IPTPB2/415-300/12-4/MP - Obowiązek pobrania i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy z tytułu należności od byłego pracodawcy wyegzekwowanych przez komornika sądowego.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani przedstawione we wniosku z dnia 19 kwietnia 2012 r. (data wpływu 23 kwietnia 2012 r.), uzupełnionym pismem z dnia 20 lipca 2012 r. (data wpływu 24 lipca 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązku pobrania i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy z tytułu należności od byłego pracodawcy wyegzekwowanych przez komornika sadowego - jest nieprawidłowe.

W dniu 23 kwietnia 2012 r., został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązku pobrania i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy z tytułu należności od byłego pracodawcy wyegzekwowanych przez komornika sadowego.

W związku ze stwierdzeniem braków, o których mowa w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749), pismem z dnia 11 lipca 2012 r., Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów, na podstawie art. 169 § 1 w związku z art. 14h ustawy - Ordynacja podatkowa, wezwał Wnioskodawczynię do usunięcia braków.

Wezwanie wysłano w dniu 11 lipca 2012 r., skutecznie doręczono w dniu 16 lipca 2012 r., natomiast w dniu 24 lipca 2012 r., do tut. Organu wpłynęła odpowiedź na ww. wezwanie, złożona na piśmie z dnia 20 lipca 2012 r. (data nadania 20 lipca 2012 r.).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony zaistniały stan faktyczny:

Wnioskodawczyni prosi o interpretację indywidualną problemu opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych wyegzekwowanej przez komornika od byłego pracodawcy kwoty stanowiącej odszkodowanie i odprawę za skrócony okres wypowiedzenia. Wyrokiem Sądu Rejonowego, zasądzona została Wnioskodawczyni kwota (wraz z odsetkami), stanowiąca odprawę z tytułu zwolnienia z przyczyn dotyczących zakładu pracy (likwidacja stanowiska pracy) i odszkodowanie z tytułu skróconego okresu wypowiedzenia. Zasądzone przez Sąd kwoty odszkodowania i odprawy są kwotami netto.

W roku 2011 komornik przelał na konto Wnioskodawczyni kwotę Zgodnie z art. 42e pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. w przypadku gdy za zakład pracy wypłaty świadczeń określonych w art. 12 (przychody ze stosunku pracy) dokonuje komornik sądowy jest on obowiązany, jako płatnik do poboru zaliczki na podatek, zgodnie z zasadami określonymi w punkcie 2 tego artykułu. Komornik zatem, powinien do końca lutego 2012 r., wystawić Wnioskodawczyni informację PIT-11. W związku z tym, że w oznaczonym terminie informacji takiej Wnioskodawczyni nie uzyskała, zwróciła się pisemnie do komornika w tej sprawie. W odpowiedzi na pismo Wnioskodawczyni, komornik przysłał druk PIT-8C z informacją, że z kwoty przelanej Wnioskodawczyni w 2011 r., kwota stanowi odsetki (wolne od podatku), natomiast cyt. "pozostała kwota stanowi odprawę i odszkodowanie za skrócony okres wypowiedzenia, lecz Sąd Rejonowy w uzasadnieniu do postanowienia z dnia 12 kwietnia 2011 r., orzekł, że zasądzone kwoty odprawy i odszkodowania są kwotami netto. W związku z powyższym, że jest to kwota netto w załączeniu przesyła druk PIT - 8C".

Na druku PIT - 8C w części D, poz. 34 - rodzaj przychodu wpisano "odszkodowanie i odprawa netto z 12 kwietnia 2011 r. Sąd Rejonowy.

Uzupełniając wniosek pismem z dnia 20 lipca 2012 r., Wnioskodawczyni przedstawiła następujące informacje:

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy należy wykazać cyt. "w rozliczeniu rocznym podatku dochodowego od osób fizycznych przychodu ujętego w PIT - 8C jako odszkodowanie i odprawa netto".

Czy komornik nie powinien sam odprowadzić ten podatek, a Wnioskodawczyni przysłać informację PIT - 11. Jaka powinna być linia postępowania w takim przypadku.

Wnioskodawczyni w uzupełnieniu wniosku przeformułowała pytania i postawiła następujące pytanie:

Czy jako płatnik powinna, wykazać w rozliczeniu rocznym podatku dochodowego od osób fizycznych za 2011 r., przychód opisany przez komornika w PIT-8C jako odszkodowanie i odprawa netto.

Zdaniem Wnioskodawczyni, od kwoty wyegzekwowanej przez komornika nie powinna odprowadzać podatku dochodowego od osób fizycznych, gdyż jest to kwota netto czyli już pomniejszona o kwotę podatku.

Wnioskodawczyni składając pozew do Sądu o przysługujące Jej należności, odprawy i odszkodowania podała kwoty, które pracodawca winien był przelać na konto, czyli kwoty netto i taką kwotę przysądził Wnioskodawczyni Sąd. Wniosek z tego, że od komornika Wnioskodawczyni też powinna otrzymać takie kwoty. Wnioskodawczyni, jeśli wykaże kwotę przychodu z informacji PIT-8C wystawionej przez komornika, będzie musiała odprowadzić podatek od kwoty przelanej, a więc należność od pracodawcy pomniejszy się o ten podatek.

Według Wnioskodawczyni, zgodnie z art. 42e pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, komornik powinien od kwoty wyegzekwowanej odprowadzić podatek i przelać na Jej konto kwotę pomniejszoną. Wtedy należność do wyegzekwowania przez komornika od Jej pracodawcy byłaby większa o podatek. Cyt. "w skrócie: komornik powinien ściągnąć od pracodawcy kwotę ubruttowioną, gdyż w przeciwnym wypadku jestem stratna przy egzekucji o kwotę podatku lub Sąd nie powinien zasądzić kwoty netto tylko brutto".

Przedstawione wyżej stanowisko, zostało powtórzone przez Wnioskodawczynię w uzupełnieniu wniosku w piśmie z dnia 20 lipca 2012 r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej zaistniałego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z przepisem art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta,

Stosownie do art. 12 ust. 1 ustawy za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Zgodnie z art. 42e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w przypadku gdy za zakład pracy wypłaty świadczeń określonych w art. 12 dokonuje komornik sądowy lub podmiot niebędący następcą prawnym zakładu pracy, przejmujący jego zobowiązania wynikające ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy, jest on obowiązany, jako płatnik, do poboru zaliczki na podatek, stosując do wypłacanych świadczeń najniższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1.

Stosownie do art. 42e ust. 2 ww. ustawy przy obliczaniu zaliczki, o której mowa w ust. 1, uwzględnia się:

Przepis art. 42e ust. 3 cyt. ustawy stanowi, iż zaliczkę obliczoną w sposób określony w ust. 1 i 2 zmniejsza się o kwotę:

Zgodnie z art. 42e ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kwoty pobranych zaliczek na podatek płatnik przekazuje w terminie do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki - na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby.

W myśl art. 42e ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w terminie do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym płatnik jest obowiązany przesłać do urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby, roczną deklarację, według ustalonego wzoru. Przepis art. 38 ust. 1b stosuje się odpowiednio.

Z kolei w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym płatnik jest obowiązany przekazać podatnikowi i do urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatnika, o którym mowa w art. 3 ust. 2a, do urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych - imienne informacje sporządzone według ustalonego wzoru (art. 42e ust. 6 ustawy).

Z powołanego przepisu wprost wynika, iż w sytuacji, gdy komornik sądowy dokonuje egzekucji zaległego wynagrodzenia za pracę świadczoną na podstawie stosunku pracy, przejmuje obowiązki płatnika i wobec tego jest zobowiązany do naliczenia i poboru zaliczki na podatek dochodowy. W takim wypadku, na komorniku sądowym spoczywa również obowiązek terminowego przekazania informacji podatkowej podatnikowi i właściwemu organowi podatkowemu oraz przekazania pobranych zaliczek na rachunek tego organu.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego stanu faktycznego wynika, iż wyrokiem Sądu Rejonowego, Wnioskodawczyni została zasądzona kwota 12.300,00 zł (wraz z odsetkami), stanowiąca odprawę z tytułu zwolnienia z przyczyn dotyczących zakładu pracy (likwidacja stanowiska pracy) i odszkodowanie z tytułu skróconego okresu wypowiedzenia. Zasądzone przez Sąd kwoty odszkodowania i odprawy są kwotami netto. Wnioskodawczyni była zatrudniona u byłego pracodawcy na podstawie umowy o pracę, odszkodowanie zostało zasądzone zgodnie z art. 36¹ Kodeksu pracy.

Komornik sadowy wyegzekwował od byłego pracodawcy kwoty stanowiące odszkodowanie i odprawę za skrócony okres wypowiedzenia, które przelał na konto Wnioskodawczyni w 2011 r., w kwocie 9.418,29 zł. Komornik sadowy przekazał Wnioskodawczyni druk PIT-8C z informacją, że z kwoty przekazanej Jej w 2011 r., kwota 2.295,39 zł stanowi odsetki (wolne od podatku), natomiast pozostała kwota stanowi odprawę i odszkodowanie za skrócony okres wypowiedzenia.

Biorąc pod uwagę powyższe zauważyć należy, iż wynagrodzenie za pracę jest pojęciem określonym przepisami prawa pracy - dział trzeci ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.). Z przepisów tych w sposób niewątpliwy wynika, że wynagrodzenie za pracę i inne świadczenia związane z pracą należą się pracownikowi, stanowiąc całość obejmującą także tę część, którą pracodawca może lub ma obowiązek potrącić (odliczyć). Nie można więc w ogóle konstruować, takiej definicji wynagrodzenia za pracę, w której będzie się wyróżniać część wynagrodzenia za pracę należną pracownikowi (wynagrodzenie netto) i część, która pracownikowi nie przysługuje. Wynagrodzenie za pracę należy się pracownikowi w całości i takie wynagrodzenie wyznaczone jest przez treść stosunku pracy również w przypadku dochodzenia przez pracownika roszczeń o wypłatę zaległych wynagrodzeń przed sądem pracy.

Pojęcie wynagrodzenia brutto w ogóle nie występuje w przepisach prawa pracy i ma raczej znaczenie potoczne. Prawo pracy posługuje się bowiem tylko pojęciem wynagrodzenia za pracę. Potoczne znaczenie ma też pojęcie wynagrodzenia netto, przez które należy rozumieć część wynagrodzenia za pracę wypłaconą pracownikowi, ale tylko wtedy, gdy pracodawca dokona stosownych odliczeń na podstawie innych przepisów prawa. Jeżeli jednak, pracodawca wynagrodzenia za pracę nie wypłaci, to w ogóle nie można mówić o jakimkolwiek odliczeniu, a więc tym samym, także o wypłacie części wynagrodzenia nazwanej wynagrodzeniem netto.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz wskazane przepisy prawa stwierdzić należy, iż w sytuacji, gdy komornik sądowy dokonuje egzekucji należności wynikających ze stosunku pracy, przejmuje obowiązki płatnika i wobec tego jest obowiązany do naliczenia i pobrania zaliczki na podatek dochodowy od wyegzekwowanych kwot, zgodnie z zasadami określonymi w art. 42e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Bez znaczenia pozostaje zatem, czy należności te zostały nazwane wynagrodzeniem brutto czy netto. Z przepisów tych wynika również, że ustawodawca ukształtował rolę płatnika, jako pośrednika pomiędzy podatnikiem i organem podatkowym. Czynności podejmowane przez płatnika, polegające na obliczeniu, pobraniu i wpłaceniu należności mają charakter czynności materialno-technicznych. Płatnik (komornik) natomiast, przekazuje organowi podatkowemu pieniądze podatnika. Z chwilą pobrania podatku i przekazania jego równowartości na rachunek właściwego urzędu skarbowego obowiązek płatnika wygasa. Obowiązek podatkowy ciąży ostatecznie na podatniku (Wnioskodawczyni).

Podkreślić należy, iż zgodnie z art. 7 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749), podatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu. Natomiast w myśl art. 8 ustawy - Ordynacja podatkowa płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

W sytuacji więc, gdy komornik sądowy dokonuje egzekucji należności wynikających ze stosunku pracy, przejmuje obowiązki płatnika i wobec tego jest obowiązany do naliczenia i pobrania zaliczki na podatek dochodowy od wyegzekwowanych kwot, zgodnie z zasadami określonymi w art. 42e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Bez znaczenia pozostaje zatem, czy należności te zostały nazwane wynagrodzeniem brutto czy netto.

Reasumując stwierdzić należy, że wobec należności wynikających ze stosunku pracy zasądzonych wyrokiem sądowym od byłego pracodawcy na rzecz pracownika -Wnioskodawczyni, które zostały Jej wypłacone przez komornika sądowego w roku 2011 oraz jeśli wypłacone należności podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako przychody ze stosunku pracy, obowiązek poboru zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych i wystawienia stosownej informacji (PIT-11 wobec dochodów od których pobrana została zaliczka na podatek dochodowy, PIT-8C wobec dochodów od których nie została pobrana zaliczka na podatek dochodowy) obciąża komornika sądowego - jako płatnika, według zasad określonych w art. 42e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast, Wnioskodawczyni - jako podatnik, winna wykazać w rozliczeniu rocznym podatku dochodowego za 2011 r., przychód (dochód) wypłacony przez komornika sadowego z tytułu wypłaconych należności ze stosunku pracy podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych wraz z należną zaliczką z tego tytułu.

Jednocześnie podkreśla się, iż elementy przedstawionego stanu faktycznego wyjaśniono jedynie w odniesieniu do wskazania podmiotu zobowiązanego do poboru zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, natomiast przedmiotem wniosku nie była kwestia, zastosowania ewentualnego zwolnienia przedmiotowego wobec należności wypłaconych przez komornika sądowego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.