IPTPB2/436-136/14-3/KK - Brak opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn dokonania umownego działu spadku.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 15 września 2014 r. (data wpływu 17 września 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania działu spadku - jest prawidłowe.

W dniu 17 września 2014 r. został złożony wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych oraz podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania działu spadku.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

W skład masy spadkowej wchodzi nieruchomość gruntowa, zabudowana. Dla ww. nieruchomości prowadzona jest przez Sąd księga wieczysta. W dziale II wyżej opisanej księgi wieczystej, wpisani zostali jako właściciele przedmiotowej nieruchomości, na zasadzie wspólności majątkowej małżeńskiej, Kazimierz i Jadwiga, którzy są spadkodawcami w niniejszym stanie faktycznym.

Po dziadku Wnioskodawcy - Kazimierzu, zmarłym w 2001 r., na podstawie ustawy spadek nabyli: jego żona Jadwiga oraz jego dzieci: Dariusz i Cezary. Z kolei spadek po Jadwidze, zmarłej w 2014 r., na podstawie testamentu, nabył wnuk spadkodawczyni - Wnioskodawca.

Na podstawie przepisów ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn.zm), tj. przepisu art. 4a ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 4a ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, Wnioskodawca został zwolniony z podatku od nabycia spadku po babce.

Z kolei jednemu z synów spadkodawców - Dariuszowi, została przyznana ulga zmniejszająca podstawę opodatkowania, na podstawie przepisu art. 16 ust. 1 i n. ustawy o podatku od spadków i darowizn. Pozostały spadkobierca - Cezary, uiścił wynikający z ustawy od spadków i darowizn podatek w całości.

Na początku przyszłego roku kalendarzowego, tj. w 2015 r., spadkobiercy planują dokonać umownego działu spadku po zmarłych spadkodawcach: Jadwidze i Kazimierzu. W skład spadku wchodzi wyżej opisana nieruchomość. Dział spadku ma być dokonany pomiędzy wszystkimi współspadkobiercami w taki sposób, że Wnioskodawca ma nabyć na wyłączną własność 2/6 udziałów w przedmiotowej nieruchomości przypadających obecnie Dariuszowi i Cezaremu, po 1/6 dla każdego z Nich. Powyższy umowny dział spadku nie będzie przewidywał żadnych spłat, ani dopłat z powodu działu spadku. Po przeprowadzeniu w wyżej opisany sposób działu spadku, Wnioskodawca zostanie wyłącznym właścicielem przedmiotowej nieruchomości.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy planowany przez spadkobierców umowny dział spadku dokonany pomiędzy wszystkimi współspadkobiercami po wszystkich spadkodawcach, nie przewidujący żadnych spłat ani dopłat, w opisanym wyżej stanie faktycznym, należy zakwalifikować na gruncie obowiązujących przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn, jako dział spadku bez spłat i dopłat i tym samym będzie to czynność nie rodząca żadnych zobowiązań podatkowych po stronie któregokolwiek ze współspadkobierców, na gruncie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

2. Czy powyższy dział spadku należałoby zakwalifikować jako dział spadku i nieodpłatne zniesienie współwłasności w rozumieniu przepisu art. 1 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn, co spowodowałoby z kolei powstanie zobowiązania podatkowego z tytułu nieodpłatnego zniesienia współwłasności po stronie nabywcy własności nieruchomości (Wnioskodawcy), zgodnie z regulacją zawartą w art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

3. Czy zbycie udziału spadkowego przez Dariusza na rzecz innego ze współspadkobierców (Wnioskodawcy), przy czynności działu spadku opisanego szczegółowo powyżej, rodzić będzie obowiązek zwrotu uzyskanej ulgi przyznanej na podstawie decyzji Naczelnika Urzędu Skarbowego z dnia 30 czerwca 2014 r.

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie Nr 2, dotyczące obowiązku zapłaty przez Wnioskodawcę podatku od spadków i darowizn. W zakresie odpowiedzi na pozostałe pytania zostały wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Zdaniem Wnioskodawcy, w przedmiotowym stanie faktycznym, współspadkobiercy dokonują między sobą jedynie działu spadku, gdyż cała masa majątkowa ulegająca podziałowi przysługuje współspadkobiercom z tytułu ich uprawnień ze spadkobrania. Żadna część majątku podlegająca podziałowi nie przysługuje żadnemu ze spadkobierców z innego tytułu np. z tytułu wspólności majątkowej małżeńskiej.

W związku z powyższym, w niniejszym stanie faktycznym, nie będzie elementu nieodpłatnego zniesienia współwłasności, a jedynie sam dział spadku, którego dokonanie nie jest opodatkowane na gruncie ustawy o podatku od spadków i darowizn, w przypadku gdy dział spadku nie jest połączony z nieodpłatnym zniesieniem współwłasności.

Reasumując, po stronie Wnioskodawcy nie powstanie zobowiązanie podatkowe z tytułu planowanego dokonania działu spadku, na gruncie obowiązujących przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn, a w szczególności na podstawie przepisu art. 1 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn. zm.).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn. zm.), podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

Ponadto, zgodnie z art. 1 ust. 2 ww. ustawy, podatkowi od spadków i darowizn podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładcy na wypadek jego śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci.

Z uwagi na powyższe stwierdzić należy, że katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, określony w art. 1 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, jest katalogiem zamkniętym. Wobec tego wymienione w nim tytuły nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, stanowią jedyne przypadki podlegające opodatkowaniu tym podatkiem.

Przepisy ww. ustawy nie definiują pojęć: spadek czy dział spadku, a zatem należy odwołać się do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. Nr 121).

W myśl przepisu art. 922 § 1 ww. Kodeksu cywilnego, przez spadkobranie należy rozumieć przejście praw i obowiązków majątkowych zmarłego z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. Stosownie do art. 925 w zw. z art. 924 Kodeksu cywilnego, spadkobierca nabywa spadek z chwilą śmierci spadkodawcy. Jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych (art. 1035 cyt. ustawy).

Zgodnie z zapisem art. 1037 § 1 Kodeksu cywilnego, dział spadku może nastąpić na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców. Zatem, do momentu zniesienia współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku. Na podstawie art. 1038 § 1 Kodeksu cywilnego, sądowy dział spadku powinien obejmować cały spadek. Jednakże z ważnych powodów może być ograniczony do części spadku. Przepis § 2 wskazuje, że umowny dział spadku może objąć cały spadek lub być ograniczony do części spadku.

Dział spadku jest zatem instytucją odrębną od dziedziczenia (nabycia spadku), który mogą, ale nie muszą dokonać spadkobiercy po nabyciu spadku.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, opodatkowaniu tym podatkiem podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy lub praw znajdujących lub wykonywanych się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z tytułów wymienionych enumeratywnie w tym przepisie.

Katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, określony w art. 1 ust. 1 i 2 ww. ustawy, jest katalogiem zamkniętym. Wobec tego jedynie wymienione w nim tytuły nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych stanowią przypadki podlegające opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Tym samym, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych z innych tytułów, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Z treści wniosku wynika, że na początku 2015 r. spadkobiercy planują dokonać umownego działu spadku po zmarłych spadkodawcach: Jadwidze i Kazimierzu. W skład spadku wchodzi nieruchomość. Dział spadku ma być dokonany pomiędzy wszystkimi współspadkobiercami w taki sposób, że Wnioskodawca ma nabyć na wyłączną własność 2/6 udziałów w przedmiotowej nieruchomości przypadających obecnie Dariuszowi i Cezaremu, po 1/6 od każdego z Nich. Powyższy umowny dział spadku nie będzie przewidywał żadnych spłat ani dopłat z powodu działu spadku. Po przeprowadzeniu w wyżej opisany sposób działu spadku, Wnioskodawca zostanie wyłącznym właścicielem przedmiotowej nieruchomości.

Stwierdzić należy, że dział spadku, jako czynność niewymieniona w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Zatem, dokonany dział spadku bez spłat i dopłat, nie spowoduje powstania po stronie Wnioskodawcy obowiązku podatkowego wynikającego z ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zauważyć należy również, że zgodnie z art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.), minister właściwy do spraw finansów publicznych, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Zatem, wniosek o wydanie interpretacji może być złożony tylko w indywidualnej sprawie zainteresowanego. Z tych też względów - z uwagi na indywidualny charakter interpretacji przepisów prawa podatkowego - zaznacza się, że niniejsza interpretacja indywidualna dotyczy jedynie Wnioskodawcy, nie zaś pozostałych stron umowy działu spadku.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.