IPTPB2/436-187/12-4/KK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 7 listopada 2012 r. (data wpływu 12 listopada 2012 r.), uzupełnionym pismem z dnia 7 lutego 2013 r. (data wpływu 11 lutego 2013 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia spadku - jest nieprawidłowe.

W dniu 12 listopada 2012 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia spadku.

Wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.). Pismem z dnia 31 stycznia 2013 r., Nr IPTPB2/436-187/12-2/k.k., Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów na podstawie art. 169 § 1 w zw. z art. 14h Ordynacji podatkowej wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia. Wezwanie wysłano w dniu 31 stycznia 2013 r. (skutecznie doręczono 6 lutego 2013 r.). W dniu 11 lutego 2013 r. do tut. Organu wpłynęła odpowiedź na ww. wezwanie (data nadania 8 lutego 2013 r.).

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wuj Wnioskodawcy zmarł 22 listopada 1997 r. O jego śmierci Wnioskodawca został poinformowany pismem z dnia 30 czerwca 1998 r. przez ustanowionych przez niego wykonawców testamentu. W sporządzanym przed śmiercią testamencie, wuj zapisał Wnioskodawcy 50% zysku netto ze sprzedaży swojego domu, w którym zamieszkiwał do swej śmierci razem z małżonką. Nieruchomość ta miała zostać sprzedana dopiero po śmierci żony wuja lub też, gdy jego żona podejmie nieprzymuszoną decyzję o wyprowadzeniu się ze wspomnianego domu i zgodzi się na jego sprzedaż. Żona wuja nie zgodziła się na takie warunki testamentu i zwróciła się o ugodowe porozumienie, na podstawie, którego warunki testamentu zostałyby zmienione. Żona wuja proponowała, aby Wnioskodawca wyraził zgodę na otrzymanie 25% środków uzyskanych ze sprzedaży domu, po tym, kiedy zostanie on faktycznie sprzedany. Po przeprowadzonych negocjacjach, w kwietniu 2003 r., ustalono, że na konto Wnioskodawcy zostanie przelana kwota ze sprzedaży nieruchomości w wysokości GBP 26.500. Realizacja ugody nie doszła jednak do skutku. Żona wuja zmarła w styczniu 2005 r. Jej śmierć spowodowała natychmiastowe rozwiązanie jej prawa do dożywotniego użytkowania nieruchomości.

Przed śmiercią (w 2000 r.) Żona wuja zapytała swoją kuzynkę, z którą utrzymywała bardzo dobre relacje, czy ona i jej mąż zgodziliby się na sprzedaż ich własnego domu, w którym mieszkali i na zamieszkanie w domu po wuju, wspólnie z nią, aby się nią opiekować, a potem kupić nieruchomość od spadkobierców, czyli od Wnioskodawcy i jego brata. Kuzynka zgodziła się na propozycję. Sprzedała swój dom i przeprowadziła się do ciotki, która nie była w stanie zająć się sobą. Po śmierci ciotki, zgromadziła potrzebne środki do zakupu nieruchomości, ale zakupu nie dokonała, ponieważ kancelaria prowadząca sprawę zwlekała z przeprowadzeniem sprawy z powodów nieznanych.

W dniu 18 czerwca 2008 r. polscy prawnicy, działający na rzecz Wnioskodawcy i brata, wystosowali Wezwanie do Dobrowolnej Płatności do kancelarii B., jako działającej na rzecz kobiety, której ciotką była żona wuja, wzywając do rozpoczęcia postępowania w celu nabycia praw spadkowych Wnioskodawcy i brata za ustalona kwotę 53.000 GBP (tekst jedn.: po 26.500 GBP dla każdego z Nich). Pomimo wystosowania Wezwania, kancelaria B. nie rozpoczęła postępowania. Nie przedstawili oni żadnych wyjaśnień co do niepodjęcia postępowania na wezwanie Wnioskodawcy.

Obecnie kuzynka żony wuja jest w stanie przystąpić do uzgodnionego zakupu praw do nieruchomości, które są w posiadaniu Wnioskodawcy i brata.

W piśmie z dnia 7 lutego 2013 r., stanowiącym uzupełnienie wniosku, Wnioskodawca wskazał że:

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy, jeżeli teraz Wnioskodawca otrzyma pieniądze ze sprzedaży domu, to będzie musiał zapłacić podatek od otrzymanego spadku.

Zdaniem Wnioskodawcy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą przyjęcia spadku (art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn). Wnioskodawca przyjął spadek w 1998 r.

Wnioskodawca uważa, że nie powinienem płacić podatku od spadku. Zgodnie z art. 70 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa, zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Przedawnienie zobowiązań podatkowych oznacza, że po upływie określonego czasu, zobowiązanie podatkowe chociaż niezapłacone, wygasa łącznie z odsetkami za zwłokę. Po upływie okresu przedawnienia z mocy prawa, bez konieczności wydawania żadnych decyzji, przestaje istnieć stosunek zobowiązaniowy pomiędzy podatnikiem a wierzycielem podatkowym. Od chwili śmierci spadkodawcy (listopad 1997 r.), Wnioskodawca nie złożył deklaracji podatkowej w podatku od spadków. Należy zatem uznać, że nie powstało dotąd zobowiązanie podatkowe i nastąpiło przedawnienie możliwości powstania tego zobowiązania.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn. zm.), w brzmieniu obowiązującym aktualnie, podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej "podatkiem", podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem spadku.

Z kolei na podstawie art. 2 ww. ustawy, podatkowi od spadków i darowizn podlega również nabycie własności rzeczy znajdujących się za granicą lub praw majątkowych wykonywanych za granicą podlega podatkowi, jeżeli w chwili otwarcia spadku lub zawarcia umowy darowizny nabywca był obywatelem polskim lub miał miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z uwagi na fakt, że ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera pojęcia "spadek", należy w tym zakresie odwołać się do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 2 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze. zm.).

W myśl przepisu art. 922 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego, przez spadkobranie należy rozumieć przejście praw i obowiązków majątkowych zmarłego z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. Na spadek składa się ogół praw i obowiązków należących do zmarłego w chwili jego śmierci, które ze swej istoty mogą przejść na jego następców prawnych. Nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami. W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą jego otwarcia (art. 925 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem podlegającym przepisom prawa spadkowego. Natomiast spadek nabywa się na podstawie ustawy lub z testamentu (art. 926 § 1 Kodeksu cywilnego).

Zgodnie z treścią art. 5 i art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, obowiązek podatkowy przy nabyciu w drodze dziedziczenia ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych i powstaje z chwilą przyjęcia spadku. Stosownie do art. 6 ust. 4 zdanie 1 ww. ustawy, jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia.

Natomiast według zapisu art. 17a ust. 1 ww. ustawy, podatnicy podatku są obowiązani, z zastrzeżeniem ust. 2, złożyć, w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych według ustalonego wzoru. Do zeznania podatkowego dołącza się dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania.

Jak stanowi art. 70 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.), zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku.

Z treści wniosku wynika, że wuj Wnioskodawcy zmarł w Anglii w dniu 22 listopada 1997 r. O jego śmierci Wnioskodawca został poinformowany pismem z dnia 30 czerwca 1998 r. przez ustanowionych przez niego wykonawców testamentu. Pismo to przesłała kancelaria prawna F. i informowało, że wuj pozostawił testament, w którym ustanowił Wnioskodawcę jednym ze spadkobierców. W dalszej części pisma znajduje się opis pozostawionego spadku oraz dalszy sposób postępowania przez kancelarię prawną. Pismo miało charakter zawiadomienia oraz wniosku o podanie danych odnośnie wieku i dalszego postępowania ze sprawą.

W sporządzanym przed śmiercią testamencie, wuj zapisał Wnioskodawcy 50% zysku netto ze sprzedaży swojego domu, w którym zamieszkiwał do swej śmierci razem z małżonką. Nieruchomość ta miała zostać sprzedana dopiero po śmierci żony wuja lub też gdy jego żona podejmie nieprzymuszona decyzję o wyprowadzeniu się ze wspomnianego domu i zgodzi się na jego sprzedaż. Żona wuja nie zgodziła się na takie warunki testamentu i zwróciła się o ugodowe porozumienie, na podstawie, którego warunki testamentu zostałyby zmienione. Żona wuja proponowała, aby Wnioskodawca wyraził zgodę na otrzymanie 25% środków uzyskanych ze sprzedaży domu, po tym, kiedy zostanie on faktycznie sprzedany. Po przeprowadzonych negocjacjach, w kwietniu 2003 r., ustalono, że na konto Wnioskodawcy zostanie przelana kwota ze sprzedaży nieruchomości w wysokości GBP 26.500. Realizacja ugody nie doszła jednak do skutku. Żona wuja zmarła w styczniu 2005 r. Jej śmierć spowodowała natychmiastowe rozwiązanie jej prawa do dożywotniego użytkowania nieruchomości.

Z informacji dostępnych na oficjalnej stronie internetowej Konsulatu Generalnego Rzeczypospolitej Polskiej w Londynie wynika, że w świetle obowiązującego w Anglii i Walii prawa spadkowego w przypadku spadku, którego wartość przekracza 5.000 GBP należy sporządzić listę wszystkich składników masy spadkowej należących do osoby zmarłej, takich jak: nieruchomości, konta bankowe, polisy ubezpieczeniowe, akcje i udziały wraz z podaniem lokalizacji (adresów) tychże składników. Jednocześnie należy również określić, jakie długi pozostawiła osoba zmarła, włączając w to zaległe podatki, opłaty bieżące, długi hipoteczne, czynsze dzierżawne itp. W konsekwencji należy sporządzić zestawienie wszystkich składników i obciążeń spadkowych.

Ponadto w przypadku opisanym powyżej, tj. dotyczącym nabycia spadku o wartości powyżej 5.000 GBP, koniecznym jest uzyskanie z sądu (Probate Court) pozwolenia (upoważnienia) na zarządzanie masą spadkową (Grant of Representation).

Grant of Representation zawiera w sobie upoważnienie udzielane przez sąd (Probate Court) do zarządzania składnikami masy spadkowej.

Wniosek o przyznanie prawa zarządu spadkiem powinien być opłacony, złożony w sądzie osobiście, bądź za pośrednictwem adwokata. Nie można wniosku składać listownie. Wnioskodawca musi stawić się w sądzie na przesłuchanie, a przed podjęciem się obowiązków osoby reprezentującej spadek, musi złożyć oświadczenie pod przysięgą.

Należy również ustalić, jaki był domicyl spadkodawcy w chwili jego śmierci. Za domicyl uważa się miejsce, które zmarły uważał za miejsce swojego stałego zamieszkania, z którym czuł się silnie związany. Określenie domicylu spadkodawcy ma istotne znaczenie dla ustalenia porządku prawnego, według którego prowadzone będzie postępowanie spadkowe oraz rozdzielony zostanie spadek.

Należy przygotować także zeznanie podatkowe, poparte dokumentami i rachunkami, w celu opłacenia podatku od spadku. Jeżeli będzie należny podatek do zapłacenia, to trzeba go będzie uiścić jeszcze przed otrzymaniem prawa do zarządu spadkiem.

Dopiero po otrzymaniu Grantu, tj. prawa zarządu spadkiem można przystąpić do zbierania składników masy spadkowej. Wspomniany Grant jest dokumentem, który trzeba okazywać w bankach, ubezpieczalniach, urzędach rejestrowych itp., które na tej podstawie będą wypłacać pieniądze należne do spadku.

Kolejnym etapem postępowania jest obowiązek opłacenia w pierwszej kolejności wszelkich długów, które pozostawił spadkodawca. Zarządca spadku powinien również zamieścić ogłoszenie w "Gazecie x" oraz w lokalnej prasie (odpowiedniej dla miejsca zamieszkania osoby zmarłej) informujące o poszukiwaniu wierzycieli.

Dopiero po opłaceniu wszystkich rachunków i podatków, pozostałe pieniądze można wypłacić uprawnionym spadkobiercom.

Po przeprowadzeniu wszystkich opisanych wyżej czynności spadek należy rozdzielić zgodnie z zapisem testamentu lub, jeżeli osoba zmarła nie pozostawiła testamentu, zgodnie z zasadami dziedziczenia ustawowego.

Pieniądze ze spadku i inne aktywa, administrator spadku lub wykonawca testamentu przechowuje w powiernictwie i jest zobowiązany do przekazania ich uprawnionym spadkobiercom. Jeżeli zostaną wypłacone nieuprawnionym osobom, stanowić to będzie złamanie zasady zaufania i naruszenie przepisów powiernictwa, za co można być pozwanym do sądu.

Zatem, jak wynika z powyższego, właścicielem masy spadkowej po śmierci spadkodawcy nie staje się spadkobierca, lecz wykonawca lub administrator spadku, który rozporządza nim do momentu przekazania go spadkobiercom. Zatem spadkobierca nie nabywa praw do spadku do momentu otrzymania od zarządcy całego swojego udziału w masie spadkowej.

Podkreślić należy również, że stosownie do art. 6 ust. 4 zdanie 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, jeżeli jednak nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. Pismo wykonawców testamentu z dnia 30 czerwca 1998 r. nie odpowiada warunkom pisma, o którym mowa w cytowanym art. 6 ust. 4 ustawy i w 1998 r. nie powstał obowiązek podatkowy.

Reasumując, stwierdzić należy, że w niniejszej sprawie obowiązek w podatku od spadków i darowizn powstanie z chwilą otrzymania przez Wnioskodawcę części masy spadkowej wraz z tytułem prawnym do spadku. Zatem, nie minął pięcioletni termin przedawnienia zobowiązania podatkowego, określony w art. 70 § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa i otrzymane w drodze spadku pieniądze podlegają opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn w Polsce. W związku z tym, na Wnioskodawcy będzie ciążył obowiązek podatkowy i konieczność złożenia deklaracji podatkowej właściwemu miejscowo organowi podatkowemu.

Ponadto tut. Organ wskazuje, iż z uwagi na to, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa, niniejsza interpretacja jest wiążąca dla Wnioskodawcy, jako występującego z wnioskiem. Nie wywołuje skutków prawnych dla innych spadkobierców.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania niniejszej interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.