IPTPB2/436-4/11-4/KK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 21 kwietnia 2011 r. (data wpływu 28 kwietnia 2011 r.), uzupełnionym pismem w dniu 14 czerwca 2011 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cash pooling - jest prawidłowe.

W dniu 28 kwietnia 2011 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cash pooling.

W związku ze stwierdzeniem braków formalnych, pismem z dnia 30 maja 2011 r. Nr IPTPB2/436-4/11-2/k.k., Dyrektor Izby Skarbowej, działając w imieniu Ministra Finansów, na podstawie art. 169 § 1 w zw. z art. 14h ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia braków formalnych wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania.

Jednocześnie poinformowano, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ a jego uzupełnieniem przez Wnioskodawcę nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Wezwanie wysłano w dniu 31 maja 2011 r. (skutecznie doręczono dnia 6 czerwca 2011 r.), zaś w dniu 14 czerwca 2011 r. Wnioskodawca uzupełnił ww. wniosek (data nadania w polskiej placówce pocztowej operatora publicznego - 13 czerwca 2011 r.).

W przedmiotowym wniosku oraz jego uzupełnieniu został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Bank oferuje Wnioskodawcy usługę kompleksowego zarządzania płynnością finansową w ramach grupy kapitałowej (cash pooling) świadczoną na podstawie Umowy o świadczenie usługi db-CashSweepPL i Umowy cesji wierzytelności z tytułu kredytów w Rachunku, opartą w następującej strukturze:

* Klienci korporacyjni banku, w tym Wnioskodawca, będący członkami grupy kapitałowej ("Grupa Spółek"), podpisali z bankiem Umowę o świadczenie usługi db-CashSeepPL i Umowę cesji wierzytelności z tytułu kredytów w Rachunku oraz otworzyli Rachunki w banku.

* Spółki są polskimi rezydentami lub rezydentami innych państw.

* Dla celów realizacji niniejszych Umów bank otworzy tzw. rachunek konsolidacyjny (TRK).

* Usługa kompleksowego zarządzania płynnością finansową (cash pooling) ma na celu zwiększenie efektywności działalności gospodarczej prowadzonej przez podmioty z Grupy Spółek, poprzez odpowiednie wykorzystanie sumy dziennych sald (zarówno dodatnich jak i ujemnych) na Rachunkach podmiotów z Grupy Spółek.

* Z tytułu świadczenia na rzecz Spółki oraz innych podmiotów z Grupy Spółek przedmiotowej usługi, bank pobiera miesięczne wynagrodzenia w formie prowizji.

Funkcjonowanie umowy przedstawia się następująco:

Koniec dnia roboczego.

* Najwcześniej o godzinie 17.30, jednak nie wcześniej niż przed rozliczeniem przez bank płatności przychodzących na Rachunki trzecią sesją sytemu płatniczego Eliksir każdego Dnia Roboczego, bank dokonuje następujących czynności w odniesieniu do każdego z Rachunków oraz TRK:

* Przenoszenie sald na Rachunku odbywa się na podstawie Umowy cesji wierzytelności z tytułu kredytów w Rachunku.

* Zgodnie z powyższym, na koniec każdego Dnia Roboczego, bank może przenieść na każdą Spółkę lub inne podmioty z Grupy Spółek, posiadające Rachunek, na którym, po dokonaniu przez bank powyższych czynności, wystąpiło saldo dodatnie ("Klient Posiadający Saldo Dodatnie"), wierzytelności przysługujące bankowi wobec Klientów posiadających Rachunki, na których na koniec każdego Dnia Roboczego wystąpiło saldo ujemne ("Klienci Posiadający Saldo Ujemne").

* Bank dokonuje przelewów wierzytelności wobec Klientów Posiadających Saldo Ujemne na rzecz Klientów Posiadających Saldo Dodatnie według swobodnego wyboru w zakresie przelewach kwot jak i Rachunku Klienta Posiadającego Saldo Dodatnie. Przelew wierzytelności następuje z chwilą zaksięgowania przelewanych kwot wierzytelności na odpowiednich Rachunkach Klientów Posiadających Saldo Dodatnie, bez konieczności zawierania odrębnych umów w formie pisemnej.

* Nabycie wierzytelności przez Klienta Posiadającego Saldo Dodatnie następuje według ich wartości nominalnej.

* Za zbytą wierzytelność, Klient Posiadający Saldo Dodatnie wypłaca bankowi w momencie przelewu cenę w wysokości nabytych wierzytelności w ten sposób, że upoważnia bank do pobrania z jego Rachunku ceny za przelew wierzytelności.

Początek następnego dnia roboczego.

* Do godziny 9.00 każdego Dnia Roboczego, następującego po dniu, w którym dokonane zostały powyższe czynności, bank dokonuje zwrotnego przeniesienia na Rachunki sald przeniesionych na TRK poprzedniego Dnia Roboczego.

* Zwrotne przeniesienie sald także odbywa się na podstawie Umowy cesji wierzytelności z tytułu kredytów w Rachunku.

* Na początku każdego Dnia Roboczego następującego po dniu, w którym dokonano przelewów wierzytelności, każdy Klient Posiadający Saldo Dodatnie dokonuje Zwrotnego Przelewu Wierzytelności, które zostały na niego przeniesione.

* Zwrotny Przelew Wierzytelności następuje bez konieczności zawierania odrębnych umów w formie pisemnej.

* Z tytułu Zwrotnego Przelewu Wierzytelności, bank wypłaca każdemu Klientowi Posiadającemu Saldo Dodatnie w momencie Zwrotnego Przelewu Wierzytelności cenę w wysokości wartości nominalnej nabytych wierzytelności. Wypłata ceny następuje poprzez uznania odpowiednich Rachunków kwotami należnymi każdemu Klientowi Posiadającemu Saldo Dodatnie.

Oprocentowanie

* W pierwszym Dniu Roboczym każdego miesiąca kalendarzowego, Bank pobierze od każdego Klienta, u którego w poprzednim miesiącu kalendarzowym pojawiło się saldo ujemne, prowizje liczoną za każdy dzień poprzedniego miesiąca, w którym powstało saldo ujemne, według następującej formuł:

365

WIBOR*SU*LD

gdzie "SU" oznacza kwotę salda ujemnego, powstałego w danym dniu, transferowanego zgodnie z par. 3 ust. 1, a "LD" oznacza liczbę dni, które upłynęły pomiędzy transakcją dotyczącą SU, o której mowa w par. 3 ust. 1, a transakcją dotyczącą SU, o której mowa w par. 3 ust. 2.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy przedmiot opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych obejmuje czynności wykonywane w związku z usługą kompleksowego zarządzania płynnością finansową świadczoną w oparciu o Umowę o świadczenie usługi db-CashSweepPL i umowę cesji wierzytelności z tytułu kredytów w Rachunku Wnioskodawcy, a więc czy z tytułu zawarcia przedmiotowych umów na Wnioskodawcy będzie ciążył obowiązek podatkowy w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy, kompleksowa usługa zarządzania płynnością finansową podmiotów należących do Grupy Spółek, w tym Wnioskodawcy (cash pooling) świadczona przez bank nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. W związku z czym, po stronie Wnioskodawcy nie powstanie obowiązek podatkowy w zakresie tego podatku.

W myśl art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, opodatkowaniu tym podatkiem podlega zamknięty katalog czynności cywilnoprawnych. Wnioskodawca stoi na stanowisk, że usługa polegająca na zarządzaniu płynnością finansową danej grupy kapitałowej, świadczona w oparciu o Umowę o świadczenie usługi db-CashSweepPL oraz Umowę cesji wierzytelności z tytułu kredytów w Rachunku, która nie znajduje odpowiednika w kodeksie cywilnym, pozostając umową nienazwaną, nie mieści się w zamkniętym katalogu art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Wg Wnioskodawcy, celem ustawodawcy tworzącego opisywaną normę prawną w takiej właśnie postaci było precyzyjne określenie czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu. Natura usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową (Cash pooling), świadczonej na podstawie Umowy o świadczenie usługi db-CashSweepPL oraz umowy cesji wierzytelności z tytułu kredytów w Rachunku wskazuje, że jest to rozbudowany, wielostopniowy, międzynarodowy system rozliczeń finansowych w obrębie danej grupy kapitałowej - nie jest to natomiast żadna z czynności wymienionych w zamkniętym katalogu czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Ponadto Wnioskodawca pragnie zauważyć, iż organy statystyczne już wielokrotnie klasyfikowały czynności polegające na kompleksowym zarządzaniu płynnością finansową grupy kapitałowej (cash poolig), jako usługą pośrednictwa finansowego świadczoną przez banki. W opinii Wnioskodawcy, jest to dodatkowe potwierdzenie, iż usługa świadczona w ramach struktur cash pooling, nie mieści się w zamkniętym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Dodatkowo, Wnioskodawca pragnie oświadczyć, iż w kwestii stanowiącej przedmiot niniejszego wniosku nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.), podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. ustawy przedmiotem opodatkowania są umowy pożyczki. W myśl art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Należy podkreślić, iż umowa cash pooling pozostaje na gruncie polskiego prawa umową nienazwaną. Ustawa Kodeks Cywilny - w części zobowiązaniowej - nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy.

Przedstawiona we wniosku konstrukcja umowy cash pooling, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. Umowa cash pooling - polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej.

Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków Spółek należących do danej grupy nadwyżkami innych przedsiębiorstw należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków netto.

W przypadku umowy cash pooling mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz bankiem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu.

Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot.

Uczestnik umowy cash pooling posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników umowy.

Należy stwierdzić, iż zawarcie umowy dotyczącej kompleksowego zarządzania płynnością finansową - cash pooling - nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Tym samym wszelkie czynności dokonywane w ramach umowy nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Reasumując, należy stwierdzić, iż czynności dokonywane w ramach umowy cash pooling nie zostały wymienione w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Tym samym, czynności te nie będą podlegały opodatkowaniu ww. podatkiem zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa.