IPTPB2/415-9/13-4/JR - Podatek dochodowy od osób fizycznych w zakresie ulgi prorodzinnej.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni, przedstawione we wniosku z dnia 3 stycznia 2013 r. (data wpływu 7 stycznia 2013 r.), uzupełnionym pismem z dnia 28 marca 2013 r. (data wpływu 29 marca 2013 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji indywidulanej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ulgi prorodzinnej - jest nieprawidłowe.

W dniu 7 stycznia 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ulgi prorodzinnej.

Wniosek nie spełniał wymogów, o których mowa w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.). Pismem z dnia 21 marca 2013 r., Nr IPTPB2/415-9/13-2/JR, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów, na podstawie art. 169 § 1 w związku z art. 14h ustawy - Ordynacja podatkowa, wezwał Wnioskodawczynię do usunięcia braków, pod rygorem pozostawienia podania bez rozpatrzenia.

Wezwanie skutecznie doręczono w dniu 26 marca 2013 r., natomiast w dniu 29 marca 2013 r. wpłynęło uzupełnienie ww. wniosku (data nadania 28 marca 2013 r.).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Na mocy postanowienia Sądu Rejonowego w S. z dnia.września 2009 r. siostra Wnioskodawczyni - K.B. została umieszona w rodzinie zastępczej spokrewnionej, którą stanowiła dla niej Wnioskodawczyni (w załączniku kserokopia postanowienia Sądu). W okresie od 15 października 2008 r. do 31 sierpnia 2012 r. decyzją POPR w S., Wnioskodawczyni pobierała pomoc z ww. instytucji na częściowe pokrycie kosztów utrzymania dziecka - K. B., umieszonej w rodzinie zastępczej. Od 1 września 2012 r., siostra Wnioskodawczyni pobiera z POPR pomoc pieniężną na kontynuowanie nauki (w załączniku decyzja POPR w S.).

Pomimo ukończenia przez siostrę - K. B. 18 roku życia, postanowieniem Sądu Rejonowego w S. z dnia...stycznia 2012 r. w sprawie umorzenia postępowania wykonawczego w myśl art. 170 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego ("Gdy małoletni osiągnie pełnoletność albo gdy przywrócona zostanie nad nim władza rodzicielska, opieka ustaje z mocy prawa"), siostra - K. B. nadal pozostaje pod opieką i na utrzymaniu Wnioskodawczyni. Jak podaje Wnioskodawczyni, wraz z siostrą pozostają w dwuosobowym gospodarstwie domowym, gdyż K. B. orzeczeniem z dnia...września 2009 r. Powiatowego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności, została zaliczona do osób o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności (w załączniku orzeczenie). Na podstawie ww. orzeczenia uprawniona została do pobierania zasiłku pielęgnacyjnego, który pobiera z Ośrodka Pomocy Społecznej O. (w załączniku decyzja). Ponadto posiada orzeczenie lekarza orzecznika ZUS o całkowitej niezdolności do pracy (w załączniku), na podstawie którego pobiera rentę socjalną z ZUS (w załączeniu decyzja ZUS).

Wnioskodawczyni nadmienia, że w związku ze stanem zdrowia siostry oraz faktem, iż nadal pozostaje Ona pod Jej opieką i na Jej otrzymaniu, Wnioskodawczyni złożyła wniosek do Sądu Okręgowego w K. I Wydział Cywilny o częściowe ubezwłasnowolnienie. Rozprawa odbyła się...grudnia 2012 r., Sąd pozytywnie rozpatrzył wniosek Wnioskodawczyni i wydał postanowienie o częściowe ubezwłasnowolnienie siostry (wyrok w trakcie uprawomocnienia).

Wnioskodawczyni w uzupełnieniu wniosku wskazała, że w 2012 r., wobec siostry K. B., nie miały zastosowania przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku z wyjątkiem najmu prywatnego lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Wnioskodawczyni podaje, że w roku 2012 nie była ustanowiona opiekunem prawnym dla siostry K. B. Cały rok 2012 siostra K. B. zamieszkiwała z Wnioskodawczynią. Pozostawała we wspólnym gospodarstwie domowym oraz pod Jej opieką z uwagi na niepełnosprawność i stan zdrowia.

Wnioskodawczyni sprawowała opiekę poprzez pełnienie cyt. "funkcji zastępczej", na podstawie orzeczenia Sądu z dnia...września 2008 r.

Zgodnie z decyzją Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie, pismem z dnia..września 2012 r. Nr../2012 cyt. "K. B. na mocy postanowienia Sądu Rejonowego w S. przebywała w spokrewnionej rodzinie zastępczej u Pani A. M. B. w okresie od 15 października 2008 r. do 31 sierpnia 2012 r."

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w związku z zaistniałym stanem faktycznym, Wnioskodawczyni przysługuje prawo do skorzystania z ulgi prorodzinnej na siostrę za rok podatkowy 2012.

Zdaniem Wnioskodawczyni, ma Ona prawo do skorzystania z ulgi prorodzinnej na siostrę za rok podatkowy 2012, gdyż:

* siostra jest uznana za osobę niepełnosprawną i pobiera zasiłek pielęgnacyjny;

* siostra posiada orzeczenie lekarza orzecznika ZUS o całkowitej niezdolności do pracy i pobiera rentę socjalną;

* siostra kontynuuje naukę w Zespole Szkól Specjalnych;

* pomimo uzyskania pełnoletności przez siostrę nadal pozostaje ona na utrzymaniu i pod opieką Wnioskodawczyni, we wspólnym gospodarstwie domowym;

* Wnioskodawczyni jest panną, podobnie Jej siostra, w okresie umieszczenia siostry w rodzinie zastępczej Wnioskodawczyni sprawowała samotnie władzę rodzicielską, obecnie również sama opiekuje się siostrą;

* w trakcie uprawomocniania się jest wyrok Sądu Okręgowego w K. o częściowe ubezwłasnowolnienie siostry, a Ona będzie ubiegać się o sprawowanie kurateli nad osoba ubezwłasnowolnioną.

Wnioskodawczyni w uzupełnieniu wniosku wskazała art. 27f w związku z art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako mający zastosowanie w sprawie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

W myśl art. 27f ust. 2 tejże ustawy, odliczeniu podlega kwota stanowiąca 1/6 kwoty zmniejszającej podatek, określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, za każdy miesiąc kalendarzowy, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1.

Odliczenie nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko:

Zgodnie z art. 27f ust. 3 powołanej ustawy w przypadku gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem.

Z przepisu art. 27f ust. 4 wyżej cyt. ustawy wynika, że odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Według art. 27f ust. 5 ww. ustawy odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów - imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci.

Na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

Natomiast art. 27f ust. 6 powyższej ustawy stanowi, że przepisy ust. 1-5 stosuje się odpowiednio do podatników utrzymujących pełnoletnie dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3, w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.

Przepisy art. 6 ust. 8 i 9 stosuje się odpowiednio do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6 (art. 27f ust. 7 powołanej ustawy).

Biorąc pod uwagę powyższe, uprawnionymi do skorzystania z ulgi są zatem podatnicy, którzy spełnili poniższe przesłanki tj.:

* osiągali dochody opodatkowane wg skali podatkowej,

* wykonywali władzę rodzicielską, pełnili funkcje opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało lub sprawowali opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą,

* utrzymywali pełnoletnie dziecko w związku z wykonywaniem przez siebie ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej,

* wykażą podatek (po odliczeniu składki na ubezpieczenia zdrowotne).

Oznacza to, że z ulgi mogą skorzystać podatnicy, którzy osiągają dochody opodatkowane według skali podatkowej. Do ulgi mają prawo również podatnicy opodatkowani zryczałtowanym podatkiem dochodowym lub podatnicy osiągający dochody z pozarolniczej działalności gospodarczej, czy też z działów specjalnych produkcji rolnej opodatkowanych 19% podatkiem liniowym pod warunkiem, iż uzyskają w roku podatkowym także dochody opodatkowane według skali np. zasiłek chorobowy, dochody z najmu.

Przy czym warunkiem do skorzystania z ulgi z tytułu wychowywania dziecka jest również brak zastosowania w stosunku do dziecka przepisów:

* art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,

* ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem najmu prywatnego,

* ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Mając na uwadze treść art. 6 ust. 4 ww. ustawy oraz treść art. 27f ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stwierdzić należy, iż uprawnienie do ulgi związane jest z wychowywaniem przez podatnika - oprócz dzieci małoletnich, o których mowa w art. 27f ust. 1 ww. ustawy - również dzieci:

* bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,

* do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej.

Podkreślenia wymaga fakt, iż korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym ulgi przewidzianej w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich przesłanek wymaganych do jej zastosowania.

W świetle powołanych powyżej przepisów należy zatem stwierdzić, że jak wynika z art. 27f ust. 1 ww. ustawy podatnik ma prawo odliczyć kwotę ulgi na każde małoletnie dziecko w stosunku do którego w roku podatkowym m.in. sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą. Natomiast art. 27f ust. 6 powyższej ustawy stanowi, że przepisy ust. 1-5 powołanego powyżej przepisu stosuje się odpowiednio do podatników utrzymujących pełnoletnie dzieci, o których mowa m.in. w art. 6 ust. 4 pkt 2 (dzieci bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną), w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.

Obowiązek alimentacyjny został zdefiniowany w art. 128 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 788 z późn. zm.) jako obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania, który obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo.

Wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie albo wobec osoby niepełnosprawnej może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie; w takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego.

Oznacza to, że osoby, które zgodnie z Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym, obciąża obowiązek alimentacyjny względem dziecka legitymującego się orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji uprawnione są do skorzystania z ulgi z tytułu wychowywania dzieci. Warunkiem jest jednak spełnienie wszystkich przesłanek nakreślonych w zacytowanym art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zaakcentować należy, że warunkiem koniecznym do skorzystania z powyższego odliczenia od podatku, jest oprócz pobierania przez siostrę zasiłku pielęgnacyjnego, renty socjalnej utrzymywanie siostry w związku z wykonywaniem przez Wnioskodawczynię obowiązku alimentacyjnego określonego w przepisach ustawy - Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że od września 2009 r., siostra Wnioskodawczyni - K. B. została umieszczona w rodzinie zastępczej spokrewnionej, którą na mocy postanowienia Sądu stanowi dla niej Wnioskodawczyni.

Na podstawie orzeczenia z dnia.września 2009 r. Powiatowego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności, siostra Wnioskodawczyni uprawniona została do pobierania zasiłku pielęgnacyjnego, posiada Ona również orzeczenie lekarza orzecznika ZUS o całkowitej niezdolności do pracy, na podstawie którego pobiera rentę socjalną z ZUS. Od 1 września 2012 r., pobiera również z POPR pomoc pieniężną na kontynuowanie nauki.

Pomimo ukończenia przez siostrę - K. B. 18 roku życia, postanowieniem Sądu Rejonowego w S. z dnia...stycznia 2012 r. w sprawie umorzenia postępowania wykonawczego w myśl art. 170 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego ("Gdy małoletni osiągnie pełnoletność albo gdy przywrócona zostanie nad nim władza rodzicielska, opieka ustaje z mocy prawa"), siostra - K. B. nadal pozostaje pod opieką i na utrzymaniu Wnioskodawczyni.

Wnioskodawczyni wskazała, że w roku 2012 nie była ustanowiona opiekunem prawnym dla siostry K. B. Cały rok 2012 siostra K. B. zamieszkiwała z Wnioskodawczynią. Pozostawała we wspólnym gospodarstwie domowym i pod Jej opieką z uwagi na niepełnosprawność i stan zdrowia.

Wnioskodawczyni sprawowała opiekę poprzez pełnienie cyt. "funkcji zastępczej", na podstawie orzeczenia Sądu z dnia...września 2008 r. Zgodnie z decyzją Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie, pismem z dnia...września 2012 r. cyt. "K. B. na mocy postanowienia Sądu Rejonowego w S. przebywała w spokrewnionej rodzinie zastępczej u Pani A. M. B. w okresie od 15 października 2008 r. do 31 sierpnia 2012 r."

Jak z powyższego wynika, Wnioskodawczyni w zeznaniu składanym za 2012 r. nie może dokonać odliczenia ulgi prorodzinnej za cały rok 2012 r., a tylko za miesiące od stycznia 2012 r. do sierpnia 2012 r., jeżeli w okresie tym faktycznie wykonywała obowiązek alimentacyjny wobec siostry. Odliczenie, może zostać dokonane tylko za wskazane miesiące, bowiem jak sama Wnioskodawczyni wskazuje, w 2012 r. nie była ustanowiona opiekunem prawnym dla siostry, natomiast opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej sprawowała na podstawie orzeczenia sądu oraz umowy zawartej ze starostą do 31 sierpnia 2012 r.

Reasumując, w zeznaniu za 2012 r. Wnioskodawczyni może dokonać odliczenia ulgi prorodzinnej na siostrę za miesiące od stycznia 2012 r. do sierpnia 2012 r., jeżeli w okresie tym faktycznie wykonywała obowiązek alimentacyjny wobec siostry.

Wskazać przy tym należy, iż tutejszy organ nie jest uprawniony do oceny istnienia obowiązku alimentacyjnego Wnioskodawczyni wobec Jej siostry, ponieważ kwestii tej nie regulują przepisy prawa podatkowego, a tylko te przepisy, zgodnie z art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.), mogą być przedmiotem interpretacji indywidualnej.

Nadmienia się, że dokumenty dołączone do wniosku nie podlegają analizie i weryfikacji w ramach postępowania o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego. Zgodnie bowiem z przepisem art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego oraz do przedstawienia własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej tego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od stanu faktycznego występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.