IPTPB1/4511-403/15-5/MM - PIT w zakresie skutków podatkowych wypłaty odszkodowania

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 5 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 14 lipca 2015 r. (data wpływu 16 lipca 2015 r.), uzupełnionym pismem z dnia 12 października 2015 r. (data wpływu 13 października 2015 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wypłaty odszkodowania - jest prawidłowe.

W dniu 16 lipca 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wniosek ten nie spełniał wymogów, o których mowa w art. 14b § 1 i § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613), w związku z czym pismem z dnia 5 października 2015 r., Nr IPTPB1/4511-403/15-2/MM, na podstawie art. 169 § 1 w zw. z art. 14h wymienionej ustawy, wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie do uzupełnienia ww. wniosku wysłano w dniu 5 października 2015 r. (data doręczenia 6 października 2015 r.). Wnioskodawca uzupełnił ww. wniosek pismem z dnia 12 października 2015 r. (data wpływu 13 października 2015 r.), nadanym za pośrednictwem operatora pocztowego w dniu 12 października 2015 r.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca w czerwcu 2015 r. rozwiązał umowę o pracę. Rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło w trybie porozumienia stron w ramach Programu Dobrowolnych Odejść ogłoszonego przez pracodawcę - Spółka Akcyjna. Zgodnie z obowiązującym Regulaminem, Wnioskodawca otrzyma pieniężne odszkodowanie w wysokości kilkukrotnego wynagrodzenia za pracę. Ponadto zgodnie z tym Regulaminem, "Dobrowolne odszkodowanie, wypłacone uprawnionemu pracownikowi w ramach programu stanowi kwotę wypłaconą przez pracodawcę, w celu zaspokojenia wszelkich roszczeń tego pracownika ze stosunku pracy, związanych z rozwiązaniem umowy o pracę".

Zgodnie z odrębnym porozumieniem, wypłata tego odszkodowania nastąpi w trzech ratach.

Według Wnioskodawcy, Regulamin Dobrowolnych Odejść, obowiązujący u pracodawcy, jest regulaminem w rozumieniu przepisu art. 9 § 1 ustawy - Kodeks pracy.

Przedmiotowe świadczenie nie będzie wypłacone z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę, określonego w prawie pracy.

Świadczenie nie będzie stanowiło odprawy pieniężnej wypłaconej na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracownika. Otrzymane świadczenie nie będzie wynikało z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe. Odszkodowanie otrzymane z tytułu dobrowolnych odejść nie jest wynagrodzeniem za pracę.

W uzupełnieniu z dnia 12 października 2015 r. Wnioskodawca wskazał, że był zatrudniony w. Spółka Akcyjna. W dniu 25 czerwca 2015 r. na mocy porozumienia stron rozwiązał umowę o pracę (skorzystał z przysługującego Mu prawa i przeszedł na emeryturę), która była zawarta w dniu. lipca 1984 r. Wnioskodawca rozwiązując umowę o pracę przystąpił do Programu Dobrowolnych Odejść. Program ten został wdrożony w... w dniu. grudnia 2014 r.

Z tytułu przejścia na emeryturę, Wnioskodawca otrzymał odprawę pieniężną należną z mocy art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 r., od której został odprowadzony podatek dochodowy. Wnioskodawca skorzystał z Programu Dobrowolnych Odejść, w związku z tym zakład pracy, tj..., naliczył Mu, zgodnie z Regulaminem Programu Dobrowolnych Odejść, kwotę pieniężną jako dobrowolne odszkodowanie. Wnioskodawca wskazał, że dobrowolne odszkodowanie zostanie wypłacone w 2016 r.

Program Dobrowolnych Odejść został ustanowiony w... na podstawie uchwały z dnia 22 grudnia 2014 r., Nr., Spółka Akcyjna. W treści Regulaminu PDO czytamy: "Mając na uwadze konieczność przygotowania Pracodawców w Spółce... do efektywnego funkcjonowania na rynku energii, Spółka podejmuje działania zmierzające do optymalizacji stanu zatrudnienia, poprzez wprowadzenie Programu Dobrowolnych Odejść. Spółka. Spółka Akcyjna w ramach zaspokojenia wszelkich roszczeń pracowników ze stosunku pracy zobowiązała się wypłacić dobrowolne odszkodowanie każdemu uprawnionemu pracownikowi, który przystąpi do Programu Dobrowolnych Odejść".

Odnośnie kwot wypłacanych pracownikom, z którymi rozwiązywany jest stosunek pracy, Regulamin używa takich definicji:

Regulamin Programu Dobrowolnych Odejść jednoznaczne określa, że kwota należna pracownikowi z programu jest dobrowolnym odszkodowaniem. Wielkość otrzymanego odszkodowania wynika wprost z Regulaminu Programu Dobrowolnych Odejść.

Wnioskodawca wskazał, że opisane świadczenie zostanie wypłacone w drodze porozumienia z pracodawcą. Otrzymane świadczenie, według Regulaminu, będzie miało brzmienie "dobrowolne odszkodowanie". Odszkodowanie wynika wprost z opisanego Regulaminu Dobrowolnych Odejść. Regulamin w sprawie określenia zasad Programu Dobrowolnych Odejść pracowników zatrudnionych w. jest regulaminem w rozumieniu art. 9 § I Kodeksu pracy, ponieważ reguluje prawa i obowiązki obydwu stron stosunku pracy, tj. pracodawcy oraz pracowników. Przedmiotowe świadczenie nie będzie wypłacone z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę, określonego w prawie pracy.

Świadczenie nie będzie stanowiło odprawy pieniężnej wypłaconej na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracownika.

Wypłacenie świadczenia ma spełniać funkcję odszkodowawczą w związku z brakiem uzyskiwania dalszego wynagrodzenia ze stosunku pracy. Mają one na celu zadośćuczynić pracownikowi stratę, w związku z brakiem możliwości osiągnięcia wynagrodzenia u dotychczasowego pracodawcy. Uzyskane przez Wnioskodawcę świadczenie pełni funkcję odszkodowawczą w celu wyrównania szkody poniesionej przez Wnioskodawcę z uwagi na rozwiązanie stosunku pracy, na gruncie omawianego porozumienia zawartego z pracodawcą. Nie sposób stwierdzić, czy gdyby nie podpisane porozumienie stron z... czerwca 2015 r. w przedmiocie rozwiązania umowy o pracę, Wnioskodawca mógłby nadal ją kontynuować.

. prowadzi restrukturyzację mającą na celu znaczne ograniczenie zatrudnienia, z uwagi na fakt, że kończy się czas funkcjonowania.... Sam fakt ogłoszenia Programu Dobrowolnych Odejść wzbudził wśród pracowników, w tym u Wnioskodawcy, niepokój, ponieważ był to czytelny sygnał, jaki jest cel i zamierzenie Zarządu.... Zarząd... ogłosił, że będzie to ostatni Program Dobrowolnych Odejść, z którego uprawnieni pracownicy mogą skorzystać, poprzez otrzymanie odszkodowania w związku z rozwiązaniem stosunku pracy.

W związku z tym istnieje prawdopodobieństwo, że gdyby Wnioskodawca nie przystąpił do Programu Dobrowolnych Odejść, otrzymałby w określonym czasie wypowiedzenie umowy o pracę na ogólnych warunkach, bez możliwości otrzymania ww. odszkodowania.

Wnioskodawca wskazał, że trudno jest mówić o należności za podjęcie decyzji. Decyzją było rozwiązanie umowy za porozumieniem stron w związku z trwającą restrukturyzacją Spółki. Przystąpienie do Programu Dobrowolnych Odejść dało gwarancję uzyskania odszkodowania, choć nie w pełni pokrywającego straty wynikające z rozwiązania umowy o pracę.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku):

Czy Wnioskodawca będzie musiał zapłacić podatek dochodowy od uzyskanej kwoty wypłaconej przez zakład pracy w ramach Programu Dobrowolnych Odejść, określonej jako dobrowolne odszkodowanie, czy też powinien być z tego obowiązku zwolniony.

Zdaniem Wnioskodawcy, przedstawionym w uzupełnieniu wniosku, zgodnie z ustawą o zmianie ustawy podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw, nie powinien odprowadzać podatku od otrzymanego odszkodowania. Zdaniem Wnioskodawcy, otrzymane odszkodowanie podlega zwolnieniu z podatku dochodowego od osób fizycznych jako zadośćuczynienie (wypłacane pracownikowi w związku z rozwiązaniem umowy o pracę), wynikające wprost z porozumienia i regulaminu, który jest regulaminem w rozumieniu art. 9 § I Kodeksu pracy, ponieważ reguluje prawa i obowiązku obu stron stosunku pracy, tj. pracodawcy i pracowników oraz z uwagi na brak na liście wyjątków wykluczenia takowego zadośćuczynienia - wartość tego odszkodowania korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Na potwierdzenie swojego stanowiska, Wnioskodawca powołuje treść interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach, Nr IBPBII/1/415-881/BD.

W ocenie Wnioskodawcy, podmiotowego zwolnienia można dokonać na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z generalną zasadą powszechności opodatkowania, wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Stosownie do art. 11 ust. 1 powołanej ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot "w szczególności" oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.

Zgodnie z treścią art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 Kodeksu pracy, z wyjątkiem:

Zgodnie natomiast z art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. #8722; Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1502, z późn. zm.), ilekroć w Kodeksie pracy jest mowa o prawie pracy, rozumie się przez to przepisy Kodeksu pracy oraz przepisy innych ustaw i aktów wykonawczych, określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, a także postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy.

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca w czerwcu 2015 r. rozwiązał łączącą Go umowę o pracę. Rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło w trybie porozumienia stron w ramach Programu Dobrowolnych Odejść ogłoszonego przez pracodawcę. Zgodnie z obowiązującym Regulaminem, Wnioskodawca otrzyma pieniężne odszkodowanie w wysokości kilkukrotnego wynagrodzenia za pracę. Regulamin w sprawie określenia zasad Programu Dobrowolnych Odejść jest regulaminem w rozumieniu art. 9 § I Kodeksu pracy, ponieważ reguluje prawa i obowiązki obydwu stron stosunku pracy, tj. pracodawcy oraz pracowników. Regulamin Programu Dobrowolnych Odejść jednoznaczne określa, że kwota należna pracownikowi z Programu jest dobrowolnym odszkodowaniem.

Przechodząc na grunt przepisów prawa podatkowego stwierdzić należy, że jeżeli wypłacone świadczenie będzie istotnie - jak twierdzi Wnioskodawca - odszkodowaniem (czyli będzie stanowiło rekompensatę za doznaną przez Wnioskodawczynię szkodę), to w niniejszej sprawie zastosowanie znajdzie przepis art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Skoro bowiem, jak wskazuje Wnioskodawca, wypłata odszkodowania nastąpi na podstawie Regulaminu Dobrowolnych Odejść, z którego wprost będzie wynikała wysokość lub zasady ustalania ww. świadczenia, a Regulamin ten jest regulaminem, o którym mowa w art. 9 § 1 Kodeksu pracy, to spełniona została w tym zakresie przesłanka do zastosowania zwolnienia z opodatkowania, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepis ten wyraźnie bowiem wskazuje, że wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy - Kodeks pracy.

Reasumując, wypłacone Wnioskodawcy odszkodowanie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż jak wynika z opisanego zdarzenia przyszłego, wysokość i zasady wypłaty przedmiotowego odszkodowania wynikają wprost z Regulaminu, o którym mowa w art. 9 § 1 Kodeksu pracy. W związku z powyższym Wnioskodawca nie będzie miał obowiązku odprowadzania podatku dochodowego od otrzymanego odszkodowania.

Mając powyższe na uwadze stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Tutejszy Organ podatkowy wskazuje, że jeżeli przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe różnić się będzie od zdarzenia przyszłego, które wystąpi w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego zdarzenia.

Końcowo, tutejszy Organ informuje, że opłata w wysokości 40,00 zł, uiszczonej w dniu 9 października 2015 r., na konto bankowe Izby Skarbowej w Łodzi, stanowi nadpłatę i zostanie zwrócona na rachunek bankowy wskazany we wniosku, w terminie określonym w art. 14f § 2a ustawy - Ordynacja podatkowa.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.