IPPP3/4512-139/16-2/ISZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 18 lutego 2016 r. (data wpływu 22 lutego 2016 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku dokonania korekty podatku naliczonego w związku z otrzymaniem korekt faktur wystawionych przez kontrahenta - jest prawidłowe.

W dniu 22 lutego 2016 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku dokonania korekty podatku naliczonego w związku z otrzymaniem korekt faktur wystawionych przez kontrahenta.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Spółka związana była umową dotyczącą sprzedaży na rzecz Kontrahenta - dużej sieci handlowej - towarów produkowanych przez Spółkę. Kontrahent Spółki prowadzi działalność gospodarczą w postaci sieci hipermarketów zlokalizowanych na terenie całego kraju (A. Sp. z o.o.).

W sytuacji dużej konkurencji na rynku kontrahent Spółki znajdował się w uprzywilejowanej sytuacji, umożliwiającej mu narzucanie warunków współpracy ze Spółką. W ramach umów handlowych zawieranych ze Spółką w zamian za sprzedaż towarów Spółki przez Kontrahenta w sieci jego sklepów, przewidziano możliwość otrzymywania przez Kontrahenta wynagrodzenia za usługi, w szczególności usługi marketingowe i dodatkowe itp. świadczone na rzecz Spółki. Wartość świadczonych przez Kontrahenta na rzecz Spółki usług obliczana była na zasadach określonych w umowie, w związku z czym Kontrahent wystawiał na rzecz Spółki faktury VAT. Faktury te były zaliczone przez Spółkę do kosztów uzyskania przychodu w okresie jakiego dotyczyły, dokonywano również pomniejszenia VAT należnego o VAT naliczony związany z tymi fakturami. Zapłata za faktury odbywała się poprzez jednostronne oświadczenie o potrąceniu ich z należnościami za dostarczone i sprzedane towary handlowe.

Spółka uznała, że praktyki polegające na pobieraniu innych niż marża handlowa opłat utrudniających przedsiębiorcy dostęp do rynku jakie stosowane były przez Kontrahenta, są czynami nieuczciwej konkurencji określonymi w art. 15 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (dalej: z.n.k.). W związku z tym, Spółka wniosła pozew o odszkodowanie w wysokości kwoty stanowiącej równowartość pobranych jednostronnie opłat innych niż marża handlowa. Podstawą prawną pozwu było stosowanie przez Kontrahenta czynów nieuczciwej konkurencji określonych w art. 15 ust. 1 pkt 4 z.n.k.

Sąd w prawomocnym wyroku nie zakwestionował faktu wykonania przez Kontrahenta na rzecz Spółki usług marketingowych, jednakże uznał, że pobieranie innych niż marża handlowa opłat utrudniających przedsiębiorcy dostęp do rynku jakie stosowane były przez Kontrahenta, są czynami nieuczciwej konkurencji określonymi w art. 15 ust. 1 pkt 4 z.n.k i zobowiązał Kontrahenta do zapłaty na rzecz Spółki odszkodowania wraz z kosztami sądowymi i ustawowymi odsetkami.

W związku z powyższym Kontrahent Wnioskodawcy wystawił faktury korygujące do faktur VAT uprzednio przez niego wystawionych, a dokumentujących pobranie opłat za usługi marketingowe i dodatkowe, co zostało uznane przez sąd za czyny nieuczciwej konkurencji, za które przyznano Spółce odszkodowanie.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy wystawienie przez Kontrahenta faktur korygujących było zasadne i czy Wnioskodawca powinien dokonać korekt podatku naliczonego związanego z zakupem usług udokumentowanych fakturami korygującymi, a jeśli tak to w jakim okresie.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Wnioskodawca nie powinien ujmować faktur korygujących w swoich księgach rachunkowych i rejestrach VAT, albowiem Kontrahent nie miał podstaw do ich wystawienia. Zgodnie z art. 106j ustawy o podatku od towarów i usług, fakturę korygującą wystawia się w przypadku, gdy po wystawianiu faktury udzielono obniżki ceny w formie rabatu, o której mowa w art. 29a ust. 7 pkt 1, udzielono opustów i obniżek cen, o których mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1, dokonano zwrotu podatnikowi towarów i opakowań, dokonano zwrotu nabywcy całości lub części zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4 albo podwyższono cenę lub stwierdzono pomyłkę w cenie, stawce, kwocie podatku lub w jakiejkolwiek innej pozycji faktury. W przedmiotowym przypadku podstawą wystawienia faktur pierwotnych były usługi marketingowe i inne, a prawomocne wyroki sądowe przyznające Wnioskodawcy odszkodowanie jednoznacznie potwierdziły, że świadczenie usług miało faktycznie miejsce, uznając jednakże przy tym pobieranie opłat za czyn nieuczciwej konkurencji. Z tego względu nie było podstaw do wystawienia faktur korygujących, albowiem w przedmiotowym przypadku po wystawieniu faktur nie podwyższono ceny, nie stwierdzono pomyłki w cenie, stawce, kwocie podatku lub w jakiejkolwiek innej pozycji faktury. Jasnym jest zatem, że nie istnieje prawna podstawa wystawiania faktur korygujących, a jeśli takowa nie istniała to faktury te uznać należy za nieprawidłowe i jako takich nie należy ujmować w księgach rachunkowych Wnioskodawcy.

Wyliczenie wartości faktur oraz ich pozycje były zgodne z zawartą umową handlową. Wnioskodawca występując do Sądu za podstawę żądania zwrotu nielegalnych opłat uznał art. 15 ust. 1 pkt 4 u.z.n.k. odsyłający do przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu. Przedmiotem pozwu nie był więc zwrot wartości faktur marketingowych i innych, lecz wartość odszkodowania wyliczona na ich podstawie. Sąd uznając racje Wnioskodawcy nakazał Kontrahentowi wypłatę zgodną z pozwem, tj. odszkodowanie z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia.

W świetle powyższego, zdaniem Wnioskodawcy brak jest przesłanek powodujących obowiązek korekty okresów przeszłych i bieżącego, w których Wnioskodawca odliczył od nich podatek VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Faktura jest dokumentem potwierdzającym zaistnienie zdarzenia gospodarczego (potwierdzeniem nabycia określonych towarów i usług lub też otrzymania zaliczki) i nierozerwalnie związana jest z powstaniem obowiązku podatkowego. Wystawienie faktury należy rozumieć jako sporządzenie ww. dokumentu oraz jego przekazanie innemu podmiotowi (nabywcy), a przez to wprowadzenie faktury do obrotu prawnego.

Na mocy art. 106j ust. 1 ustawy, w przypadku gdy po wystawieniu faktury:

- podatnik wystawia fakturę korygującą.

Wnioskodawca w opisie wniosku wskazał, że Spółka związana była umową dotyczącą sprzedaży na rzecz Kontrahenta - dużej sieci handlowej - towarów produkowanych przez Spółkę. W ramach umów handlowych zawieranych z Kontrahentem w zamian za sprzedaż towarów Spółki przez Kontrahenta w sieci jego sklepów, przewidziano możliwość otrzymywania przez Kontrahenta wynagrodzenia za usługi, w szczególności usługi marketingowe i dodatkowe itp. świadczone na rzecz Spółki. Wartość świadczonych przez Kontrahenta na rzecz Spółki usług obliczana była na zasadach określonych w umowie, w związku z czym Kontrahent wystawiał na rzecz Spółki faktury VAT. Wnioskodawca pomniejszał VAT należny o VAT naliczony związany z tymi fakturami. Zapłata za faktury odbywała się poprzez jednostronne oświadczenie o potrąceniu ich z należnościami za dostarczone i sprzedane towary handlowe.

Spółka uznała, że praktyki polegające na pobieraniu innych niż marża handlowa opłat utrudniających przedsiębiorcy dostęp do rynku jakie stosowane były przez Kontrahenta, są czynami nieuczciwej konkurencji określonymi w art. 15 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (dalej: z.n.k.). Spółka wniosła pozew o odszkodowanie w wysokości kwoty stanowiącej równowartość pobranych jednostronnie opłat innych niż marża handlowa. Podstawą prawną pozwu było stosowanie przez Kontrahenta czynów nieuczciwej konkurencji określonych w art. 15 ust. 1 pkt 4 z.n.k. Sąd w prawomocnym wyroku nie zakwestionował faktu wykonania przez Kontrahenta na rzecz Spółki usług marketingowych, jednakże uznał, że pobieranie innych niż marża handlowa opłat utrudniających przedsiębiorcy dostęp do rynku jakie stosowane były przez Kontrahenta, są czynami nieuczciwej konkurencji określonymi w art. 15 ust. 1 pkt 4 z.n.k i zobowiązał Kontrahenta do zapłaty na rzecz Spółki odszkodowania wraz z kosztami sądowymi i ustawowymi odsetkami. Kontrahent Wnioskodawcy wystawił faktury korygujące do faktur VAT uprzednio przez niego wystawionych, a dokumentujących pobranie opłat za usługi marketingowe i dodatkowe, co zostało uznane przez sąd za czyny nieuczciwej konkurencji, za które przyznano Spółce odszkodowanie.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą tego, czy wystawienie przez Kontrahenta faktur korygujących było zasadne i czy Wnioskodawca powinien dokonać korekt podatku naliczonego zwianego z zakupem usług udokumentowanych fakturami korygującymi, a jeśli tak to w jakim okresie.

W opisie sprawy Wnioskodawca wskazał, że Kontrahent w zamian za sprzedaż towarów Spółki uprawniony był na podstawie umowy do otrzymywania wynagrodzenia za wyświadczone na rzecz Spółki usługi marketingowe i inne. Wynagrodzenie to faktycznie zostało pobrane przez Kontrahenta. Jednocześnie jak wskazał Wnioskodawca, Sąd w prawomocnym wyroku nie zakwestionował faktu wykonania przez Kontrahenta na rzecz Spółki usług marketingowych i uznał, że pobieranie innych niż marża handlowa opłat utrudniających przedsiębiorcy dostęp do rynku jakie stosowane były przez Kontrahenta, są czynami nieuczciwej konkurencji.

Skoro zatem pomiędzy stronami istniała umowa, a jednocześnie opłaty stanowiły zapłatę za określone zachowanie Kontrahenta, to nawet jeśli w świetle prawa pozapodatkowego czynności Kontrahenta nosiły znamiona czynu nieuczciwej konkurencji, wypłata przez niego odszkodowania nie stanowi podstawy do wystawienia faktur korygujących, a otrzymanie odszkodowania na podstawie odrębnego roszczenia o odszkodowanie nie stanowi u Wnioskodawcy podstawy do skorygowania odliczonego podatku naliczonego związanego z tymi fakturami.

Tym samym w opisanym stanie faktycznym faktury zostały zasadnie wystawione i nie powinny zostać skorygowane fakturami korygującymi, gdyż nie zaistniały okoliczności wymienione w art. 106j ust. 1 ustawy, tj. po wystawieniu faktur nie udzielono opustów i obniżek ceny, nie podwyższono ceny, nie stwierdzono pomyłki w cenie, stawce, kwocie podatku lub w jakiejkolwiek innej pozycji faktury.

Zatem, w przedstawionych we wniosku okolicznościach, wystawienie przez Kontrahenta faktur korygujących nie było zasadne, a Wnioskodawca nie ma obowiązku dokonać korekt podatku naliczonego zwianego z zakupem usług udokumentowanych fakturami korygującymi, ujmować faktur korygujących w ewidencji i deklaracji VAT.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Zaznaczenia wymaga, że organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem zaistniałego stanu faktycznego. Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu zdarzenia. Podkreślenia wymaga, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność. Ww. rozstrzygniecie zostało sformułowane przy założeniu, że faktury pierwotne, które otrzymał Wnioskodawca, dokumentowały czynności podlegające opodatkowaniu wykonane na jego rzecz.

Należy podkreślić, że zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, minister właściwy do spraw finansów publicznych, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Zatem, niniejsza interpretacja wydana została w indywidualnej sprawie Wnioskodawcy, nie wywołuje natomiast skutków prawnych dla Kontrahenta Wnioskodawcy, tj. A. Sp. z o.o., który chcąc uzyskać interpretację indywidualną powinien wystąpić z odrębnym wnioskiem o jej wydanie.

Jednocześnie należy wskazać, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz przepisy wykonawcze do tej ustawy nie regulują kwestii sposobu prowadzenia ksiąg rachunkowych przez podatników. Księgi rachunkowe nie są dokumentem przewidzianym przez przepisy o podatku od towarów i usług, i jako takie nie są objęte regulacją tych przepisów. Tym samym niniejsza interpretacja rozstrzyga jedynie w zakresie obowiązku dokonania korekty podatku naliczonego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.