IPTPB1/415-170/13-2/AG - Podatek dochodowy od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika w związku z pokryciem kosztów wymiany wodomierzy.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 28 lutego 2013 r. (data wpływu 7 marca 2013 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika w związku z pokryciem kosztów wymiany wodomierzy - jest nieprawidłowe.

W dniu 7 marca 2013 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika w związku z pokryciem kosztów wymiany wodomierzy.

We wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca - Spółdzielnia Mieszkaniowa w 2012 r. wymieniła wodomierze indywidualne w mieszkaniach stanowiących prawo odrębnej własności. Koszty wymiany wodomierzy pokryła z wniesionych przez właścicieli, posiadających odrębną własność do lokalu, wpłat na fundusz remontowy przeznaczony na wymianę wodomierzy i z funduszu remontowego nieruchomości. Wpłaty na fundusz remontowy wniesione były przez wymienione wyżej osoby w ramach odpisu na fundusz remontowy nieruchomości i w ramach dodatkowego odpisu przeznaczonego na wymianę wodomierzy. Dodatkowy odpis (wpłaty mieszkańców) wprowadzono w oparciu o uchwałę Rady Nadzorczej z dnia... w wysokości 1 zł/szt. miesięcznie. Poprzednia wymiana wodomierzy miała miejsce w 2007 r. W okresie od poprzedniej wymiany, do wymiany w 2012 r. każda osoba, mająca tytuł do lokalu wniosła 60,00 zł na każdy wymieniony wodomierz. Koszt wymiany wodomierza wyniósł 98,00 zł. Pozostałą kwotę w wysokości 38,00 zł pokryto z funduszu remontowego nieruchomości. Odpisy na fundusz remontowy nieruchomości wnoszone były przez każdą osobę mającą tytuł do lokalu.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Spółdzielnia Mieszkaniowa powinna była wystawić PIT-8C dla właścicieli lokali - posiadających prawo odrębnej własności lokali na kwotę stanowiącą koszt wymiany wodomierza, traktując go jako dochód z innych źródeł, jeżeli właściciele w ramach odpisu na fundusz remontowy nieruchomości wnieśli do Spółdzielni pełne koszty wymiany wodomierza (60,00 zł - jako odpis celowy przeznaczony na wymianę wodomierzy i 38,00 zł - jako odpis na fundusz remontowy nieruchomości).

Zdaniem Wnioskodawcy, związany On jest stanowiskiem Ministra Finansów wyrażonym w interpretacji Nr... i....., w związku z czym wystawił dla właścicieli lokali stanowiących odrębną własność PIT-8C. Jednak stanowisko Wnioskodawcy w tej sprawie jest inne. Dokonując wymiany wodomierzy instalowanych w lokalach mieszkalnych objętych prawem własności przez osoby fizyczne z funduszu remontowego nie dokonano bowiem na ich rzecz przysporzenia majątkowego i nie jest to przysporzenie z innych źródeł w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Świadczenie z funduszu remontowego nie może być traktowane jako przysporzenie w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż świadczenie takie ma charakter zwrotny. Podkreślono, iż użytkownikiem wodomierzy jest Spółdzielnia, która rozlicza ilość zużytej wody z użytkownikami lokali oraz otrzymuje od nich należności za wodę, a także jest właścicielem instalacji odprowadzającej wodę. Zatem, z mocy przepisów art. 4 ust. 2 i ust. 4 i art. 6 ust. 3 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, właściciel lokalu jest zobowiązany uczestniczyć w pokryciu kosztów związanych z utrzymaniem i eksploatacją jego lokalu, na równi z posiadaczami spółdzielczych praw do lokali w lokalach, w których wymieniono wodomierze ze środków funduszu remontowego. Ogólne pojęcie przychodu ma zastosowanie także do przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W świetle tej regulacji, przychodami jest przysporzenie majątku podatnika. Może ono polegać na zwiększeniu aktywów podatnika. W literaturze przedmiotu podkreśla się, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Przychód musi mieć zatem charakter definitywny. Stad też wszystkie kwoty"otrzymane" pod tytułem"zwrotnym" nie są zaliczone do przychodów podatkowych (A. Bartosiewicz, R. Kubacki, komentarze do art. 11 u.p.d.o.f., PIT Komentarz, Lex, 2010). Przychód może nastąpić w postaci pieniędzy, wartości pieniężnych, wartości świadczeń w naturze oraz wartość innych nieodpłatnych świadczeń. Przychody w naturze to przychody o charakterze materialnym (rzeczy) i niematerialnym (prawa), czerpane w innej formie niż pieniężna lub wartości pieniężne. W rozpatrywanej sprawie tym przychodem miałyby być otrzymane przez osoby posiadające prawo odrębnej wartości własności lokalu mieszkalnego wodomierze. Z kolei, stosownie do art. 6 ust. 3 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych, spółdzielnia tworzy fundusz na remonty zasobów mieszkaniowych. Obowiązek świadczenia na ten fundusz dotyczy tak członków spółdzielni, jak i właścicieli lokali niebędących członkami spółdzielni oraz osób niebędących członkami spółdzielni, którym przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokali.

Uregulowanie to dotyczy zatem również osób posiadających odrębną własność lokali. Skoro zatem wymiana wodomierzy została sfinansowana z funduszu remontowego, którego środki były zasilane wpłatami osób posiadających odrębną własność do lokalu mieszkalnego, to po stronie tych osób nie powstaje przychód, który w rzeczywistości jest ich wydatkiem. Właściciele lokali uczestniczą w pokrywaniu kosztów remontów wykonywanych przez Spółdzielnię z funduszu, którym Spółdzielnia zarządza, a który powstał z wniesionych przez nich wpłat. Jeżeli Spółdzielnia dokonuje ze środków powyższego funduszu wydatków na rzecz właścicieli lokali mieszkalnych, to takie świadczenie ma charakter zwrotny (rzeczowy w przypadku wodomierzy) i nie powoduje powstania przysporzenia majątku po stronie tych właścicieli. Na gruncie podatkowym jest to zdarzenie neutralne podatkowo. W związku z powyższym, wydatków na wymianę wodomierzy pokrytych z funduszu remontowego, nie można traktować jako przychodu ze źródła wskazanego w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji, Spółdzielnia nie powinna wystawić PIT-8C dla właścicieli lokali mieszkalnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Treść powyższego przepisu wskazuje, iż opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych, zawartym w powyższej ustawie, bądź od których zaniechano poboru podatku.

Źródła przychodów wymienione zostały w art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy, jednym ze źródeł przychodów są inne źródła.

Stosownie do przepisu art. 20 ust. 1 tej ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użycie przez ustawodawcę zwrotu "w szczególności" wskazuje, iż katalog przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty, a wymienione w nim są jedynie najbardziej typowe przychody z tego źródła. Oznacza to, iż przychodem z innych źródeł będzie również każde przysporzenie majątkowe mające konkretny wymiar finansowy, otrzymane jako świadczenie pieniężne, rzeczowe lub też jako świadczenie nieodpłatne, czy częściowo odpłatne.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie natomiast z art. 42a ww. ustawy, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Spółdzielnia Mieszkaniowa w 2012 r. wymieniła wodomierze indywidualne w mieszkaniach właścicieli posiadających odrębną własność do lokalu. Koszt wymiany wodomierza wyniósł 98 zł, a pokryty został z wniesionych przez właścicieli, posiadających odrębną własność do lokalu, wpłat na dodatkowy fundusz remontowy przeznaczony na wymianę wodomierzy, wprowadzony w oparciu o uchwałę Rady Nadzorczej z dnia 31 maja 2005 r. w wysokości 1 zł/szt miesięcznie oraz z funduszu remontowego.

W okresie od poprzedniej wymiany, która miała miejsce w 2007 r., do wymiany w 2012 r. każda osoba mająca tytuł własności do lokalu wniosła kwotę 60,00 zł na każdy wymieniony wodomierz. Pozostałą kwotę w wysokości 38,00 zł pokryto z funduszu remontowego nieruchomości. Odpisy na fundusz remontowy nieruchomości wnoszone były przez każdą osobę mającą tytuł do lokalu.

Zauważyć należy, iż zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 z późn. zm.), członkowie spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali, są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu.

Stosownie do art. 4 ust. 11 tej ustawy, osoby niebędące członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali, są obowiązane uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat na takich samych zasadach, jak członkowie spółdzielni, z zastrzeżeniem art. 5.

W myśl art. 4 ust. 2 ww. ustawy, członkowie spółdzielni będący właścicielami lokali są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem ich lokali, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości wspólnych, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu.

Według art. 4 ust. 4 powyższej ustawy, właściciele lokali niebędący członkami spółdzielni są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem ich lokali, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości wspólnych. Są oni również obowiązani uczestniczyć w wydatkach związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni, które są przeznaczone do wspólnego korzystania przez osoby zamieszkujące w określonych budynkach lub osiedlu. Obowiązki te wykonują przez uiszczanie opłat na takich samych zasadach, jak członkowie spółdzielni, z zastrzeżeniem art. 5.

Stosownie natomiast do art. 6 ust. 3 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, spółdzielnia tworzy fundusz na remonty zasobów mieszkaniowych. Odpisy na ten fundusz obciążają koszty gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Obowiązek świadczenia na fundusz dotyczy członków spółdzielni, właścicieli lokali niebędących członkami spółdzielni oraz osób niebędących członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali.

Dodatkowo, w odniesieniu do lokali stanowiących odrębną własność - na mocy uregulowań zawartych w art. 27 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych - mają zastosowanie przepisy ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 z późn. zm.). Z treści art. 27 ust. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych wynika jednoznacznie, iż w zakresie nieuregulowanym w ustawie, do prawa odrębnej własności lokalu stosuje się odpowiednio przepisy ustawy o własności lokali, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3. Natomiast zarząd nieruchomościami wspólnymi stanowiącymi współwłasność spółdzielni jest wykonywany przez spółdzielnię jak zarząd powierzony, o którym mowa w art. 18 ust. 1 ustawy o własności lokali, choćby właściciele lokali nie byli członkami spółdzielni, z zastrzeżeniem art. 24¹ i art. 26 (art. 27 ust. 2 zdanie pierwsze powołanej ustawy).

W myśl zaś art. 24¹ ust. 1 powołanej ustawy, większość właścicieli lokali w budynku lub budynkach położonych w obrębie danej nieruchomości, obliczana według wielkości udziałów w nieruchomości wspólnej, może podjąć uchwałę, że w zakresie ich praw i obowiązków oraz zarządu nieruchomością wspólną będą miały zastosowanie przepisy ustawy o własności lokali. Do podjęcia uchwały stosuje się odpowiednio przepisy art. 30 ust. 1a, art. 31 i 32 ustawy o własności lokali.

Z treści powołanych przepisów wynika zatem jednoznacznie, iż w zakresie nieuregulowanym w ustawie o spółdzielniach mieszkaniowych stosuje się do prawa odrębnej własności lokalu odpowiednie przepisy ustawy o własności lokali, bez względu na to, czy właściciele lokali podejmą uchwałę o stosowaniu ustawy o własności lokali w zakresie ich praw i obowiązków oraz zarządu nieruchomością wspólną. W przypadku braku takiej uchwały nie stosuje się przepisów ustawy o własności lokali, za wyjątkiem ściśle określonych w art. 27 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych.

Zgodnie z art. 13 ust. 1 powołanej ustawy o własności lokali, każdy właściciel lokalu ma obowiązek ponoszenia pełnych kosztów związanych z utrzymaniem jego lokalu (lub lokali) oraz utrzymania swojego lokalu w należytym stanie. Natomiast w myśl art. 12 ust. 1 tej ustawy, każdy właściciel lokalu jest zobowiązany do ponoszenia części wydatków i ciężarów związanych z utrzymaniem nieruchomości wspólnej, nieznajdującej pokrycia w pożytkach i innych przychodach ze wspólnej nieruchomości.

Zauważyć należy, iż wpłaty na fundusz remontowy pochodzące m.in. od członków spółdzielni są gromadzone przez spółdzielnię, uprawnioną do tworzenia i zarządzania tym funduszem. Stanowią zatem przychód spółdzielni. Stąd wpłaty na fundusz remontowy, zgromadzone przez spółdzielnię, nie należy traktować jako własnych środków osób wcześniej dokonujących wpłaty na ten fundusz, lecz jako środki należące do spółdzielni.

Powyższe przepisy różnicują obowiązki i prawa osób, którym przysługują odmienne tytuły prawne do lokali mieszkalnych. W ich świetle, inne są obowiązki i prawa osób dysponujących spółdzielczym prawem do lokali znajdujących się w zasobach spółdzielni, tj. spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu lub spółdzielczym własnościowym prawem do lokalu, inne zaś osób posiadających odrębną własność lokali. Właściciel lokalu ma obowiązek ponoszenia pełnych kosztów związanych z utrzymaniem swojego lokalu (lub lokali) oraz utrzymania go (ich) w należytym stanie. Tego rodzaju obowiązek nie został natomiast nałożony na osoby posiadające spółdzielcze prawa do lokali mieszkalnych. W ich sytuacji nie istnieje obowiązek ponoszenia nakładów na zajmowany lokal mieszkalny, zatem ewentualny zwrot tego rodzaju wydatków nie może stanowić przychodu podlegającego opodatkowaniu. Z chwilą bowiem otrzymania przez osoby dysponujące spółdzielczym prawem do lokali znajdujących się w zasobach spółdzielni zwrotu poniesionych wydatków nie powstaje po ich stronie przysporzenie majątkowe.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołane przepisy prawa podatkowego, stwierdzić należy, że wymiana wodomierzy przez Spółdzielnię Mieszkaniową ze środków dodatkowego odpisu na fundusz remontowy przeznaczonego na wymianę wodomierzy, jak również ze środków funduszu remontowego, w przypadku osób posiadających prawo odrębnej własności lokalu mieszkalnego, powoduje po stronie tych osób powstanie przysporzenia majątkowego. Spółdzielnia sfinansuje bowiem wydatki, do których ponoszenia, zgodnie z przepisami ustawy o spółdzielniach (art. 4 ust. 2 i ust. 4) oraz ustawy o własności lokali (art. 12 ust. 1 i art. 13 ust. 1) zobowiązany jest właściciel lokalu. Przysporzenie to jest przychodem z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Spółdzielnia mieszkaniowa winna zatem wystawić właścicielowi lokalu informację PIT-8C, zaś właściciel lokalu winien wykazać przedmiotowy dochód w zeznaniu składanym za rok, w którym Spółdzielnia dokonała wymiany wodomierzy.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.