IPTPB2/4511-262/15-4/AK

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 12 sierpnia 2015 r. Izba Skarbowa w Łodzi IPTPB2/4511-262/15-4/AK

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) w związku z § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r., poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 21 kwietnia 2015 r. (data wpływu 23 kwietnia 2015 r.), uzupełnionym pismem z dnia 4 sierpnia 2015 r. (data wpływu 6 sierpnia 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania:

* otrzymanego świadczenia tytułem zadośćuczynienia i odszkodowania - jest nieprawidłowe

* otrzymanego świadczenia tytułem renty - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 23 kwietnia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania zadośćuczynienia, renty i odszkodowania.

Wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613). Pismem z dnia 14 lipca 2015 r., Nr IPTPB2/4511-262/15-2/AK, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów, na podstawie art. 169 § 1 i § 2 w zw. z art. 14h ww. ustawy, wezwał Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia. Wezwanie wysłano w dniu 15 lipca 2015 r. (data doręczenia 28 lipca 2015 r.), natomiast w dniu 6 sierpnia 2015 r. do tutejszego Organu wpłynęła odpowiedź na ww. wezwanie (data nadania 4 sierpnia 2015 r.).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny

W dniu 30 grudnia 2002 r. Wnioskodawczyni uległa wypadkowi przy pracy, w następstwie którego doznała obrażeń ciała w postaci urazu kręgosłupa oraz dolnej kończyny lewej. Od daty wypadku poszkodowana była leczona w placówkach szpitalnych jak i ambulatoryjnych. Do dnia złożenia wniosku Wnioskodawczyni przebywa na rencie z tytułu niezdolności do pracy.

W dniu 3 czerwca 2014 r. Wnioskodawczyni reprezentowana przez Kancelarię zajmującą się dochodzeniem odszkodowań dla osób poszkodowanych w wypadkach, zawarła z byłym pracodawcą ugodę, która określała ostateczną wysokość zadośćuczynienia, renty i odszkodowania z tytułu szkody powstałej w wyniku powyższego zdarzenia. Na podstawie ugody, były pracodawca zobowiązał się zapłacić na rzecz Wnioskodawczyni kwotę XXX zł tytułem naprawienia wszelkich szkód majątkowych i niemajątkowych wyrządzonych w wyniku powyższego zdarzenia. Wnioskodawczyni zaś złożyła oświadczenie, zgodnie z którym ustalona w ugodzie kwota świadczenia wyczerpuje Jej roszczenia z tytułu zdarzenia z dnia 30 grudnia 2002 r. w całości. Ponadto, Wnioskodawczyni zrzekła się wobec byłego pracodawcy oraz sprawcy szkody wszelkich roszczeń obecnych i przyszłych wynikających z ww. szkody i zobowiązała się ich nie dochodzić. Kwota wskazana w ugodzie tj. XXX zł została wypłacona w kwocie netto. W związku z wypłatą kwoty XXX zł, były pracodawca wystawił informację o dochodach z innych źródeł oraz o niektórych dochodach z kapitałów pieniężnych - PIT 8C, gdzie pod pozycją 24 zakwalifikował jako przychód z innych źródeł jedynie zadośćuczynienie za doznaną krzywdę ze wskazaniem pod pozycją 25 kwoty przychodu - XXX zł, na podstawie której Wnioskodawczyni winna opodatkować uzyskana kwotę w rocznym zeznaniu podatkowym.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni wskazała, że w okresie od 3 stycznia 2000 r. do 30 czerwca 2004 r. Wnioskodawczyni Renata Grela była zatrudniona na podstawie umowy o pracę. W dniu 30 grudnia 2002 r. na obszarze przedsiębiorstwa Wnioskodawczyni doznała obrażeń ciała w postaci urazu kręgosłupa oraz dolnej kończyny lewej, które spowodowały, że stała się całkowicie niezdolna do pracy. W związku z wypadkiem zwiększyły się także Jej potrzeby. Do dnia dzisiejszego Wnioskodawczyni ponosi koszty leczenia. Zmuszona była do nabycia balkonika, umożliwiającego poruszanie się, a także do ponoszenia kosztów związanych z dojazdami do placówek medycznych. Ma stwierdzony 85% uszczerbek na zdrowiu.

Od dnia wypadku tj. 30 grudnia 2002 r. Wnioskodawczyni pobierała świadczenia najpierw w postaci zasiłku chorobowego a następnie świadczenia rehabilitacyjnego. W dniu 1 lipca 2004 r. Wnioskodawczyni nabyła prawa do renty, w związku z powyższym, pracodawca z dniem 30 czerwca 2004 r. rozwiązał z Wnioskodawczynią stosunek pracy bez zachowania okresu wypowiedzenia (art. 30 § 1 pkt 3 k.p.).

W dniu 3 czerwca 2014 r. Wnioskodawczyni reprezentowana Kancelarię Odszkodowawczą zawarła ugodę pozasądową z przedsiębiorstwem, będącego następcą prawnym pracodawcy Wnioskodawczyni. Na podstawie zawartej ugody następca prawny pracodawcy - zobowiązał się do zapłaty kwoty XXX zł tytułem naprawienia wszelkich szkód majątkowych i niemajątkowych wyrządzonych Wnioskodawczyni w następstwie wypadku przy pracy.

Wysokość kwoty do zapłaty została ustalona w oparciu o treść art. 444 § 1 i 2 k.c. oraz art. 445 § 1 k.c.

Kwota XXX zł stanowiła ostateczną wysokość zadośćuczynienia, renty i odszkodowania. Miała na celu naprawienie szkody majątkowej (w postaci zwrotu poniesionych przez Wnioskodawczynię kosztów leczenia a także utraconych przez Nią zarobków w związku ze stwierdzeniem całkowitej niezdolności do pracy), a także szkody niemajątkowej w postaci doznanej krzywdy powstałej w następstwie wypadku przy pracy.

Ponadto, zgodnie z treścią ugody Wnioskodawczyni oświadczyła, że ustalona w ugodzie kwota wyczerpuje wszelkie Jej roszczenia w całości z tytułu zdarzenia z dnia 30 grudnia 2002 r. Wnioskodawczyni także zrzekła się wobec byłego pracodawcy oraz sprawcy szkody wszelkich roszczeń obecnych i przyszłych wynikających z powstałej szkody i zobowiązała się ich nie dochodzić.

Kwota w wysokości XXX zł została uiszczona w dniu 9 czerwca 2014 r. na rachunek bankowy pełnomocnika Wnioskodawczyni prowadzącego Kancelarię-Odszkodowawczą. Następnie, na podstawie wystawionej faktury przez pełnomocnika, w dniu 11 czerwca 2014 r. Wnioskodawczyni została wypłacona przez pełnomocnika kwota XXX zł. Pozostała kwota w wysokości zł brutto stanowiła wynagrodzenie pełnomocnika, które zostało uzgodnione na podstawie zawartej umowy o dochodzenie roszczeń. W związku z wypłatą kwoty XXX zł, były pracodawca wystawił informację o przychodach z innych źródeł oraz o niektórych dochodach z kapitałów pieniężnych - PIT 8C, gdzie pod pozycją 24 zakwalifikował jako przychód z innych źródeł jedynie zadośćuczynienie za doznaną krzywdę.

W złożonym zeznaniu o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2014 r. Wnioskodawczyni nie uwzględniła i nie wykazała kwoty otrzymanego zadośćuczynienia, odszkodowania oraz renty.

W związku z powyższym opisem zadano ostatecznie sformułowane pytania:

1. Czy świadczenie w postaci zadośćuczynienia, renty i odszkodowania wypłacone tytułem zaspokojenia roszczeń finansowych związanych z wypadkiem przy pracy z dnia 30 grudnia 2002 r., przyznane na podstawie ugody pozasądowej, a pomniejszone o wynagrodzenie pełnomocnika korzysta ze zwolnienia przedmiotowego w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

2. Czy Wnioskodawczyni w złożonym zeznaniu o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w podatku powinna uwzględnić i wykazać otrzymane świadczenie pieniężne w postaci zadośćuczynienia, renty, odszkodowania.

Zdaniem Wnioskodawczyni, wypłacone świadczenie w postaci zadośćuczynienia, renty i odszkodowania pomniejszone o wynagrodzenie pełnomocnika powinno być zwolnione od opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Tym samym, zdaniem Wnioskodawczyni nie powinna Ona uwzględniać i wykazywać otrzymanego świadczenia w zeznaniu o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2014 r.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1502), z wyjątkiem odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Ponadto, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku są otrzymane odszkodowania w postaci renty otrzymane na podstawie przepisów prawa cywilnego w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, przez poszkodowanego, który utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej, albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość.

Ustalona w ugodzie cywilnoprawnej kwota XXX zł określała ostateczną wysokość zadośćuczynienia, renty i odszkodowania z tytułu szkody powstałej przez Wnioskodawczynię w następstwie wypadku przy pracy w dniu 30 grudnia 2002 r. W związku z tym, że poszkodowana (Wnioskodawczyni) była reprezentowana przez pełnomocnika ostatecznie otrzymała kwotę XXX zł. Pozostała kwota w wysokości 64 575 zł brutto stanowiła wynagrodzenie pełnomocnika, które zostało uzgodnione na podstawie zawartej przez Wnioskodawczynię umowy o dochodzenie roszczeń.

Odnosząc się do otrzymanego świadczenia tytułem zadośćuczynienia w tym miejscu należy wskazać, że ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zdefiniował pojęcia odszkodowania czy zadośćuczynienia. Brak ustawowej definicji nie może oznaczać dowolności w ich rozumieniu i stosowania wykładni rozszerzającej. Odwołując się zatem do prawa cywilnego należy zaznaczyć, że zadośćuczynienie, pomimo że jest analogiczne do odszkodowania, jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającym na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku na zdrowiu jakiego doznał poszkodowany. Pojęcie zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w postaci ujemnych przeżyć fizycznych i psychicznych ma postać uszczerbku niematerialnego. Natomiast odszkodowanie wiąże się z uszczerbkiem majątkowych (zwrot poniesionych kosztów związanych z leczeniem).

W związku z powyższym ustawodawca nie bez przyczyny dokonał wyłączenia określonego w lit. g cytowanego na wstępie przepisu, który mówi jedynie o odszkodowaniu, pomijając całkowicie zadośćuczynienie, pomimo że kilka wersów wcześniej dokonał wyraźnego rozróżnienia pomiędzy tymi pojęciami pisząc: "wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia".

Ponadto, zdaniem Wnioskodawczyni pomniejszenie kwoty zadośćuczynienia o podatek spowoduje, że otrzymane zadośćuczynienie nie pokryje jej krzywdy. Głównym celem zadośćuczynienia jest zatarcie lub co najmniej złagodzenie następstw naruszonego dobra osobistego jakim jest zdrowie. Dlatego w ocenie Wnioskodawczyni - pomniejszenie otrzymanej kwoty o podatek, spowoduje, że wyrządzona jej krzywda nie zostanie w żaden sposób naprawiona.

Należy także wskazać, że art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy wprowadza zasadę, że wolne od podatku są odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw. Zadośćuczynienie wypłacone przez byłego pracodawcę spełnia ten warunek, ponieważ zostało przyznane na podstawie ugody regulowanej przepisami Kodeksu cywilnego, a dokładnie przez art. 444 § 1 Kodeksu cywilnego oraz art. 445 § 1 Kodeksu cywilnego.

Odnosząc się do otrzymanego świadczenia tytułem odszkodowania na podstawie art. 444 § 1 Kodeksu cywilnego, należy wskazać, że obejmowało ono zwrot kosztów leczenia, poniesionych wydatków na leczenie, dojazdów do placówek medycznych.

Roszczenia przysługujące Wnioskodawcy na podstawie art. 444 § 1 Kodeksu cywilnego oraz art. 445 § 1 Kodeksu cywilnego obejmują nie tylko zadośćuczynienie, ale również zwrot kosztów leczenia, dojazdów do placówek medycznych, opieki sprawowanej nad poszkodowanym czy zwrotu kosztów nabycia urządzeń rehabilitacyjnych.

Powyższy pogląd podzielił Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 28 czerwca 2004 r. wydanym w sprawie o sygn. akt FSK 196/04/ w którym stwierdził, że za odszkodowania wypłacone na podstawie przepisów prawa należy uznać odszkodowania, których źródłem jest przepis prawa, niezależnie od tego, czy bezpośrednim tytułem okaże się decyzja organu państwa, wyrok sądu czy też umowa.

Natomiast odnosząc się do otrzymanego na podstawie art. 444 § 2 Kodeksu cywilnego świadczenia tytułem renty w związku z utratą przez Wnioskodawczynię całkowitej zdolności do pracy zarobkowej, Wnioskodawczyni odwołuje się do brzmienia przywołanego wyżej przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z którego wynika wprost, że zwolnieniu z podatku podlegają wyłącznie odszkodowania w postaci renty otrzymane na podstawie przepisów prawa cywilnego przez poszkodowanego, który utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy lub zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły się widoki na przyszłość.

Z treści zawartej ugody cywilnoprawnej wynika, że ustalona kwota XXX zł obejmuje również ostateczną wysokość renty z tytułu szkody powstałej w wyniku wypadku przy pracy, określonej w art. 444 § 2 Kodeksu cywilnego. Od dnia wypadku Wnioskodawczyni jest całkowicie niezdolna do pracy, dlatego odszkodowanie wypłacone w ramach renty powinno być zwolnione z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując, ostateczna wysokość zadośćuczynienia, renty i odszkodowania ustalona na podstawie ugody cywilnoprawnej (ugody pozasądowej) w oparciu o przepisy prawa cywilnego winna być zwolniona z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Mimo, że treść art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pozbawia możliwości uzyskania zwolnienia od podatku otrzymane odszkodowania wynikające z zawartych ugód innych niż sądowe, to należy mieć na uwadze okoliczność, że na kwotę otrzymanego świadczenia składa się nie tylko odszkodowanie sensu stricte określone w art. 444 § i k.c., które obejmuje zwrot kosztów leczenia ale także kwotę zadośćuczynienia i renty, która powinna podlegać zwolnieniu odpowiednio na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 oraz art. 21 ust. 1 pkt 3c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Biorąc pod uwagę okoliczność, że otrzymane świadczenie zostało potrącone o wynagrodzenie pełnomocnika do którego został doliczony podatek od towarów i usług, a także fakt, że do wypłaty świadczenia, de facto przedawnionego doszło po 11 latach od dnia wypadku, za niezrozumiałe należy uznać, uwzględnienie w zeznaniu rocznym kwoty wykazanej przez byłego pracodawcę w informacji PIT 8C, z którego treści wynika, że na kwotę przychodu składa się kwota XXX zł tytułem zadośćuczynienia. A jak wynika z treści ugody na kwotę XXX zł składa się nie tylko świadczenie tytułem zadośćuczynienia ale także tytułem należnego odszkodowania oraz renty.

Z tych względów w ocenie Wnioskodawczyni, nie powinna ona uwzględniać i wykazywać kwoty w zeznaniu rocznym za 2014 r. na którą składa się ostateczna wysokość świadczenia obejmująca zadośćuczynienie, rentę i odszkodowanie przyznane na podstawie ugody cywilnoprawnej w oparciu o treść przepisów kodeksu cywilnego, mająca naprawić wszelkie szkody majątkowe i niemajątkowe wyrządzone jej w następstwie wypadku przy pracy zaistniałym w dniu 30 grudnia 2002 r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego:

* jest nieprawidłowe - w części dotyczącej otrzymanego świadczenia tytułem zadośćuczynienia i odszkodowania,

* jest prawidłowe - w części dotyczącej otrzymanego świadczenia tytułem renty.

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) jest zasada powszechności opodatkowania. W myśl tej zasady, wyrażonej w art. 9 ust. 1 ww. ustawy, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Wyrazem jej praktycznej realizacji jest art. 11 ust. 1 ww. ustawy, z którego treści wynika, że przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do regulacji zawartej w art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 z późn. zm.), z wyjątkiem:

a.

określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,

b.

odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,

c.

odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,

d.

odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,

e.

odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,

f.

odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,

g.

odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Z literalnego brzmienia powyższego przepisu jednoznacznie wynika, że nie wszystkie odszkodowania otrzymane przez osoby fizyczne wolne są od podatku dochodowego. Ze zwolnienia przedmiotowego korzystają bowiem jedynie te odszkodowania (zadośćuczynienia), których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw z wyjątkiem wyłączonych ze zwolnienia wolą ustawodawcy. Oznacza to, że dyspozycją tego przepisu nie są objęte wszystkie odszkodowania (zadośćuczynienia) przyznane na podstawie ustaw lub przepisów wykonawczych a tylko te, których wysokość lub zasady ustalania zostały określone wprost w stosownych przepisach prawa, z wyjątkiem enumeratywnie wymienionych kategorii odszkodowań. Wyłączone ze zwolnienia są m.in. odszkodowania wypłacane według ww. uregulowań, ale wynikające z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe (art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g ww. ustawy).

Aby zatem wypłacone odszkodowanie korzystało ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g, muszą zostać spełnione łącznie dwa warunki:

* jego wysokość lub zasady ustalania muszą wynikać z przepisów odrębnych ustaw,

* podstawą jego przyznania nie może być zawarta umowa lub ugoda inna niż ugoda sądowa.

Powyższe nie oznacza, że w odniesieniu do odszkodowań, przyznanych na podstawie regulacji, które nie normują ich wysokości (zasad ustalania) ustawodawca nie przewiduje możliwości skorzystania ze zwolnienia. Do takich odszkodowań może mieć zastosowanie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ale tylko wówczas gdy zostały otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej i nie dotyczą wyjątków wskazanych przez ustawodawcę.

Jak stanowi bowiem art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

a.

otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,

b.

dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Ustawodawca przyjął bowiem, że w odniesieniu do odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów, które nie zawierają szczególnych regulacji w zakresie wysokości odszkodowań, wystarczającym kryterium uzasadniającym zwolnienie, będzie udział w procesie przyznania odszkodowania niezawisłego organu sądowniczego (stąd wymagania dotyczące wyroku lub ugody sądowej), co gwarantuje adekwatność kwoty przyznanego odszkodowania do rozmiaru poniesionej szkody oraz zapewnia, że przepis ten nie będzie wykorzystywany do obchodzenia przepisów podatkowych.

Przy interpretacji przepisów dotyczących zwolnień podatkowych stosuje się wykładnię literalną, która ma pierwszeństwo przed wykładnią celowościową, co oznacza, że katalog zwolnień przedmiotowych zawarty w art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest katalogiem zamkniętym i nie można interpretować go rozszerzająco.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawczyni, w okresie od 3 stycznia 2000 r. do 30 czerwca 2004 r. była zatrudniona na podstawie umowy o pracę. W dniu 30 grudnia 2002 r. na obszarze przedsiębiorstwa Wnioskodawczyni doznała obrażeń ciała w postaci urazu kręgosłupa oraz dolnej kończyny lewej, które spowodowały, że stała się całkowicie niezdolna do pracy. W związku z wypadkiem zwiększyły się także Jej potrzeby. Do dnia dzisiejszego Wnioskodawczyni ponosi koszty leczenia. Zmuszona była do nabycia balkonika, umożliwiającego poruszanie się, a także do ponoszenia kosztów związanych z dojazdami do placówek medycznych. Wnioskodawczyni ma stwierdzony 85% uszczerbek na zdrowiu.

Od dnia wypadku tj. 30 grudnia 2002 r. Wnioskodawczyni pobierała świadczenia najpierw w postaci zasiłku chorobowego a następnie świadczenia rehabilitacyjnego. W dniu 1 lipca 2004 r. Wnioskodawczyni nabyła prawa do renty, w związku z powyższym, pracodawca z dniem 30 czerwca 2004 r. rozwiązał z Wnioskodawczynią stosunek pracy bez zachowania okresu wypowiedzenia (art. 30 § 1 pkt 3 k.p.).

W dniu 3 czerwca 2014 r. Wnioskodawczyni reprezentowana przez Kancelarię Odszkodowawczą zawarła ugodę pozasądową z przedsiębiorstwem, będącego następcą prawnym pracodawcy Wnioskodawczyni. Na podstawie zawartej ugody następca prawny pracodawcy - zobowiązał się do zapłaty kwoty XXX zł tytułem naprawienia wszelkich szkód majątkowych i niemajątkowych wyrządzonych Wnioskodawczyni w następstwie wypadku przy pracy.

Wysokość kwoty do zapłaty została ustalona w oparciu o treść art. 444 § 1 i 2 k.c. oraz art. 445 § 1 k.c.

Podkreślenia wymaga, że zadośćuczynienie, analogicznie jak odszkodowanie, jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającego na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. Co prawda w doktrynie i judykaturze powszechnym jest wiązanie pojęcia odszkodowania jedynie z uszczerbkiem majątkowym, natomiast pojęcia "zadośćuczynienia" z doznaną krzywdą (uszczerbkiem niematerialnym), jednakże tego rodzaju rozróżnienia nie dokonują przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji, pojęcie odszkodowania odnosi się również do zadośćuczynienia, będącego formą wynagrodzenia szkody.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz przywołane uregulowania prawne wskazać należy, że dokonana wypłata na rzecz pracownika z tytułu wypadku przy pracy wynika z zawartej ugody pozasądowej. Wysokość tego odszkodowania podobnie jak zasady ustalenia wysokości wypłaconego odszkodowania nie wynikają z żadnej ustawy, ani aktu wykonawczego, bowiem art. 444 § 1 Kodeksu cywilnego normuje jedynie zakres rekompensaty (naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty). Przepis ten nie zawiera jednak dodatkowego elementu, który jest istotny z uwagi na zastosowanie zwolnienia podatkowego, tj. nie normuje wysokości odszkodowania, lub regulacji (zasad) jego ustalenia. W związku z tym należy uznać, że przedmiotowa wpłata nie będzie odszkodowaniem, którego wysokość lub zasady ustalania wynikają z przepisów odrębnych ustaw, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Niezależnie od powyższego z wniosku wynika, że odszkodowanie zostało przyznane na podstawie ugody pozasądowej w formie odszkodowania finansowego. Cytowany art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jednoznacznie wskazuje, że ze zwolnienia nie korzystają te odszkodowania, które wynikają z zawartych umów lub ugód innych niż sądowe, niezależnie od istnienia lub nieistnienia podstawy prawnej regulującej charakter odszkodowawczy oraz wysokość lub zasady ustalania tego rodzaju świadczeń pieniężnych.

Wypłacone Wnioskodawczyni świadczenie tytułem zadośćuczynienia i odszkodowania przez pracodawcę nie może korzystać również ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b cytowanej ustawy, bowiem nie zostało otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej. Zatem ze względu na brak możliwości zakwalifikowania odszkodowania finansowego, przyznanego przez pracodawcę dla pracownika do któregokolwiek ze zwolnień przewidzianych w art. 21 ust. 1, art. 52, art. 52a i art. 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy stwierdzić, że kwota tego odszkodowania stanowić będzie przychód w rozumieniu ww. art. 11 ust. 1 - jako wypłata pieniężna.

Reasumując dokonana na podstawie zawartej ugody pozasądowej wypłata zadośćuczynienia i odszkodowania na rzecz Wnioskodawczyni z tytułu wypadku przy pracy - nie podlega zwolnieniu od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym kwoty z tego tytułu winny być uwzględnione w zeznaniu podatkowym za 2014 r.

W związku z utratą przez Wnioskodawczynię całkowitej zdolności do pracy zarobkowej w wyniku doznanego wypadku w pracy w dniu 30 grudnia 2012 r. wypłacono Jej świadczenie tytułem renty na podstawie ugody pozasądowej zawartej między Wnioskodawczynią reprezentowaną przez Kancelarią Odszkodowawczą PDR a pracodawcą.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3c powołanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są odszkodowania w postaci renty otrzymanej na podstawie przepisów prawa cywilnego w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, przez poszkodowanego, który utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej, albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość.

Stosownie do art. 444 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.), jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty.

Mając powyższe na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy prawa należy zatem stwierdzić, że otrzymane z zakładu pracy świadczenie w postaci renty korzysta ze zwolnienia od opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem Wnioskodawczyni nie musi wykazywać tej kwoty w zeznaniu podatkowym za 2014 r.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawczyni w tym zakresie uznano za prawidłowe.

W związku z załączeniem przez Wnioskodawczynię do wniosku dokumentów (ugody, PIT-8C), należy zaznaczyć, że Organ wydając interpretację w trybie art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613), nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie dokonuje analizy i oceny załączonych do wniosku dokumentów, a jedynie opiera się na przedstawionym we wniosku stanie faktycznym.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Podkreślić należy, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku.

W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl