należy, że ww. zwolnienie przysługuje tylko i wyłącznie posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, którego to pojęcia ustawa o podatku dochodowym nie definiuje. W celu wyjaśnienia tej kwestii odsyła jednak, zgodnie z dyspozycją art. 2 ust. 4 ww. ustawy, do przepisów ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 2013 r. poz. 1381, z późn. zm.).

Stosownie do art. 1 ustawy o podatku rolnym, opodatkowaniu podatkiem rolnym podlegają grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza. Natomiast, art. 2 ust. 1 cytowanej ustawy stanowi, że za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów, o których mowa w art. 1, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej.

Należy więc podkreślić, że gospodarstwem rolnym w myśl ustawy o podatku rolnym są grunty o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy. Grunty np. z uwagi na ich różne położenie nie muszą stanowić zorganizowanej całości. Takie rozumienie gospodarstwa rolnego powoduje m.in., że za gospodarstwo należy uznać grunty o powierzchni przekraczającej 1 ha, nawet wówczas, gdy nie istnieje pomiędzy nimi żadna więź ekonomiczna. Jedynym elementem łączącym grunty jest osoba właściciela tego gruntu.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni jest właścicielką gospodarstwa rolnego w rozumieniu przepisów ustawy o podatku rolnym o łącznej powierzchni 9,58 ha, w skład którego wchodzi m.in działka nr 240/2, o powierzchni 0,98 ha.

Część działki nr 240/2 jako niezbędna do realizacji inwestycji ".....", z mocy prawa stała się własnością Skarbu Państwa, na mocy decyzji Wojewody nr.... z dnia 21 maja 2013 r. o pozwoleniu na realizację inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych (decyzja stała się ostateczna z dniem 24 czerwca 2013 r.). Powyższa decyzja Wojewody wydana została na postawie ustawy z dnia 8 lipca 2010 r. o szczególnych zasadach przygotowania do realizacji inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych. W zakresie robót budowlanych ww. inwestycji wykonano m.in. urządzenia infrastruktury technicznej, o których mowa w art. 143 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami, tj. zmodernizowano i wzmocniono wał przeciwpowodziowy, przebudowano przejazd wałowy, wykonano drogę eksploatacyjną z mijankami i zjazdami, wykonano drogę dojazdowa do pól. Drogi te połączono z siecią dróg gminnych.

Za przejęty grunt, tj. część działki nr 240/02 inwestor wypłacił Wnioskodawczyni odszkodowanie w dniu 11 września 2013 r. W dniu 26 listopada 2014 r. pomiędzy Wojewódzkim Zarządem Melioracji i Urządzeń Wodnych a Wnioskodawczynią podpisana została ugoda dotycząca przedwczesnego wyrębu 79 sztuk jabłoni z przejętego wcześniej gruntu. Na podstawie tej ugody Wnioskodawczyni zostało wypłacone w dniu 19 grudnia 2014 r. odszkodowanie w wysokości 6 733 zł,

Wobec powyższego należy stwierdzić, że otrzymane w 2014 r. przez Wnioskodawczynię na mocy ugody z Wojewódzkim Zarządem Melioracji i Urządzeń Wodnych odszkodowanie za przedwczesny wyrąb drzew owocowych (jabłoni) na gruncie będącym własnością Wnioskodawczyni, wchodzącym w skład Jej gospodarstwa rolnego jest zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 120 lit. c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednocześnie tutejszy Organ podkreśla, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku - nie prowadzi postępowania dowodowego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.), jest sam przepis prawa. Jeżeli zatem, przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania dowodowego okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego....., po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.