IPTPB2/436-126/13-4/KK - Zasady opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych pożyczki udzielonej przez gminę na rzecz parafii rzymskokatolickiej.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 29 października 2013 r. (data wpływu 4 listopada 2013 r.), uzupełnionym pismem z dnia 23 stycznia 2014 r. (data wpływu 27 stycznia 2014 r.), o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy pożyczki #61485; jest nieprawidłowe.

W dniu 4 listopada 2013 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy pożyczki.

Z uwagi na braki wniosku, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów na podstawie art. 169 § 1 w związku z art. 14h ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.), pismem z dnia 17 stycznia 2014 r., nr IPTPB2/436-126/13-2/k.k. wezwał Wnioskodawcę do jego uzupełnienia.

Wezwanie skutecznie doręczono w dniu 21 stycznia 2014 r., natomiast w dniu 27 stycznia 2014 r. wpłynęło uzupełnienie wniosku (data nadania 23 stycznia 2014 r.).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Rzymskokatolicka Parafia zawarła z Gminą umowę pożyczki, na mocy której Gmina udzieliła Wnioskodawcy pożyczki pieniężnej w kwocie 462 734 zł, na potrzeby zabezpieczenia wkładu finansowego na remont zabytkowego kościoła tej Parafii, na czas otrzymania dotacji z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich.

W piśmie z dnia 31 stycznia 2014 r., stanowiącym uzupełnienie wniosku, Wnioskodawca wskazał, że pożyczka została zawarta w dniu 1 października 2012 r.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy opisany stan faktyczny powoduje obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych przez Wnioskodawcę, jako pożyczkobiorcę.

Zdaniem Wnioskodawcy, Parafia zwolniona jest od wymienionego podatku. Wynika to z brzmienia art. 55 ust. 6 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o Stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej. Przepis ten zwalnia z opłaty skarbowej m.in. nabywanie praw majątkowych przez kościelne osoby prawne, a taką jest Parafia. W dacie formułowania tego zwolnienia, czynności cywilnoprawne, w tym umowy pożyczki, objęte były opłatą skarbową. Intencją ustawodawcy było więc w wymienionym przepisie art. 55 ust. 6 udzielenie zwolnienia z daniny publicznej czynności cywilnoprawnych, dokonywanych przez kościelne osoby prawne, w tym parafie. Wnioskodawca nadmienia, że ww. prawa majątkowe to prawa na podstawie, których osobie uprawnionej przysługują pewne korzyści majątkowe (w tym przypadku z racji uzyskanej pożyczki).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.), podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Ponieważ przepisy ww. ustawy nie definiują czynności prawnych objętych opodatkowaniem to w tej materii należy odwołać się do znaczenia nadanego im w przepisach prawa cywilnego.

Artykuł 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) stanowi, że przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Do elementów znamionujących umowę pożyczki należy obowiązek jej zwrotu. Przy czym, nie tyle dotyczy to oznaczenia terminu zwrotu, ile zaznaczenia samego obowiązku zwrotu - który, jak wskazuje się w orzecznictwie, w myśl art. 720 § 1 ww. ustawy, jest elementem przedmiotowo istotnym dla tego rodzaju umowy, bez którego nie ma umowy pożyczki. W zależności od tego, jak zostanie ukształtowana przez strony umowa pożyczki, może ona przyjąć postać umowy nieodpłatnej bądź też odpłatnej, gdzie pożyczkobiorca zobowiązany będzie do zapłaty odsetek. Umowa pożyczki jest umową konsensualną. Dochodzi do skutku poprzez zgodne oświadczenia woli.

Zgodnie z art. 1 ust. 4 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, podatkowi temu podlegają czynności cywilnoprawne, jeżeli ich przedmiotem są:

Z uwagi na powyższe, należy stwierdzić, że umowa pożyczki podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeżeli w chwili zawarcia umowy jej przedmiot, tj. pieniądze znajdują się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wówczas nie ma znaczenia, gdzie umowa została zawarta i gdzie mają miejsce zamieszkania (siedzibę) strony umowy.

Pożyczka podlega również podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeśli pieniądze będące przedmiotem pożyczki w chwili jej zawarcia znajdują się za granicą oraz nabywca - pożyczkobiorca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a czynność zostanie dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, obowiązek podatkowy przy umowie pożyczki powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej, natomiast obowiązek podatkowy, w myśl art. 4 pkt 7, ciąży na biorącym pożyczkę.

W art. 55 ust. 6 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2013 r. poz. 1169) ustawodawca przewidział zwolnienie o charakterze przedmiotowym. W myśl tego przepisu, nabywanie i zbywanie rzeczy i praw majątkowych przez kościelne osoby prawne w drodze czynności prawnych oraz spadkobrania, zapisu i zasiedzenia jest zwolnione od podatku od spadków i darowizn oraz opłaty skarbowej, jeżeli ich przedmiotem są:

Stosownie do treści art. 8 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, osobami prawnymi są parafie personalne.

Należy zauważyć, że przepis art. 55 ust. 6 ustawy o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej nie zawiera w swej treści zapisu o zwolnieniu od podatku od czynności cywilnoprawnych, wskazując jedynie na zwolnienie od podatku od spadków i darowizn oraz opłaty skarbowej.

Z dniem 1 stycznia 2001 r. weszła w życie ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych, dotycząca opodatkowania czynności cywilnoprawnych, w tym umów pożyczek. Zgodnie z art. 15 ust. 1 tej ustawy, jeżeli obowiązujące przepisy powołują się na przepisy o opłacie skarbowej, w zakresie dotyczącym czynności cywilnoprawnych opodatkowanych w niniejszej ustawie (ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych), rozumie się przez to przepisy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Dokonując zatem interpretacji przepisu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, należy stwierdzić, że jeżeli w innych aktach prawnych przepisy powołują się na przepisy o opłacie skarbowej, w zakresie odnoszącym się do czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to pomimo odwoływania się do prawnej instytucji opłaty skarbowej należy stosować przepisy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Z uwagi na powyższe, w odniesieniu do sytuacji uregulowanej w art. 55 ust. 6 ustawy o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, należy przyjąć, że przepis ten, w zakresie zwolnienia od opłaty skarbowej, odnosi się do czynności cywilnoprawnych opodatkowanych na podstawie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Zatem, odpowiednie przepisy ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych mają zastosowanie do wskazanego wyżej przepisu ustawy o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej. Tym samym, omawiane zwolnienie odnosi się do konkretnych czynności, z zastrzeżeniem, że rzeczy i prawa będące przedmiotem transakcji nie mogą być przeznaczone do działalności gospodarczej.

W związku z powyższym, stosownie do art. 55 ust. 6 pkt 1 ustawy o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, w związku z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, należy stwierdzić, że nabywanie i zbywanie rzeczy oraz praw majątkowych przez kościelne osoby prawne, jest zwolnione od podatku od czynności cywilnoprawnych, jeżeli przedmiotem tych czynności są rzeczy i prawa nieprzeznaczone do działalności gospodarczej.

W przepisie tym jednoznacznie wskazano zakres zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych. Ma ono zastosowanie wyłącznie w przypadku gdy następuje nabywanie lub zbywanie rzeczy oraz praw majątkowych.

Natomiast umowa pożyczki jest odmienną umową od umowy kupna - sprzedaży. Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Umowa pożyczki przewiduje obowiązek zwrotu i nie można uznać, że następuje nabywanie lub zbywanie rzeczy, jako to ma miejsce np. w umowie sprzedaży.

Z powyższego wynika zatem, że wyżej wskazany przepis art. 55 ust. 6 ustawy o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej nie obejmuje swym zakresem umów pożyczki, gdyż w efekcie takiej umowy nie następuje nabycie lub zbycie.

Należy nadmienić, że wszelkie zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, a przepisy dotyczące zwolnień muszą być interpretowane ściśle, zgodnie przede wszystkim z ich wykładnią językową. Wykluczone jest zatem w tym przypadku zastosowanie wykładni rozszerzającej jak i zawężającej.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w dniu 1 października 2012 r. została zawarta umowa pożyczki pieniędzy pomiędzy Gminą (pożyczkodawca), a Wnioskodawcą (pożyczkobiorca), której przedmiotem była kwota 462 734 zł.

Mając powyższe na uwadze należy wskazać, że z tytułu zawarcia umowy pożyczki Wnioskodawca zobowiązany jest do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych, gdyż w powyższej sprawie nie będzie miało zastosowania zwolnienie zawarte w art. 55 ust. 6 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej. Przepis ten odnosi się wyłącznie do nabywania i zbywania rzeczy oraz praw majątkowych, nie dotyczy innych czynności cywilnoprawnych, w tym umów pożyczek.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.