IPTPB1/415-451/14-5AG - PIT w zakresie obowiązków płatnika związanych z wypłatą osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej odszkodowań za szkody spowodowane przez zwierzęta prawnie chronione

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 14 sierpnia 2014 r. (data wpływu 19 sierpnia 2014 r.), uzupełnionym pismem z dnia 21 listopada 2014 r. (data wpływu 24 listopada 2014 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika związanych z wypłatą osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej odszkodowań za szkody spowodowane przez zwierzęta prawnie chronione - jest nieprawidłowe.

W dniu 19 sierpnia 2014 r. wpłynął wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika związanych z wypłatą osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej odszkodowań za szkody spowodowane przez zwierzęta prawnie chronione.

Wniosek nie spełniał wymogów, określonych w art. 14b § 1 i § 3 oraz w art. 14f § 1 i § 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.), w związku z czym, pismem z dnia 13 listopada 2014 r., Nr...., wezwano Wnioskodawcę, na podstawie art. 169 § 1 i § 2 w zw. z art. 14h ustawy - Ordynacja podatkowa, do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia. Wezwanie wysłane zostało w dniu 13 listopada 2014 r. (doręczone w dniu 19 listopada 2014 r.). W dniu 24 listopada 2014 r. wpłynęło uzupełnienie wniosku (data nadania w placówce pocztowej operatora wyznaczonego 21 listopada 2014 r.).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Do Wnioskodawcy wpływają wnioski o wypłatę odszkodowań za szkody wyrządzone przez zwierzęta prawnie chronione.

Wnioski składane są między innymi przez:

Na podstawie art. 126 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2013 r. poz. 627 z późn. zm.) Wnioskodawca dokonuje oględzin, szacowania szkód, ustala wysokość odszkodowania oraz dokonuje jego wypłaty.

Na podstawie złożonych przez osoby poszkodowane wniosków rzeczoznawca, w obecności pracownika Wnioskodawcy i osoby poszkodowanej, dokonują oględzin w terenie. Następnie na podstawie zebranej dokumentacji dokonują szacowania szkody.

Wysokość oraz zasady ustalania odszkodowania zawarte są w regulacjach wewnętrznych Wnioskodawcy.

Wypłata odszkodowania następuje na podstawie ugody zawartej pomiędzy upoważnionym przedstawicielem jednostki a osobą poszkodowaną/osobami poszkodowanymi. Ugoda określa wysokość odszkodowania. Kwota odszkodowania przekazywana jest na wskazany w ugodzie rachunek bankowy.

W związku z powyższym stanem faktycznym zadano następujące pytania, ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku:

1. Czy osoba prowadząca działalność rolniczą w myśl art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy jest zwolniona z podatku od osób fizycznych z tytułu otrzymanego odszkodowania za szkody wyrządzone przez zwierzęta chronione.

2. Czy wypłacone odszkodowanie w myśl art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi dla poszkodowanych przychód, który korzysta ze zwolnienia przedmiotowego, jeśli nie, to czy jednostka powinna wystawić i przesłać osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej informację PIT- 8C, a w części dotyczącej informacji o wysokości przychodów, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy podając jako rodzaj przychodu "inne źródła".

Niniejszej interpretacja dotyczy obowiązków płatnika związanych z wypłatą osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej odszkodowań za szkody spowodowane przez zwierzęta prawnie chronione, natomiast w zakresie obowiązków płatnika związanych z wypłatą przedmiotowych odszkodowań osobom fizycznym prowadzącym działalność rolniczą wydane zostanie odrębne rozstrzygnięcie.

Zdaniem Wnioskodawcy, odnośnie pytania Nr 2, wypłacone odszkodowania w myśl art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi dla poszkodowanego przychód. Osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej, którym wypłacono odszkodowanie za szkody wyrządzone przez zwierzęta chronione należy wystawić i przesłać informację PIT-8C, gdyż nie są to przychody zwolnione na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), ustawa reguluje opodatkowanie podatkiem dochodowym dochodów osób fizycznych.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ww. ustawy, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 9 powyższej ustawy, źródłem przychodów są inne źródła.

W myśl art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Według art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użycie w powyższym przepisie przez ustawodawcę zwrotu "w szczególności" wskazuje, iż katalog przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty, a wymienione w nim są jedynie najbardziej typowe przychody z tego źródła. Oznacza to, iż przychodem z innych źródeł będzie każde przysporzenie majątkowe mające konkretny wymiar finansowy, otrzymane jako świadczenie pieniężne, rzeczowe lub też jako świadczenie nieodpłatne, czy częściowo odpłatne.

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

Powołane uregulowania prawne wskazują jednoznacznie, że nie wszystkie odszkodowania otrzymane przez osoby fizyczne wolne są od podatku dochodowego. Ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie ww. przepisów korzystają jedynie te odszkodowania, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów rangi ustawy lub aktów wykonawczych wydanych na ich podstawie, z wyjątkiem wyłączonych ze zwolnienia wolą ustawodawcy.

Zakres zwolnienia wynikający z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy obejmuje natomiast odszkodowania otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej za tzw. szkodę rzeczywistą, czyli poniesione straty, a nie dotyczy utraconych korzyści. Specyfika prawa podatkowego nakazuje inaczej traktować odszkodowanie z tytułu poniesionych przez poszkodowanego strat i odszkodowanie z tytułu utraconego zysku. Odszkodowanie z tytułu utraconych korzyści, jakich poszkodowany mógł się spodziewać, gdyby mu szkody nie wyrządzono, podlega bowiem opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Stosownie do art. 42a ww. ustawy osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru (PIT-8C) o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że do Wnioskodawcy wpływają wnioski o wypłatę odszkodowań za szkody wyrządzone przez zwierzęta prawnie chronione. Wnioski składane są m.in. przez osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej.

Po dokonaniu oględzin w terenie, następuje oszacowania szkody. Wysokość oraz zasady ustalania odszkodowania zawarte są w regulacjach wewnętrznych jednostki. Wypłata odszkodowania następuje na podstawie ugody zawartej pomiędzy upoważnionym przedstawicielem Wnioskodawcy a osobą poszkodowaną/osobami poszkodowanymi. Ugoda określa wysokość odszkodowania, które następnie przekazywane jest na wskazany w ugodzie rachunek bankowy.

Zauważyć należy, że zgodnie z art. 126 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2013 r. poz. 627, z późn. zm.) Skarb Państwa odpowiada za szkody wyrządzone przez:

Odpowiedzialność, o której mowa w ust. 1, nie obejmuje utraconych korzyści (art. 126 ust. 2 ww. ustawy).

Z art. 126 ust. 3 powyższej ustawy wynika, że oględzin i szacowania szkód, o których mowa w ust. 1, a także ustalania wysokości odszkodowania i jego wypłaty, dokonuje regionalny dyrektor ochrony środowiska, a na obszarze parku narodowego dyrektor tego parku.

Zgodnie z ust. 11 art. 126 cyt. ustawy, minister właściwy do spraw środowiska w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rolnictwa i ministrem właściwym do spraw rybołówstwa określi, w drodze rozporządzenia, tryb postępowania przy szacowaniu szkód oraz sposób wypłaty odszkodowań za szkody, o których mowa w ust. 1, a także wzory dokumentów dotyczących szacowania szkód i wyliczania odszkodowań oraz terminy zgłoszenia i szacowania szkody, kierując się potrzebą dokonywania oceny rzeczywistej szkody oraz przyjęcia wysokości wyceny szkody według cen rynkowych.

W świetle powołanych powyżej przepisów ustawy o ochronie przyrody, stwierdzić należy, że w drodze rozporządzenia określa się jedynie tryb postępowania przy szacowaniu szkód oraz sposób wypłaty odszkodowań za szkody, a także wzory dokumentów dotyczących szacowania szkód i wyliczania odszkodowań. Natomiast przepis art. 126 ust. 3 ustawy o ochronie przyrody jednoznacznie wskazuje, że to regionalny dyrektor ochrony środowiska ustala wysokość i wypłatę odszkodowania.

W takiej sytuacji do odszkodowania wskazanego we wniosku nie może mieć zastosowania zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepis ten dotyczy po pierwsze: wyłącznie ściśle określonych odszkodowań, tj. tych których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów prawa, a po drugie - gdyby nawet opisane odszkodowanie takim było, to nie mogłoby korzystać ze zwolnienia, gdyż wypłacane jest na podstawie ugody innej niż ugoda sądowa. Skoro wypłata odszkodowania nie następuje na podstawie ugody sądowej to w sprawie nie ma również zastosowania zwolnienie wskazane w art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy prawa stwierdzić należy, że odszkodowania za szkody wyrządzone przez zwierzęta prawnie chronione, wypłacane osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej stanowią przychód tych osób, w rozumieniu art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem, Wnioskodawca, jako płatnik, na podstawie art. 42a powołanej ustawy wystawić tym osobom informacji o wypłaconym stypendium, o przychodach z innych źródeł oraz o niektórych dochodach z kapitałów pieniężnych, PIT-8C, w których należy wykazać wartość przekazanych odszkodowań jako przychód z innych źródeł.

Stanowisko Wnioskodawcy uznano za nieprawidłowe, z uwagi na błędne wskazanie podstawy prawnej we własnym stanowisku w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego. Wnioskodawca w swoim stanowisku powołał się wyłącznie na przepis art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dotyczący zwolnień przedmiotowych, nie wskazał natomiast art. 10 ust. 1 pkt 9, ani też art. 20 ust. 1 ww. ustawy, na podstawie których wypłacone odszkodowanie stanowi przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Ponadto w stanowisku nie powołał art. 42a powyższej ustawy regulującego obowiązki Wnioskodawcy jako płatnika.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w..., ul.....,....., po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.