IPTPB2/415-36/11-2/KK - Zwolnienie z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych odszkodowania wypłaconego z tytułu zaniżonej ilości akcji pracowniczych oraz utraconej dywidendy.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 6 kwietnia 2011 r. (data wpływu 13 kwietnia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowania wypłaconego z tytułu zaniżonej ilości akcji pracowniczych oraz utraconej dywidendy - jest prawidłowe.

W dniu 13 kwietnia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowania wypłaconego z tytułu zaniżonej ilości akcji pracowniczych oraz utraconej dywidendy.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wyrokiem z dnia 12 maja 2010 r. Sąd Rejonowy zasądził od Spółki na rzecz Wnioskodawcy odszkodowanie tytułem przyznania zaniżonej liczy akcji pracowniczych wraz z odszkodowaniem za utraconą w 2009 r. dywidendę oraz należnymi odsetkami ustawowymi.

Wnioskodawca pracował w Spółce niecałe XXX lata, w pełnym wymiarze czasu pracy, na odkrywce w przodku. Wskutek błędnego zakwalifikowania stanowiska Wnioskodawcy przez pracodawcę, przy określaniu stażu pracy pracowników na potrzeby ustalenia uprawnienia do nieodpłatnego nabycia akcji Spółki w 2005 r., nie przeliczono stażu pracy Wnioskodawcy przez współczynnik korygujący 1,5. Jednak, po przeprowadzonej w 2006 r. zmianie nazewnictwa stanowisk pracy i po przeprowadzonej przez Spółkę w 2007 r. weryfikacji pracy Wnioskodawcy wydano świadectwo pracy potwierdzające, że pracował na stanowisku górniczym uprawniającym do zastosowania współczynnika korygującego 1,5 dla określenia stażu pracy. ZUS, opierając się na wystawionych przez Spółkę dokumentach, przyznał Wnioskodawcy emeryturę górniczą decyzją z dnia 21 października 2008 r., z uwzględnieniem wyższego przelicznika.

Wnioskodawca dodał również, że w 2005 r., przy obliczaniu stażu pracy na potrzeby obliczania ilości przysługujących Jemu akcji pracowniczych, Spółka nie uwzględniła współczynnika korygującego, przez co otrzymał zamiast przysługujących XXX akcji jedynie XXX, tj. o XXX akcji mniej. Wynikało to z uwzględnienia stażu pracy w wymiarze niecałych XXX lat, tzn. nie przemnożono stażu pracy przez przysługujący przelicznik 1,5 do stażu pracy.

Z uwagi na ww. fakt nieprawidłowego przeliczenia stażu pracy i zaniżenia liczby przyznanych akcji, Wnioskodawca wystąpił do Sądu Rejonowego z powództwem przeciwko Spółce o zapłatę stosowanego odszkodowania. Na żądaną kwotę składała się równowartość XXX akcji Spółki o wartości nominalnej XXX zł oraz odszkodowanie za utraconą w 2009 r. dywidendę z brakujących akcji w kwocie XXX zł.

Zgodnie z § 7 ust. 2 i 4 rozporządzenia Ministra Skarbu Państwa z dnia 29 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad podziału uprawnionych pracowników na grupy, ustalania liczby akcji przypadających na każdą z tych grup oraz trybu nabywania akcji przez uprawnionych pracowników (Dz. U. Nr 35, poz. 303) "Spółka, po otrzymaniu informacji o liczbie akcji przeznaczonych do nieodpłatnego udostępnienia, sporządzi w terminie 14 dni listę uprawnionych pracowników obejmującą okresy zatrudnienia tych osób w przedsiębiorstwie państwowym i w spółce oraz łączny okres zatrudnienia w tych podmiotach. Ustalenie okresu zatrudnienia, o którym mowa w ust. 2, uprawnionych pracowników zatrudnianych pod ziemią oraz w kopalniach siarki lub węgla brunatnego, jest dokonywane z uwzględnieniem współczynników korygujących, stosowanych do wyliczenia okresu zatrudnienia dla celów emerytalnych." Z treści cytowanego przepisu wynika, że to Spółka odpowiadała za ustalenie okresu zatrudnienia każdego z uprawnionych pracowników i powinna to zrobić z uwzględnieniem współczynników korygujących.

Według Wnioskodawcy, podstawą dochodzonego roszczenia był art. 471 kodeksu cywilnego w związku z treścią art. 300 kodeksu pracy, zgodnie z którymi " Dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba, że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi". Zasady ustalania odszkodowania wynikają zatem z art. 471 kodeksu cywilnego w związku z art. 300 kodeksu pracy oraz wyżej cytowanego rozporządzenia określającego obowiązki pracodawcy. Wysokość należnego odszkodowania stanowiła zaś równowartość nieprzyznanych akcji oraz dywidendy, które Wnioskodawca powinien otrzymać, gdyby pracodawca wyliczył prawidłowo staż Jego pracy. Zasądzone na rzecz Wnioskodawcy przez Sąd Rejonowy odszkodowanie w kwocie XXX zł stanowiło równowartość nominalną XXX akcji (XXX zł) oraz kwotę netto wyliczoną dla utraconej w 2009 r. dywidendy od nieprzyznanej liczby akcji.

Zdaniem Sądu Rejonowego, Spółka nie wykonała ciążącej na niej obowiązków w sposób należyty, co zresztą pozwana w odpowiedzi na pozew przyznała, podnosząc jedynie, że kwota odszkodowania z tytułu dywidendy powinna być zasądzona według kwot netto.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy otrzymane przez Wnioskodawcę odszkodowanie jest - zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy, zasądzone wyrokiem z dnia 12 maja 2010 r. przez Sąd Rejonowy odszkodowanie w kwocie XXX zł, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zwolnione jest z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Z treści art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy wynika bowiem, iż "wolne od podatku dochodowego są: inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

Zasądzone na rzecz Wnioskodawcy odszkodowanie zostało ustalone w kwocie odpowiadającej wartości nominalnej akcji, tj. bez uwzględnienia wzrostu wartości akcji pomiędzy datą zawarcia umowy zbycia akcji (2005 r.), a datą orzekania w sprawie (2010 r.). Ponadto w części odpowiadającej utraconej dywidendzie zostało pomniejszone o należny podatek dochodowy od osób fizycznych oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne. Zasądzone na rzecz Wnioskodawcy odszkodowanie stanowiło zatem kwotę netto.

W ocenie Wnioskodawcy, zasądzone na Jego rzecz odszkodowanie stanowiło jedynie wyrównanie szkody w postaci nieprzyznania właściwej ilości akcji. Szkoda spowodowana była niewywiązaniem się przez pracodawcę ze swoich obowiązków poprzez nieprawidłowe zakwalifikowanie wykonywanej przez Wnioskodawcę pracy, wskutek czego przyznano Jemu zbyt małą liczbę akcji. Szkoda ta mieści się zatem w ocenie Wnioskodawcy w zakresie tzw. damnum emergens - szkody rzeczywiście poniesionej i w związku z tym jej naprawienie powinno obejmować stratę, którą w jej wyniku On poniósł, czyli kwoty, odpowiadającej wartości nominalnej nieprzyznanej ilości akcji Spółki oraz utraconej części dywidendy. Zasadą jest bowiem, że w razie niewykonania ważnego zobowiązania z przyczyn, za które dłużnik odpowiada - tak jak w niniejszej sprawie Spółka, odszkodowanie ma przywrócić sytuację majątkową poszkodowanego - Wnioskodawcy - do takiej, w jakiej znajdowałby się, gdyby mu szkody nie wyrządzono tj. gdyby zobowiązanie zostało wykonane, a zatem obejmuje wszystko to, co poszkodowany uzyskałby wskutek wykonania zobowiązania (vide pismo z dnia 3 sierpnia 2007 r. IS w Warszawie Nr 1410/BF-II/415-46/07/JO). Szkoda, o której naprawienie wnosił Wnioskodawca, z cała pewnością nie miała zatem charakteru korzyści. Gdyby bowiem pracodawca prawidłowo przeliczył staż pracy Wnioskodawcy to otrzymał by o XXX sztuk akcji więcej. To oznacza z kolej, iż wyrządzona przez pracodawcę szkoda polegała na zmniejszeniu tego, co należało się Wnioskodawcy, a więc na zaniżeniu liczby przyznanych akcji, a zasądzone przez Sąd odszkodowanie miało na celu zrekompensowanie tej szkody. Jak wynika zaś z utrwalonej w tym zakresie linii orzeczniczej: (...) funkcja społeczno - gospodarcza odszkodowania polega na wyrównaniu, a nie polepszeniu pozycji majątkowej poszkodowanego. Stratą (damnum emergens) jest zmniejszenie aktywów lub zwiększenie pasywów majątku, utraconym zaś zyskiem (lucrum cessans) - udaremnienie zwiększenia się majątku (...) istotą zwolnienia podatkowego jest fakt, iż świadczenie takie nie wzbogaca beneficjenta w żaden sposób, lecz jedynie rekompensują poniesioną stratę - w tym także w sferze niematerialnej. W konsekwencji uznania, że kwota, o której mowa w interpretacji stanowi odszkodowanie dla skarżącego, jej wysokość została określona w orzeczeniu sądu i nie dotyczy prowadzonej działalności gospodarczej, ani korzyści (lucrum cessans) oznacza, że spełnione są warunki zwolnienia przewidziane w art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy (vide wyrok WSA w Bydgoszczy z dnia 17 lutego 2010 r. sygn. akt I SA/BD 680/09).

A skoro tak, to przedmiotowe odszkodowanie korzysta ze zwolnienia podatkowego wymienionego w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Powyższe stanowisko jest tym bardziej zasadne, iż wypłacone na rzecz Wnioskodawcy odszkodowanie zostało już na etapie wyliczania jego wartości pomniejszone o podatek dochodowy oraz składki zdrowotne i stanowi wyrównanie straty, którą On rzeczywiście poniósł.

Takie też stanowisko prezentował pracodawca podczas procesu podnosząc w odpowiedzi na pozew, że od odszkodowania w zakresie dywidendy nie należy płacić podatku, w związku z tym winno być one zasądzone w kwocie netto.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione od podatku, bądź od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Jednakże, stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

Natomiast zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy, zwalnia się z opodatkowania inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

Zgodnie z art. 471 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Natomiast w art. 300 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) wskazano, iż w sprawach nie unormowanych przepisami prawa pracy do stosunku pracy stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego, jeżeli nie są one sprzeczne z zasadami prawa pracy.

Jak wskazano we wniosku, odszkodowanie zostało zasądzone wyrokiem sądu rejonowego. Podstawą wypłaty ww. odszkodowania były postanowienia art. 471 Kodeksu cywilnego w związku z art. 300 Kodeksu pracy. Wysokość odszkodowania stanowiła różnicę między ilością akcji, którą faktycznie Wnioskodawca otrzymał, a tą, którą powinien był otrzymywać, gdyby pracodawca prawidłowo zakwalifikował wykonywaną przez Niego pracę. Obejmuje ono wyłącznie stratę, jakiej doznał Wnioskodawca w związku z błędami popełnionymi przez byłego pracodawcę, a nie utratę zarobku, który byłby się urzeczywistnił gdyby zdarzenie wywołujące szkodę nie nastąpiło.

W świetle powyższego, stwierdzić należy, iż odszkodowanie z tytułu przyznania zaniżonej liczy akcji i utraconej dywidendy korzysta ze zwolnienia przedmiotowego, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji jego wypłata nie rodzi u Wnioskodawcy obowiązku podatkowego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, Piotrków Trybunalski 97-300.