IPTPB1/415-274/11-4/ASZ - Określenie zasad rozliczenia zwrotu wkładu mieszkaniowego przez spółdzielnię mieszkaniową w związku z wygaśnięciem spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, w ujęciu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 31 października 2011 r. (data wpływu 7 listopada 2011 r.), uzupełnionym pismem z dnia 18 stycznia 2012 r. (data wpływu 23 stycznia 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wypłacenia przez Spółdzielnię Mieszkaniową wartości rynkowej lokalu po wygaśnięciu spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego - jest prawidłowe.

W dniu 7 listopada 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wypłacenia przez Spółdzielnię Mieszkaniową wartości rynkowej lokalu po wygaśnięciu spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych określonych w art. 14b § 3 i § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), w związku z czym na podstawie art. 169 § 1 w związku z art. 14h ww. ustawy, pismem z dnia 12 stycznia 2012 r., Nr IPTPB1/415-274/11-2/ASZ, wezwano Wnioskodawcę do usunięcia braków w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia podania bez rozpatrzenia.

Wezwanie skutecznie doręczono w dniu 17 stycznia 2012 r., natomiast w dniu 23 stycznia 2012 r. (data nadania w polskiej placówce operatora publicznego 19 stycznia 2012 r.) uzupełniono ww. wniosek.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

W związku z wygaśnięciem lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego i jego opróżnieniem, Spółdzielnia Mieszkaniowa winna rozliczyć osobę uprawnioną, stosownie do art. 11 ust. 21 i ust. 22 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tekst jedn. Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 z późn. zm.). Zgodnie z ww. przepisami, osobie uprawnionej wypłacana jest rynkowa wartość lokalu, nie wyższa jednak od osiągniętej na przetargu, po potrąceniu: przypadającej na dany lokal części zobowiązań spółdzielni związanych z budową, tj. niewniesiony wkład mieszkaniowy i/lub niespłacony kredyt wraz z odsetkami, nominalną kwotę umorzenia kredytu lub dotacji, w części przypadającej na ten lokal, kwoty zaległych opłat eksploatacyjnych, o których mowa w art. 4 ust. 1 cyt. ustawy, a także koszty określenia wartości rynkowej lokalu.

Wypłata wartości rynkowej lokalu, po dokonaniu przewidzianych ustawą o spółdzielniach mieszkaniowych potrąceń jest formą zwrotu wniesionego do spółdzielni wkładu mieszkaniowego. Obecne zapisy zastąpiły bowiem obowiązujące do dnia 30 lipca 2007 r. przepisy art. 11 ust. 2 i 21 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Stanowiły one, że w wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia zwraca, zgodnie z postanowieniami statutu, osobie uprawnionej wniesiony wkład mieszkaniowy albo jego wniesioną część, zwaloryzowane według wartości rynkowej lokalu. W rozliczeniu tym nie uwzględniało się długu obciążającego członka z tytułu przypadającej na niego części zaciągniętego przez spółdzielnię kredytu na sfinansowanie kosztów budowy danego lokalu wraz z odsetkami, a tak ustalony wkład nie mógł być wyższy od kwoty, jaką spółdzielnia była w stanie uzyskać od członka obejmującego dany lokal w trybie przetargu prowadzonego przez spółdzielnię.

Spółdzielnia rozlicza lokal mieszkalny, do którego wygasło, ustanowione w 1989 r., spółdzielcze lokatorskie prawo. Lokal został opróżniony i zwrócony do Spółdzielni. Koszty budowy lokalu w wysokości 951,48 zł zostały sfinansowane następująco: 95,15 zł (10%) zaliczką na wkład mieszkaniowy, 570,89 zł (60%) długoterminowym kredytem mieszkaniowym i 285,44 zł (30%) dotacją budżetową. Członek Spółdzielni wniósł zaliczkę na wkład mieszkaniowy oraz spłacał kredyt mieszkaniowy wraz z odsetkami. Do dnia wygaśnięcia prawa spłacił 360,40 zł kredytu i 7.898,08 zł odsetek od kredytu, zaś na dzień dokonania rozliczenia do spłaty pozostało 1.675,22 zł odsetek od kredytu.

Wysokość wkładu mieszkaniowego odpowiada różnicy między kosztem budowy przypadającym na lokal, a uzyskaną przez Spółdzielnię pomocą ze środków publicznych (umorzenie części kredytu zaciągniętego przez Spółdzielnię na sfinansowanie kosztów budowy lokalu lub dotacja budżetowa) lub z innych środków. Kredyt mieszkaniowy jest integralną częścią wkładu mieszkaniowego, a spłata kredytu wraz z odsetkami jest formą wnoszenia tego wkładu. Zgodnie ze Statutem Spółdzielni, w razie opróżnienia lokalu niewniesioną część wkładu, w tym niespłacony kredyt, potrąca się z wartości rynkowej lokalu w wysokości zwaloryzowanej w stosunku do tej wartości. W świetle powyższego, były członek Spółdzielni wniósł część wkładu mieszkaniowego w wysokości 455,55 zł (95,15 zł + 360,40 zł), co stanowi 47,88% wartości (kosztu budowy) lokalu i dodatkowo 7.898,08 zł tytułem odsetek od kredytu (części wkładu mieszkaniowego), nie wniósł zaś 210,49 zł (22,12% wartości lokalu).

Rzeczoznawca majątkowy wycenił wartość rynkową lokalu na 153.420,00 zł, lecz w wyniku przetargu osiągnięto jedynie 134.900,00 zł. Stosownie do art. 11 ust. 21 i ust. 22 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz Statutu dokonane zostanie rozliczenie lokalu w sposób następujący:

Wartość lokalu ustalona w wyniku przetargu 134.900,00 zł

* zwaloryzowana niewniesiona część wkładu - 29.839,88 zł

* niespłacone odsetki od kredytu - 1.675,22 zł

* dotacja budżetowa - 285,44 zł

* koszt określenia wartości rynkowej lokalu - 488,00 zł

Do rozliczenia 102.611,46 zł

* zaległość z tytułu opłat wraz z odsetkami i kosztami - 142.529,87 zł

Do wyegzekwowania - 39.918,41 zł

W myśl definicji określonej w art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), przychodem są - co do zasady - otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, zaś przepis art. 21 ust. 1 pkt 50 tej ustawy stanowi, iż wolne od podatku dochodowego są przychody otrzymane w związku ze zwrotem wkładów w spółdzielni - do wysokości wniesionych wkładów.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

A jeśli tak, to:

W uzupełnieniu wniosku z dnia 18 stycznia 2012 r. dodano następujące pytanie:

Zdaniem Wnioskodawcy, należność z tytułu rozliczenia wartości rynkowej lokalu w związku z wygaśnięciem spółdzielczego lokatorskiego prawa postawiona do dyspozycji osobom uprawnionym podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 i art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W ocenie Wnioskodawcy, przychodem podlegającym opodatkowaniu jest wartość 94.257,83 zł, czyli różnica między kwotą 102.611,46 zł (mimo że nie będzie ona wypłacona) i kwotami wniesionymi na poczet wkładu mieszkaniowego tj. 95,15 zł (wkład zaliczkowy), 360,40 zł (spłacony kredyt), 7.898,08 zł (odsetki od kredytu).

Spółdzielnia przygotuje dla osoby uprawnionej oraz właściwego urzędu skarbowego informację PIT-8C z wykazaną w części D kwotą przychodu i informację tę przekaże do końca lutego roku następnego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z przepisu art. 11 ust. 1 ww. ustawy wynika, iż przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Przepis art. 10 ust. 1 cyt. ustawy zawiera katalog przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy, źródłem przychodów są "inne źródła".

W myśl art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użyte w tym przepisie sformułowanie "w szczególności" wskazuje, iż definicja przychodów z innych źródeł ma charakter przykładowy i otwarty, zatem do tej kategorii można zaliczyć również przychody inne, niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 cytowanej ustawy. Z treści powyższego wynika, iż opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega dochód, uzyskiwany w wyniku określonych czynności faktycznych i prawnych, w następstwie, których mamy do czynienia z przyrostem mienia. Tak więc podstawą uzyskania przychodów z innych źródeł mogą być tylko takie czynności, w wyniku których następuje po stronie osoby fizycznej przysporzenie majątkowe.

Zwrot wkładów wniesionych do spółdzielni stanowi przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednakże w myśl art. 21 ust. 1 pkt 50 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są przychody otrzymane w związku ze zwrotem udziałów lub wkładów w spółdzielni, do wysokości wniesionych udziałów lub wkładów do spółdzielni.

Kwestę zwrotu wniesionego wkładu mieszkaniowego regulują przepisy ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tekst jedn. Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ww. ustawy, spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego wygasa z chwilą ustania członkostwa oraz w innych wypadkach określonych w niniejszym rozdziale.

Przepisu art. 11 ust. 2 tej ustawy stanowi, iż w przypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia, z zastrzeżeniem art. 15, ogłasza nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia opróżnienia lokalu, zgodnie z postanowieniami statutu, przetarg na ustanowienie odrębnej własności tego lokalu, zawiadamiając o przetargu w sposób określony w statucie oraz przez publikację ogłoszenia w prasie lokalnej. (...).

Stosownie do art. 11 ust. 2¹ ww. ustawy, w wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia wypłaca osobie uprawnionej wartość rynkową tego lokalu. Przysługująca osobie uprawnionej wartość rynkowa nie może być wyższa od kwoty, jaką spółdzielnia uzyska od osoby obejmującej lokal w wyniku przetargu przeprowadzonego przez spółdzielnię zgodnie z postanowieniami statutu.

Warunkiem wypłaty, o której mowa w ust. 2^1, jest opróżnienie lokalu (art. 11 ust. 2⁴ cyt. ustawy).

Zgodnie z art. 11 ust. 2² ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, z wartości rynkowej lokalu potrąca się przypadającą na dany lokal część zobowiązań spółdzielni związanych z budową, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, w tym w szczególności niewniesiony wkład mieszkaniowy. Jeżeli spółdzielnia skorzystała z pomocy uzyskanej ze środków publicznych lub z innych środków, potrąca się również nominalną kwotę umorzenia kredytu lub dotacji, w części przypadającej na ten lokal oraz kwoty zaległych opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1, a także koszty określenia wartości rynkowej lokalu.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, iż Spółdzielnia rozlicza lokal mieszkalny, do którego wygasło, ustanowione w 1989 r., spółdzielcze lokatorskie prawo. Lokal został opróżniony i zwrócony do Spółdzielni.

Zgodnie ze Statutem Spółdzielni, w razie opróżnienia lokalu niewniesioną część wkładu, w tym niespłacony kredyt, potrąca się z wartości rynkowej lokalu w wysokości zwaloryzowanej w stosunku do tej wartości.

Rzeczoznawca majątkowy wycenił wartość rynkową lokalu na 153.420,00 zł, lecz w wyniku przetargu osiągnięto jedynie 134.900,00 zł.

W świetle powyższego należy uznać, iż kwota zwróconego wkładu mieszkaniowego, do wysokości wniesionego do Spółdzielni Mieszkaniowej wkładu jest przychodem zwolnionym z podatku dochodowego na mocy ww. art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, natomiast nadwyżka pomiędzy wypłaconą wartością rynkową lokalu (która nie może być wyższa od kwoty, jaką Spółdzielnia uzyska od osoby obejmującej lokal w wyniku przetargu przeprowadzonego przez Spółdzielnię zgodnie z postanowieniami statutu), a wniesionym wkładem stanowi przysporzenie majątkowe, tj. przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 powyższej ustawy.

W takim przypadku Wnioskodawca zobowiązany jest do sporządzenia informacji PIT-8C, o której mowa w art. 42a ww. ustawy. Zgodnie bowiem z treścią tegoż artykułu, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52 i art. 52a oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Reasumując, stwierdzić należy, iż Wnioskodawca, jako płatnik zobowiązany będzie do sporządzenia "informacji o wypłaconym stypendium, o przychodach z innych źródeł oraz o niektórych dochodach z kapitałów pieniężnych", na druku PIT-8C i wykazania w niej przychodu jako podlegającego opodatkowaniu w wysokości stanowiącej nadwyżkę pomiędzy wniesionym do Spółdzielni wkładem, a zwróconą kwotą wkładu mieszkaniowego (wartością rynkową lokalu).

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Końcowo należy zaznaczyć, iż Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów nie ma możliwości potwierdzenia prawidłowości wyliczeń przedstawionych w przedmiotowym wniosku z uwagi na fakt, iż przepis art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) nakłada na organ podatkowy obowiązek udzielenia pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego. Z uwagi na powyższe tutejszy Organ nie może odnieść się do wyliczeń wskazanych przez Wnioskodawcę. Prawidłowość bądź nieprawidłowość wyliczeń podlega weryfikacji przez właściwy organ podatkowy w toku, np. postępowania kontrolnego, postępowania podatkowego, czy też czynności sprawdzających.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach, ul. Prosta 10, 25-366 Kielce, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.