IPTPB2/4511-40/15-2/AKr

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 2 stycznia 2015 r. (data wpływu 26 stycznia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko - jest prawidłowe.

W dniu 26 stycznia 2015 r. wpłynął wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wyrokiem z dnia 20 czerwca 2008 r. Sąd Okręgowy w O. rozwiązał przez rozwód bez orzekania o winie małżeństwo zawarte przez Wnioskodawcę z D. P. Wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnim wówczas synem P. D. Sąd powierzył D. D., uprawniając i zobowiązując Wnioskodawcę do współdecydowania w zasadniczych kwestiach dotyczących syna oraz do nieograniczonych osobistych kontaktów z nim. W orzeczeniu Sądu o rozwiązaniu małżeństwa Wnioskodawca nie został pozbawiony praw rodzicielskich i przysługuje Mu prawna rola rodzica. Do lipca 2012 r. syn P. przebywał pod opieką swojej matki, bardzo często odwiedzając Wnioskodawcę. Wnioskodawca płacił byłej żonie alimenty na utrzymanie dziecka.

Udział Wnioskodawcy w wychowywaniu syna uległ zmianie od sierpnia 2012 r., kiedy to po skończeniu gimnazjum syn przeprowadził się od swojej matki do Wnioskodawcy i od września 2012 r. podjął naukę w Technikum Ekonomicznym w O. Syn zamieszkuje wspólnie z Wnioskodawcą i jest zameldowany pod tym samym adresem, w domu matki Wnioskodawcy. Od tego też czasu Wnioskodawcy w opiece nad synem pomagała jego matka.

W dniu 14 kwietnia 2014 r. syn Wnioskodawcy ukończył 18 lat i w dalszym ciągu jest uczniem Technikum Ekonomicznego (Zespół Szkół Ekonomicznych w O.). Do szkoły dojeżdża codziennie z D. W. do O. Wnioskodawca sam wychowuję syna ponosząc codzienny trud wychowania, zapewniając mu należytą, stałą pieczę, podejmując czynności zmierzające do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego, należytego ukształtowania jego sfery duchowej i psychicznej oraz do zapewnienia właściwych warunków materialnych. Jeszcze w tym roku Wnioskodawca wraz z synem zamieszka w nowym domu, gdzie syn będzie miał jeszcze lepsze warunki mieszkaniowe oraz warunki do nauki i rozwijania swoich zainteresowań.

Jako rodzic samotnie wychowujący dziecko, bez udziału jego matki, Wnioskodawca utrzymuje kontakty z wychowawcą syna i uczestniczy w szkolnych zebraniach rodziców. Utrzymuje również kontakty z innymi nauczycielami i motywuje syna do osiągania dobrych wyników w nauce. Syn Wnioskodawcy ma zapewnioną opiekę medyczną z dodatkowego ubezpieczenia, które w całości opłaca Wnioskodawca. Syn otrzymuje także regularne kieszonkowe. Wszystkie koszty związane z utrzymaniem syna Wnioskodawca ponosi sam. Na czas, kiedy syn mieszka z Nim, nie płaci alimentów, ponieważ na tę okoliczność Wnioskodawca zawarł ugodę z byłą żoną.

Była żona Wnioskodawcy utrzymuje z synem sporadyczne kontakty, które w 2014 r. ograniczyły się do dwutygodniowego wyjazdu nad morze i kilku wizyt weekendowych.

Syn dobrze się uczy. Wnioskodawca nadal będzie zajmował się jego wychowywaniem. Nadal będzie się troszczył nie tylko o jego byt materialny, ale również będzie wpływał na jego osobowość poprzez kształtowanie jego samodzielności i obowiązkowości oraz systemu wartości.

Syn Wnioskodawcy nie uzyskał w 2014 r. dochodów (z wyjątkiem przewidzianych ustawą).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w związku z opisanym stanem faktycznym Wnioskodawca będzie mógł skorzystać z możliwości rozliczenia podatku za 2014 r. na preferencyjnych zasadach wspólnie z pełnoletnim synem, jako rodzic samotnie wychowujący dziecko.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z przedstawionym stanem faktycznym spełnia On warunki przewidziane w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ma prawo do preferencyjnego opodatkowania za 2014 r. jako rodzic samotnie wychowujący pełnoletnie dziecko, które jest uczniem. Wnioskodawca jest osobą rozwiedzioną, nie pozbawioną praw rodzicielskich, faktycznie samotnie wychowującą dziecko, które w 2014 r. uczy się w szkole, o której jest mowa w ustawie o systemie oświaty. W 2014 r. dziecko nie uzyskało żadnych dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

- podatek może być określony z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

Zgodnie z art. 6 ust. 8 ww. ustawy sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Z kolei stosownie do art. 6 ust. 9 ww. ustawy, zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c albo w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, albo w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Natomiast w myśl art. 6 ust. 10 ww. ustawy, sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 4, nie ma zastosowania do podatników, którzy wniosek, wyrażony w zeznaniu podatkowym, określony w ust. 4, złożą po terminie, o którym mowa w art. 45 ust. 1, tj. po dniu 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym.

Z treści powyższych przepisów wynika, ze ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od łącznego spełnienia następujących przesłanek:

* posiadania statusu osoby samotnie wychowującej dziecko,

* wychowywania w roku podatkowym dzieci (dziecka),

* nie uzyskiwania przez pełnoletnie dzieci (dziecko) dochodów (z wyjątkiem przewidzianych ustawą),

* wyrażenia wniosku o rozliczenie na preferencyjnych warunkach w rocznym zeznaniu podatkowym, złożonym w ustawowym terminie przewidzianym do jego składania.

Należy podkreślić, że wskazane powyżej przepisy wprowadzają wyjątek od zasady indywidualnego dokonywania rozliczenia podatku w zeznaniu rocznym za dany rok podatkowy w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Skorzystanie zatem z preferencyjnego sposobu opodatkowania, o którym mowa w art. 6 ust. 4 ww. ustawy, wymaga od osoby samotnie wychowującej dziecko, by spełniła łącznie wszystkie wyszczególnione powyżej przesłanki.

W szczególności należy mieć na względzie spełnienie warunku dotyczącego cywilnoprawnego statusu rodzica lub opiekuna prawnego dziecka oraz warunku dotyczącego samotnego, tj. bez udziału drugiego rodzica wychowywania dziecka.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w 2008 r. rozwiązane przez rozwód zostało małżeństwo Wnioskodawcy. Wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnim wówczas synem Sąd powierzył matce dziecka - żonie Wnioskodawcy, uprawniając i zobowiązując Wnioskodawcę do współdecydowania w zasadniczych kwestiach dotyczących syna oraz do nieograniczonych osobistych kontaktów z nim. W orzeczeniu Sądu o rozwiązaniu małżeństwa Wnioskodawca nie został pozbawiony praw rodzicielskich. Do lipca 2012 r. syn przebywał pod opieką swojej matki, bardzo często odwiedzając Wnioskodawcę. Wnioskodawca płacił byłej żonie alimenty na utrzymanie dziecka. Udział Wnioskodawcy w wychowywaniu syna uległ zmianie od sierpnia 2012 r., kiedy to po skończeniu gimnazjum syn przeprowadził się od swojej matki do Wnioskodawcy i od września 2012 r. podjął naukę w Technikum. Syn zamieszkuje wspólnie z Wnioskodawcą i jest zameldowany pod tym samym adresem, w domu matki Wnioskodawcy. Wnioskodawcy w opiece nad synem pomagała jego matka. W dniu 14 kwietnia 2014 r. syn Wnioskodawcy ukończył 18 lat i w dalszym ciągu jest uczniem Technikum. Wnioskodawca sam wychowuję syna ponosząc codzienny trud wychowania, zapewniając mu należytą, stałą pieczę, podejmując czynności zmierzające do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego, należytego ukształtowania jego sfery duchowej i psychicznej oraz do zapewnienia właściwych warunków materialnych. Jako rodzic samotnie wychowujący dziecko, bez udziału jego matki, Wnioskodawca utrzymuje kontakty z wychowawcą syna i uczestniczy w szkolnych zebraniach rodziców. Utrzymuje również kontakty z innymi nauczycielami i motywuje syna do osiągania dobrych wyników w nauce. Syn Wnioskodawcy ma zapewnioną opiekę medyczną z dodatkowego ubezpieczenia, które w całości opłaca Wnioskodawca. Syn otrzymuje także regularne kieszonkowe. Wszystkie koszty związane z utrzymaniem syna Wnioskodawca ponosi sam. Na czas, kiedy syn mieszka z Nim, nie płaci alimentów, ponieważ na tę okoliczność Wnioskodawca zawarł ugodę z byłą żoną. Była żona Wnioskodawcy utrzymuje z synem sporadyczne kontakty, które w 2014 r. ograniczyły się do dwutygodniowego wyjazdu nad morze i kilku wizyt weekendowych. Syn dobrze się uczy. Wnioskodawca nadal będzie zajmował się jego wychowywaniem. Nadal będzie się troszczył nie tylko o jego byt materialny, ale również będzie wpływał na jego osobowość poprzez kształtowanie jego samodzielności i obowiązkowości oraz systemu wartości. Syn Wnioskodawcy nie uzyskał w 2014 r. dochodów (z wyjątkiem przewidzianych ustawą).

Przenosząc przytoczone przepisy na grunt rozpatrywanej sprawy należy zauważyć, że z istoty pojęcia "osoby samotnie wychowującej dziecko" wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie sama (bez udziału drugiej osoby) zajmuje się wychowywaniem dziecka. Jest to więc osoba, która stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, bez udziału (wsparcia) drugiej osoby. Jednocześnie o samotnym wychowywaniu dziecka nie przesądza orzeczenie sądu o sprawowaniu władzy rodzicielskiej przez jednego z rodziców. Również w sytuacji, gdy żaden z rodziców nie jest pozbawiony władzy rodzicielskiej lub władza rodzicielska żadnego z rodziców nie jest ograniczona a oboje są stanu wolnego, zarówno jeden z rodziców jak i drugi może samotnie wychowywać dziecko. Przy czym prawo do omawianej preferencji przysługuje jedynie temu z rodziców, który faktycznie i samotnie, tj. bez udziału drugiego rodzica, w roku podatkowym wychowywał dziecko.

Zatem należy zaakcentować, że podstawową kwestią jest ustalenie, który z rodziców faktycznie wychowuje dziecko, gdy małżonkowie (rodzice) są rozwiedzeni i żadnemu z rodziców sąd nie ograniczył władzy rodzicielskiej, a jednocześnie ojciec dziecka wywiązuje się ze swoich obowiązków względem małoletniego dziecka płacąc wyznaczone alimenty, zajmując się dzieckiem w ramach nieograniczonych kontaktów z dzieckiem. Należy podkreślić, że wychowywanie dziecka nie sprowadza się jedynie do łożenia na jego utrzymanie oraz do czasowego (doraźnego) z nim przebywania, w czasie którego zapewnione są warunki bytowe dziecka, czy także atrakcyjne spędzenie czasu. Wychowanie dziecka obejmuje ogół czynności zmierzających do należytego ukształtowania człowieka w sferze duchowej, emocjonalnej i psychicznej wraz z materialną podstawą rozwoju. Oznacza to, że wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na tym, że rodzic osobiście zajmuje się sprawami małoletniego dziecka, tj. rodzic podejmuje trud wykonywania wszystkich obowiązków, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój. Należy też zaznaczyć, że sama treść władzy rodzicielskiej może być różna od jej wykonywania, a samo posiadanie władzy rodzicielskiej nie oznacza jej wykonywania.

Zatem stwierdzić należy, że wolą ustawodawcy - przez użycie w przepisach ww. ustawy określenia "osoba samotnie wychowująca dziecko" - było przyznanie prawa do wspólnego rozliczenia dochodów z dzieckiem, o którym mowa w art. 6 ust. 4 ww. ustawy, temu z rodziców lub opiekunów prawnych, który faktycznie wychowuje dziecko, a nie zajmuje się dzieckiem w czasie przydzielonym mu na podstawie wyroku sądowego lub zgodnie z umową między rodzicami. Oznacza to, w okolicznościach rozstrzyganej sprawy, że rodzicem wychowującym od sierpnia 2012 r. syna jest ojciec dziecka (Wnioskodawca), bowiem on faktycznie wychowuje syna, mimo iż Sąd pozostawił władzę rodzicielską obojgu rodzicom. Świadczy o tym opis sposobu zajmowania się dzieckiem przez jego ojca, jak również fakt zameldowania syna wraz z ojcem w ich miejscu zamieszkania oraz okoliczność, że ojciec mieszka z synem, natomiast matka posiada inne miejsce zamieszkania. Samotne wychowywanie dziecka spoczywa na Wnioskodawcy, ponieważ to On w sposób stały od sierpnia 2012 r. wykonuje osobiście wszystkie obowiązki rodzicielskie zapewniające dziecku prawidłowy rozwój we wszystkich aspektach jego życia.

Zatem należy przyjąć, że po spełnieniu pozostałych przedstawionych powyżej przesłanek, Wnioskodawca może być uznany za osobę samotnie wychowującą dziecko w 2014 r. i tym samym może skorzystać z możliwości rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych w zeznaniu rocznym za 2014 r. na preferencyjnych zasadach, tj. jako ojciec samotnie wychowujący dziecko. Aby skorzystać z tego uprawnienia Wnioskodawca winien złożyć zeznanie podatkowe w terminie, o którym mowa w art. 6 ust. 10 w powiązaniu z art. 45 ust. 1 ustawy o podatku dochodowego od osób fizycznych.

Jednocześnie Organ zauważa, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku - nie prowadzi postępowania dowodowego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) jest sam przepis prawa. Jeżeli zatem przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.