IPTPB2/436-78/14-4/JR

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 20 lutego 2014 r. (data wpływu 21 marca 2014 r.), uzupełnionym pismem z dnia 29 maja 2014 r. (data wpływu 2 czerwca 2014 r.), o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku spadków i darowizn w zakresie zwolnienia podmiotowego - jest prawidłowe.

W dniu 21 marca 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatku od spadków i darowizn.

Wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.), w związku z powyższym pismem z dnia 19 maja 2014 r., nr IPTPB2/415-190/14-2/JR, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów na podstawie art. 169 § 1 i § 2 w zw. z art. 14h Ordynacji podatkowej wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie skutecznie doręczono w dniu 22 maja 2014 r., natomiast w dniu 2 czerwca 2014 r. uzupełniono ww. wniosek (data nadania 29 maja 2014 r.).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny, ostatecznie doprecyzowany w uzupełnieniu wniosku.

Wnioskodawca wraz z małżonką w 1991 r. nabył własność lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość o powierzchni 34,70 m^2, znajdującego się na pierwszym piętrze budynku wielomieszkaniowego. Wnioskodawca wraz z małżonką stali się właścicielami przedmiotowego lokalu na prawach wspólności ustawowej małżeńskiej.

Małżonka zmarła w dniu...marca 2010 r., zaś spadek po niej nabył na podstawie dziedziczenia testamentowego w całości Wnioskodawca. Wchodzący w skład spadku po zmarłej udział w opisanym wyżej lokalu mieszkalnym został zgłoszony do opodatkowania, zaś jego nabycie było zwolnione z podatku od spadków i darowizn, zgodnie z art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Wnioskodawca wskazał, że stał się wyłącznym właścicielem całego lokalu mieszkalnego.

W dniu...marca 2013 r. Wnioskodawca na mocy aktu notarialnego zawarł z A. G. i A. G. umowę o dożywocie, na mocy której przeniósł własność lokalu mieszkalnego opisanego powyżej na rzecz A. i A. małżonków G. w zamian za dożywotnie utrzymanie, polegające na przyjęciu Wnioskodawcy jako domownika, dostarczaniu mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnienia odpowiedniej pomocy i pielęgnowania w chorobie oraz sprawienia własnym kosztem pogrzebu, odpowiadającego zwyczajom miejscowym. Wartość przedmiotu umowy o dożywocie strony określiły na kwotę 75 000 zł (siedemdziesiąt pięć tysięcy złotych). Kwota ta, jak wskazuje Wnioskodawca, została zweryfikowana jako prawidłowa w stosunku do wartości rynkowej lokalu przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w P.

Wnioskodawca, w wyniku skierowanego przeciwko niemu pozwu o zachowek, w czerwcu 2013 r. zapłacił kwotę 12 000 zł swojej wnuczce, z tytułu nabycia spadku po swojej żonie w całości na mocy pozostawionego przez nią testamentu. W wyniku zawartej umowy o dożywocie notariusz pobrał kwotę 1 500 zł (tysiąc pięćset złotych) według stawki 2% tytułem podatku od czynności cywilnoprawnych oraz stosowną taksę notarialną.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku.

1. Czy w opisanym stanie faktycznym Wnioskodawca powinien zapłacić podatek dochodowy od zawartej umowy dożywocia, a jeśli tak to na jakiej podstawie prawnej i w jakiej wysokości oraz od jakiej części wartości zbytego lokalu.

2. Czy od 1/2 części lokalu nabytej w drodze dziedziczenia ustawowego w 2010 r., Wnioskodawca winien zapłacić podatek dochodowy od osób fizycznych, w sytuacji, gdy w marcu 2013 r. zawarł notarialną umowę dożywocia, na mocy której przeniósł własność całości lokalu, w tym 1/2 nabytej w drodze dziedziczenia testamentowego po zmarłej żonie w zamian za dożywotnie zamieszkiwanie i zapewnienie opieki.

3. Czy od 1/2 części lokalu nabytej w drodze dziedziczenia ustawowego w 2010 r., Wnioskodawca winien zapłacić podatek od spadku w sytuacji, gdy w marcu 2013 r. zawarł notarialną umowę dożywocia, na mocy której przeniósł własność całości lokalu, w tym 1/2 nabytej w drodze dziedziczenia testamentowego po zmarłej żonie w zamian za dożywotnie zamieszkiwanie i zapewnienie opieki.

4. Czy zapłata przez Wnioskodawcę zachowku w kwocie 12 000 zł na rzecz swojej wnuczki w czerwcu 2013 r. z części lokalu nabytej w drodze dziedziczenia przez Wnioskodawcę po Jego zmarłej żonie może zostać odliczona od ewentualnej podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako koszt.

Przedmiotem interpretacji jest odpowiedź na pytania oznaczone nr 3. W zakresie pytań oznaczonych nr 1, nr 2 i nr 4 wydane zostaną odrębne rozstrzygnięcia.

Zdaniem Wnioskodawczyni, (ostatecznie sformułowanym w uzupełnieniu wniosku), od 1/2 części lokalu nabytej w drodze dziedziczenia ustawowego w 2010 r., Wnioskodawca nie powinien zapłacić podatku od spadku, w sytuacji, gdy w marcu 2013 r. zawarł notarialną umowę dożywocia, na mocy której przeniósł własność całości lokalu, w tym 1/2 nabytej w drodze dziedziczenia testamentowego po zmarłej żonie w zamian za dożywotnie zamieszkiwanie i zapewnienie opieki, gdyż dokonał nieodpłatnego zbycia przedmiotu spadku (art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. dziedziczenia.

W myśl art. 5 i art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy przy nabyciu w drodze dziedziczenia ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych i powstaje z chwilą przyjęcia spadku. Natomiast stosownie do art. 6 ust. 4 ww. ustawy, jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. W przypadku gdy nabycie nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwila powołania się przez podatnika przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej na fakt nabycia.

Według art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej kwotę wolną w wysokości 9 637 zł, jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej. W myśl art. 14 ust. 2 ww. ustawy zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe. Zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 1 do I grupy podatkowej zalicza się: małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Natomiast, zgodnie z art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

Zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych winno być dokonane na formularzu SD-Z2 określonym przez Ministra Finansów w rozporządzeniu z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych (Dz. U. Nr 243, poz. 1762, z późn. zm.).

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1 i 2, przedmiotowe nabycie podlega opodatkowaniu na ogólnych zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej - art. 4a ust. 3 ww. ustawy.

Z kolei w myśl art. 4a ust. 4 przedmiotowej ustawy obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków jedynie, gdy:

W cytowanych przepisach ustawy o podatku od spadków i darowizn nie zostały wyszczególnione ani rodzaj, czy charakter darowanych składników majątku objętych zwolnieniem, ani sposób, czy czas ich użytkowania, jak również ich maksymalna wartość. Należy jednak mieć na uwadze, że podstawowym kryterium uprawniającym do skorzystania ze zwolnienia, o którym mowa w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn jest zakwalifikowanie spadkobiercy jako jednej z osób wymienionych w tym przepisie, np. jako zstępnego. Jedyny obowiązek jaki ustawodawca zdecydował się nałożyć na podatnika, to konieczność zgłoszenia faktu nabycia majątku tytułem dziedziczenia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego.

Wnioskodawca w przedstawionym opisie stanu faktycznego wskazał, że na podstawie dziedziczenia testamentowego nabył spadek po zmarłej w dniu...marca 2010 r. żonie. Wchodzący w skład spadku udział w lokalu mieszkalnym został zgłoszony do opodatkowania, zaś jego nabycie było zwolnione z podatku od spadków i darowizn na podstawie art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Mając na uwadze treść powołanych przepisów oraz przedstawione we wniosku okoliczności faktyczne stwierdzić należy, że zbycie przez Wnioskodawcę w 2013 r. na podstawie umowy dożywocia lokalu mieszkalnego, w którym udział 1/2 został nabyty w drodze spadku po zmarłej żonie w 2010 r. nie powoduje utraty prawa do ulgi podatkowej, o której mowa w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Co oznacza, że Wnioskodawca nie jest zobowiązany do zapłaty podatku od spadków i darowizn.

Tutejszy Organ wskazuje, że zwolnienia podatkowe, podobnie jak wszystkie ulgi i zwolnienia są wyjątkiem od zasady powszechności opodatkowania wynikającej z art. 84 Konstytucji RP (Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.) stanowiącego, że każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie. Oznacza to, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. Tym samym obie strony stosunku prawnopodatkowego: podatnik i organ podatkowy nie mogą dowolnie interpretować (modyfikować) treści przepisów wprowadzających ulgi i zwolnienia podatkowe tak aby w efekcie końcowym przypisywać danym normom szerszy lub węższy zakres a przez to przyznawać na ich podstawie dodatkowe prawa lub nakładać dodatkowe obowiązki nie znajdujące odzwierciedlenia w tekście ustawy.

Należy zauważyć, że Wnioskodawca w opisie stanu faktycznego wskazał, że spadek po żonie nabył w drodze dziedziczenia testamentowego, natomiast w zadanym pytaniu i własnym stanowisku wskazuje zamiennie, że spadek po żonie nabył w drodze dziedziczenia ustawowego oraz w drodze dziedziczenia testamentowego. Jednakże fakt ten nie wpłynął na dokonane rozstrzygnięcie, bowiem w przedmiotowej sprawie ważny jest sam fakt nabycia spadku przez Wnioskodawcę, tj. data śmierci spadkodawcy.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od stanu faktycznego, który wystąpił w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.