IPTPB2/436-148/13-2/KK - Możliwość opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych umowy cash poolingu.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 17 grudnia 2013 r. (data wpływu 20 grudnia 2013 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cash poolingu - jest prawidłowe.

W dniu 20 grudnia 2013 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług oraz podatku od czynności cywilnoprawnych.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca (Spółka) zajmuje się produkcją wysokiej klasy papierowych produktów higienicznych (m.in. ręczniki papierowe). Spółka jest członkiem międzynarodowej grupy kapitałowej (dalej: Grupa).

Wnioskodawca zamierza przystąpić do wewnętrznej umowy dotyczącej usług pieniężnych (In-House Cash Services Agreement) oraz do wewnątrzgrupowego, scentralizowanego procesu zarządzania płatnościami (dalej łącznie: Proces), administrowanych przez spółkę z Grupy - X. Powyższa umowa i Proces będą spełniały definicję umowy nienazwanej cash poolingu. Powyższy krok jest następstwem decyzji podjętej przez Grupę, aby w lepszy sposób zarządzać zewnętrznymi i wewnętrznymi płatnościami spółek zależnych oraz aby scentralizować Proces i przypisać administrowanie nim jednej jednostce z Grupy.

X jest spółką posiadającą siedzibę i będącą zarejestrowaną na VAT w Finlandii. Wyłącznym udziałowcem X jest spółka Y, która jest z kolei udziałowcem Spółki Z, będącej udziałowcem Wnioskodawcy.

W ramach ww. Procesu, Spółka powierzy X proces zarządzania płatnościami - zarówno przychodzącymi, jak i wychodzącymi, które będą dokonywane przez Y w imieniu Spółki, jak również efektywne zarządzanie nadwyżkami pieniężnymi. Wprowadzenie Procesu ma na celu przede wszystkim obniżenie zewnętrznych kosztów bankowych, jak również, w dłuższym okresie czasu, usprawnienie procesu zarządzania płatnościami.

X, pełniąc funkcję "wewnętrznego banku" w Grupie, będzie wykonywała zasadnicze czynności w Procesie oraz wszystkie główne czynności związane z powyższymi usługami. Ponadto, X będzie wykonywała szereg innych czynności ściśle związanych z Procesem, np.: naliczanie i alokowanie odsetek, przygotowywanie wyciągów z kont bankowych, itd. Zakres powyższych czynności będzie szczegółowo określony w umowach zawieranych przez X ze spółkami z Grupy. W przypadku Wnioskodawcy również zostanie zawarta stosowna umowa X.

Spółka przedstawiła opis Procesu, jak również usług świadczonych przez X:

* należności handlowe Spółki będą wpłacane przez jej kontrahentów bezpośrednio na rachunek bankowy X (właściwy numer rachunku bankowego będzie wskazany na fakturach wystawianych przez Spółkę). Kontrahenci Wnioskodawcy będą poinformowani z wyprzedzeniem o nowej formule dokonywania płatności oraz o zmianie rachunku bankowego, na który należy przelewać środki w związku z regulowaniem zobowiązań względem Spółki;

* X otrzyma należności handlowe wpłacane przez kontrahentów Spółki na prowadzony przez nią rachunek bankowy, na którym środki te będą przechowywane;

* zobowiązania Spółki, zarówno w polskich złotych (PLN) jak i w walutach obcych, będą regulowane płatnościami dokonywanymi bezpośrednio z rachunku bankowego X w banku lub w innym banku. Wszystkie te płatności będą dokonywane w imieniu Spółki, a użyte środki pieniężne będą pochodziły albo z puli środków uprzednio zgromadzonych na rachunku X w związku z regulowaniem należności Spółki bezpośrednio na ten rachunek, bądź ze środków alokowanych przez X do wykorzystania przez Spółkę;

* Spółka będzie mogła dokonywać również płatności z własnego rachunku bankowego prowadzonego przez Bank. Powyższe płatności będą stanowiły nieobsługiwane w ramach Procesu administrowanego przez X płatności lokalne, głównie wypłaty wynagrodzeń oraz płatność podatków. Środki na pokrycie tych płatności będą pochodziły albo z puli środków uprzednio zgromadzonych na rachunku X w związku z regulowaniem należności Spółki bezpośrednio na rachunek X lub ze środków alokowanych przez X do wykorzystania przez Spółkę. Środki te będą przelewane przez X na rachunek bankowy Spółki w Banku w ramach mechanizmu automatycznego bilansowania się sald na koniec dnia, opisanego poniżej;

* mechanizm automatycznego bilansowania się sald zostanie wprowadzony w stosunku do rachunku bankowego Spółki w Banku. Zgodnie z ww. mechanizmem, Bank będzie udzielał Spółce dziennych limitów zadłużenia, tzn. Spółka będzie mogła dokonywać przelewów do określonego limitu, niezależnie od salda środków pieniężnych na rachunku bankowym. Na koniec dnia, automatyczny przelew z konta X prowadzonego w oddziale Banku pokryje negatywne saldo na rachunku Spółki - jeśli taka sytuacja będzie miała miejsce. W konsekwencji, na koniec każdego dnia, rachunek bankowy Spółki będzie wyzerowany;

* w ramach powyższego Procesu, X będzie naliczała na rzecz Spółki lub obciążała Spółkę odsetkami kalkulowanymi w oparciu o saldo rozliczeń Wnioskodawcy:

* jeżeli saldo na rachunku bankowym Spółki będzie dodatnie (tekst jedn.: Spółka będzie miała nadwyżki finansowe na rachunku bankowym X), X naliczy odsetki na rzecz Spółki;

* w przypadku zaś, gdy Spółka odnotuje negatywne saldo na rachunku bankowym i w konsekwencji, w celu uregulowania zobowiązań, będzie zmuszona skorzystać ze środków finansowych udostępnionych przez X, ta ostatnia obciąży Spółkę odsetkami;

* ponadto, z tytułu świadczenia powyższych usług X będzie obciążać Spółkę wynagrodzeniem okresowym w stałej kwocie oraz wynagrodzeniem kalkulowanym w oparciu o dokonane transakcje (np. każdorazowa opłata za dokonane/otrzymane przelewy);

* w ramach powyższego Procesu, nie będzie dochodziło do cesji wierzytelności na rzecz X.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, z perspektywy Spółki, wykonywane przez Nią w ramach Procesu czynności pozostają poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług (dalej: VAT), w szczególności nie stanowią odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu ustawy o VAT.

2. Czy w związku z nabyciem przez Spółkę kompleksowej usługi świadczonej przez X, Spółka będzie zobowiązana do rozpoznania obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług na zasadzie importu usług podlegających zwolnieniu z opodatkowania na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT.

3. Czy w świetle art. 1 ust. 1 ustawy o p.c.c., umowa zarządzania płatnościami innego podmiotu powiązanego oraz świadczone w jej ramach czynności nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie nr 3. W pozostałym zakresie zostały wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Zdaniem Wnioskodawcy, umowa zarządzania płatnościami innego podmiotu powiązanego oraz świadczone w jej ramach czynności, nie mieszczą się w katalogu czynności opodatkowanych podatkiem, wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.), przez co nie podlegają opodatkowaniu tym podatkiem.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, opodatkowaniu podlegają następujące czynności cywilnoprawne;

* umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych;

* umowy potyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku;

* umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy;

* umowy dożywocia;

* umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat;

* ustanowienie hipoteki;

* ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności;

* umowy depozytu nieprawidłowego;

* umowy spółki.

Wnioskodawca zauważa, że art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych zawiera zamknięty katalog czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Oznacza to, że czynności niewymienione w powyższym katalogu, nie podlegają temu podatkowi.

Jak wskazano powyżej, Proces spełnia definicję cash poolingu będącego instrumentem zarządzania płynnością finansową grup kapitałowych, nieuregulowanym na gruncie prawa podatkowego, bankowego i cywilnego, W związku z tym, jest on umową nienazwaną w rozumieniu prawa cywilnego.

W związku z faktem, że Proces zarządzania płatnościami i nadwyżkami finansowymi nie znajduje odpowiednika w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121), a umowa regulująca go jest umową nienazwaną, Proces nie mieści się w zamkniętym katalogu czynności opodatkowanych podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Spółka wskazuje, że organy podatkowe wielokrotnie prezentowały stanowisko, zgodnie z którym usługi polegające na zarządzaniu płatnościami i nadwyżkami finansowymi nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, jako usługi świadczone w ramach umowy nienazwanej, niewymienionej w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Przykładowo, stanowisko takie zostało przedstawione w następujących interpretacjach podatkowych;

* interpretacji indywidualnej z dnia 22 października 2013 r. wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie (sygn. IPPB2/436-477/13-2/EL);

* interpretacji indywidualnej z dnia 2 września 2013 r. wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu (sygn. ILPB2/436-155/13-2/MK);

* interpretacji indywidualnej z dnia 27 sierpnia 2013 r. wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie (sygn. IPPB2/436-311/13-4/SF).

Dodatkowo, Spółka zauważa, że nawet, gdyby umowa zarządzania płatnościami i nadwyżkami finansowymi świadczona przez X mieściła się w katalogu czynności cywilnoprawnych opodatkowanych (co zdaniem Spółki nie ma miejsca), nie podlegałaby ona opodatkowaniu z uwagi na brzmienie art. 2 pkt 4 lit. b ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, gdyż w opinii Wnioskodawcy, świadczona przez X usługa podlega opodatkowaniu podatkiem VAT (jako usługa zwolniona).

Zgodnie z art. 2 pkt 4 lit. b ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, nie podlegają temu podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest zwolniona z podatku od towarów i usług, z pewnymi wyjątkami niemającymi zastosowania w analizowanym stanie faktycznym.

Podsumowując, zdaniem Wnioskodawcy, umowa zarządzania płatnościami i nadwyżkami pieniężnymi oraz świadczone w jej ramach czynności, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Dodatkowo Spółka wskazuje, że w odniesieniu do analogicznego stanu faktycznego, spółka z grupy otrzymała pozytywną interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 8 lutego 2012 r. sygn. IPPB2/436-546/11-2/MZ, w której Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie potwierdził że: "(...) należy stwierdzić, iż zawarcie umowy zarządzania płatnościami innego podmiotu powiązanego oraz świadczenie w jej ramach czynności nie zostało wymienione w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i tym samym nie będzie podlegało opodatkowaniu tym podatkiem".

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.), podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Szczegółowe określenie zakresu przedmiotowego ma określone konsekwencje. Ustawodawca, wprowadzając zasadę numerus clausus czynności podlegających opodatkowaniu, wyłączył od opodatkowania inne podobne, które nie zostały wyraźnie wskazane w przepisie. Oznacza to, że czynności niewymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu, nawet gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca zamierza przystąpić do wewnętrznej umowy dotyczącej usług pieniężnych (In-House Cash Services Agreement) oraz do wewnątrzgrupowego, scentralizowanego procesu zarządzania płatnościami (dalej: Proces), administrowanych przez spółkę z Grupy. Powyższa umowa i Proces będą spełniały definicję umowy nienazwanej cash poolingu. W ramach ww. Procesu, Wnioskodawca powierzy X proces zarządzania płatnościami - zarówno przychodzącymi, jak i wychodzącymi, które będą dokonywane przez X w imieniu Spółki, jak również efektywne zarządzanie nadwyżkami pieniężnymi.

Biorąc pod uwagę wskazane na wstępie przepisy ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych należy stwierdzić, że przystąpienie do umowy zarządzania płatnościami (cash pooling) oraz czynności dokonywane w ramach tej umowy, nie zostały wymienione w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i tym samym nie podlegają opodatkowaniu tym podatkiem.

W tym stanie prawnym bezprzedmiotowym jest rozpatrywanie powyższych czynności - co zostało wskazane w treści wniosku - pod kątem wyłączenia wymienionego w art. 2 pkt 4 wyżej powołanej ustawy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zauważyć należy również, że zgodnie z art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). A zatem wniosek o wydanie interpretacji może być złożony tylko w indywidualnej sprawie zainteresowanego. Z tych też względów - z uwagi na indywidualny charakter interpretacji przepisów prawa podatkowego - zaznacza się, że niniejsza interpretacja indywidualna dotyczy jedynie Wnioskodawcy, a nie banku i pozostałych uczestników cash poolingu. Uwzględniając powyższe wskazać należy, że interpretacja nie wywołuje skutków prawnych dla świadczącego usługę banku, ani dla pozostałych uczestników cash poolingu.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.