IPTPB2/4511-488/15-2/PK - Możliwość odliczenia w ramach ulgi rehabilitacyjnej zakupu aparatu słuchowego i baterii do tego aparatu oraz kosztów jego naprawy.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 12 sierpnia 2015 r. (data wpływu 14 sierpnia 2015 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości odliczenia w ramach ulgi rehabilitacyjnej zakupu aparatu słuchowego i baterii do tego aparatu oraz kosztów jego naprawy - jest prawidłowe.

W dniu 14 sierpnia 2015 r. został złożony wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości odliczenia w ramach ulgi rehabilitacyjnej zakupu aparatu słuchowego i baterii do tego aparatu oraz kosztów jego naprawy.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest emerytem w wieku 73 lat, a przy tym osobą niepełnosprawną ze względu na słuch. Na prawe ucho od bardzo dawna Wnioskodawca nie słyszy w ogóle (głuchota), a w lewym występuje znaczny niedosłuch (śr. 48,75 dB).

Decyzją Powiatowego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Powiecie... z dnia 10 stycznia 2015 r., nr. Wnioskodawca został zaliczony na stałe do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności z symbolem 03-L, przy czym orzeczono, że niepełnosprawność istnieje od 27-ego roku życia.

Ponieważ niedosłuch na lewe ucho w ostatnim czasie zaczął się pogłębiać, dalsze funkcjonowanie stawało się coraz bardziej kłopotliwe i nawet niebezpieczne (np. na ulicy). Lekarz specjalista otolaryngolog, u którego Wnioskodawca się leczy, zalecił zaopatrzenie się w aparat słuchowy i wystawił stosowne zlecenie na aparat słuchowy zauszny na jedyne możliwe - lewe ucho.

Aparat słuchowy marki..., model. Wnioskodawca zakupił w firmie. Sp. z o.o., w Oddziale w..., ul...., w dniu 10 lutego 2015 r.

W Oddziale tym dobrano najbardziej odpowiedni w zakresie parametrów i dostosowany do specyfiki niesłyszenia Wnioskodawcy aparat i odpowiednio go zaprogramowano.

Aparat kosztował Wnioskodawcę 2 349,50 zł, a akcesoria do niego (pilot, osuszacz, chusteczki pielęgnacyjne) dodatkowo 380,95 zł.

Ponieważ firma sprzedająca udzieliła Wnioskodawcy rabatu, nie korzystał On z dofinansowania Narodowego Funduszu Zdrowia ani ze środków Państwowego Funduszu Osób Niepełnosprawnych.

Aparat ten jest gabarytowo jednym z najmniejszych, czego konsekwencją są także małych rozmiarów zasilające go ogniwa (potocznie bateryjki), a co za tym idzie odpowiednio mniejszej pojemności. Jedna bateryjka (kosztująca 3 zł), wytrzymuje w przypadku Wnioskodawcy średnio ok. tygodnia, a więc w skali roku jest to wydatek ok. 160 zł, jak na emeryta - znaczący.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawca ma prawo w rocznym zeznaniu podatkowym odliczyć/odliczać:

Zdaniem Wnioskodawcy, aparat słuchowy jest dla osoby bardzo słabo słyszącej (zresztą tylko na jedno ucho) urządzeniem znacznie ułatwiającym wykonywanie podstawowych czynności życiowych, w tym kontakt z otoczeniem i bezpieczniejsze funkcjonowanie.

Aparat został indywidualnie dobrany i dopasowany, zgodnie z zaleceniem lekarza i specyfiką niesłyszenia Wnioskodawcy.

Wydatek na zakup aparatu, w ocenie Wnioskodawcy, mieści się więc jednoznacznie w katalogu wydatków, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 6 i ust. 7a pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wnioskodawca spełnia także wymogi formalne określone w art. 26 ust. 7d pkt 1 powołanej ustawy, gdyż ma orzeczenie o niepełnosprawności wydane przed datą zakupu aparatu i w art. 26 ust. 7a pkt 3, gdyż potrzeba zakupu aparatu wynikała z orzeczonej niepełnosprawności (03-L).

Powinien więc mieć prawo odliczyć wydatek na zakup aparatu słuchowego w zeznaniu podatkowym za 2015 r.

Także wydatki poniesione na naprawy aparatu słuchowego mieszczą się literalnie w treści przepisu art. 26 ust. 7a pkt 3 ww. ustawy. Ponieważ Wnioskodawca spełnia ww. wymogi formalne uważa, że jeżeli zajdzie potrzeba naprawy aparatu po upływie okresu gwarancji lub naprawy w innym czasie elementu aparatu nieobjętego gwarancją (np. nasadka na zewnętrzną słuchawkę), to wydatki te Wnioskodawca powinien mieć prawo odliczyć w zeznaniu podatkowym za odpowiedni rok.

Bateryjka jest integralną, chociaż wymienną, częścią aparatu słuchowego. Aparat bez bateryjki lub z rozładowaną bateryjką w żaden sposób nie spełnia funkcji, dla której został zakupiony; jest w zasadzie tylko atrapą.

Dlatego zdaniem Wnioskodawcy, wymianę bateryjki można i chyba należy traktować jak naprawę indywidualnego sprzętu (w tym przypadku aparatu słuchowego), o której mowa w art. 26 ust. 7a pkt 3 ustawy.

A zatem wydatki na zakup bateryjek do aparatu powinny podlegać odliczeniu w zeznaniach podatkowych za lata, w których tych zakupów Wnioskodawca dokona.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) podstawę obliczenia podatku z zastrzeżeniem art. 29-30c oraz art. 30e, stanowi dochód ustalony zgodnie z art. 9, art. 24 ust. 1, 2, 3b-3e, 4, 4a- 4e, ust. 6 lub art. 24b ust. 1 i 2 lub art. 25, po odliczeniu kwot wydatków na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesionych w roku podatkowym przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub podatnika, na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne.

Rodzaje wydatków na cele rehabilitacyjne uprawniające do odliczeń od dochodu przed opodatkowaniem zawiera art. 26 ust. 7a ww. ustawy, zaś zasady i warunki dokonywania tych odliczeń określone zostały w ust. 7 i 7b - 7g tego artykułu.

W myśl art. 26 ust. 7d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych warunkiem odliczenia wydatków, o których mowa w ust. 7a, jest posiadanie przez osobę, której dotyczy wydatek:

Na podstawie art. 26 ust. 7f ww. ustawy o podatku dochodowym ilekroć w przepisach ust. 7a jest mowa o osobach zaliczonych do:

1. I grupy inwalidztwa - należy przez to rozumieć odpowiednio osoby, w stosunku do których, na podstawie odrębnych przepisów, orzeczono:

2. II grupy inwalidztwa - należy przez to rozumieć odpowiednio osoby, w stosunku do których, na podstawie odrębnych przepisów, orzeczono:

Stosownie do treści art. 26 ust. 7 pkt 4 powołanej ustawy wysokość wydatków na cele określone w ust. 1, z zastrzeżeniem ust. 7c, ustala się na podstawie dokumentu stwierdzającego ich poniesienie, zawierającego w szczególności: dane identyfikujące kupującego (odbiorcę usługi lub towaru) i sprzedającego (towar lub usługę), rodzaj zakupionego towaru lub usługi oraz kwotę zapłaty (...).

Wydatki, o których mowa w ust. 7a, podlegają odliczeniu od dochodu, jeżeli nie zostały sfinansowane (dofinansowane) ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, zakładowego funduszu aktywności, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych lub ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych albo nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie. W przypadku, gdy wydatki były częściowo sfinansowane (dofinansowane) z tych funduszy (środków), odliczeniu podlega różnica pomiędzy poniesionymi wydatkami a kwotą sfinansowaną (dofinansowaną) z tych funduszy (środków) lub zwróconą w jakiejkolwiek formie (art. 26 ust. 7b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

W myśl natomiast art. 26 ust. 13a ww. ustawy wydatki na cele określone w ust. 1 (a więc również na cele rehabilitacyjne) podlegają odliczeniu od dochodu, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub nie zostały odliczone od przychodu na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym albo nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie.

Należy zaznaczyć, że katalog ulg wymienionych w art. 26 ust. 7a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest katalogiem zamkniętym, co oznacza, że odliczeniu podlegają jedynie wydatki enumeratywnie w nim wymienione.

Należy również pokreślić, że wszelkie zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, a przepisy dotyczące zwolnień podatkowych powinny być interpretowane ściśle, zgodnie przede wszystkim z ich wykładnią językową. Wykluczone jest w tym wypadku stosowanie wykładni rozszerzającej jak i zawężającej.

W przedmiocie stosowania wszelkiego rodzaju ulg podatkowych trzeba mieć na względzie także art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, zgodnie z którym każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie. Nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków następuje w drodze ustawy, co wynika z art. 217 Konstytucji. Tym samym, każdy wyjątek od zasady powszechności opodatkowania (w tym także ulga podatkowa) nie może być interpretowany dowolnie, ani uzupełniany w drodze interpretacji o treść, której nie zawiera.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca jest emerytem w wieku 73 lat, a przy tym osobą niepełnosprawną ze względu na słuch. Na prawe ucho od bardzo dawna Wnioskodawca nie słyszy w ogóle (głuchota), a w lewym występuje znaczny niedosłuch. Decyzją Powiatowego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności Wnioskodawca został zaliczony na stałe do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności z symbolem 03-L, przy czym orzeczono, że niepełnosprawność istnieje od 27-ego roku życia. Ponieważ niedosłuch na lewe ucho w ostatnim czasie zaczął się pogłębiać, dalsze funkcjonowanie stawało się coraz bardziej kłopotliwe i nawet niebezpieczne (np. na ulicy). Lekarz specjalista otolaryngolog, u którego Wnioskodawca się leczy, zalecił zaopatrzenie się w aparat słuchowy i wystawił stosowne zlecenie na aparat słuchowy zauszny na jedyne możliwe - lewe ucho. Aparat słuchowy Wnioskodawca zakupił w dniu 10 lutego 2015 r. W Oddziale tym dobrano najbardziej odpowiedni w zakresie parametrów i dostosowany do specyfiki niesłyszenia Wnioskodawcy aparat i odpowiednio go zaprogramowano. Aparat kosztował Wnioskodawcę 2 349,50 zł, a akcesoria do niego (pilot, osuszacz, chusteczki pielęgnacyjne) dodatkowo 380,95 zł. Ponieważ firma sprzedająca udzieliła Wnioskodawcy rabatu, nie korzystał On z dofinansowania Narodowego Funduszu Zdrowia ani ze środków Państwowego Funduszu Osób Niepełnosprawnych. Aparat ten jest gabarytowo jednym z najmniejszych, czego konsekwencją są także małych rozmiarów zasilające go ogniwa (potocznie bateryjki), a co za tym idzie odpowiednio mniejszej pojemności. Jedna bateryjka (kosztująca 3 zł), wytrzymuje w przypadku Wnioskodawcy średnio ok. tygodnia, a więc w skali roku jest to wydatek ok. 160 zł, jak na emeryta - znaczący.

Możliwość skorzystania z odliczeń w ramach tzw. ulgi rehabilitacyjnej, w związku z poniesieniem wydatków na zakup aparatu słuchowego, baterii do aparatu słuchowego oraz naprawy aparatu słuchowego - podlega ocenie z punktu widzenia postanowień art. 26 ust. 7a pkt 3 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Należy stwierdzić, że zgodnie z art. 26 ust. 7a pkt 3 ww. ustawy za wydatki na cele rehabilitacyjne oraz wydatki związane z ułatwianiem wykonywania czynności życiowych, uważa się wydatki poniesione na zakup i naprawę indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, z wyjątkiem sprzętu gospodarstwa domowego.

Odliczeniu zatem podlegają tylko te przedmioty, które stanowią sprzęty, urządzenia lub narzędzia techniczne, inne niż gospodarstwa domowego, a ponadto wykazują cechy indywidualnego przeznaczenia i niezbędności w rehabilitacji osób niepełnosprawnych. W konsekwencji ich sposób konstrukcji, obsługi oraz pełnionej funkcji musi ułatwiać osobie niepełnosprawnej wykonywanie czynności życiowych, których ta bez tego urządzenia, sprzętu lub narzędzia technicznego wykonywać by nie mogła, lub których wykonywanie wiązałoby się dla tej osoby z dużym utrudnieniem.

Jednocześnie z uwagi na brak definicji legalnej takich pojęć jak sprzęt, urządzenie oraz narzędzie - odwołać należy się do wykładni językowej. Według Słownika Języka Polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1996 r. "urządzenie" to "rodzaj mechanizmów lub zespół przyrządów służących do wykonywania określonych czynności".

W świetle powyżej wskazanych stwierdzeń należy uznać, że aparat słuchowy jest urządzeniem, którego typ, rodzaj oraz budowa opiera się na indywidualnym doborze uwzględniającym w szczególności stopień ubytku słuchu, zdolności manualne a także karnacje i kolor włosów osoby, dla której jest przeznaczony. Osobom niepełnosprawnym - niedosłyszącym ułatwia, stosownie do potrzeb wynikających z ich niepełnosprawności, wykonywanie czynności życiowych przez zapewnienie prowadzenia aktywnego i produktywnego życia. Tym samym spełnia kryterium urządzenia, o którym mowa w art. 26 ust. 7a pkt 3 ww. ustawy.

Przy czym należy wskazać, że częścią składową tego urządzenia jest system zasilania w postaci baterii. Ich brak powoduje, że aparat słuchowy jest niekompletny, a co za tym idzie nie spełnia swojej funkcji. Z tych względów należy przyjąć, że wydatek poniesiony na zakup baterii do aparatu słuchowego - stanowiących integralną część tego urządzenia - jest wydatkiem, o którym mowa w art. 26 ust. 7a pkt 3 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Podobnie należy odnieść się do naprawy aparatu słuchowego. Niesprawny aparat słuchowy, a więc zepsuty aparat słuchowy - nie spełnia swojej funkcji, bo nie nadaje się do normalnego użytku. Zatem należy uznać, że naprawa aparatu słuchowego w celu przywrócenia jego funkcji, by urządzenie mogło zapewnić niepełnosprawnemu wykonywanie czynności życiowych - stosownie do ich niepełnosprawności - i poniesienie z tego tytułu wydatku kwalifikuje ten wydatek do wydatków, o których mowa w art. 26 ust. 7a pkt 3 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Podsumowując powołane przepisy oraz przedstawiony we wniosku stan faktyczny stwierdzić należy, że wydatki poniesione przez Wnioskodawcę na zakup aparatu słuchowego, baterii do aparatu słuchowego oraz koszty naprawy ww. aparatu będą mogły zostać zaliczone do wydatków poniesionych na cele rehabilitacyjne, o których mowa w mowa w art. 26 ust. 7a pkt 3 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i odliczone od dochodu w zeznaniu podatkowym za rok, w którym ww. wydatki zostały poniesione.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Przedmiotowa interpretacja dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości odliczenia w ramach ulgi rehabilitacyjnej zakupu aparatu słuchowego i baterii do tego aparatu oraz kosztów jego naprawy. Interpretacja indywidualna wydana przez tutejszy Organ nie odnosi się natomiast do możliwości odliczenia zakupu akcesoriów do aparatu słuchowego (pilot, osuszacz, chusteczki pielęgnacyjne) w ramach ulgi rehabilitacyjnej, ponieważ ww. kwestia nie była przedmiotem sformułowanego przez Wnioskodawcę pytania.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.