IPTPB2/415-160/13-5/KR

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 25 lutego 2013 r. (data wpływu 27 lutego 2013 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu ustalenia dochodu z tytułu umorzenia udziałów w spółce mającej osobowość prawną z siedzibą w Polsce, nabytych w drodze darowizny - jest prawidłowe.

W dniu 27 lutego 2013 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie:

* skutków podatkowych umorzenia udziałów w spółce mającej osobowość prawną: z siedzibą w Polsce, z siedzibą na Cyprze i z siedzibą w Singapurze, nabytych w drodze darowizny,

* sposobu ustalenia dochodu z tytułu umorzenia udziałów w spółce mającej osobowość prawną z siedzibą w Polsce, nabytych w drodze darowizny,

* sposobu ustalenia dochodu z tytułu umorzenia udziałów w spółce mającej osobowość prawną z siedzibą na Cyprze, nabytych w drodze darowizny,

* sposobu ustalenia dochodu z tytułu umorzenia udziałów w spółce mającej osobowość prawną z siedzibą w Singapurze, nabytych w drodze darowizny.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest osobą fizyczną, podlegającą nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce. Wnioskodawca ma otrzymać w postaci darowizny udziały w spółce mającej osobowość prawną z siedzibą w Polsce (zwanej dalej Spółką Polska) oraz udziały spółki mającej osobowość prawną z siedzibą w Singapurze (zwanej dalej Spółką Singapur) oraz udziały spółki mającej osobowość prawną z siedziba na Cyprze (zwanej dalej Spółką Cypr). Spółka Cypr i Spółka Singapur mają siedzibę i zarząd odpowiednio na terytorium Cypru i Singapuru, tam też uznawane są za rezydentów podatkowych i podlegają tam opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania, z uwzględnieniem umów o unikaniu podwójnego opodatkowania dochodów i majątku, których stroną jest kraj, w którym siedzibę ma Spółka Cypr i Spółka Singapur. Wartość przedmiotu darowizny będzie odpowiadać wartości rynkowej nabywanych udziałów Spółki Polska, udziałów Spółki Cypr oraz udziałów Spółki Singapur. Spółka Polska, Spółka Cypr, Spółka Singapur łącznie będą określane mianem Spółki.

W zależność od tego czy Spółki będą osiągać zadawalający poziom rentowności i czy będą realizować założony plan rozwoju. Wnioskodawca może podjąć w przyszłości decyzję, albo o dalszym pozostaniu ich wspólnikiem, albo o sprzedaży udziałów na rzecz podmiotu trzeciego, albo o skorzystaniu z prawa umorzenia udziałów za wynagrodzeniem. W wyniku umorzenia udziałów dojdzie do obniżenia kapitału zakładowego, gdzie cześć udziałów przysługujących Wnioskodawcy przestanie istnieć (utraci byt prawny), a Wnioskodawca uzyska z tego tytułu wynagrodzenie. Nie będzie miało miejsca jakiekolwiek zbycie udziałów za zgodą wspólnika (Wnioskodawcy) na rzecz Spółki Polska, czy też Spółki Cypr, czy też Spółki Singapur w celu ich umorzenia. Po umorzeniu udziałów, Spółki te będą istniały nadal tj. w wyniku obniżenia kapitału zakładowego nie dojdzie do ich likwidacji. Wynagrodzenie z tytułu umorzenia udziałów Wnioskodawcy zostanie ustalone w uchwale Udziałowców Spółek na poziomie nie wyższym od ich rzeczywistej (rynkowej) wartości (tekst jedn.: na poziomie równym lub niższym od rynkowej wartości udziałów Spółek).

Zgodnie z cypryjską ustawą o spółkach oraz singapurskim The Companies Act, spółka może obniżyć swój kapitał zakładowy w każdy sposób, a w szczególności może:

* umorzyć lub obniżyć zobowiązanie w stosunku do któregokolwiek z jej udziałów w odniesieniu do niewniesionego kapitału udziałowego; lub

* umarzając lub nie, albo obniżając lub nie zobowiązanie w stosunku do któregokolwiek z jej udziałów umorzyć kapitał udziałowy utracony lub niemający reprezentacji w rozporządzanych aktywach; lub

* umarzając lub nie, albo obniżając lub nie zobowiązanie w stosunku do któregokolwiek z jej udziałów, wypłacić wpłacony kapitał stanowiący nadwyżkę w stosunku do potrzeb spółki;

* a także może w miarę potrzeby zmienić swoją umowę spółki poprzez obniżenie kwoty swojego kapitału udziałowego i odpowiednio swoich udziałów.

Zgodnie z art. 199 § 1 Kodeksu spółek handlowych (zwany dalej k.s.h.), udział może być umorzony za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę (umorzenie dobrowolne) albo bez zgody wspólnika (umorzenie przymusowe). Przesłanki i tryb przymusowego umorzenia określa umowa spółki. W myśl art. 199 § 4 k.s.h. udziały w spółce prawa polskiego można również umorzyć bez powzięcia uchwały zgromadzenia wspólników w razie ziszczenia się określonego zdarzenia, gdy umowa spółki tak stanowi (tzw. umorzenie warunkowe).

W wyniku zastosowania wyżej opisanych procedur dojdzie do obniżenia kapitału zakładowego Spółek, gdzie część lub całość udziałów przysługujących Wnioskodawcy w Spółkach zostanie umorzona, tj. przestanie istnieć (utraci byt prawny), a Wnioskodawca uzyska z tego tytułu wynagrodzenie. Jednak w żadnej z opisanych wyżej sytuacji nie będzie miało miejsca jakiekolwiek zbycie udziałów za zgodą wspólnika na rzecz Spółki w celu umorzenia. Udziały przestaną istnieć bez potrzeby dokonania odrębnej czynności prawnej, jaką jest umowa zbycia udziałów pomiędzy Spółką a wspólnikiem.

W związku z powyższym należy podkreślić, iż w wyniku przeprowadzenia procedury umorzenia udziałów Wnioskodawca uzyska dochód, lecz nie będzie on stanowić dochodu z tytułu zbycia udziałów w celu ich umorzenia przez Spółkę. W konsekwencji, umorzenie udziałów w procedurze prawa cypryjskiego, prawa singapurskiego nie może zostać zakwalifikowane jako umorzenie dobrowolne, przymusowe ani warunkowe, gdyż jest to odmienna procedura od przyjętej przez k.s.h. i jako taka nie daje się zakwalifikować zgodnie z typologią polskiej ustawy. Z jednej bowiem strony, zgodnie z procedurą prawa cypryjskiego oraz singapurskiego Spółka unicestwia część udziałów i dokonuje obniżenia kapitału zakładowego, wypłacając udziałowcy odpowiednie wynagrodzenie, lecz procedura umorzenia dokonuje się bez potrzeby zbywania udziałów spółce w celu ich umorzenia. Z drugiej strony natomiast umorzenie udziałów w Spółce Cypr oraz Spółce Singapur może mieć charakter dobrowolny (lecz bez nabycia udziałów w celu umorzenia). Natomiast w przypadku umorzenia udziałów w Spółce Polska, będzie miała zastosowanie procedura umorzenia przymusowego.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie oznaczone we wniosku nr 2, natomiast w zakresie pytań oznaczonych we wniosku nr 1, 3 i 4 zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Zdaniem Wnioskodawcy, odnośnie pytania nr 2, zgodnie z art. 24 ust. 5d o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej ustawa PIT), dochodem z umorzenia udziałów w spółkach mających osobowość prawną jest nadwyżka przychodu uzyskanego z tytułu umorzenia nad kosztami uzyskania przychodu, przy czym jeżeli nastąpiło w drodze darowizny lub spadku koszty ustala się do wysokości wartości tych udziałów z dnia nabycia spadku lub darowizny.

W związku z powyższym, wartość tych udziałów z dnia nabycia darowizny przez Wnioskodawcę będzie miała zasadnicze znaczenie dla obliczenia dochodu z umorzenia udziałów Spółki Polska.

Wartość tą oblicza się z art. 8 ustawy od podatku od spadków i darowizn, gdzie wskazano iż wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych przyjmuje się w wysokości określonej przez nabywcę, jeżeli odpowiada ona wartości rynkowej tych rzeczy i praw. Natomiast wartość rynkową praw majątkowych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju. Celem prawidłowego określenia wartości rynkowej przedmiotowych praw majątkowych (czyli udziałów) Wnioskodawca może skorzystać z opinii rzeczoznawcy (biegłego).

Biorąc powyższe pod uwagę, Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż w przypadku umorzenia udziałów w Spółce otrzymanych w drodze darowizny, uzyskany przychód może zostać pomniejszony o koszt uzyskania przychodu w wysokości wartości rynkowej umorzonych udziałów z dnia darowizny, na podstawie art. 24 ust. 5d ustawy PIT. Bez znaczenia dla zastosowania art. 24 ust. 5 ustawy PIT pozostaje okoliczność iż darowizna udziałów Spółki Polska będzie korzystała ze zwolnienia określonego w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Umorzenie udziałów polega na ich prawnym unicestwieniu, tj. wygaśnięciu wszelkich praw, zarówno o charakterze majątkowym, jak i korporacyjnym wynikających z udziałów. Tryb umarzania udziałów reguluje art. 199 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.).

Umorzenie może być przeprowadzone:

* za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę - tzw. umorzenie dobrowolne;

* bez zgody wspólnika - tzw. umorzenie przymusowe;

* w razie ziszczenia się określonego zdarzenia - tzw. umorzenie warunkowe.

Przesłanki i tryb przymusowego umorzenia określa umowa spółki. W myśl art. 199 § 2 Kodeksu spółek handlowych umorzenie udziału wymaga uchwały zgromadzenia wspólników, która powinna określać w szczególności podstawę prawną umorzenia i wysokość wynagrodzenia przysługującego wspólnikowi za umorzony udział. Wynagrodzenie to, w przypadku umorzenia przymusowego, nie może być niższe od wartości przypadających na udział aktywów netto, wykazanych w sprawozdaniu finansowym za ostatni rok obrotowy, pomniejszonych o kwotę przeznaczoną do podziału między wspólników. W przypadku umorzenia przymusowego uchwała powinna zawierać również uzasadnienie.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy, źródłem przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe.

Katalog przychodów należących do kapitałów pieniężnych wymieniony został w art. 17 wyżej powołanej ustawy, w myśl którego, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się, m.in. dywidendy i inne przychody z tytułu udziałów w zyskach osób prawnych, których podstawą uzyskania są udziały (akcje) w spółce mającej osobowość prawną lub spółdzielni (17 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy).

Dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych stosownie do art. 24 ust. 5 pkt 1 ww. ustawy, jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału, w tym także dochód z umorzenia udziałów (akcji). Istotne jest, że regulacją tego przepisu objęte jest wyłącznie umorzenie przymusowe, w tym jego podtyp czyli umorzenie automatyczne.

Jak stanowi art. 30a ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od uzyskanych dochodów (przychodów) z tytułu dywidend i innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy. W świetle art. 30a ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zryczałtowany podatek, o którym mowa w ust. 1 pkt 1-4 oraz pkt 6, 8 i 9, pobiera się bez pomniejszania przychodu o koszty uzyskania, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 5 pkt 1 i 4, ust. 5a i 5d.

Zastrzeżenie zawarte w tym przepisie oznacza, że w określonych sytuacjach opodatkowaniu podlega dochód ustalony dokładnie według zasad przewidzianych w art. 24 ust. 5 pkt 1 i 4, ust. 5a i 5d ww. ustawy.

Sposób obliczenia dochodu osoby fizycznej z umorzenia udziałów został uregulowany w art. 24 ust. 5d ww. ustawy, zgodnie z którym dochodem z umorzenia udziałów lub akcji w spółkach mających osobowość prawną jest nadwyżka przychodu otrzymanego w związku z umorzeniem nad kosztami uzyskania przychodu obliczonymi zgodnie z art. 22 ust. 1f albo art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy; jeżeli nabycie nastąpiło w drodze spadku lub darowizny, koszty ustala się do wysokości wartości z dnia nabycia spadku lub darowizny.

Zatem, w przypadku umorzenia udziałów nabytych w drodze darowizny, koszty uzyskania przychodów ustala się do wysokości wartości przedmiotu darowizny z dnia jej nabycia. Należy przyjąć, że wartość tę ustala się zgodnie z art. 8 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn. zm.), który w ust. 1 stanowi, iż wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych przyjmuje się w wysokości określonej przez nabywcę, jeżeli odpowiada ona wartości rynkowej tych rzeczy i praw, a wartość praw do wkładów oszczędnościowych - w wysokości tych wkładów. Z kolei wartość rynkową rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia powstania obowiązku podatkowego (art. 8 ust. 3 ww. ustawy). Jeżeli zaś nabywca nie określił wartości nabytych rzeczy lub praw majątkowych albo wartość określona przez niego nie odpowiada, według oceny naczelnika urzędu skarbowego wartości rynkowej, organ ten wezwie nabywcę - zgodnie z art. 8 ust. 4 przytoczonej ustawy - do jej określenia, podwyższenia lub obniżenia, w terminie nie krótszym niż 14 dni od dnia doręczenia wezwania, podając jednocześnie wartość według własnej, wstępnej oceny. Natomiast, jeżeli nabywca, pomimo wezwania, nie określił wartości lub podał wartość nieodpowiadającą wartości rynkowej, naczelnik urzędu skarbowego dokona jej określenia z uwzględnieniem opinii biegłego lub przedłożonej przez nabywcę wyceny rzeczoznawcy. Jeżeli organ podatkowy powoła biegłego, a wartość określona z uwzględnieniem jego opinii różni się o więcej niż 33% od wartości podanej przez nabywcę, koszty opinii biegłego ponosi nabywca.

Przytoczone normy ustawy o podatku od spadków i darowizn ustanawiają generalną zasadę, w myśl której wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych przyjmuje się w wysokości określonej przez nabywcę. Ustawa ta nie daje jednak możliwości ustalania wartości w sposób dowolny. Warunkiem uznania określonej przez nabywcę wartości jest stwierdzenie, że "odpowiada ona wartości rynkowej tych rzeczy i praw". Tym samym ustalona na dzień dokonania darowizny wartość udziałów, spełniająca warunki określone w przytoczonych przepisach ustawy o podatku od spadków i darowizn, stanowić będzie w przypadku uzyskania przychodu z umorzenia przymusowego tych udziałów nabytych w drodze darowizny - koszty uzyskania przychodu dla potrzeb obliczenia dochodu w rozumieniu art. 24 ust. 5d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepis ten jest przepisem szczególnym w stosunku do uregulowań zawartych w art. 30a ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 30a ust. 6 ustawy, stanowiącym zarazem wyjątek od ogólnej zasady opodatkowania przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych bez pomniejszania przychodu o koszty uzyskania.

W świetle powyższego dochód z umorzenia przymusowego udziałów stanowić będzie nadwyżka przychodu otrzymanego z tytułu umorzenia udziałów nad ich wartością ustaloną w wyżej opisany sposób.

Mając na względzie powyższe przepisy i przedstawione zdarzenie przyszłe, stwierdzić należy, iż na podstawie art. 24 ust. 5d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w przypadku uzyskania dochodu z tytułu umorzenia udziałów w spółce mającej osobowość prawną z siedzibą w Polsce, nabytych w drodze darowizny, przychód uzyskany z tytułu wypłaconego wynagrodzenia może zostać pomniejszony o koszty uzyskania przychodu w wysokości rynkowej wartości umorzonych udziałów z dnia nabycia darowizny.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.