IPTPB2/436-70/11-2/KK - Opodatkowanie darowizny.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 24 listopada 2011 r. (data wpływu 29 listopada 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania darowizny - jest nieprawidłowe.

W dniu 29 listopada 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania darowizny.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W dniu 11 sierpnia 2011 r. babcia Wnioskodawcy złożyła w Kancelarii Notarialnej oświadczenie, że darowała Wnioskodawcy, jako swojemu wnukowi, zamieszkałemu w N. kwotę 155.000,00 złotych (słownie - sto pięćdziesiąt pięć tysięcy złotych), na zakup mieszkania w N. Wnioskodawca ma 28 lat i jest jeszcze studentem oraz jest to Jego pierwsze własne mieszkanie.

Zgodnie z wolą babci, mieszkanie zostało kupione przez Wnioskodawcę w dniu 19 sierpnia 2011 r. w Kancelarii Notarialnej w N., za kwotę darowaną Wnioskodawcy przez babcię tj. 155.000,00 zł W akcie notarialnym zostało również zapisane oświadczenie Wnioskodawcy, że środki na zakup określonego w akcie notarialnym mieszkania otrzymał w darowiźnie od babci. Pieniądze te, ze względu na bardzo poważny stan zdrowia babci, Wnioskodawca otrzymał od niej gotówką bezpośrednio przed podpisaniem aktu notarialnego.

W dniu 21 listopada 2011 r. Wnioskodawca przedstawił w Urzędzie Skarbowym oświadczenie babci o darowiźnie pieniężnej dla Niego oraz ww. akt notarialny zakupu nieruchomości.

Decyzje związane z przedmiotową darowizną, były spowodowane tym, że w dniu 25 grudnia 2010 r. zmarł dziadek i babcia została sama. Mieszkała wówczas w S., gdzie przeżyła z dziadkiem 55 lat. Została w S. sama, bez rodziny, bez opieki, a jedyne bliskie jej osoby tj. córka (mama Wnioskodawcy), zięć (tato Wnioskodawcy) oraz Wnioskodawca (jej jedyny wnuk), mieszkają w N., 250 km od babci.

Stan zdrowia babci po śmierci dziadka ulegał ciągłemu pogarszaniu z tygodnia na tydzień. Nikt nie mógł przenieść się do S. z powodu pracy zawodowej w N., a babcia nie mogła przenieść się do N., ponieważ nie chciała zostawić bez opieki domu, w którym przeżyła ze swoim mężem prawie całe życie. Babcia zaczęła po śmierci dziadka porządkować swoje sprawy rodzinne i majątkowe. Jej życzeniem było najpierw założenie wspólnego z córką z konta w banku, w celu umożliwienia córce załatwiania wszystkich jej spraw; m.in. dokonywania wszelkich opłat, regulowania jej rachunków wpłat i wypłat gotówkowych, podejmowania z konta jej emerytury. Takie konto zostało założone 7 stycznia 2011 r., w pobliskim mieście K. Babcia podjęła też decyzję o sprzedaniu domu w S. i przeniesieniu się do N., do córki, aby mieć stałą opiekę najbliższych jej osób. Poszukiwaniami nabywcy na dom babci, ogłoszeniami oraz sprzedażą zajmowała się mama Wnioskodawcy, ponieważ babcia była fizycznie niezdolna do wszelkich działań w tym zakresie.

Dnia 7 lutego 2011 r. stan zdrowia babci pogorszył się i wezwane pogotowie zabrało ją do szpitala, gdzie przebywała na oddziale neurologicznym do dnia 28 lutego 2011 r. W tym czasie babcią opiekowała się mama Wnioskodawcy. W karcie informacyjnej leczenia szpitalnego zapisano, że nie uzyskano zasadniczej poprawy i pacjentka chodzi przy pomocy balkonika oraz zalecenie, że nie powinna mieszkać sama. Dla najbliższej rodziny, najważniejsze było szybkie przeniesienie babci do N., w celu zapewnienia jej jak najlepszej opieki.

W kwietniu 2011 r. zgłosił się zainteresowany kupnem domu babci klient, który nabył go ostatecznie w lipcu 2011 r. Wszelkie czynności urzędowe, potrzebne dokumenty i opłaty dokonywała córka, za pełną wiedzą i zgodą babci. W celu zapewnienia babci dobrej opieki, mama Wnioskodawcy zamieszkała z babcią w S., od czerwca do czasu przeprowadzki do N. Ze względu na bardzo zły stan zdrowia babci, przeprowadzka odbyła się dopiero pod koniec sierpnia, ponieważ babcia chodziła z dużym trudem i tylko przy pomocy innych osób.

Pieniądze otrzymane ze sprzedaży swojego domu w kwocie 350.000,00 złotych babcia poleciła kupującemu wpłacić na konto, które posiadała wspólnie z mamą Wnioskodawcy. Jednocześnie zleciła mamie wyszukanie na terenie N. dwóch niedużych mieszkań w kwocie nieprzekraczającej 300.000,00 złotych łącznie za obydwa mieszkania. Jedno z nich chciała podarować Wnioskodawcy (wnukowi), drugie córce, mamie Wnioskodawcy. Uzasadniała to między innymi niepokojącą sytuacją gospodarczą i finansową w Europie, brakiem zaufania do banków i dlatego obawiała się posiadania większej ilości gotówki w banku. Zgodnie z życzeniem babci, mama wybrała z lokalnych ofert dwa mieszkania w N. do kupienia: jedno za 155.000,00 złotych dla Wnioskodawcy i drugie mieszkanie za 128.000,00 złotych dla siebie. Babcia zaakceptowała wybór mamy w kwestii tych mieszkań i kazała zawieźć się do notariusza, aby sporządzić akt darowizny gotówkowej dla Wnioskodawcy i Jego mamy - w dniu 11 sierpnia 2011 r.

Po przeniesieniu babci do N., w połowie sierpnia 2011 r., babcia zamieszkała razem z Wnioskodawcą oraz Jego mamą i tatą w ich domu, z uwagi na duże problemy z chodzeniem, babcia poruszała się jedynie po mieszkaniu przy pomocy balkonika.

W przypadku kupna mieszkania dla Wnioskodawcy przy ulicy Z., jeden z czterech współwłaścicieli, jako osoba bezrobotna, nie posiadająca konta w żadnym banku, życzył sobie jako formę zapłaty wyłącznie gotówkę do ręki. Pozostali współwłaściciele tego mieszkania chcieli otrzymać pieniądze w dniu zawarcia aktu notarialnego, także w gotówce. Dlatego też babcia w dniu 19 sierpnia 2011 r. wręczyła Wnioskodawcy dokładnie kwotę darowizny (155.000,00 złotych), aby mógł On zapłacić całą kwotę sprzedającym mieszkanie w dniu podpisania aktu notarialnego.

Ze względu na zaistniałe zdarzenia losowe oraz stan zdrowia mojej babci, tylko w taki sposób mogła ona dokonać darowizny pieniężnej dla Wnioskodawcy, jej wnuka. Podejmowane przez mamę pieniądze ze wspólnego jej i babci konta były najpierw oddawane babci do jej rąk, przeliczane przez nią i wręczone Wnioskodawcy w dniu dokonywania czynności prawnych.

Jako osoba 77-letnia, bardzo schorowana, ale w pełni świadoma, nie jest w stanie załatwiać niczego, co wymaga wysiłku fizycznego. Aby oszczędzić jej stresów, w trosce o jej dobre samopoczucie, jej życzenia i żądania są przez rodzinę Wnioskodawcy, jej najbliższych, zawsze spełniane. Dzięki temu, jej zdrowie powoli ulega poprawie.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w świetle obowiązujących przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn, w odniesieniu do przedstawionego stanu faktycznego, powstanie obowiązek podatkowy i Wnioskodawca będzie zobowiązany do zapłaty podatku od spadku i darowizn od kwoty darowanej Jemu w całości przez babcię.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z przedstawionym stanem faktycznym i obowiązującymi przepisami, otrzymana darowizna środków pieniężnych od babci, pomimo tego, że była przekazana Wnioskodawcy w formie gotówki przez babcię bezpośrednio przed transakcją zakupu mieszkania, nie powinna być w żaden sposób opodatkowana, ponieważ spełnia przesłanki z art. 4a ustawy o podatku od spadku i darowizn. Babcia ze względu na swój stan zdrowia nie mogła przekazać tej kwoty darowizny w inny sposób (ani przelewem, ani też przekazem pocztowym).

W świetle obowiązującego stanu prawnego, stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn. zm.), podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. darowizny.

Artykuł 5 cytowanej ustawy stanowi, iż obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych. Natomiast na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 4 cytowanej ustawy, obowiązek podatkowy powstaje - przy nabyciu w drodze darowizny - z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Według art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej kwotę wolną w wysokości 9.637 zł, jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej. W myśl art. 14 ust. 2 ww. ustawy, zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe. Zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 1 cytowanej ustawy, do I grupy podatkowej zalicza się: małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Jednakże zgodnie z art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

Zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych winno być dokonane na formularzu SD-Z2, określonym przez Ministra Finansów w rozporządzeniu z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych (Dz. U. Nr 243, poz. 1762 z późn. zm.).

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1 i 2, przedmiotowe nabycie podlega opodatkowaniu na ogólnych zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej - art. 4a ust. 3 cytowanej ustawy.

W związku z tym, podstawowym kryterium uprawniającym do skorzystania ze zwolnienia, o którym mowa w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, jest udokumentowanie otrzymania środków pieniężnych dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym

Z treści wniosku wynika, że w dniu 19 sierpnia 2011 r. babcia wręczyła Wnioskodawcy kwotę darowizny (155.000,00 złotych), aby mógł On zapłacić całą kwotę sprzedającym mieszkanie w dniu podpisania aktu notarialnego. Ze względu na zaistniałe zdarzenia losowe oraz stan zdrowia babci, tylko w taki sposób mogła ona dokonać darowizny pieniężnej dla Wnioskodawcy.

Wnioskodawca otrzymał pieniądze w kwocie 155.000 zł do rąk własnych, bez pośrednictwa banku, spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej lub poczty. Nie został zatem spełniony warunek określony w art. 4a ust. 1 pkt 2 ww. ustawy. W związku z tym, przedmiotowa darowizna nie korzysta ze zwolnienia wymienionego w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Jednocześnie tut. Organ zwraca uwagę na fakt, iż wszystkie ulgi i zwolnienia podatkowe są wyjątkiem od zasady powszechności opodatkowania, wynikającej z art. 84 Konstytucji RP stanowiącego, że każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków określonych w ustawie. Zatem oceniając, czy w danej sytuacji przysługuje do niej prawo, należy przepisy stosować w sposób ścisły tj. nie należy dokonywać ich wykładni rozszerzającej, ani też zawężającej.

W związku z tym, to na podatniku natomiast spoczywa ciężar udowodnienia, że spełnia warunki do uzyskania ulgi określonej w art. 4a cytowanej ustawy. Okoliczność ta w każdej sytuacji, jako indywidualny przypadek, podlega ocenie organów podatkowych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu, ul. Kośnego 70, 45-372 Opole, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.