IPTPB1/4511-136/15-4/AG

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 25 lutego 2015 r. (data wpływu 5 marca 2015 r.), uzupełnionym pismem z dnia 5 czerwca 2015 r. (data wpływu 9 czerwca 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości ujęcia w kosztach uzyskania przychodów wydatków na pokrycie szkody powstałej wskutek wadliwego wykonania usługi - jest nieprawidłowe.

W dniu 5 marca 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości ujęcia w kosztach uzyskania przychodów wydatków na pokrycie szkody powstałej wskutek wadliwego wykonania usługi.

Wniosek ten nie spełniał wymogów, o których mowa m.in. w art. 14b § 1 i § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613), w związku z czym pismem z dnia 18 maja 2015 r., Nr...., na podstawie art. 169 § 1 i § 2 w zw. z art. 14h wymienionej ustawy, wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie do uzupełnienia ww. wniosku wysłano w dniu 18 maja 2015 r. (data doręczenia 30 maja 2015 r.). W dniu 9 czerwca 2015 r. do Organu podatkowego wpłynęła odpowiedź na ww. wezwanie, nadana za pośrednictwem polskiej placówki operatora wyznaczonego w dniu 6 czerwca 2015 r.

W uzupełnieniu wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest osobą fizyczną prowadzącą jednoosobową działalność gospodarczą. Prowadzi ewidencję księgową na zasadach ogólnych w formie książki przychodów i rozchodów. Posiada podpisaną umowę o prowadzenie stacji paliw z dużą ogólnopolską firmą. Świadczy usługi w zasadzie tylko i wyłącznie na rzecz tej firmy. Umowa ta jest obwarowana wieloma różnymi paragrafami, między innymi obowiązkiem ubezpieczenia OC prowadzonej przez Niego działalności gospodarczej.

Zatrudnieni przez Wnioskodawcę pracownicy zajmują się szeroko rozumianą obsługą klientów między innymi, tankują pojazdy. W dniu 15 grudnia 2014 r. jeden z nich nieumyślnie zatankował olej napędowy, zamiast benzyny, do nowego samochodu klienta, który zorientował się w sytuacji dopiero, kiedy odjechał ze stacji, a samochód po kilkuset metrach mu zgasł i już nie odpalił. Pracownik ten wykonywał czynności na stacji na podstawie umowy zlecenia i przeszedł wszystkie wymagane szkolenia stanowiskowe, bezpieczeństwa oraz ze standardów obsługi. Przyznał się do pomyłki i na piśmie złożył oświadczenie na okoliczność zaistniałego zdarzenia, dołączone do wniosku o odszkodowanie. Zdarzenie zarejestrował również monitoring znajdujący się na stacji paliw.

Wnioskodawca poinformował klienta, że czasami takie sytuacje się zdarzają, przeprosił i podał numer polisy, która miała pokryć naprawę. Po zgłoszeniu i rozpatrzeniu szkody ubezpieczyciel odmówił zaspokojenia zgłoszonych przez klienta roszczeń, ze względu na niezawarcie w niej klauzuli o odpowiedzialności za szkody osobowe i rzeczowe, powstałe na skutek nienależytego wykonania zobowiązania. Okazało się, że w ramach polisy Wnioskodawcę objęto ochroną ubezpieczeniową odpowiedzialności cywilnej na podstawie Ogólnych Warunków Ubezpieczenia Podmiotów Gospodarczych Generali Presto. Zakres ochrony nie obejmował odpowiedzialności cywilnej za szkody osobowe i rzeczowe powstałe na skutek nienależytego wykonania zobowiązania. Wymagana klauzula nr 15 rozszerzająca ochronę ubezpieczeniową w tym zakresie, nie została włączona do polisy. Z tego powodu Ubezpieczyciel nie miał podstaw do przyjęcia odpowiedzialności za przedmiotowe zdarzenie w ramach zawartej umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej.

W wezwaniu przedsądowym klient wezwał Wnioskodawcę pod rygorem skutków prawnych do zwrotu poniesionych kosztów naprawy samochodu i zakupu paliwa. Przesłał dwie kserokopie faktur za naprawę samochodu oraz kserokopię faktury za zakup niewłaściwego paliwa.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie, ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku:

Czy poniesione koszty, stosownie do art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, związane z wyrządzeniem szkody przez pracownika zatrudnionego na umowę zlecenie przez osobę fizyczną prowadzącą jednoosobową działalność gospodarczą, można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.

Zdaniem Wnioskodawcy, przedstawionym w uzupełnieniu wniosku, zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, "kosztami uzyskania przychodu są koszty poniesione z celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem wymienionych w art. 23".

Przepis art. 23 ust. 1 pkt 19 ww. ustawy wyłącza z kosztów uzyskania przychodu "kary umowne i odszkodowania z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad lub zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług".

Katalog wyłączeń z kategorii kosztów uzyskania przychodu zawarty w ustawie nie zawiera wydatków stanowiących odszkodowanie za szkodę wyrządzoną przez podatnika na mieniu osoby trzeciej.

Koszt związany z opisanym w pkt G wniosku ORD-IN zdarzeniem powstał podczas wykonywania działań podjętych bezpośrednio z zamiarem uzyskania przychodu z tytułu zdarzenia, które stało się przyczyną szkody. Poprzez szkolenia pracowników Wnioskodawca dokłada wszelkich starań, aby takie zdarzenia nie miały miejsca. Uważał, że jeżeli coś się stanie zawarte ubezpieczenie pokryje szkody. Działania pracownika, jak i Wnioskodawcy, nie były świadome, ani celowe. W tamtym momencie Wnioskodawca nie miał wpływu na zaistniałą sytuację.

Ponadto koszt ten zabezpiecza jedyne źródło przychodu Wnioskodawcy, dzięki któremu nie wystąpi groźba rozwiązania umowy, a jednocześnie służy zachowaniu dobrego wizerunku Spółki, dla której Wnioskodawca świadczy usługi. Jest gwarantem solidności firmy, jej wiarygodności. Skutkuje utrzymaniem dotychczasowego klienta, a w konsekwencji przyczynia się do generowania przychodów w przyszłości.

Mając na uwadze powyższe, według oceny Wnioskodawcy, można zaliczyć ten koszt do kosztów uzyskania przychodu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Zatem, aby wydatek mógł być uznany za koszt uzyskania przychodu winien, w myśl powołanego przepisu, spełniać łącznie następujące warunki:

* pozostawać w związku przyczynowym z przychodem lub ze źródłem przychodu i być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,

* nie znajdować się na liście wydatków nieuznanych za koszty uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,

* być właściwie udokumentowany.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera wykazu wydatków, który przesądzałby o ich zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów, zatem przyjmuje się, że kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie i zachowanie źródła przychodów, tak aby to źródło przynosiło przychody także w przyszłości.

W takim ujęciu kosztami tymi będą zarówno koszty pozostające w bezpośrednim związku z uzyskanymi przychodami, jak i pozostające w związku pośrednim, jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów (w tym dla zagwarantowania funkcjonowania źródła przychodów), nawet wówczas, gdyby z obiektywnych powodów przychód nie został osiągnięty.

Przy czym o tym co jest celowe i potrzebne w prowadzonej działalności, decyduje podmiot prowadzący działalność gospodarczą, a nie organ podatkowy. Na podatniku spoczywa zatem obowiązek wykazania związku poniesionych kosztów z działalnością gospodarczą, w tym okoliczności, że ich poniesienie ma/może mieć wpływ na wysokość osiągniętych przychodów, zwłaszcza w sytuacji wystąpienia sporu w tej kwestii.

W myśl art. 23 ust. 1 pkt 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad lub zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług.

Należy mieć tu na uwadze, że użyty w powyższym przepisie termin "odszkodowanie" oznacza świadczenie, jakie należy się poszkodowanemu za wyrządzenie szkody od osoby, która tę szkodę wyrządziła lub ponosi za nią odpowiedzialność. Odszkodowanie może pokrywać rzeczywiście wyrządzoną szkodę, czyli straty, które poniósł poszkodowany, bądź również utracone korzyści, które poszkodowany mógłby uzyskać gdyby szkody mu nie wyrządzono. Odszkodowanie nie może być wyższe od wyrządzonej szkody, jego rolą jest tylko jej wyrównanie.

Na mocy powyższego przepisu wyłączone zostały z kosztów uzyskania przychodów odszkodowania związane z wadami towarów lub usług bądź zwłoką w usuwaniu tych wad. Tak więc nie stanowią kosztu podatkowego tylko te odszkodowania, które wynikają z wad sprzedawanych towarów, wad wykonywanych robót i usług, odszkodowania za zwłokę w zamianie towaru wadliwego na niewadliwy lub odszkodowania za zwłokę w usunięciu wad wykonywanych robót i usług.

Oznacza to, że kary umowne i odszkodowania z innego tytułu, niż wskazany w art. 23 ust. 1 pkt 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, mogą stanowić koszty uzyskania przychodu, o ile jednak spełniona będzie zasadnicza przesłanka wynikająca z art. 22 ust. 1 ww. ustawy, warunkująca zaliczenie wydatków do kosztów uzyskania przychodów, tj. poniesiony wydatek jest związany z uzyskaniem przychodu, bądź z zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodu.

Uregulowania dotyczące odszkodowań zawarte są w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121).

W myśl art. 361 § 1 ww. Kodeksu, zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła.

W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (art. 361 § 2 powyższego Kodeksu).

Według art. 433 Kodeksu cywilnego, kto na własny rachunek powierza wykonanie czynności osobie, która przy wykonywaniu tej czynności podlega jego kierownictwu i ma obowiązek stosować się do jego wskazówek, ten jest odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną z winy tej osoby przy wykonywaniu powierzonej jej czynności.

Z opisu przedstawionego we wniosku wynika, że Wnioskodawca w ramach działalności gospodarczej podpisał z dużą ogólnopolską firmą umowę o prowadzenie stacji paliw. Ponadto wykupił polisę ubezpieczeniową, na mocy której prowadzona przez Niego działalność objęta została ochroną ubezpieczeniową odpowiedzialności cywilnej, na podstawie Ogólnych Warunków Ubezpieczenia Podmiotów Gospodarczych.

W dniu 15 grudnia 2014 r. jeden z zatrudnionych przez Wnioskodawcę "pracowników", wykonujący czynności na podstawie umowy zlecenia, nieumyślnie zatankował do nowego samochodu klienta olej napędowy, zamiast benzyny. Powyższe zdarzenie zarejestrował monitoring znajdujący się na stacji paliw, potwierdził je również obsługujący klienta "pracownik". W związku z powyższą pomyłką samochód klienta uległ uszkodzeniu.

Klient, powołując się na nr polisy Wnioskodawcy, złożył wniosek o odszkodowanie do firmy ubezpieczeniowej. Wniosek ten został załatwiony odmownie, bowiem ww. polisa nie obejmowała odpowiedzialności cywilnej za szkody osobowe i rzeczowe powstałe na skutek nienależytego wykonania zobowiązania.

W związku z powyższym zdarzeniem, w wezwaniu przedsądowym klient wezwał Wnioskodawcę do zwrotu poniesionych kosztów naprawy samochodu i zakupu paliwa.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy prawa należy stwierdzić, że skoro należność, którą Wnioskodawca zamierza wypłacić klientowi związana jest z wadliwym wykonaniem usługi, tj. stanowi odszkodowanie za wadliwe wykonanie usługi tankowania i związaną z tym awarię samochodu klienta, to w myśl art. 23 ust. 1 pkt 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odszkodowanie to nie stanowi kosztów uzyskania przychodów w prowadzonej działalności gospodarczej. Nie ma w tym przypadku prawnego znaczenia, że należność ta związana jest z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą i służy zachowaniu i zabezpieczeniu źródła przychodów, a więc w ocenie Wnioskodawcy spełnia przesłanki wskazane w art. 22 ust. 1 ww. ustawy.

W związku z tym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w...., ul......,....., po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.