IPTPB1/415-479/14-2/AG

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 22 sierpnia 2014 r. (data wpływu 28 sierpnia 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych na zakup złomu i makulatury udokumentowanych dowodem wewnętrznym - jest prawidłowe.

W dniu 28 sierpnia 2014 r. wpłynął wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych na zakup złomu i makulatury udokumentowanych dowodem wewnętrznym.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Firma "Z....", której Wnioskodawca jest właścicielem, prowadzi m.in. skup złomu i makulatury. Dotychczas zakup (skup) dokumentowany jest dowodami wewnętrznymi zawierającymi dane kontrahentów. Wielu dostawców indywidualnych (osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej) złomu i makulatury odmawia podania swoich danych personalnych (adresowych), uzasadniając to m.in. ochroną danych osobowych. Ponadto osoby przynoszące do punktu skupu złom i makulaturę to często osoby bezrobotne, emeryci, renciści oraz dzieci w wieku szkolnym (nie posiadają dowodów osobistych). Ww. osoby nie chcą ujawniać swoich danych personalnych, ponieważ twierdzą, że wartość dostarczonego złomu, czy też makulatury, ma tak niską wartość (np. kilka złotych), że przekazanie danych osobowych jest, w ich mniemaniu, podejrzane i bezsensowne. Osoby te obawiają się, że ujawnianie ich danych personalnych (osobowych i adresowych) narusza ich prywatność i może być wykorzystana przez inne osoby do różnych celów, niezgodnych z prawem (np. pożyczka, kredyt w banku). Wiele osób rezygnuje ze sprzedaży złomu i makulatury, nie chcąc ujawniać swoich danych.

W związku z powyższym Wnioskodawca chciałby prowadzić skup (zakup) złomu i makulatury na podstawie dowodów wewnętrznych, bez określania na dowodzie skupu nazwisk, adresów i nr PESEL osób dostarczających złom i makulaturę do punktu skupu.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy dokumentowanie zakupu (skupu) złomu i makulatury może odbywać się za pomocą dowodów wewnętrznych, zawierających datę i podpisy osób, które bezpośrednio dokonały wydatków (dowody wewnętrzne), określające przy zakupie: nazwę towaru oraz ilość, cenę jednostkową i wartość oraz przedmiot operacji gospodarczych i wysokość kosztu zakupu (wydatku).

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z § 14 ust. 1 oraz ust. 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. Nr 152, poz. 1475, z późn. zm.), zakup od ludności odpadów poużytkowych, stanowiących surowce wtórne, z wyłączeniem zakupu (skupu) metali nieżelaznych oraz przeznaczonych na złom samochodów i ich części składowych, może być dokumentowany dowodem wewnętrznym. Dokumentem wewnętrznym są dokumenty zaopatrzone w datę i podpisy osób, które bezpośrednio dokonały wydatków, określające przy zakupie: nazwę towaru oraz ilość, cenę jednostkową i wartość.

Dowody wewnętrzne, jako dowody księgowe, stanowią podstawę do zapisów w księdze podatkowej, zgodnie z § 12 ust. 3 pkt 2 ww. rozporządzenia.

Na podstawie przepisu § 17 ust. 1 i 2 powyższego rozporządzenia, zakup materiałów podstawowych oraz towarów handlowych musi być wpisany do księgi niezwłocznie po ich otrzymaniu, najpóźniej przed przekazaniem do magazynu, przerobu lub dalszej sprzedaży. Zapisów dotyczących pozostałych wydatków dokonuje się jeden raz dziennie, nie później niż przed rozpoczęciem działalności w dniu następnym, z uwzględnieniem zasad określonych w art. 22 ustawy o podatku dochodowym.

Według § 17 ust. 1 rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów, zakup materiałów podstawowych oraz towarów handlowych musi być wpisany do księgi, z zastrzeżeniem § 30, niezwłocznie po ich otrzymaniu, najpóźniej przed przekazaniem do magazynu, przerobu lub sprzedaży.

Według § 17 ust. 2 ww. rozporządzenia, zapisów dotyczących pozostałych wydatków dokonuje się, z zastrzeżeniem § 20 i 30, jeden raz dziennie, po zakończeniu dnia, nie później niż przed rozpoczęciem działalności w dniu następnym, z uwzględnieniem zasad określonych w art. 22 ustawy o podatku dochodowym.

Wnioskodawca wskazał, że według interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi (Organ właściwy dla Izby Skarbowej Opole) z dnia 20 maja 2011 r., Nr..., "na udokumentowanie zapisów w księdze podatkowej dotyczących niektórych kosztów (wydatków) mogą być sporządzone dokumenty zaopatrzone w datę i podpisy osób, które bezpośrednio dokonały wydatków (dowody wewnętrzne), określające: przy zakupie - nazwę towaru oraz ilość, cenę jednostkową i wartość, a w innych przypadkach - przedmiot operacji gospodarczych i wysokość kosztu (wydatku)".

Nie muszą to być tylko określone w § 12 ust. 3 rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów, dowody księgowe w formie: faktur VAT, w szczególności faktur VAT marża, faktur VAT RR, faktur VAT MP, dokumentów celnych, rachunków oraz faktur korygujących i not korygujących.

Dowodem wewnętrznym mogą być dokumentowane zakupy od ludności odpadów poużytkowych, stanowiących surowce wtórne, z wyłączeniem zakupu (skupu) metali nieżelaznych oraz przeznaczonych na złom samochodów i ich części.

Przy czym pod pojęciem ludności należy rozumieć osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej. Osoby te nie mogą wystawiać faktury. Dlatego też podatnik, dokonując zakupu od tych osób, dokumentuje go dowodem wewnętrznym.

Wnioskodawca dodał, że odpady oznaczają każdą substancję lub przedmiot należący do jednej z kategorii określonych w załączniku nr 1 do ustawy o odpadach, których posiadacz pozbywa się, zamierza pozbyć się lub do ich pozbycia się jest zobowiązany.

Złom żelazny stanowi zaś odpad poużytkowy, będący z kolei surowcem wtórnym.

Pojęcie odpadów zostało zdefiniowane w art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2007 r. Nr 39, poz. 252 z późn. zm.), w myśl którego odpady oznaczają każdą substancję lub przedmiot należący do jednej z kategorii, określonych w załączniku nr 1 do ustawy, których posiadacz pozbywa się, zamierza pozbyć się lub do ich pozbycia się jest obowiązany.

W załączniku do ustawy o odpadach zostały wymienione kategorie odpadów, w tym w szczególności:

* Q1 - pozostałości z produkcji lub konsumpcji, niewymienione w pozostałych kategoriach;

* Q5 - substancje lub przedmioty zanieczyszczone lub zabrudzone w wyniku planowanych działań (np. pozostałości z czyszczenia, materiały z opakowań, odpady opakowaniowe, pojemniki, itp.);

* Q6 - przedmioty lub ich części nienadające się do użytku (np. usunięte baterie, zużyte katalizatory itp.);

* Q14 - substancje lub przedmioty, dla których posiadacz nie znajduje już dalszego zastosowania (np. odpady z rolnictwa,

Odpad opakowaniowy stanowią wszystkie opakowania, w tym opakowania wielokrotnego użytku, wycofane z ponownego użycia, stanowiące odpady w rozumieniu przepisów o odpadach, z wyjątkiem odpadów powstających w procesie produkcji opakowań (art. 3 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz. U. Nr 63, poz. 638, z późn. zm.).

"Mając na uwadze cytowane wyżej przepisy oraz przedstawiony we wniosku stan faktyczny, stwierdzić należy, że złom żelazny stanowi odpad poużytkowy, a puszki aluminiowe stanowią odpad opakowaniowy poużytkowy. Zważywszy zatem, iż odpad ten stanowi surowiec wtórny, dopuszczalnym jest dokumentowanie jego zakupu (skupu) od ludności za pomocą dowodów wewnętrznych, z wyłączeniem jednak zakupu puszek wykonanych z aluminium i innych metali nieżelaznych, co bezpośrednio wynika z treści cyt. powyżej § 14 ust. 2 pkt 6 rozporządzenia w sprawie prowadzenia księgi przychodów i rozchodów.

Reasumując, mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny stwierdzić należy, iż Wnioskodawca ma możliwość dokumentowania dowodami wewnętrznymi zakupu od osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej złomu metali żelaznych, będącego odpadem poużytkowym, a zatem surowcem wtórnym, z wyłączeniem zakupu przeznaczonych na złom samochodów i ich części składowych."

Wnioskodawca dodał ponadto, że dokumentowanie zakupu towarów zastępczymi dowodami księgowym było przedmiotem interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 19 września 2011 r., Nr.... Spółka prowadząca skup zużytych tonerów do drukarek i urządzeń wielofunkcyjnych zapytała organ podatkowy, czy w sytuacjach, kiedy nie jest w stanie pozyskać danych kontrahenta, strona sprzedająca może być oznaczana na "dowodzie przyjęcia skupu" jako "klient detaliczny" lub "detal", a wydatek udokumentowany takim "dowodem przyjęcia skupu" należy uznać za prawidłowo udokumentowany w świetle ustawy o CIT i tym samym stanowi on koszt uzyskania przychodu. Organ podatkowy uznał, że we wskazanych okolicznościach spółka prawidłowo dokumentuje koszty podatkowe.

"Z opisu stanu faktycznego wynika, że zdarzają się sytuacje, że w przypadku transakcji z osobami fizycznym nieprowadzącymi działalności gospodarczej ("skup od ludności") wnioskodawca nie może pozyskać danych kontrahenta. W takim przypadku pracownik wystawiający zastępczy dowód księgowy oznacza stronę sprzedającą jako "klient detaliczny" lub "detal". Natomiast w pozycji "Uwagi" zamieszcza oświadczenie, iż dokonał określonego zakupu o danej wartości, a strona sprzedająca odmówiła zgody na udostępnienie swoich danych osobowych".

Wnioskodawca biorąc pod uwagę powyższe przepisy oraz interpretacje uważa, że skup złomu żelaznego i makulatury od osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, może być dokumentowany za pomocą dowodów wewnętrznych zawierających:

* datę,

* podpis osoby, która bezpośrednio dokonała wydatków,

* nazwę towaru,

* ilość,

* cenę jednostkową,

* wartość.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Powyższy przepis ma charakter ogólny. Z tego względu, każdy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach należy badać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania. Oznacza to, że dla kwalifikacji prawnej danego kosztu istotne znaczenie ma cel, w jakim został poniesiony. Wydatek zostanie uznany za koszt uzyskania przychodów, jeżeli pomiędzy jego poniesieniem a powstaniem, zwiększeniem bądź też możliwością powstania przychodu istnieje związek przyczynowy. W oparciu o kryterium stopnia tego powiązania wyróżnia się koszty podatkowe bezpośrednio związane z przychodami, których poniesienie przekłada się wprost na uzyskanie konkretnych przychodów (możliwe jest ustalenie, w jakim okresie i w jakiej wysokości powstał związany z nimi przychód) oraz inne niż bezpośrednio z nimi związane, których nie można wprost przypisać do określonych przychodów, ale są racjonalnie uzasadnione jako zmierzające do ich osiągnięcia (tzw. koszty pośrednie). W przypadku kosztów pośrednich brak jest możliwości ustalenia, w jakim okresie i w jakiej wysokości powstał związany z nimi przychód.

Zatem, aby wydatek mógł być uznany za koszt uzyskania przychodu winien, w myśl powołanego przepisu, spełniać łącznie następujące warunki:

* pozostawać w związku przyczynowym z przychodem lub ze źródłem przychodu i być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,

* nie znajdować się na liście wydatków nieuznanych za koszty uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,

* być właściwie udokumentowany.

Zgodnie z art. 24a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie wykonujące działalność gospodarczą, są obowiązane prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów, zwaną dalej "księgą" z zastrzeżeniem ust. 3 i 5, albo księgi rachunkowe, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający ustalenie dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, w tym za okres sprawozdawczy, a także uwzględniać w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacje niezbędne do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych zgodnie z przepisami art. 22a-22o.

Zasady i sposób prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów oraz szczegółowe warunki jakie musi spełniać dokument aby mógł stanowić podstawę do dokonania wpisu w podatkowej księdze przychodów i rozchodów określają przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. z 2014 r. poz. 1037).

Zgodnie z § 12 ust. 3 ww. rozporządzenia, podstawą zapisów w księdze są dowody księgowe, którymi są:

1. faktury, faktury VAT RR, rachunki oraz dokumenty celne, zwane dalej "fakturami", wystawione zgodnie z odrębnymi przepisami, lub

1a) dokumenty określające zmniejszenie kosztów uzyskania przychodów (zwiększenie przychodów) na podstawie art. 24d ustawy o podatku dochodowym (dowody zmniejszenia kosztów/zwiększenia przychodów), zawierające co najmniej:

1b) dokumenty określające zwiększenie kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 24d ustawy o podatku dochodowym (dowody zwiększenia kosztów), zawierające co najmniej:

- oznaczone numerem lub w inny sposób umożliwiający powiązanie dowodu z zapisami księgowymi dokonanymi na jego podstawie.

W myśl § 13 cyt. rozporządzenia, za dowody księgowe uważa się również:

Stosownie do § 14 ust. 1 rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów, na udokumentowanie zapisów w księdze dotyczących niektórych kosztów (wydatków), mogą być sporządzone dokumenty zaopatrzone w datę i podpisy osób, które bezpośrednio dokonały wydatków (dowody wewnętrzne), określające: przy zakupie - nazwę towaru oraz ilość, cenę jednostkową i wartość, a w innych przypadkach - przedmiot operacji gospodarczych i wysokość kosztu (wydatku).

Według § 14 ust. 2 pkt 6 ww. rozporządzenia, dowody, o których mowa w ust. 1, mogą dotyczyć zakupu od ludności odpadów poużytkowych, stanowiących surowce wtórne, z wyłączeniem zakupu (skupu) metali nieżelaznych oraz przeznaczonych na złom samochodów i ich części składowych;

Przy czym, pod pojęciem ludności, należy rozumieć osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej. Osoby te nie mają bowiem możliwości wystawienia faktury. Z uwagi na powyższe, podatnik dokonujący zakupu od tych osób, może dokumentować go dowodem wewnętrznym.

Natomiast pojęcie odpadów zostało zdefiniowane w art. 3 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2013 r. poz. 21, z późn. zm.), w myśl którego przez odpady rozumie się każdą substancję lub przedmiot, których posiadacz pozbywa się, zamierza się pozbyć lub do których pozbycia się jest obowiązany.

W świetle powyższego przepisu makulatura i złom stanowią odpad poużytkowy, będący surowcem wtórnym.

W przedmiotowym wniosku Wnioskodawca wskazał, że prowadzi skup złomu i makulatury od osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, co dokumentuje dowodami wewnętrznymi zawierającymi dane dostawców. Z uwagi na fakt, że wiele osób, nie chce ujawnić swoich danych osobowych i rezygnuje ze sprzedaży złomu i makulatury, chciałby dokumentować zakup złomu na podstawie dowodów wewnętrznych niezawierających danych dostawców tych surowców.

Mając na uwadze cytowane wyżej przepisy oraz przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe stwierdzić należy, iż makulatura i złom żelazny stanowi odpad poużytkowy będący surowcem wtórnym, zatem dopuszczalnym jest dokumentowanie jego zakupu (skupu) od ludności za pomocą dowodów wewnętrznych, stosownie do § 14 ust. 2 pkt 6 rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Wskazany wyżej dowód wewnętrzny musi jednak zawierać dane wskazane w § 14 ust. 1 ww. rozporządzenia, tj. datę i podpisy osób, które bezpośrednio dokonały wydatków (dowody wewnętrzne), nazwę towaru oraz ilość, cenę jednostkową i wartość, a w innych przypadkach przedmiot operacji gospodarczych i wysokość kosztu (wydatku), by możliwe było ujęcie takiego wydatku w kosztach uzyskania przychodów prowadzonej działalności gospodarczej, na podstawie art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ponadto nadmienia się, że wydając interpretację w trybie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego, w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do oceny załączonego do wniosku ORD-IN druku dowodu wewnętrznego, jest związany wyłącznie opisem zdarzenia przyszłego przedstawionym przez Wnioskodawcę i Jego stanowiskiem.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w...., ul.....,...., po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.