IPTPB2/415-433/12-5/13-S/KKu

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów - uwzględniając prawomocny wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 30 stycznia 2013 r., (data wpływu 26 kwietnia 2013 r.), sygn. akt I SA/Łd 1527/12, stwierdza, że stanowisko Pani, reprezentowanej przez pełnomocnika, przedstawione we wniosku z dnia 18 czerwca 2012 r. (data wpływu 20 czerwca 2012 r.), uzupełnionym pismem z dnia 11 września 2012 r. (data wpływu 13 września 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania zasądzonej przez sąd sumy pieniężnej - jest prawidłowe.

W dniu 20 czerwca 2012 r., został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, uzupełniony pismem z dnia 11 września 2012 r. (data wpływu 13 września 2012 r.), dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania zasądzonej przez sąd sumy pieniężnej.

Wniosek nie spełniał wymogów, o których mowa w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749), w związku z czym pismem z dnia 3 września 2012 r., Nr IPTPB2/415-433/12-2/MP, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów, na podstawie art. 169 § 1 i § 2 w związku z art. 14h ustawy - Ordynacja podatkowa, wezwał Wnioskodawczynię do usunięcia braków.

Wezwanie wysłano w dniu 4 września 2012 r., skutecznie doręczono w dniu 6 września 2012 r., natomiast w dniu 13 września 2012 r. do tut. Organu wpłynęła odpowiedź na wezwanie, złożona na piśmie z dnia 11 września 2012 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

W dniu 26 stycznia 2012 r. Wnioskodawczyni, działając na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. Nr 179, poz. 1843), złożyła skargę na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy o sygn. akt... bez nieuzasadnionej zwłoki przez Sąd Rejonowy.

Sąd Okręgowy Wydział Cywilny Odwoławczy postanowieniem z dnia 6 marca 2012 r., wydanym w sprawie sygn. akt..., stwierdził przewlekłość postępowania we wskazanej powyżej sprawie i przyznał od Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego - na rzecz Wnioskodawczyni kwotę 5.000,00 zł (słownie: pięć tysięcy złotych).

W dniu 5 czerwca 2012 r., Wnioskodawczyni otrzymała pismo z Sądu Rejonowego Oddział Finansowy, wzywające Ją do wypełnienia i zwrotnego przesłania "Oświadczenia" do celów obliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych, które jest niezbędne dla wystawienia PIT-8 C.

Zdarzenie przyszłe polega na tym, że Wnioskodawczyni będzie musiała rozliczyć się z otrzymanej na wyżej wskazanej podstawie sumy pieniężnej w deklaracji podatkowej za rok 2012 przy założeniu, iż zasądzona postanowieniem Sądu Okręgowego kwota podlega opodatkowaniu w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 1991 r. Nr 80, poz. 350 z późn. zm.).

W uzupełnieniu opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego złożonym pismem z dnia 11 września 2012 r. Wnioskodawczyni podała, iż Sąd Okręgowy Wydział Cywilny Odwoławczy postanowieniem z dnia 6 marca 2012 r. wydanym w sprawie sygn. akt..., stwierdził przewlekłość postępowania w sprawie sygn. akt..., toczącej się przed Sądem Rejonowym i przyznał z tego tytułu na rzecz Wnioskodawczyni kwotę 5.000 zł (słownie: pięć tysięcy złotych), działając na podstawie art. 12 ust. 4 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy sądowej bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. Nr 179, poz. 1843).

Otrzymana stosownie do postanowienia Sądu Okręgowego Wydział Cywilny Odwoławczy z dnia 6 marca 2012 r. sygn. akt..., suma pieniężna nie ma związku z jakąkolwiek działalnością gospodarczą prowadzoną przez Wnioskodawczynię.

Otrzymana stosownie do postanowienia Sądu Okręgowego Wydział Cywilny Odwoławczy z dnia 6 marca 2012 r. sygn. akt..., suma pieniężna nie dotyczy korzyści, które Wnioskodawczyni mogłaby osiągnąć, gdyby niedoszło do stwierdzenia opisanej wyżej przewlekłości postępowania.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy zasądzona przez Sąd Okręgowy III Wydział Cywilny Odwoławczy postanowieniem z dnia 6 marca 2012 r., wydanym w sprawie o sygn. akt..., suma pieniężna podlega opodatkowaniu w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawczyni, suma pieniężna przyznana stronie postępowania sądowego z tytułu przewlekłości tegoż postępowania ma de facto charakter zadośćuczynienia za doznaną krzywdę moralną spowodowaną naruszeniem prawa do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki. Nie stanowi ona wzbogacenia się natury fizycznej, ani wynagrodzenia za pracę, czy też wygranej w totalizatorze sportowym. Jest to sankcja Skarbu Państwa za wadliwe zorganizowanie wymiaru sprawiedliwości oraz stanowi swego rodzaju rekompensatę dla skarżącego za przewlekłość postępowania w sprawie (tak m.in. Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 6 stycznia 2006 r. III SPP 154/05).

Skoro Skarb Państwa, którego zaniechania i zaniedbania skutkują zasadnością skargi, naruszył obowiązujące zasady postępowania, to zachowanie takie nabiera charakteru swoistego deliktu, potwierdzonego orzeczeniem Sądu uwzględniającym skargę na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki. Ponadto, wysokość zasądzonej sumy pieniężnej została określona w orzeczeniu sądowym i nie dotyczy ani prowadzonej działalności gospodarczej, ani korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby szkody mu nie wyrządzono.

Istotą zwolnienia podatkowego przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest to, że świadczenie nie wzbogaca beneficjenta w żaden sposób, lecz jedynie rekompensuje poniesioną stratę za naruszone prawo do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki.

Nie ulega wątpliwości, że o charakterze danego świadczenia nie może i nie przesądza sama jego nazwa. Niesprecyzowanie przez ustawodawcę, że dane świadczenie jest odszkodowaniem lub zadośćuczynieniem, nie determinuje braku takiego charakteru. W prawie cywilnym obok ustawowych pojęć "odszkodowanie" i "zadośćuczynienie" nie występuje "suma pieniężna". Jednakże, należy zwrócić uwagę na treść art. 445 § 1 Kodeksu cywilnego, w którym mowa właśnie o "przyznaniu poszkodowanemu odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę".

Bez wątpienia, pojęcie "suma pieniężna" jest charakterystyczne dla podstawy prawnej orzeczenia stwierdzającego przewlekłość postępowania, tj. ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. Nr 179, poz. 1843). Nie sposób jednakże, utworzyć z niego odrębną kategorię, różną od znanego prawu cywilnemu odszkodowaniu i zadośćuczynieniu, skoro charakter wypłaconego świadczenia tożsamy jest właśnie z zadośćuczynieniem. Argumentując powyższe Wnioskodawczyni stwierdza jak było już podnoszone, że zasądzona suma pieniężna stanowi sankcję dla państwa za wadliwe zorganizowanie wymiaru sprawiedliwości oraz rekompensatę dla strony za krzywdę moralną spowodowaną przewlekłością postępowania. Ponadto, zważa, że niemal każda ustawa podatkowa przewiduje zwolnienia podatkowe, tzn. sytuacje, w których nie dochodzi do opodatkowania, mimo że spełnione są generalne przesłanki uzasadniające opodatkowanie. Zwolnienia te, najczęściej wprowadzane są ze względów celowościowych - wówczas, gdy ustawodawca uważa opodatkowanie danej sytuacji za niecelowe, gdy poprzez udzielenie zwolnienia chce stymulować pewnego rodzaju działalność albo też, ze względów celowościowych, gdy opodatkowanie danej sytuacji byłoby niesprawiedliwe w sensie społecznym (A. Bartosiewicz i R. Kubacki - ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych - Komentarz 2010, wyd. II).

Mając powyższe na względzie Wnioskodawczyni podaje, że podzielić należy stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego wyrażone w wyroku z dnia 16 grudnia 2011 r. (sygn. II FSK 1218/10), zgodnie z którym suma pieniężna przyznana stronie postępowania sądowego z tytułu jego przewlekłości, której wysokość została określona w orzeczeniu Sądu i nie dotyczy prowadzonej działalności gospodarczej ani korzyści (lucrum cessans), stanowi zadośćuczynienie, które podlega zwolnieniu z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Oceny tej nie zmienia okoliczność, że należność zasądzona została postanowieniem, a nie wyrokiem Sądu, co potwierdza wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 29 listopada 2006 r. w sprawie SK 51/06. Opodatkowanie przyznanej przez Sąd sumy pieniężnej za krzywdę moralną spowodowaną naruszeniem prawa do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki byłoby niesprawiedliwe w sensie społecznym.

W dniu 19 września 2012 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów wydał interpretację indywidualną Nr IPTPB2/415-433/12-4/MP stwierdzając, iż stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącym podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania zasądzonej przez sąd sumy pieniężnej jest nieprawidłowe. Interpretację z dnia 19 września 2012 r., Nr IPTPB2/415-433/12-4/MP, doręczono Stronie w dniu 24 września 2012 r.

W związku z powyższym rozstrzygnięciem Wnioskodawczyni, reprezentowana przez pełnomocnika, w dniu 1 października 2012 r. (data wpływu 3 października 2012 r.), wezwała Organ orzekający do usunięcia naruszenia prawa.

W odpowiedzi na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa zawartej w piśmie z dnia 16 października 2012 r., Nr IPTPB2/415W-116/12-2/MP, (doręczonej w dniu 19 października 2012 r.), Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdził brak podstaw do zmiany przedmiotowej indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego.

Na powyższą interpretację przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, Wnioskodawczyni, reprezentowana przez pełnomocnika, w dniu 8 listopada 2012 r. (data wpływu 12 listopada 2012 r.), złożyła za pośrednictwem tut. Organu skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, w której wniosła o uchylenie przedmiotowej interpretacji.

Pismem z dnia 11 grudnia 2012 r., Nr IPTPB2/4160-126/12-2/JR, tut. Organ udzielił odpowiedzi na ww. skargę wnosząc o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 30 stycznia 2013 r. sprawy ze skargi Wnioskodawczyni, wyrokiem sygn. akt I SA/Łd 1527/12 uchylił zaskarżoną interpretację indywidualną.

W dniu 26 kwietnia 2013 r. do tut. Organu wpłynął odpis prawomocnego wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 30 stycznia 2013 r., sygn. akt I SA/Łd 1527/12.

Zdaniem Sądu, istotą sporu w niniejszej sprawie pozostaje kwestia, czy suma pieniężna otrzymana przez Skarżącą stosownie do postanowienia Sądu Okręgowego w..... z dnia 6 marca 2012 r., sygn. akt.... objęta jest zwolnieniem podatkowym, jako odszkodowanie na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 lub 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W ocenie Sądu orzekającego w przedmiotowej sprawie, wbrew twierdzeniom organu z powołanego art. 15 ustawy o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki w żaden sposób nie wynika charakter prawny kwoty zasądzonej w następstwie uwzględnienia skargi na podstawie art. 12 ust. 4 ww. ustawy. Nie może zatem też być wątpliwości, że o charakterze danego świadczenia nie przesądza sama jego nazwa. O statusie kwoty otrzymanej na podstawie art. 12 ust. 4 ustawy o skardze świadczy w ocenie Sądu jej rzeczywisty charakter, tytuł prawny i cel, jakiemu służy. Kwota otrzymywana na tej podstawie ma zrekompensować negatywne przeżycia psychiczne i moralne związane z przewlekłością postępowania sądowego oraz z naruszeniem prawa (nie dobra osobistego) do rozpoznania sprawy sądowej bez zbędnej zwłoki (zob. orzeczenia SN o sygn. III SPP 163/05, III SPP 154/05 oraz SPK 10/05). Kwota ta ma na celu zadośćuczynienie za krzywdę, jaką Strona poniosła wskutek wadliwie skonstruowanego systemu wymiaru sprawiedliwości albo wadliwie działającego wymiaru sprawiedliwości w praktyce.

Według opinii Sądu stosownie zaś do art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu z roku 2012, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkami, które niewątpliwie w niniejszej sprawie nie wystąpiły. Otrzymana przez Skarżącą suma pieniężna pełni rolę takiego właśnie zadośćuczynienia.

Skład orzekający wskazał również, że podziela stanowisko Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie wyrażone w wyroku z dnia 14 maja 2012 r., sygn. akt III SA/Wa 2145/11, że skoro Państwo przyjęło na siebie obowiązek zrekompensowania swoim obywatelom niedogodności wynikających z przewlekłych postępowań sądowych, to niezrozumiale byłoby roszczenie tego samego Państwa o opodatkowanie tak uzyskanego przysporzenia majątkowego. Akceptując taki punkt widzenia należałoby uznać, że Państwo oczekuje korzyści wynikających z własnego, bezprawnego zaniechania realizacji prawa obywatela do rozpoznania sprawy sądowej w rozsądnym terminie.

Podobnej wykładni przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dokonał również Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 16 grudnia 2011 r., sygn. akt II FSK 1218/10. NSA wskazał, że kwota, o której mowa w art. 12 ust. 4 ustawy o skardze na naruszenie prawa do rozpoznania strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki, ma charakter de facto zbliżony do zadośćuczynienia. Ponadto, wysokość sumy pieniężnej została określona w orzeczeniu sądu i nie dotyczyła prowadzonej działalności gospodarczej ani korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Podkreślił przy tym, że istotą zwolnienia podatkowego przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 3b u.p.d.f. jest fakt, iż świadczenie nie wzbogaca beneficjenta w żaden sposób, lecz ma pełnić rolę rekompensującą poniesioną stratę za naruszone prawo do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki (co wszak nastąpiło na skutek nieprawidłowego działania lub bezczynności sądu). W uzasadnieniu swego stanowiska Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził co prawda, że w prawie cywilnym obok ustawowego pojęcia"odszkodowanie" lub"zadośćuczynienie" nie pojawia się określenie"suma pieniężna". Występuje ono jedynie dla oznaczenia świadczenia wypłacanego w pieniądzu (art. 358 k.c., art. 3581 k.c., art. 8241 k.c.). Jednakże, trzeba zwrócić uwagę na treść art. 445 § 1 k.c., w którym jest mowa właśnie o"przyznaniu poszkodowanemu odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę".

Sąd w składzie orzekającym w niniejszej sprawie wskazał, że w pełni akceptuje również wyrażone w ww. wyroku stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego, iż pojęcie"suma pieniężna" jest charakterystyczne dla ustawy o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki. Jednakże, byłoby niezrozumiałe i niecelowe, aby tworzyć z niego odrębną kategorię, różną od znanego prawu cywilnemu odszkodowania i zadośćuczynienia, skoro charakter wypłaconego świadczenia na mocy przedmiotowej ustawy zbliżony jest właśnie do zadośćuczynienia.

Skład orzekający, podzielając i w tym zakresie argumentację NSA oraz Strony skarżącej stwierdził, że niemal każda ustawa podatkowa przewiduje zwolnienia od podatku, tzn. sytuacje, w których nie dochodzi do opodatkowania, mimo iż spełnione są generalne przesłanki uzasadniające opodatkowanie, to zwolnienia te najczęściej wprowadzane są ze względów celowościowych, a zatem gdy ustawodawca uważa opodatkowanie danej sytuacji za niecelowe lub gdy poprzez udzielenie zwolnienia podatkowego chce stymulować pewnego rodzaju działalność - albo też ze względów sprawiedliwościowych - jeżeli opodatkowanie danej sytuacji byłoby niesprawiedliwe w sensie społecznym (A. Bartosiewicz i R. Kubacki - Ustawa o podatku dochodowym d osób fizycznych - Komentarz 2010, wyd. II).

Zdaniem Sądu właśnie z taką sytuacją mamy do czynienia w niniejszej sprawie, bowiem opodatkowanie przyznanej przez sąd sumy pieniężnej za krzywdę moralną spowodowaną przewlekłością postępowania - byłoby sprzeczne z ideą humanitaryzmu i wysoce niesprawiedliwe.

W świetle obowiązującego stanu prawnego - biorąc pod uwagę rozstrzygnięcie zawarte w prawomocnym wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 30 stycznia 2013 r., sygn. akt. I SA/Łd 1527/12 - stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego w zakresie opodatkowania zasądzonej przez sąd sumy pieniężnej uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji Podatkowej zaniechano poboru podatku.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

Z kolei, w myśl art. 21 ust. 1 pkt 3b cytowanej wyżej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań:

Na podstawie art. 448 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia.

Zadośćuczynienie, analogicznie jak odszkodowanie, jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającego na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszystkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych, w tym w dobrach osobistych. Chodzi zarówno o uszczerbek majątkowy jak i niemajątkowy. Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie różnicują świadczeń odszkodowawczych w zależności od tego, czy dotyczą naprawienia szkody majątkowej czy niemajątkowej, a tym samym użyte przez ustawodawcę pojęcie odszkodowania należy odnosić również do zadośćuczynienia pieniężnego za szkodę niemajątkową (tekst jedn.: za doznaną krzywdę). Oznacza to, że użyte w przepisie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pojęcie odszkodowania odnosi się także do zadośćuczynienia, będącego formą wynagrodzenia za krzywdy poszkodowanego.

Ustawa z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze za naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. z 2004 r. Nr 179, poz. 1843 z późn. zm.) reguluje zasady i tryb wnoszenia oraz rozpoznawania skargi strony, której prawo do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki zostało naruszone na skutek działania lub bezczynności sądu. Uwzględniając skargę strony, sąd stwierdza, że w postępowaniu, którego skarga dotyczy, nastąpiła przewlekłość postępowania (art. 12 ust. 2 cyt. ustawy). Ustawa przewiduje również możliwość przyznania, na żądanie skarżącego, odpowiedniej sumy pieniężnej w wysokości od 2.000,00 zł do 20.000,00 zł. W wypadku przyznania odpowiedniej sumy pieniężnej od Skarbu Państwa, wypłaty dokonuje sąd prowadzący postępowanie, w którym nastąpiła przewlekłość postępowania, ze środków własnych tego sądu (art. 12 ust. 4 ustawy).

Użyte w powyższym przepisie wyrażenie "odpowiednia suma pieniężna", w rozumieniu przywołanego wyżej art. 12 ust. 4 ww. ustawy, nie stanowi typowego naprawienia szkody. Przemawia za tym przede wszystkim brzmienie art. 15 ust. 1 tej ustawy, zgodnie z którym strona, której skargę uwzględniono, może w odrębnym postępowaniu dochodzić naprawienia szkody wynikłej ze stwierdzonej przewlekłości od Skarbu Państwa albo solidarnie od Skarbu Państwa i komornika. Postanowienie uwzględniające skargę wiąże sąd w postępowaniu cywilnym o odszkodowanie lub zadośćuczynienie, co do stwierdzenia przewlekłości postępowania (ust. 2 tego artykułu). Natomiast strona, która nie wniosła skargi na przewlekłość postępowania, zgodnie z art. 5 ust. 1 cyt. ustawy, może dochodzić - na podstawie art. 417 ustawy - Kodeks cywilny - naprawienia szkody wynikłej z przewlekłości, po prawomocnym zakończeniu postępowania co do istoty sprawy (art. 16 cyt. ustawy).

Przepisy ww. ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r., stanowią na gruncie polskiego porządku prawnego samodzielną podstawę prawną do występowania z trzema żądaniami, tj.: z żądaniem podstawowym zmierzającym do stwierdzenia przewlekłości postępowania w sprawie, której skarga dotyczy oraz z dwoma żądaniami dodatkowymi, czyli z żądaniem podjęcia w wyznaczonym terminie odpowiednich czynności przez organ dopuszczający się przewlekłości postępowania i z żądaniem zasądzenia na rzecz skarżącego sumy pieniężnej w razie stwierdzenia takiej przewlekłości.

Stąd też, to przepisy ww. ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r., a nie normy prawa cywilnego, stanowią podstawę prawną dochodzenia żądań ze skargi na przewlekłość postępowania. W konsekwencji regulacje zawarte w ustawie stanowią samodzielne materialnoprawne oparcie do formułowania żądań zmierzających do przeciwdziałania przewlekłości postępowania sądowego bądź egzekucyjnego. Zatem, gdyby ustawodawca chciał, aby przyznawana stronie skarżącej w trybie ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. "odpowiednia suma pieniężna" miała charakter odszkodowania bądź zadośćuczynienia, to odpowiednio użyłby tych pojęć.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że postanowieniem Sądu Okręgowego Wydział Cywilny Odwoławczy z dnia 6 marca 2012 r., o sygn. akt... zasądzono na rzecz Wnioskodawczyni, sumę pieniężną za przewlekłość postępowania w sprawie cywilnej. Orzeczenie zapadło na podstawie art. 12 ust. 4 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki.

W wydanym w niniejszej sprawie wyroku z dnia 30 stycznia 2013 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi stwierdził, iż"wbrew twierdzeniom organu z powołanego art. 15 ustawy o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki w żaden sposób nie wynika charakter prawny kwoty zasądzonej w następstwie uwzględnienia skargi na podstawie art. 12 ust. 4 ww. ustawy. Nie może zatem też być wątpliwości, że o charakterze danego świadczenia nie przesądza sama jego nazwa. O statusie kwoty otrzymanej na podstawie art. 12 ust. 4 ustawy o skardze świadczy w ocenie Sądu jej rzeczywisty charakter, tytuł prawny i cel, jakiemu służy. Kwota otrzymywana na tej podstawie ma zrekompensować negatywne przeżycia psychiczne i moralne związane z przewlekłością postępowania sądowego oraz z naruszeniem prawa (nie dobra osobistego) do rozpoznania sprawy sądowej bez zbędnej zwłoki (zob. orzeczenia SN o sygn. III SPP 163/05, III SPP 154/05 oraz SPK 10/05). Kwota ta ma na celu zadośćuczynienie za krzywdę, jaką Strona poniosła wskutek wadliwie skonstruowanego systemu wymiaru sprawiedliwości albo wadliwie działającego wymiaru sprawiedliwości w praktyce".

Ponadto Sąd w powyższym wyroku stwierdził, że" Podobnej wykładni przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dokonał również Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 16 grudnia 2011 r., sygn. akt II FSK 1218/10. NSA wskazał, że kwota, o której mowa w art. 12 ust. 4 ustawy o skardze na naruszenie prawa do rozpoznania strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki, ma charakter de facto zbliżony do zadośćuczynienia. Ponadto, wysokość sumy pieniężnej została określona w orzeczeniu sądu i nie dotyczyła prowadzonej działalności gospodarczej ani korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Podkreślił przy tym, że istotą zwolnienia podatkowego przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 3b u.p.d.f. jest fakt, iż świadczenie nie wzbogaca beneficjenta w żaden sposób, lecz ma pełnić rolę rekompensującą poniesioną stratę za naruszone prawo do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki (co wszak nastąpiło na skutek nieprawidłowego działania lub bezczynności sądu). W uzasadnieniu swego stanowiska Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził co prawda, że w prawie cywilnym obok ustawowego pojęcia"odszkodowanie" lub"zadośćuczynienie" nie pojawia się określenie"suma pieniężna". Występuje ono jedynie dla oznaczenia świadczenia wypłacanego w pieniądzu (art. 358 k.c., art. 3581 k.c., art. 8241 k.c.). Jednakże, trzeba zwrócić uwagę na treść art. 445 § 1 k.c., w którym jest mowa właśnie o"przyznaniu poszkodowanemu odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę".

Biorąc pod uwagę wskazane orzeczenie Sądu oraz przedstawiony opis zdarzenia przyszłego należy stwierdzić, iż zasądzona na rzecz Wnioskodawczyni przez Sąd Okręgowy Wydział Cywilny Odwoławczy postanowieniem z dnia 6 marca 2012 r. sygn. akt..., suma pieniężna - przyznana na podstawie art. 12 ust. 4 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki, mimo, iż spełnione są generalne przesłanki uzasadniające jej opodatkowanie, korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.