IPTPB2/415-831/12-4/KSM - Określenie skutków podatkowych w ujęciu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych odpłatnego zbycia nieruchomości nabytej w części w 1989 r.
Pismo z dnia 4 marca 2013 r. Izba Skarbowa w Łodzi IPTPB2/415-831/12-4/KSM Określenie skutków podatkowych w ujęciu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych odpłatnego zbycia nieruchomości nabytej w części w 1989 r.
INTERPRETACJA INDYWIDUALNA
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze m.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 28 listopada 2012 r. (data wpływu 30 listopada 2012 r.), uzupełnionym pismem z dnia 18 lutego 2013 r. (data wpływu 19 lutego 2013 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości nabytej w części w 1989 r. - jest prawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 30 listopada 2012 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości.
Wniosek nie spełniał wymogów, o których mowa w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.), w związku z czym pismem z dnia 8 lutego 2013 r., Nr IPTPB2/415-831/12-2/KSM, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi, działając w imieniu Ministra Finansów, na podstawie art. 169 § 1 i § 2 w związku z art. 14h ww. ustawy, wystąpił do Wnioskodawcy o usunięcie braków w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.
Wezwanie skutecznie doręczono w dniu 11 lutego 2013 r., natomiast w dniu 19 lutego 2013 r. uzupełniono ww. wniosek (data nadania w polskiej placówce pocztowej operatora publicznego 18 lutego 2013 r.).
W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.
Wnioskodawca w wyniku kolejnych czynności prawnych nabywał udziały we współwłasności zabudowanej nieruchomości położonej w R. Na nieruchomości posadowiony był dom mieszkalny oraz budynek gospodarczy. Wnioskodawca wskazał, iż:
nabył udział 1/8 części we współwłasności przedmiotowej nieruchomości. Podstawą nabycia było postanowienie Sądu Rejonowego w R. z dnia 21 października 1992 r. w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku po ojcu Wnioskodawcy zmarłym w dniu 13 czerwca 1989 r.,
w dniu 9 października 2008 r. została zawarta, w formie aktu notarialnego, umowa o dożywocie i umowa darowizny. Na podstawie powołanej umowy matka Wnioskodawcy darowała Mu swój udział wynoszący 3/8 części we współwłasności przedmiotowej nieruchomości, natomiast Jego brat darował Mu udział wynoszący 1/8 części we współwłasności tej nieruchomości. Dodatkowo, matka Wnioskodawcy swój udział wynoszący 1/8 części we współwłasności tej nieruchomości przeniosła na rzecz Wnioskodawcy i Jego żony w zamian za dożywotnie utrzymanie, stosownie do postanowień art. 908 Kodeksu cywilnego. Po zawarciu umowy z dnia 9 października 2008 r. Wnioskodawca był współwłaścicielem wskazanej nieruchomości w udziale 5/8 części do majątku osobistego oraz w udziale 1/8 części do wspólności ustawowej wraz z żoną,
w dniu 5 stycznia 2009 r. została zawarta, w formie aktu notarialnego, umowa darowizny pomiędzy Wnioskodawcą i Jego żoną. Po zawarciu powołanej umowy małżonkowie byli współwłaścicielami przedmiotowej nieruchomości na prawach małżeńskiej wspólności ustawowej w udziale 6/8 części,
w dniu 5 marca 2010 r. Wnioskodawca wraz z żoną zawarli w formie aktu notarialnego umowę majątkową małżeńską i umowę nieodpłatnego zniesienia współwłasności. Po zawarciu powołanej umowy Wnioskodawca nabył udział wynoszący 6/8 części we współwłasności przedmiotowej nieruchomości do majątku osobistego,
postanowieniem z dnia 20 października 2011 r. Sąd Rejonowy w R. zniósł współwłasność przedmiotowej nieruchomości w ten sposób, że przyznał ją na wyłączną własność Wnioskodawcy. Sąd zasądził równocześnie od Wnioskodawcy na rzecz pozostałych współwłaścicieli spłaty odpowiadające wartości przysługujących im udziałów. Postanowienie uprawomocniło się w listopadzie 2011 r.
Następnie Wnioskodawca wskazał, że zamierza sprzedać przedmiotową nieruchomość, a ewentualna sprzedaż nie nastąpi w wykonywaniu działalności gospodarczej.
Ponadto dodał, że w okresie od dnia 7 listopada 1975 r. do dnia 15 października 2002 r. był zameldowany na pobyt stały w przedmiotowej nieruchomości.
W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca dodał, iż:
w odniesieniu do pkt 3 wniosku, zgodnie z § 3 aktu notarialnego z dnia 5 stycznia 2009 r., darował On żonie udział wynoszący 5/8 części we współwłasności przedmiotowej nieruchomości, postanawiając, że przedmiot tej darowizny stanowić będzie majątek objęty małżeńską wspólnością ustawową. Wnioskodawca wskazał również, iż Jego matka na podstawie aktu notarialnego z dnia 9 października 2008 r., przeniosła na rzecz Jego i żony do ich wspólności ustawowej udział 1/8 części we współwłasności przedmiotowej nieruchomości. W związku z powyższym oboje stali się współwłaścicielami przedmiotowej nieruchomości w udziale 6/8 części do wspólności ustawowej. Zgodnie z art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Wspólność ustawowa, jako ściśle związana ze stosunkiem prawnym o charakterze osobistym zachodzącym między małżonkami (małżeństwem), jest współwłasnością łączną (art. 169 § 1 ww. ustawy). Jej charakterystycznymi, istotnymi cechami, różniącymi ją od współwłasności w częściach ułamkowych, jest to, że: jest to wspólność bezudziałowa, w czasie jej trwania małżonkowie nie mogą rozporządzać swoimi prawami do majątku wspólnego i nie mogą wyzbyć się ich na rzecz osób trzecich, a co więcej, stosowanie do art. 35, żadne z małżonków nie może rozporządzić ani nawet zobowiązać się do rozporządzenia udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie Mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku, ani żądać podziału majątku wspólnego. Poza tym, w odróżnieniu od współwłasności w częściach ułamkowych, która jest prawem własności kilku osób do jednej rzeczy, wspólność ustawowa jest wspólnością masy majątkowej mieszczącej się w pojęciu mienia określonego w art. 44 Kodeksu cywilnego, mogącej obejmować wiele różnych praw majątkowych (własność, użytkowanie wieczyste, ograniczone prawa rzeczowe, prawa obligacyjne - por. "Kodeks rodzinny i opiekuńczy z komentarzem", pod red. Kazimierza Piaseckiego, H. Ciepła, B. Czecg, T. Domińczuk, S. Klaus, K. Piasecki, M. Sychowicz, Wydawnictwo prawnicze LexisNexis, Warszawa 2002 r., str. 145). W związku z powyższym nie jest możliwe wskazanie jaka część po podpisaniu umowy należała do Wnioskodawcy, a jaka do żony, gdyż obydwojgu przysługiwał udział 6/8 części we współwłasności przedmiotowej nieruchomości na prawach małżeńskiej wspólności ustawowej.
w odniesieniu do pkt 4, w związku z wyjaśnieniami zawartymi w pkt 3, zawarcie pomiędzy Wnioskodawcą a Jego żoną umowy z dnia 5 marca 2010 r., spowodowało nabycie przez niego udziału 6/8 części do majątku osobistego. Było to udział, który Wnioskodawca uprzednio posiadał w ramach małżeńskiej wspólności ustawowej.
w odniesieniu do pkt 5, Wnioskodawca doprecyzował, iż w wyniku sądowego zniesienia współwłasności nabył udział 2/8 części ponad udział przysługujący Mu pierwotnie.
W związku z powyższym zadano następujące pytania.
Czy sprzedaż przedmiotowej nieruchomości podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a jeżeli tak to jakie stawki podatku będą miały zastosowanie w niniejszej sprawie.
Czy sprzedaż przedmiotowej nieruchomości będzie podlegała zwolnieniu, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 126 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2007 r. do dnia 31 grudnia 2008 r.
Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie pierwsze w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia udziału w nieruchomości nabytego w 1989 r. Natomiast wniosek w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia udziałów w nieruchomości nabytych w latach 2008, 2010 i 2011, oraz w zakresie pytania drugiego, zostanie rozpatrzony odrębnie.
Zdaniem Wnioskodawcy, do nabycia poszczególnych udziałów we współwłasności nieruchomości opisanej we wniosku należy stosować przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym w dacie ich nabycia. W stosunku do nabycia udziału opisanego w pkt 1 wyjaśnił, iż sprzedaż udziału 1/8 części we współwłasności przedmiotowej nieruchomości, jako dokonane po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jej nabycie, jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej, a wiec nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem.
Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłem przychodów jest m.in. odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie. Powołany przepis w tym zakresie ma takie samo brzmienie od chwili wejścia w życie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do chwili obecnej.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.
Zgodnie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
prawa wieczystego użytkowania gruntów,
- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c) - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie.
Przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, formułuje generalną zasadę, iż sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie - nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym przychód uzyskany ze sprzedaży w ogóle nie podlega opodatkowaniu.
Jak zatem wynika z powyższego przepisu, w przypadku sprzedaży nieruchomości decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma zarówno data jak i forma nabycia tej nieruchomości.
Stosownie do art. 922 § 1 i § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi czwartej Kodeksu - Spadki. Nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami.
Należy zauważyć, iż zgodnie z art. 924 ww. ustawy, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Natomiast akt notarialny to szczególna forma dokumentu urzędowego potwierdzająca jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia. Istotny zatem, dla podatku dochodowego jest dzień otwarcia spadku, czyli data śmierci spadkodawcy.
W opisie zdarzenia przyszłego Wnioskodawca wskazał, iż 1/8 część we współwłasności przedmiotowej nieruchomości nabył w drodze spadku po ojcu, który zmarł w dniu 13 czerwca 1989 r. W związku z powyższym, należy uznać, iż udział w przedmiotowej nieruchomości Wnioskodawca nabył w 1989 r.
Zatem, dokonując oceny skutków podatkowych odpłatnego zbycia (sprzedaży) przedmiotowego udziału w nieruchomości, należy zastosować przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzemieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2006 r.
W myśl bowiem art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2006 r. Nr 217, poz. 1588 z późn. zm.), do przychodu (dochodu) z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nabytych lub wybudowanych (oddanych do użytkowania) do dnia 31 grudnia 2006 r., stosuje się zasady określone w tej ustawie, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2007 r.
Z uwagi na powyższe uregulowania prawne oraz przedstawione zdarzenie przyszłe stwierdzić należy, iż w przypadku sprzedaży udziału w nieruchomości nabytej w drodze spadku w 1989 r., przychód osiągnięty z tego tytuły nie będzie podlegał w ogóle opodatkowaniu podatkiem dochodowym, ponieważ odpłatne zbycie nastąpi po upływie terminu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Powyższym termin upłynął z dniem 31 grudnia 1994 r.
Wskazuje się, że dokumenty dołączone przez Wnioskodawcę do wniosku nie podlegają analizie i weryfikacji w ramach postępowania o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego.
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.