IPTPB2/415-325/13-4/JR - Podatek dochodowy od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty w związku z działem spadku i zniesieniem współwłasności.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 15 kwietnia 2013 r. (data wpływu 6 maja 2013 r.), uzupełnionym pismem z dnia 14 lipca 2013 r. (data wpływu 17 lipca 2013 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty w związku z działem spadku i zniesieniem współwłasności - jest prawidłowe.

W dniu 6 maja 2013 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty w związku z działem spadku i zniesieniem współwłasności.

Wniosek nie spełniał wymogów, określonych w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.), w związku z powyższym, pismem z dnia 1 lipca 2013 r., nr IPTPB2/415-325/13-2/JR, wezwano Wnioskodawczynię, na podstawie art. 169 § 1 i § 2 w zw. z art. 14h ustawy - Ordynacja podatkowa, do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie wysłane zostało w dniu 2 lipca 2013 r. (skutecznie doręczone w dniu 8 lipca 2013 r.). W dniu 17 lipca 2013 r. (data nadania 15 lipca 2013 r.) wpłynęło uzupełnienie wniosku.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Na podstawie prawomocnego Postanowienia Sądu Rejonowego, wydanego w dniu...czerwca 2010 r., Wnioskodawczyni nabyła spadek w 1/14 części po swoim wuju T. L. W skład spadku wchodził m.in. lokal mieszkalny położony przy ul. Ż.

Czystą wartość masy spadkowej po T. L. Urząd Skarbowy ustalił na kwotę 286.435,00 zł (w tym wartość przedmiotowego lokalu mieszkalnego Urząd Skarbowy ustalił na kwotę 269.400,00 zł, a wartość masy spadkowej przypadającej na udział Wnioskodawczyni określił na kwotę 20.460,00 zł).

Z tytułu nabycia spadku po T. L., Wnioskodawczyni zapłaciła w lutym 2011 r. podatek w kwocie 981,00 zł (II grupa podatkowa).

Prawomocnym Postanowieniem wydanym w dniu...czerwca 2011 r., Sąd Rejonowy w sprawie o dział spadku i zniesienie współwłasności, dokonał działu spadku po T. L., w taki sposób, że przyznał na wyłączną własność jednemu ze spadkobierców - A. L., opisany wyżej lokal mieszkalny i ustalił jego wartość zgodnie z wyceną biegłego na kwotę 270.174,80 zł, zaś na rzecz pozostałych spadkobierców zasądził spłaty. Na rzecz Wnioskodawczyni została zasądzona spłata w wysokości 19.298,00 zł, a od uczestników postępowania na rzecz A. L. zwrot kosztów postępowania. Od Wnioskodawczyni została zasądzona kwota 261,90 zł, czyli tytułem spłaty Wnioskodawczyni otrzymała od A. L. kwotę 19.036,30 zł.

W uzupełnieniu wniosku doprecyzowano, że spadkodawca T. L. zmarł...grudnia 2009 r. W skład spadku wchodził lokal mieszkalny stanowiący odrębną nieruchomość.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy zbycie udziału w odziedziczonym przez Wnioskodawczynię lokalu mieszkalnym w drodze działu spadku ze spłatami na rzecz pozostałych spadkobierców, podlega podatkowi dochodowemu od osób fizycznych na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W uzupełnieniu wniosku doprecyzowano, że w sformułowaniu "na rzecz pozostałych spadkobierców", chodzi wyłącznie o spłatę otrzymaną przez Wnioskodawczynię, która to spłata odpowiada wartości udziału Wnioskodawczyni w nabytym lokalu stanowiącym odrębną nieruchomość.

Zdaniem Wnioskodawczyni, ze względu na to, że wysokość zasądzonej na Jej rzecz spłaty nie przekracza wartości przysługującego Jej udziału spadkowego, to dlatego nie powstanie przychód z odpłatnego zbycia. Spłata jest bowiem ekwiwalentna do posiadanego udziału w spadku. Wnioskodawczyni wskazuje, że w związku z dokonanym działem spadku nie otrzymała żadnego przysporzenia majątkowego ponad odziedziczoną część ułamkową masy spadkowej.

Wnioskodawczyni uważa, że brak jest podstaw do opodatkowania podatkiem dochodowym kwoty otrzymanej przez Nią w wyniku działu spadku. W przeciwnym razie nastąpiłoby podwójne opodatkowanie tego samego przychodu, raz podatkiem od spadków i drugi raz podatkiem dochodowym.

Nadto zdaniem Wnioskodawczyni zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z dnia 26 lipca 1991 r. - przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Wnioskodawczyni wskazuje, że Jej stanowisko potwierdzają wydane w podobnych sprawach:

* decyzja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 22 marca 2012 r., nr ILPB2/415-243/11/12-S/WS,

* wyrok WSA w Łodzi z dnia 9 listopada 2011 r., sygn. akt I Sa/Łd 1173/11,

* wyrok WSA w Szczecinie z dnia 5 maja 2011 r., sygn. akt I Sa/Sz 93/11,

* odpowiedź Macieja Grabowskiego Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Finansów na interpelację Posłów z dnia 12 września 2012 r. ogłoszoną dnia 24 października 2012 r. na posiedzeniu nr 24 w zakresie określenia skutków w podatku dochodowym od osób fizycznych odpłatnego zbycia nieruchomości (mieszkania) w drodze działu spadku ze spłatami dla pozostałych spadkobierców.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji Podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a - c) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Wobec powyższego odpłatne zbycie nieruchomości i praw majątkowych stanowi źródło przychodu podlegające opodatkowaniu, jeżeli zbycie to ma miejsce przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Przy czym pod pojęciem odpłatnego zbycia należy rozumieć nie tylko sprzedaż czy zamianę, ale każdą czynność prawną, w wyniku której dochodzi do przeniesienia prawa własności nieruchomości, jej części lub udziału w niej za odpłatnością a więc co do zasady również dział spadku i odpłatne zniesienie współwłasności.

Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), spadek to prawa i obowiązki zmarłego wynikające ze stosunków cywilnoprawnych, które z chwilą jego śmierci przechodzą na następców prawnych.

W myśl art. 924 powyższej ustawy, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego).

Oznacza to, iż dniem nabycia przez spadkobiercę spadku jest data śmierci spadkodawcy. Natomiast postanowienie sądu o nabyciu spadku potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

W myśl art. 1035 Kodeksu cywilnego, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.

W wyniku działu spadku prawa majątkowe objęte spadkiem przyznane poszczególnym spadkobiercom, przechodzą na nich, ustaje więc wspólność majątku spadkowego. Umowa o dział spadku lub prawomocne orzeczenie sądowe o dziale spadku stanowią tytuł własności rzeczy, które w dziale przypadły poszczególnym spadkobiercom. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

Celem postępowania o zniesienie współwłasności w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego jest nowe ukształtowanie prawa własności rzeczy, która stanowi przedmiot współwłasności.

Zgodnie z art. 195 ustawy - Kodeks cywilny, współwłasność polega na tym, iż własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom.

Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną. Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy Działu IV Księgi drugiej (art. 196 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego). Natomiast w myśl art. 210 Kodeksu cywilnego, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności.

Przez zniesienie współwłasności rozumie się likwidację łączącego współwłaścicieli stosunku prawnego, która następuje w drodze umowy lub orzeczenia sądu.

Stosownie do art. 211 i art. 212 Kodeksu cywilnego, zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli.

Mając zatem na uwadze powyższe stwierdzić należy, iż zniesienie współwłasności nie stanowi nabycia rzeczy tylko wówczas, jeżeli mieści się w ramach udziału jaki przypadał byłym współwłaścicielom w rzeczy wspólnej i odbył się bez spłat i dopłat. Natomiast jeżeli udział danej osoby ulega powiększeniu (nawet bez spłat i dopłat) to traktowany jest w kategorii nabycia, ponieważ w ten sposób ulega powiększeniu zarówno zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad rzeczą (nieruchomością), jak i stan jej majątku osobistego. Tak więc co do zasady, zniesienie współwłasności jest formą nowego nabycia wówczas, gdy w wyniku tego zniesienia podatnik otrzymuje nieruchomość, która przekracza udział jaki pierwotnie podatnikowi przysługiwał.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni nabyła w 1/14 części spadek po wuju, zmarłym w dniu...grudnia 2009 r. Prawomocnym Postanowieniem wydanym w dniu...czerwca 2011 r., dokonano działu spadku i zniesienia współwłasności, Sąd przyznał na wyłączną własność jednemu ze spadkobierców, opisany wyżej lokal mieszkalny, zaś na rzecz pozostałych spadkobierców zasądził spłaty. Na rzecz Wnioskodawczyni została zasądzona spłata w wysokości 19.298,00 zł, a od uczestników postępowania na rzecz A. L. zwrot kosztów postępowania. Od Wnioskodawczyni została zasądzona kwota 261,90 zł, czyli tytułem spłaty Wnioskodawczyni otrzymała od A. L. kwotę 19.036,30 zł.

Uwzględniając powyższe oraz przyjmując za Wnioskodawczynią, iż wartość otrzymanej przez Nią spłaty w wyniku działu spadku (zniesienia współwłasności) mieściła się w udziale jaki Jej przysługiwał w spadku uznać należy, że Wnioskodawczyni nie uzyskała w związku z czynnością ww. działu spadku żadnego przysporzenia majątkowego względem odziedziczonego udziału.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz obowiązujące przepisy prawa należy stwierdzić, że otrzymanie przez Wnioskodawczynię w wyniku działu spadku i zniesienia współwłasności spłaty ekwiwalentnej do posiadanego udziału w spadku nie spowoduje powstania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Istotne znaczenie dla niniejszego rozstrzygnięcia ma okoliczność, że spłata w wyniku działu spadku nie przekroczyła wartości przysługującego Wnioskodawczyni udziału spadkowego, a czynność prawna została dokonana wyłącznie między spadkobiercami. W konsekwencji na Wnioskodawczyni nie ciąży obowiązek opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwoty spłaty otrzymanej w wyniku działu spadku.

Jednoczenie w niniejszej interpretacji indywidualnej nie odniesiono się do przedstawionych wyliczeń z uwagi na fakt, iż przepis art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) nakłada na Ministra Finansów obowiązek wydania pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego. Zatem, liczbowe przykłady nie podlegają urzędowej interpretacji. Szczegółowe ustalenia w tym zakresie mogą być poczynione wyłącznie w ramach prowadzonego przez właściwy organ podatkowy postępowania podatkowego. Ponadto należy dodać, że w świetle obowiązujących przepisów prawa podatkowego, to na podatniku spoczywa obowiązek udowodnienia w toku postępowania podatkowego okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku. Tym samym, jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny różnić się będzie od stanu faktycznego, który wystąpił w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Dodatkowo należy wyjaśnić, iż zgodnie z art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną), a zatem wywiera skutki prawne w stosunku do tego podmiotu, do którego są skierowane. Niniejsza interpretacja jest wiążąca dla Wnioskodawczyni, jako osoby występującej z wnioskiem, natomiast nie chroni pozostałych spadkobierców.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.