IPTPB1/4511-461/15-2/KO

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 5 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 31 lipca 2015 r. (data wpływu 4 sierpnia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych pokrycia przez Spółdzielnię Mieszkaniową kosztu wymiany wodomierzy - jest prawidłowe.

W dniu 4 sierpnia 2015 r. wpłynął wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych pokrycia przez Spółdzielnię Mieszkaniową kosztu wymiany wodomierzy.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca - Spółdzielnia Mieszkaniowa w 2015 r. wymieniła liczniki zużycia wody zimnej i ciepłej (wodomierze) w lokalach mieszkalnych - mieszkaniach. Stan prawny lokali jest zróżnicowany: w stosunku do części z nich przysługuje członkom Spółdzielni spółdzielcze lokatorskie prawo, inne użytkowane są na podstawie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, a część z nich stanowi prawo odrębnej własności. Koszty wymiany wodomierzy - zgodnie z uchwałą Nr 10 Zebrania Przedstawicieli Członków z dnia 13 czerwca 2014 r. - Spółdzielnia pokryła z zysku wypracowanego w 2013 r. Zysk pochodził z prowadzonej przez Spółdzielnię działalności gospodarczej (komercyjny najem lokali użytkowych i dostarczanie usług dostępu do sieci Internet i telewizji kablowej). Zgodnie z obowiązującym w Spółdzielni Regulaminem rozliczania kosztów gospodarki zasobami mieszkaniowymi oraz ustalania opłat za używanie lokali, każda osoba mająca tytuł do lokalu zobowiązana jest ponosić koszty wymiany wodomierzy we własnym zakresie.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy Spółdzielnia Mieszkaniowa powinna była wystawić PIT-8C dla osób, które posiadają tytuł do lokali - bez względu na jego charakter - na kwotę stanowiącą koszt wymiany wodomierza, traktując go jako dochód z innych źródeł, jeżeli właściciele w ramach odpisu na fundusz remontowy nieruchomości wnieśli do Spółdzielni pełne koszty wymiany wodomierza, które jednak zostały ostatecznie sfinansowane nie z funduszu remontowego, a z zysku wypracowanego przez Spółdzielnię w roku poprzednim.

Zdaniem Wnioskodawcy, dokonując wymiany wodomierzy instalowanych w lokalach mieszkalnych, objętych spółdzielczym prawem lokatorskim, spółdzielczym własnościowym prawem do lokalu oraz prawem odrębnej własności, osobom fizycznym sfinansowanej z zysku Spółdzielni osiągniętego w roku poprzednim, nie dokonano na ich rzecz (użytkowników lokali) przysporzenia majątkowego i nie jest to przysporzenie z innych źródeł w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przede wszystkim zwrócić należy uwagę, że użytkownikiem wodomierzy jest Spółdzielnia, która rozlicza ilość zużytej wody z użytkownikami lokali oraz otrzymuje od nich należności za wodę, a także jest właścicielem instalacji odprowadzającej wodę. Na podstawie zaś przepisów art. 4 ust. 2 i ust. 4 i art. 6 ust. 3 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, każdy użytkownik lokalu jest zobowiązany uczestniczyć w pokryciu kosztów związanych z utrzymaniem i eksploatacją jego lokalu, a także opłat związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat, zgodnie z postanowieniami statutu. Dodatkowo wymiana wynikała z decyzji Spółdzielni o przejściu na system zdalnego odczytywania zużycia wody, co spowodowało konieczność wymiany urządzeń, które miały jeszcze aktualną legalizację. Zgodnie zaś z brzmieniem art. 5 ust. 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, pożytki i inne przychody z własnej działalności gospodarczej spółdzielnia może przeznaczyć w szczególności na pokrycie wydatków związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w zakresie obciążającym członków. Przepis ten oznacza, że spółdzielnie mieszkaniowe nie mają charakteru zarobkowego. Prowadzą swą działalność na zasadach non profit. To znaczy, że dochody spółdzielni nie są wypłacane jej członkom. Jednakże nie wynika stąd, że członkowie spółdzielni nie odnoszą żadnych korzyści z działalności spółdzielni. Spółdzielnia może uzyskane dochody (zysk) przeznaczyć na pokrycie wydatków związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości, i to także w zakresie obciążającym członków spółdzielni, w tym na remonty i modernizację. "Zysk" spółdzielni pomniejsza wówczas wydatki członka spółdzielni związane z pokrywaniem kosztów jej działalności (vide: wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 17 grudnia 2008 r., P 16/08, OTK-A2008, Nr 10, poz. 181). Mając na uwadze tak określone ograniczenia spółdzielni w dysponowaniu zyskiem osiągniętym z działalności gospodarczej, stwierdzić należy, że pokrycie kosztów wymiany wodomierzy z zysku za 2013 r. nie stanowi przychodu ze źródła wskazanego w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie powoduje bowiem powstania przysporzenia majątku po stronie użytkowników lokali mieszkalnych. Na gruncie podatkowym jest to zdarzenie neutralne podatkowo. Zgodnie bowiem z ogólnym pojęciem "przychodu", o którym mowa w art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, które to pojęcie ma zastosowanie także do przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodem, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W zaistniałej sytuacji trudno więc mówić o wystąpieniu przychodu w rozumieniu ww. przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Mamy tu do czynienia z sytuacją, w której wypracowany zysk Spółdzielni pomniejsza przyszłe wydatki członka Spółdzielni związane z pokrywaniem kosztów jej działalności. W konsekwencji, Spółdzielnia nie powinna wystawić PIT-8C dla użytkowników tych lokali mieszkalnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z generalną zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Dla celów podatkowych przez nieodpłatne świadczenie należy rozumieć te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne - to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu - przysporzenie majątku, mające konkretny wymiar finansowy. Innymi słowy, pod pojęciem tym należy rozumieć każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu.

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 tej ustawy, źródłem przychodów są "inne źródła".

Z kolei, zgodnie z postanowieniami art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użyte w ww. przepisie sformułowanie "w szczególności", świadczy o tym, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter przykładowy i otwarty, zatem do tej kategorii można zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ww. ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, gdy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Stosownie do art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego, z zastrzeżeniem art. 45ba ust. 4, przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca - Spółdzielnia Mieszkaniowa w 2015 r. wymieniła liczniki zużycia wody zimnej i ciepłej (wodomierze) w lokalach mieszkalnych. Stan prawny lokali jest zróżnicowany: w stosunku do części z nich przysługuje członkom spółdzielcze lokatorskie prawo, inne użytkowane są na podstawie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, a część z nich stanowi prawo odrębnej własności. Koszty wymiany wodomierzy - zgodnie z uchwałą Nr 10 Zebrania Przedstawicieli Członków z dnia 13 czerwca 2014 r. Spółdzielnia pokryła z zysku wypracowanego w 2013 r. Zysk pochodził z prowadzonej przez Spółdzielnię działalności gospodarczej (komercyjny najem lokali użytkowych i dostarczanie usług dostępu do sieci Internet i telewizji kablowej). Zgodnie z obowiązującym w Spółdzielni Regulaminem rozliczania kosztów gospodarki zasobami mieszkaniowymi oraz ustalania opłat za używanie lokali, każda osoba mająca tytuł do lokalu zobowiązana jest ponosić koszty wymiany wodomierzy we własnym zakresie.

Na podstawie art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1222, z późn. zm.), różnica między kosztami eksploatacji i utrzymania danej nieruchomości, zarządzanej przez spółdzielnię na podstawie art. 1 ust. 3, a przychodami z opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1-2 i 4, zwiększa odpowiednio przychody lub koszty eksploatacji i utrzymania danej nieruchomości w roku następnym.

Przepis ten ustanawia reżim tzw. bezwynikowej, w sensie ekonomicznym, gospodarki zasobami mieszkaniowymi w spółdzielni mieszkaniowej. W doktrynie i judykaturze podkreśla się, że zasada bezwynikowej działalności finansowej spółdzielni mieszkaniowej polega na tym, że gospodarka zasobami mieszkaniowymi nie zmierza do uzyskania nadwyżki bilansowej, a każdy niedobór lub nadwyżka przychodów nad kosztami są rozliczane w roku następnym (np. wyrok SN z dnia 11 stycznia 2006 r., sygn. akt III CSK 30/05, wyrok SN z dnia 28 czerwca 2007 r., sygn. akt CSK 78/07).

Zasadę bezwynikowej gospodarki zasobami mieszkaniowymi w spółdzielni mieszkaniowej modyfikuje przepis art. 5 ust. 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, zgodnie z którym pożytki i inne przychody z własnej działalności gospodarczej spółdzielnia może przeznaczyć w szczególności na pokrycie wydatków związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w zakresie obciążającym członków oraz na prowadzenie działalności społecznej, oświatowej i kulturalnej. Zgodnie z powołanym przepisem, dochód z pożytków spółdzielnia mieszkaniowa może, ale nie musi przeznaczyć na pokrycie wydatków związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w zakresie obciążającym członków oraz na prowadzenie działalności społecznej, oświatowej i kulturalnej, ale może środki te przeznaczyć na inne cele np. inwestycyjne (....., Komentarz do art. 6 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych). Przepisy ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych nie zawierają jednoznacznych regulacji obciążających spółdzielnie mieszkaniowe obowiązkiem dokonywania remontów (przykładowo polegających na wymianie wodomierzy, itp). Obowiązek taki można wywieść z analizy brzmienia art. 4 oraz art. 6 ust. 3 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych.

W myśl postanowień ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, członkowie spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali, są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu (art. 4 ust. 1 ustawy).

Osoby dysponujące spółdzielczymi własnościowymi prawami do lokali są obowiązane uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu (art. 4 ust. 11 ustawy).

Członkowie spółdzielni będący właścicielami lokali są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem ich lokali, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości wspólnych, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu (art. 4 ust. 2 ww. ustawy).

Stosownie do art. 4 ust. 4 ustawy, właściciele lokali niebędący członkami spółdzielni są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem ich lokali, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości wspólnych. Są oni również obowiązani uczestniczyć w wydatkach związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni, które są przeznaczone do wspólnego korzystania przez osoby zamieszkujące w określonych budynkach lub osiedlu. Obowiązki te wykonują przez uiszczanie opłat na takich samych zasadach, jak członkowie spółdzielni, z zastrzeżeniem art. 5.

Z kolei art. 6 ust. 3 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych stanowi, że spółdzielnia tworzy fundusz na remonty zasobów mieszkaniowych. Odpisy na ten fundusz obciążają koszty gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Obowiązek świadczenia na fundusz dotyczy członków spółdzielni, właścicieli lokali niebędących członkami spółdzielni oraz osób niebędących członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali.

Zatem szczegółowe zasady ponoszenia opłat, katalog zdarzeń remontowych, sposób finansowania lub współfinansowania tych zdarzeń określają statuty spółdzielni mieszkaniowych lub uchwalane na ich podstawie (przez właściwy organ spółdzielni mieszkaniowej) regulaminy.

Powyższe oznacza, że wszystkie grupy mieszkańców nieruchomości zarządzanych przez spółdzielnie mają takie same obowiązki w zakresie pokrywania kosztów eksploatacji i utrzymania nieruchomości oraz świadczenia na rzecz funduszu remontowego spółdzielni.

Przechodząc na grunt ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy zauważyć, że skoro to do obowiązków Spółdzielni Mieszkaniowej należy dokonywanie stosownych remontów, to fakt sfinansowania wymiany wodomierzy z zysku wypracowanego w 2013 r., osobom, którym przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, czy też odrębna własność lokalu, nie skutkuje powstaniem u tych osób przychodu z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 tej ustawy. Sfinansowanie z wypracowanego zysku, na podstawie i zgodnie ze statutem/regulaminem Spółdzielni Mieszkaniowej, wymiany wodomierzy jest neutralne podatkowo, bez względu na rodzaj posiadanego przez daną osobę tytułu prawnego do tego lokalu.

W świetle przytoczonych przepisów za prawidłowe należy uznać stanowisko Wnioskodawcy, że przeznaczenie wypracowanego zysku na wymianę wodomierzy nie stanowi dla tych osób przychodu z innych źródeł i na Wnioskodawcy nie ciąży obowiązek sporządzenia i przekazania informacji o wypłaconym stypendium, o przychodach z innych źródeł oraz o niektórych dochodach z kapitałów pieniężnych PIT-8C.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.