IPTPB2/415-230/11-2/AKr - Opodatkowanie podatkiem dochodowym od osób fizycznych zadatku otrzymanego w wyniku zawartej umowy przedwstępnej sprzedaży akcji.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 27 maja 2011 r. (data wpływu 30 maja 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania zadatku otrzymanego w wyniku zawartej umowy przedwstępnej sprzedaży akcji - jest prawidłowe.

W dniu 30 maja 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania zadatku otrzymanego w wyniku zawartej umowy przedwstępnej sprzedaży akcji.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W dniu 8 kwietnia 2010 r. Wnioskodawca zawarł umowę przedwstępną sprzedaży akcji ze Spółką z o.o. w organizacji (nabywca) oraz Spółką Akcyjną (Spółka). Strony zobowiązały się zawrzeć umowę sprzedaży akcji (umowę przyrzeczoną) do dnia 10 stycznia 2011 r. Na poczet ceny akcji nabywca przekazał zbywcy, czyli Wnioskodawcy zadatek w kwocie 3.644 zł w terminie do dnia 30 kwietnia 2010 r. Brakującą część ceny za akcje nabywca miał zapłacić Wnioskodawcy do dnia 10 stycznia 2011 r.

W dniu 31 stycznia 2011 r. został zawarty aneks do umowy przedwstępnej sprzedaży akcji. Strony postanowiły przedłużyć termin umowy przedwstępnej z dnia 10 stycznia 2011 r. do dnia 31 marca 2011 r. Nabywca do dnia 31 marca 2011 r. nie wywiązał się z umowy i nie zapłacił dalszej części ceny za akcje, co spowodowało, że Wnioskodawca odstąpił od podpisania nowej umowy proponowanej przez nabywcę.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

W którym roku rozliczeniowym, w 2010 czy 2011 należy odprowadzić podatek dochodowy od otrzymanego przez Wnioskodawcę w 2010 r. zadatku w wysokości XXX zł na poczet zbycia akcji.

Zdaniem Wnioskodawcy, podatek dochodowy od ww. zadatku należy odprowadzić rozliczając się za 2011 r., ponieważ cała transakcja miała być sfinansowana w 2011 r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Stosownie do art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy wskazano, iż jednym ze źródeł przychodów są kapitały pieniężne.

W myśl art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) powyższej ustawy, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz papierów wartościowych,

Sposób opodatkowania przychodów z kapitałów pieniężnych został uregulowany w art. 30b ust. 1 cyt. ustawy. Zgodnie z brzmieniem tej normy, od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, i z realizacji praw z nich wynikających oraz z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółkach mających osobowość prawną albo wkładów w spółdzielniach w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu.

Z uwagi na fakt, iż w powołanych przepisach użyto wyrażenia "zbycie", aby powstał obowiązek podatkowy z tego tytułu, musi nastąpić sprzedaż przedmiotowych akcji.

Sprzedaż w rozumieniu cywilnoprawnym ma charakter umowy wzajemnej, do której odnosi się wyrażona w art. 488 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) zasada jednoczesnego wykonania świadczeń, tj. przeniesienia własności rzeczy lub praw i zapłacenia sprzedawcy ceny. Jednakże przepis ten przewiduje również wyjątki, z których najważniejsze znaczenie ma umowa pomiędzy stronami, albowiem w granicach zasady swobody umów ustanowionej w art. 353 ¹ Kodeksu cywilnego strony mogą ustalić, że przed zawarciem definitywnej umowy sprzedaży kupujący może zapłacić część lub całość ceny.

Przyjęcie przez sprzedawcę ceny (zaliczki, przedpłaty) określonej z tytułu sprzedaży następuje na podstawie umowy przedwstępnej, zobowiązującej do przeniesienia własności. W umowie przedwstępnej jedna lub obie strony zobowiązują się do zawarcia w przyszłości oznaczonej umowy, którą Kodeks cywilny w art. 389 określa mianem umowy przyrzeczonej.

Zawarcie umowy przedwstępnej nie powoduje skutków podatkowych, ponieważ jest ona jedynie zobowiązaniem do przeniesienia własności w określonym terminie.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że w 2010 r. Wnioskodawca zawarł umowę przedwstępną sprzedaży akcji. Strony zobowiązały się zawrzeć umowę sprzedaży akcji (umowę przyrzeczoną) do dnia 10 stycznia 2011 r. Na poczet ceny akcji nabywca przekazał Wnioskodawcy zadatek w kwocie XXX zł w terminie do dnia 30 kwietnia 2010 r. Brakującą część ceny za akcje nabywca miał zapłacić Wnioskodawcy do dnia 10 stycznia 2011 r.

W dniu 31 stycznia 2011 r. został zawarty aneks do umowy przedwstępnej sprzedaży akcji. Strony postanowiły przedłużyć termin umowy przedwstępnej z dnia 10 stycznia 2011 r. do dnia 31 marca 2011 r. Z tego względu, iż nabywca do dnia 31 marca 2011 r. nie wywiązał się z umowy i nie zapłacił dalszej części ceny za akcje, Wnioskodawca odstąpił od podpisania nowej umowy proponowanej przez nabywcę.

Odnosząc wyżej powołane przepisy do przedstawionego stanu faktycznego stwierdzić należy, iż przychód z tytułu odpłatnego zbycia akcji powstałby u Wnioskodawcy w dniu zawarcia ostatecznej, przyrzeczonej umowy sprzedaży tych akcji. Dopiero bowiem w tym momencie doszłoby od zbycia (przeniesienia prawa własności) przedmiotowych akcji. Z uwagi na fakt, iż umowa ostateczna nie została zawarta, u Wnioskodawcy nie powstał przychód z kapitałów pieniężnych. Wnioskodawca zatrzymał jednak otrzymany w 2010 r. zadatek.

Zadatek jest instytucją prawa cywilnego związaną z wykonaniem zobowiązań umownych. Uiszczenie zadatku służyć ma zabezpieczeniu wykonania świadczenia umownego. Może również stanowić rodzaj świadczenia odszkodowawczego na wypadek niewykonania zobowiązania. Zastosowanie omawianej instytucji nie ma jednak charakteru obligatoryjnego, lecz zależy od decyzji stron umowy.

Z przepisu art. 394 § 1 ustawy - Kodeks cywilny wynika, iż w braku odmiennego zastrzeżenia umownego albo zwyczaju, zadatek dany przy zawarciu umowy ma to znaczenie, że w razie niewykonania umowy przez jedną ze stron druga strona może bez wyznaczenia terminu dodatkowego od umowy odstąpić i otrzymany zadatek zachować, a jeżeli sama go dała, może żądać sumy dwukrotnie wyższej.

Artykuł 394 § 2 i § 3 ww. ustawy stanowi natomiast, że w razie wykonania umowy zadatek ulega zaliczeniu na poczet świadczenia strony, która go dała; jeżeli zaliczenie nie jest możliwe, zadatek ulega zwrotowi. W razie rozwiązania umowy zadatek powinien być zwrócony, a obowiązek zapłaty sumy dwukrotnie wyższej odpada. To samo dotyczy wypadku, gdy niewykonanie umowy nastąpiło wskutek okoliczności, za które żadna ze stron nie ponosi odpowiedzialności albo za które ponoszą odpowiedzialność obie strony.

W sytuacji, gdy jedna ze stron zatrzymuje otrzymany zadatek, zastosowanie będą miały przepisy art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z brzmieniem powołanej normy prawnej za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Katalog przychodów z innych źródeł jest katalogiem otwartym, o czym przesądza użycie przez ustawodawcę sformułowania "w szczególności". Wyliczenie zawarte w art. 20 ust. 1 ww. ustawy jest zatem jedynie wyliczeniem przykładowym.

Tym samym kwota zachowanego zadatku, jako przysporzenie majątkowe, stanowi przychód objęty tym przepisem.

Z uwagi na fakt, iż w przedmiotowej sprawie nie doszło do zawarcia umowy sprzedaży akcji, a więc nie nastąpiło przeniesienie własności akcji na kupującego, przychód z tytułu otrzymania zadatku powstał w momencie zachowania tego zadatku przez sprzedającego.

Stosownie do przepisu art. 9 ust. 1a powyższej ustawy, dochody z innych źródeł podlegają sumowaniu z innymi dochodami.

Na mocy przepisu art. 45 ust. 1 powołanej ustawy, podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, z zastrzeżeniem ust. 7 i 8.

Natomiast zgodnie z przepisem 45 ust. 4 ww. ustawy, w tym samym terminie należy wpłacić należny z tego tytułu podatek.

Reasumując należy stwierdzić, że otrzymany w 2010 r. zadatek w momencie jego zachowania przez Wnioskodawcę (w 2011 r.) będzie stanowił przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegający opodatkowaniu na zasadach ogólnych, zgodnie z art. 27 tej ustawy, według skali podatkowej. Zatem, przedmiotowy zadatek należy opodatkować w zeznaniu podatkowym za 2011 r.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Podkreślenia wymaga, że dokumenty dołączone do wniosku nie podlegały analizie i weryfikacji w ramach wydanej interpretacji.

Zgodnie bowiem z art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, interpretacja indywidualna zawiera ocenę stanowiska wnioskodawcy wraz z uzasadnieniem prawnym tej oceny.

Z powyższego wynika, że organ właściwy do wydania interpretacji indywidualnej nie przeprowadza postępowania dowodowego, nie jest zatem ani obowiązany ani uprawniony do analizy dołączonych do wniosku dokumentów ani do wykorzystania ich treści przy ocenie stanowiska Wnioskodawcy. Organ ten jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawcę.

Tym samym, jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od stanu faktycznego występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.