IPPP3/4512-105/15-2/KT

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Strony, przedstawione we wniosku z dnia 20 stycznia 2015 r. (data wpływu 9 lutego 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie miejsca świadczenia usług szkoleniowych dla zagranicznego kontrahenta - jest prawidłowe.

W dniu 9 lutego 2015 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie miejsca świadczenia usług szkoleniowych dla zagranicznego kontrahenta.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

J. jest firmą prowadzoną przez osobę fizyczną wykonującą samodzielnie działalność gospodarczą. Firma ta zarejestrowana jest jako podatnik podatku od towarów i usług, której siedziba znajduje się w Polsce. Podstawową działalnością firmy jest świadczenie usług polegających na przeprowadzeniu wykładu/szkolenia. Według PKD ten rodzaj działalności sklasyfikowano pod numerem 85.59.B, tj. pozostałe pozaszkolne formy edukacji, gdzie indziej niesklasyfikowane.

Głównym odbiorcą usług szkoleniowych świadczonych przez J. jest firma zagraniczna pn. M., której siedziba znajduje się w Stanach Zjednoczonych Ameryki.

Firma M. organizuje szkolenia, które przeprowadzane są w różnych krajach, m.in. Dubaj, Holandia, również szkolenie takie organizowane było w Polsce.

Zgodnie z przepisami, niezależnie od tego, czy usługa na rzecz podmiotu zagranicznego jest wykonywana w kraju, czy poza nim, o miejscu jej opodatkowania decyduje wskazane dla niej w ustawie o VAT "miejsce jej świadczenia".

Zgodnie z art. 28b ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004 r. z późn. zm., miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej.

Podobnie jak w przypadku przedsiębiorców unijnych, miejscem świadczenia usług na rzecz klientów z państw spoza UE (np. USA) jest generalnie miejsce siedziby lub wykonywania działalności nabywcy i to właśnie nabywca rozlicza VAT zgodnie z przepisami swojego kraju (np. w USA podatek VAT w ogóle nie występuje). Faktura dla takiego klienta wystawiona jest bez podatku VAT i powinna zawierać adnotację: "do rozliczenia podatku VAT zobowiązany jest nabywca usługi".

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w przypadku świadczenia usług przeprowadzenia wykładu przez polskiego podatnika (firmę J.) na rzecz firmy z USA (M.), która zorganizowała dla osób trzecich szkolenie na terenie Polski, firma J. powinna wystawić w związku z wykonaną usługą (wykładem) na rzecz firmy M. fakturę bez podatku VAT.

Stanowisko Wnioskodawcy:

W związku z powyższym, w przypadku świadczenia usług na rzecz firmy M., która posiada siedzibę poza granicami Polski (w USA), miejscem świadczenia usług są Stany Zjednoczone Ameryki, bez względu na to, gdzie faktycznie wykonywana była ww. usługa, a co za tym idzie faktura wystawiona przez firmę J. w związku z wykonywaną w Polsce usługą przeprowadzenia wykładu na rzecz firmy M., która w Polsce organizowała szkolenia na rzecz osób trzecich, była nieopodatkowana (podatek VAT rozlicza nabywca).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Podatek od towarów i usług jest podatkiem o charakterze terytorialnym - opodatkowaniu w danym państwie podlegają tylko te czynności, które zostaną uznane za wykonane w tym państwie. Dlatego też, w przypadku świadczenia usług, istotnym dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług jest określenie miejsca świadczenia danej usługi. Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależeć będzie, czy dana usługa podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, czy też nie.

Stosownie do art. 28a ustawy, na potrzeby stosowania przepisów regulujących miejsce świadczenia przy świadczeniu usług:

Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 28b ust. 1 ustawy, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n.

Na podstawie art. 28b ust. 2 ustawy, w przypadku gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej.

Z kolei w myśl art. 28g ust. 2 ustawy, miejscem świadczenia usług w dziedzinie kultury, sztuki, sportu, nauki, edukacji, rozrywki oraz podobnych usług, takich jak targi i wystawy, oraz usług pomocniczych do tych usług, w tym świadczenia usług przez organizatorów usług w tych dziedzinach, świadczonych na rzecz podmiotów niebędących podatnikami, jest miejsce, w którym ta działalność faktycznie jest wykonywana.

Powołany art. 28g ust. 2 ustawy określa sposób ustalania miejsca świadczenia m.in. dla usług edukacyjnych, na rzecz konsumentów - osób niebędących podatnikami. Zgodnie z tym przepisem miejsce to jest równoznaczne z miejscem, w którym usługodawca wykona przedmiotową usługę.

Z powyższych przepisów wynika, że miejscem świadczenia usług na rzecz podatnika działającego w takim charakterze jest - co do zasady - miejsce, w którym podatnik ten posiada siedzibę swojej działalności gospodarczej. Jeśli usługi te są świadczone na rzecz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika znajdującego się w miejscu innym niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej. Tę zasadę ogólną należy stosować, gdy usługa jest świadczona na rzecz podatnika, a przepisy art. 28e, 28f ust. 1 i ust. 1a, 28g ust. 1, 28i, 28j ust. 1 i 2 i 28n ustawy nie będą przewidywać innych zasad ustalenia miejsca świadczenia.

W przedstawionej sprawie Wnioskodawca - osoba fizyczna wykonującą samodzielnie działalność gospodarczą, zarejestrowana jest jako podatnik podatku od towarów i usług z siedzibą w Polsce - świadczy usługi polegające na przeprowadzeniu wykładu/szkolenia, sklasyfikowane pod numerem PKD 85.59.B "pozostałe pozaszkolne formy edukacji, gdzie indziej niesklasyfikowane". Głównym odbiorcą usług szkoleniowych świadczonych przez Wnioskodawcę jest firma zagraniczna M., której siedziba znajduje się w Stanach Zjednoczonych Ameryki. Firma ta organizuje szkolenia, które przeprowadzane są w różnych krajach, również szkolenie takie organizowane było w Polsce.

Przedmiotem zapytania Wnioskodawcy jest określenie miejsca świadczenia i - co za tym idzie - opodatkowania usługi przeprowadzenia wykładu świadczonej na rzecz firmy z siedzibą w USA oraz udokumentowania tych świadczeń.

W związku z tym, że dla usług szkoleniowych świadczonych na rzecz podatników prawodawca nie przewidział szczególnego miejsca świadczenia, to przy określaniu tego miejsca znajdzie zastosowanie zasada ogólna, zgodnie z którą miejsce świadczenia, a tym samym opodatkowania usługi, powiązane jest z miejscem odbioru tej usługi.

Zatem, jeżeli usługobiorca, będący podatnikiem w rozumieniu art. 28a ustawy, posiada siedzibę działalności gospodarczej poza terytorium kraju i nie posiada na terenie Polski stałego miejsca prowadzenia działalności, dla którego byłyby świadczone opisane usługi - miejscem świadczenia tych usług jest, zgodnie z art. 28b ust. 1 ustawy, terytorium państwa, w którym ten usługobiorca ma swoją siedzibę. Tym samym, świadczenie tych usług nie podlega opodatkowaniu na terytorium kraju.

Sytuacja, w której czynność zrealizowana przez polskiego podatnika nie podlega opodatkowaniu w Polsce nie oznacza, że pozostaje ona całkowicie poza zakresem przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz aktów wykonawczych wydanych na podstawie jej upoważnienia. Przepisy nakładają bowiem na podatnika obowiązek udokumentowania wykonania takiej czynności fakturą.

Dla udokumentowania usług świadczonych na rzecz klienta zagranicznego Wnioskodawca winien wystawić fakturę VAT zgodnie z przepisem art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy, gdzie stwierdza się, że podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Wskazany w powyższym przepisie art. 106a pkt 2 ustawy stanowi, że przepisy rozdziału 1 działu XI ustawy w zakresie faktur stosuje się do dostawy towarów i świadczenia usług dokonywanych przez podatnika posiadającego na terytorium kraju siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, z którego dokonywane są te czynności, a w przypadku braku na terytorium kraju siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej - posiadającego na terytorium kraju stałe miejsce zamieszkania albo zwykłe miejsce pobytu, z którego dokonywane są te czynności, w przypadku gdy miejscem świadczenia jest terytorium:

Dane, które powinna zawierać faktura, zostały wskazane w art. 106e ust. 1 ustawy, gdzie w punktach 5 oraz 12 - 14 wymieniono:

* numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. b (pkt 5);

* stawkę podatku (pkt 12);

* sumę wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku (pkt 13);

* kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku (pkt 14);

a ponadto w pkt 18 wskazano, że w przypadku dostawy towarów lub wykonania usługi, dla których obowiązanym do rozliczenia podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze jest nabywca towaru lub usługi - faktura powinna zawierać wyrazy "odwrotne obciążenie".

Natomiast z art. 106e ust. 5 pkt 2 ustawy wynika, że w przypadku, o którym mowa w art. 106a pkt 2 lit. b, faktura może nie zawierać danych określonych w ust. 1 pkt 5 i 12-14.

Zatem, za wykonane usługi szkoleniowe Wnioskodawca może wystawiać faktury dla zagranicznego usługobiorcy, posiadającego siedzibę działalności gospodarczej w kraju trzecim, które nie będą zawierały m.in. stawki i kwoty podatku oraz sumy wartości sprzedaży netto. Faktury te powinny być opatrzone adnotacją "odwrotne obciążenie", ponieważ podatnikiem z tytułu świadczenia tych usług jest ich nabywca.

Tym samym, stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.