IPTPB2/4511-620/15-4/MP

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) w związku z art. 16 ustawy z dnia 10 września 2015 r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1649) oraz § 5 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku, który wpłynął do tut. Organu w dniu 8 października 2015 r. (data nadania 7 października 2015 r.), uzupełnionym pismem z dnia 23 grudnia 2015 r. (data wpływu 29 grudnia 2015 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie uprawnienia do zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym otrzymanego odszkodowania za szkody powstałe w uprawach rolnych i drzewostanie - jest prawidłowe.

W dniu 8 października 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie uprawnienia do zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym otrzymanego odszkodowania za szkody powstałe w uprawach rolnych i drzewostanie.

Wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.), w związku z czym pismem z dnia 16 grudnia 2015 r., Nr IPTPB2/4511-620/15-2/MP, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów, na podstawie art. 169 § 1 w związku z art. 14h ww. ustawy, wystąpił do Wnioskodawcy o usunięcie braków w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie skutecznie doręczono w dniu 22 grudnia 2015 r., natomiast w dniu 29 grudnia 2015 r. uzupełniono ww. wniosek (data nadania 23 grudnia 2015 r.).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest właścicielem/użytkownikiem gospodarstwa rolnego o powierzchni 4,02 ha, położonego w gminie...., pow.... Pojęcia gospodarstwo rolne Wnioskodawca używa zgodnie z zapisami art. 1 i art. 2 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 2013 r. poz. 1381, z późn. zm.).

Wojewódzki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych..... w ramach realizacji inwestycji "....." na podstawie decyzji Wojewody nabył grunt (części działek o numerach: 203, 6, 555/2, 418/2), będący częścią gospodarstwa rolnego Wnioskodawcy, zgodnie z zapisami ustawy z dnia 8 lipca 2010 r. o szczególnych zasadach przygotowania do realizacji inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych (Dz. U. Nr 14, poz. 963).

Grunt, który Wnioskodawca przekazał pod inwestycję zakwalifikowany jest w ewidencji gruntów jako użytki rolne. Są to sady i użytki zalesione. Następnie, z gruntu tego usunięte zostały drzewa owocowe i leśne, tj. 167 szt. jabłoni, 9 szt. śliw i 37 szt. topoli.

Na podstawie ugody zawartej w dniu 26 listopada 2014 r. Wojewódzki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych..... wypłacił Wnioskodawcy odszkodowanie za części składowe gruntu, tj. drzewa owocowe i leśne w wysokości 21 877 zł. Wysokość odszkodowania została ustalona przez rzeczoznawcę majątkowego w operacie szacunkowym do ww. inwestycji. Następnie, Wojewódzki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych wystawił i przesłał Wnioskodawcy PIT-8C, obligujący Go do zapłacenia podatku od otrzymanego odszkodowania.

Na przejętych gruntach wybudowane zostały dwie drogi: eksploatacyjna na ławie przywałowej i gospodarcza, obok niej. Drogi te służą nie tylko do konserwacji wału, ale również do dojazdu do pól i sąsiednich miejscowości.

Wnioskodawca stwierdza, że na zapisy powyższej ustawy powołuje się również ustawa z dnia 8 lipca 2010 r. o szczególnych zasadach przygotowania do realizacji inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych.

Wojewódzki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych.... w aktach prawnych dotyczących wywłaszczeń i odszkodowań, wskazuje obok ww. ustawy z dnia 8 lipca 2010 r., następujące akty prawne:

W uzupełnieniu wniosku z dnia 23 grudnia 2015 r., Wnioskodawca dodał, że ugoda z dnia 26 listopada 2013 r. dotyczy należnego Mu odszkodowania na skutek wycięcia 74 szt. jabłoni z działki nr 203, i 37 szt. topoli z działki nr 6. Powyższe odszkodowanie zostało Wnioskodawcy wypłacone z tytułu szkód powstałych w uprawach rolnych i drzewostanie, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Odszkodowanie wpłynęło na konto bankowe Wnioskodawcy w dniu 15 listopada 2014 r., w wysokości 6 696 zł.

Według klasyfikacji zawartej w rozporządzeniu Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz. U. z 2001 r. Nr 38, poz. 454 z późn. zm.), działka nr 6, z której wycięte zostały drzewa leśne: to grunty rolne - pastwisko, na których ze względu na brak inwentarza żywego posadzone zostały topole. Działka nr 6 należy do obrębu ewidencyjnego.... Zgodnie z przytoczonym powyżej rozporządzeniem, w rejestrze gruntów wykazana jest jako pastwisko trwałe, oznaczone symbolem Ps.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy wypłacone Wnioskodawcy odszkodowanie za części składowe gruntu może być zwolnione z podatku dochodowego, zgodnie z dyspozycją art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy, przesłanki zawarte w art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych są jasne i jednoznaczne, a opisany wyżej stan faktyczny spełnia je w pełni.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych przez ustawodawcę jako zwolnione od podatku oraz dochody, od których Minister Finansów w drodze rozporządzenia zaniechał poboru podatków. Wyjątkiem wskazanym w tym artykule są dochody wymienione w art. 21, 52, 52a ustawy.

W myśl art. 11 ww. ustawy, przychodami z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych art. 19 i art. 20 ust. 3 są otrzymane i postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze, wartości pieniężne oraz wartości otrzymanych w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Wnioskodawca podaje, że przepis art. 20 ww. ustawy, wylicza przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9. Przepis nie wskazuje, że wypłacone Wnioskodawcy odszkodowanie należy zaliczyć do przychodów z innych źródeł, a użyty we wskazanym zapisie zwrot "w szczególności" dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione w art. 20 ust. 1 ww. ustawy. O przychodzie z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, gdy u podatnika wystąpiły realne korzyści majątkowe, a nie w przypadku odszkodowania za szkody rzeczywiste jak w przedmiotowej sprawie.

Artykuł 42a ww. ustawy, który wydaje dyspozycje, kto i od jakich wypłaconych należności i świadczeń jest zobowiązany wystawić PIT-8C, również jako wyjątek wskazuje art. 21 w przypadku, w którym nie ma obowiązku sporządzania informacji o przychodach na wspomnianym druku.

Wnioskodawca podkreśla, że zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, a przepisy dotyczące zwolnień powinny być interpretowane zgodnie z wykładnią językową. Wykluczone jest więc stosowanie wykładni rozszerzającej jak i zawężającej.

Biorąc pod uwagę przytoczone wyżej przepisy ustawy podatkowej, Wnioskodawca wyraża stanowisko, że wypłacone Mu odszkodowanie na skutek straty poniesionej na gruntach będących częścią Jego gospodarstwa rolnego jest wolne od podatku dochodowego, zgodnie z dyspozycją art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą", opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Moment powstania przychodu określa art. 11 ust. 1 o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Na podstawie art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użyty we wskazanym przepisie zwrot "w szczególności" dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy bowiem mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

W myśl art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Stosownie do postanowień art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są odszkodowania wypłacone, na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód), posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, z tytułu:

- w wyniku prowadzenia na tych gruntach, przez podmioty uprawnione na podstawie odrębnych przepisów, inwestycji dotyczących budowy infrastruktury przesyłowej ropy naftowej i produktów rafinacji ropy naftowej oraz budowy urządzeń infrastruktury technicznej, o których mowa w art. 143 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 z późn. zm.).

Natomiast, przepis art. 143 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2015 r. poz. 782) stanowi, że przez budowę urządzeń infrastruktury technicznej rozumie się budowę drogi oraz wybudowanie pod ziemią, na ziemi albo nad ziemią przewodów lub urządzeń wodociągowych, kanalizacyjnych, ciepłowniczych, elektrycznych, gazowych i telekomunikacyjnych.

Z przepisu art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika więc, że wskazane w nim odszkodowanie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych, gdy są spełnione następujące warunki:

* otrzymuje je posiadacz gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego,

* odszkodowanie zostaje wypłacone z tytułu wymienionego w przepisie,

* podmiot uprawniony na podstawie odrębnych przepisów prowadzi na gruntach wchodzących w skład gospodarstwa rolnego inwestycję związaną z budową infrastruktury przesyłowej ropy naftowej i produktów rafinacji ropy naftowej lub budową urządzeń infrastruktury technicznej, o których jest mowa w art. 143 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami,

* źródłem odszkodowania jest wyrok sądowy lub umowa (ugoda) zawarta między stronami.

Wskazać przy tym należy, że ww. zwolnienie przysługuje tylko i wyłącznie posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, którego to pojęcia ustawa o podatku dochodowym nie definiuje. W celu wyjaśnienia tej kwestii odsyła jednak, zgodnie z dyspozycją art. 2 ust. 4 ww. ustawy, do przepisów ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 2013 r. poz. 1381, z późn. zm.).

Stosownie do art. 1 ustawy o podatku rolnym, opodatkowaniu podatkiem rolnym podlegają grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza. Natomiast, art. 2 ust. 1 cytowanej ustawy stanowi, że za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów, o których mowa w art. 1, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej.

Natomiast, uszczegółowiając, jakie rodzaje gruntów wchodzą w skład gospodarstwa rolnego, a przez to decydując o zakresie zwolnienia od podatku dochodowego przychodu ze sprzedaży gruntów, należy odnieść się do klasyfikacji zawartej w rozporządzeniu Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz. U. z 2001 r. Nr 38, poz. 454 z późn. zm.) oraz załącznika Nr 6 tego rozporządzenia.

Zgodnie z § 67 ww. rozporządzenia użytki gruntowe wykazywane w ewidencji dzielą się na następujące grupy:

Stosownie natomiast do treści § 68 ww. rozporządzenia, grunty rolne dzielą się na:

Należy więc podkreślić, że gospodarstwem rolnym w myśl ustawy o podatku rolnym są grunty o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy. Grunty np. z uwagi na ich różne położenie nie muszą stanowić zorganizowanej całości. Takie rozumienie gospodarstwa rolnego powoduje m.in., że za gospodarstwo należy uznać grunty o powierzchni przekraczającej 1 ha, nawet wówczas, gdy nie istnieje pomiędzy nimi żadna więź ekonomiczna. Jedynym elementem łączącym grunty jest osoba właściciela tego gruntu.

Z treści złożonego wniosku wynika, że Wnioskodawca jest właścicielem gospodarstwa rolnego o powierzchni 4,02 ha, w rozumieniu przepisów ustawy o podatku rolnym.

Wojewódzki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych..... (dalej: WZMiUW) w ramach realizacji inwestycji "....." na podstawie decyzji Wojewody, nabył grunt tj. części działek o numerach: 203, 6, 555/2, 418/2, będący częścią gospodarstwa rolnego Wnioskodawcy, zgodnie z zapisami ustawy z dnia 8 lipca 2010 r. o szczególnych zasadach przygotowania do realizacji inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych (Dz. U. Nr 14, poz. 963). Na przejętych gruntach wybudowane zostały dwie drogi: eksploatacyjna na ławie przywałowej i gospodarcza.

Grunt, który Wnioskodawca przekazał pod ww. inwestycję zakwalifikowany jest w ewidencji gruntów jako użytki rolne. Z gruntu tego zostały usunięte drzewa owocowe i leśne, tj. 167 szt. jabłoni, 9 szt. śliw i 37 szt. topoli. Działka nr 6, z której wycięte zostały drzewa leśne to grunty rolne - pastwisko i według klasyfikacji zawartej w rozporządzeniu Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków, działka nr 6 stanowi pastwisko trwałe, oznaczone symbolem Ps.

Wojewódzki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych zawarł z Wnioskodawcą ugodę, która dotyczyła przyznania odszkodowania z tytułu wycięcia 74 szt. jabłoni z działki nr 203, oraz 37 szt. topoli z działki nr 6. Wojewódzki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w dniu 15 listopada 2014 r., wypłacił Wnioskodawcy odszkodowanie za części składowe gruntu, tj. drzewa owocowe i leśne (z tytułu wypłaty odszkodowania WZMiUW wystawił Wnioskodawcy informację o wypłaconym stypendium, o przychodach z innych źródeł oraz o niektórych dochodach z kapitałów pieniężnych PIT-8C). Wysokość odszkodowania została ustalona przez rzeczoznawcę majątkowego w operacie szacunkowym do ww. inwestycji.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że otrzymane w 2014 r. przez Wnioskodawcę na mocy zawartej ugody z Wojewódzkim Zarządem Melioracji i Urządzeń Wodnych..... - odszkodowanie z tytułu szkód powstałych w uprawach rolnych i drzewostanie na gruntach będących własnością Wnioskodawcy, wchodzących w skład Jego gospodarstwa rolnego - jest zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 120 lit. c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tym samym Wnioskodawca nie ma obowiązku zapłaty podatku dochodowego z tytułu otrzymania tego odszkodowania.

Należy podkreślić, że wydając interpretację indywidualną w trybie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów rozpatruje sprawę wyłącznie w ramach stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę oraz Jego stanowiska. Jeżeli zatem przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) jest zgodne ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania dowodowego okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienie zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego....., po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.