IPPP3/443-953/09-3/KT - Opodatkowanie podatkiem VAT usług zarządzania portfelami maklerskich instrumentów finansowych (asset management).

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 22 października 2009 r. (data wpływu do Biura KIP w Płocku 30 października 2009 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania usług zarządzania portfelami maklerskich instrumentów finansowych (asset management) - jest prawidłowe.

W dniu 30 października 2009 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania usług zarządzania portfelami maklerskich instrumentów finansowych (asset management).

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Spółka posiada siedzibę na terenie Polski, oraz jest zarejestrowana jako podatnik VAT w Polsce. Spółka Świadczy na rzecz klientów m.in. usługi zarządzania portfelami maklerskich instrumentów finansowych (usługi asset management).

Spółka zamierza zawrzeć z bankiem z siedzibą i miejscem zarządu na terenie Polski ("Bank") - umowę o współpracy ("Umowa o Współpracy").

Na mocy Umowy o Współpracy, Bank zobowiązany zostanie do podejmowania następujących czynności:

Czynności Banku będą więc miały charakter techniczny (pomocniczy) do usługi zasadniczej, którą jest usługa zarządzania portfelami maklerskich instrumentów finansowych (usługi asset management) klientów przez Spółkę. W związku z wykonywaniem przez Bank czynności, o których mowa powyżej, będzie on otrzymywał od Spółki wynagrodzenie zgodnie z postanowieniami Umowy o Współpracę.

Z tytułu świadczenia usługi asset management, Spółka będzie pobierała od klienta prowizję opodatkowaną stawką 22 % podatku VAT, która to czynność będzie dokumentowana fakturą VAT.

Wnioskodawca i Bank nie są podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 11 ustawy o CIT.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Stanowisko Wnioskodawcy:

Ad. 1)

Zdaniem Wnioskodawcy świadczenie przez Niego usług zarządzania portfelami maklerskich instrumentów finansowych (usług asset management) jest opodatkowane na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy o VAT podstawową (22 %) stawką podatku VAT.

Artykuł 41 ust. 1 ustawy o VAT stanowi, że stawka podatku wynosi 22 % z zastrzeżeniem ust. 2-12c art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1 (ustawy o VAT). Zatem zgodnie z tym przepisem, świadczenie usług na terenie kraju jest opodatkowane, co do zasady, podstawową (22 %) stawką podatku VAT z pewnymi wyjątkami (zwolnienia od podatku albo stawki obniżone podatku VAT), przewidzianymi w przepisach ustawy o VAT oraz przepisach wykonawczych do tej ustawy.

Artykuł 2 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2005 r. Nr 183, poz. 1538 z późn. zm.) stanowi, iż "instrumentami finansowymi w rozumieniu ustawy są:

Maklerskimi instrumentami finansowymi są instrumenty finansowe, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i pkt 2 lit. a)-d)".

Usługa zarządzania portfelami maklerskich instrumentów finansowych (usługa asset management) nie jest wymieniona w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT, który zwalnia od podatku VAT - "usługi zarządzania:

Usługa zarządzania portfelami maklerskich instrumentów finansowych (usługa asset management) nie jest również zawarta w zwolnieniu od podatku VAT przewidzianym dla "usług pośrednictwa finansowego" (Sekcja J ex 65-67 PKWiU), wymienionej w pozycji 3 załącznika nr 4 do ustawy o VAT. Wynika to stąd, iż usługa ta jest wymieniona w wyłączeniu od zwolnienia przewidzianym dla: (...) (3) usług doradztwa finansowego (PKWiU ex 67.13.10-00.20), (...) (6) usług zarządzania akcjami, udziałami w spółkach lub związkach, obligacjami i innymi rodzajami papierów wartościowych, z wyjątkiem wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT, (7) usług przechowywania akcji, udziałów w spółkach lub związkach, obligacji i innych rodzajów papierów wartościowych, z wyjątkiem wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT oraz (8) transakcji dotyczących dokumentów ustanawiających tytuł własności, (...).

Biorąc pod uwagę, że wśród ww. regulacji dotyczących podatku VAT nie ma preferencji (zwolnień od podatku albo stawek obniżonych podatku VAT) dla świadczenia usługi zarządzania portfelami maklerskich instrumentów finansowych (usługi asset management), oznacza to, zdaniem Wnioskodawcy, że świadczenie tych usług jest opodatkowane podstawową (22 %) stawką podatku VAT.

Ad. 2)

Zdaniem Wnioskodawcy usługa świadczona przez Bank na rzecz Wnioskodawcy - jako usługa techniczna (pomocnicza) do świadczenia usługi zarządzania portfelami maklerskich instrumentów finansowych (usługi asset management), opodatkowanej podstawową (22 %) stawką podatku VAT - jest również usługą opodatkowaną podatkiem VAT według podstawowej (22 %) stawką podatku VAT, a zatem Wnioskodawca ma prawo do odliczenia podatku VAT, wykazanego na fakturze wystawionej przez Bank dokumentującej te usługi, na podstawie art. 86 ust. 1 w zw. z ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT "w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatnikowi o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego (...)". Art. 86 ust. 1 pkt 2 lit. a) ustawy o VAT stanowi, że "kwotę podatku naliczonego stanowi (...) suma kwot podatku określona w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług".

Jak wynika ze stanu faktycznego Wniosku, czynności Banku będą miały charakter techniczny (pomocniczy) do usługi zasadniczej, którą jest usługa zarządzania portfelami maklerskich instrumentów finansowych (usługi asset management) klientów przez Wnioskodawcę. Zgodnie z orzecznictwem sądów administracyjnych i ETS - usługa pomocnicza jest opodatkowana podatkiem VAT, tak jak usługa główna. Oznacza to, że usługa pomocnicza do usługi głównej świadczona przez Bank jest opodatkowana tak, jak usługa główna świadczona przez Wnioskodawcę - wg zasad opodatkowania usług asset management świadczonych przez Wnioskodawcę na rzecz klienta - tj. stawką podstawową (22 %) podatku VAT. Wynagrodzenie Banku będzie powiększane o podatek VAT, który jako podatek naliczony związany z czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT (usługami asset management świadczonymi przez Wnioskodawcę) jest odliczany w całości.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Ad. 1

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), opodatkowaniu tym podatkiem podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Artykuł 8 ust. 1 ww. ustawy stanowi, iż przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy.

Z kolei w myśl art. 8 ust. 3 ustawy usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, z zastrzeżeniem ust. 4, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, z wyjątkiem usług elektronicznych i usług turystyki, o których mowa w art. 119 ustawy. Należy przy tym podkreślić, iż obowiązek prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania i zaklasyfikowania świadczonych usług do właściwego grupowania statystycznego spoczywa wyłącznie na podmiocie wykonującym te czynności.

Podstawowa stawka podatku VAT, zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, wynosi 22 %. Jednakże zarówno w treści ustawy o podatku od towarów i usług, jaki i przepisów wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi bądź zwolnienie od podatku.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1, w związku z poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy o podatku od towarów i usług, zwalnia się od podatku usługi pośrednictwa finansowego (PKWiU Sekcja J ex 65-67), ze wskazanymi enumeratywnie w tym załączniku wyłączeniami, podlegającymi opodatkowaniu:

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca w ramach prowadzonej działalności świadczy na rzecz swoich klientów m.in. usługi zarządzania portfelami maklerskich instrumentów finansowych (usługi asset management).

Instrumentami finansowymi, zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2005 r. Nr 183, poz. 1538 z późn. zm.), są:

W nomenklaturze finansowej przyjmuje się, że zarządzanie cudzym pakietem papierów wartościowych na zlecenie (zarządzanie aktywami, inaczej - asset management), na podstawie zawartej umowy o zarządzanie, to świadczenie usług polegające na profesjonalnym i aktywnym inwestowaniu środków klienta (inwestora) w instrumenty finansowe na rynku kapitałowym, czyli na odpłatnym podejmowaniu i realizacji przez podmiot świadczący tę usługę decyzji inwestycyjnych w imieniu i na rachunek klienta, według uzgodnionych z nim strategii inwestycyjnych.

Z powyższego wynika, że Wnioskodawca świadczy usługi pośrednictwa finansowego, które, co do zasady, korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, na podstawie cyt. art. 43 ust. 1 pkt 1. Jednakże w katalogu usług, wymienionych w poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy, w odniesieniu do których nie stosuje się przedmiotowego zwolnienia, wymieniono m.in. usługi doradztwa finansowego oraz usługi zarządzania akcjami, udziałami w spółkach lub związkach, obligacjami i innymi rodzajami papierów wartościowych, z wyjątkiem wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy.

Biorąc zatem pod uwagę charakter świadczonych przez Spółkę usług oraz powołane przepisy należy przyjąć, że opisane czynności stanowią usługę pośrednictwa finansowego, która - w sytuacji, gdy przedmiotem świadczenia jest zarządzanie akcjami i innymi papierami wartościowymi - została wymieniona w wyłączeniach z grupy usług zwolnionych od podatku, tj. wśród usług nie korzystających z tego zwolnienia.

Z uwagi na powyższe stwierdzić należy, że usługi zarządzania portfelami maklerskich instrumentów finansowych (asset management), w zakresie zarządzania akcjami i innymi rodzajami papierów wartościowych, nie mieszczą się wśród czynności, co do których ustawodawca przewidział zwolnienie z opodatkowania podatkiem od towarów i usług w załączniku nr 4 poz. 3 ustawy o VAT. A więc świadczone przez Spółkę usługi podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT na zasadach ogólnych, na podstawie art. 43 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Należy jednak podkreślić, że opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają wyłącznie usługi wymienione pod poz. 3 załącznika nr 4 ustawy jako wyłączone z grupy usług pośrednictwa finansowego zwolnionych od podatku.

Reasumując, stanowisko Wnioskodawcy w tym zakresie uznaje się za prawidłowe.

Ad. 2

W przedstawionym stanie faktycznym Spółka wskazuje ponadto, że zamierza zawrzeć umowę o współpracy z Bankiem (z siedzibą i miejscem zarządu na terenie Polski). Na mocy tej umowy Bank zobowiązany będzie do podejmowania następujących czynności:

W związku z wykonywaniem przez Bank powyższych czynności, będzie on otrzymywał od Spółki wynagrodzenie zgodnie z postanowieniami umowy o współpracy.

Zdaniem Wnioskodawcy czynności Banku będą miały charakter techniczny (pomocniczy) do usługi zasadniczej, którą jest usługa zarządzania portfelami maklerskich instrumentów finansowych (usługi asset management) klientów, świadczona przez Spółkę.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz regulacje Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego sytemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE L z 2006 r. Nr 347, poz. 1 z późn. zm.) nie regulują kwestii czynności złożonych. Jednakże, zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podatkiem VAT oraz na podstawie polskiego i europejskiego orzecznictwa można stwierdzić, iż świadczenie obejmujące z ekonomicznego i gospodarczego punktu widzenia jedną czynność nie powinno być sztucznie dzielone. W przypadku, gdy wykonywana czynność stanowi dla klienta całość, nie należy jej rozbijać na poszczególne elementy składowe, lecz traktować jako jedno świadczenie, zgodnie z elementem, który nadaje całemu świadczeniu charakter dominujący. Jeśli więc wykonywanych jest więcej czynności, a są one ze sobą ściśle powiązane oraz stanowią całość pod względem ekonomicznym i gospodarczym, to wówczas dla potrzeb VAT należy potraktować je jako jedną czynność opodatkowaną. Skutkiem powyższego, świadczenie pomocnicze, co do zasady dzieli los prawny świadczenia głównego, w szczególności w zakresie momentu powstania obowiązku podatkowego, miejsca świadczenia oraz stawki podatku od towarów i usług.

Oznacza to, że elementy świadczenia złożonego stanowią jeden przedmiot opodatkowania. Tym samym wynagrodzenie za daną usługę pomocniczą zwiększa podstawę opodatkowania świadczenia głównego i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na zasadach takich jak świadczenie główne.

Z powyższego jednoznacznie wynika, że zasady te dotyczą wyłącznie usług świadczonych przez jeden podmiot na rzecz jego klienta, za które podmiot ten wystawia faktury VAT, obejmujące wykonanie usługi kompleksowej, na którą składa się usługa główna i usługa pomocnicza.

Nie można zatem, zdaniem tut. Organu, zgodzić się ze stwierdzeniem Wnioskodawcy, że wykonywane przez Bank czynności należy uznać za usługę pomocniczą w stosunku do usługi świadczonej przez Spółkę, gdyż Bank wykonuje powyższe czynności jako odrębny podmiot, świadczący usługi na rzecz Spółki, stanowiące odrębny przedmiot opodatkowania.

Jednak z uwagi na zawartą pomiędzy Bankiem a Spółką umowę o współpracy i charakter wykonywanych czynności należy uznać, że Bank w istocie pośredniczy w świadczeniu przez Spółkę usług zarządzania portfelami maklerskich instrumentów finansowych na rzecz jej klientów. Tym samym usługi świadczone przez Bank na rzecz Spółki powinny być opodatkowane na takich samych zasadach, jak usługi asset management świadczone przez Spółkę, tj. (jak wykazano powyżej) według stawki podstawowej podatku VAT.

Kwestie odliczania podatku naliczonego regulują przepisy art. 86 ustawy o podatku od towarów i usług. Na podstawie ust. 1 tego artykułu, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124. Zgodnie zaś z art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy kwotę podatku naliczonego stanowi, z zastrzeżeniem ust. 3-7, suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Biorąc zatem pod uwagę treść powołanych przepisów oraz przedstawione okoliczności sprawy stwierdzić należy, że Spółce przysługuje, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, prawo do odliczenia kwoty podatku naliczonego, wykazanego na fakturach wystawionych przez Bank, dokumentujących nabycie przedmiotowych usług, które służą wykonywaniu przez Spółkę czynności opodatkowanych podatkiem VAT - w zakresie usług wyłączonych ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 w związku z poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy o podatku od towarów i usług.

Reasumując, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie opodatkowania usług Banku oraz prawa Spółki do odliczenia podatku naliczonego z faktur wystawionych przez Bank z tytułu świadczenia tych usług, uznaje się za prawidłowe, jednak w oparciu o inne uzasadnienie prawne.

Ponadto informuje się, że w przedmiocie udzielenia odpowiedzi na pytanie Wnioskodawcy dotyczące podatku dochodowego od osób prawnych wydana została odrębna interpretacja indywidualna przepisów prawa podatkowego nr IPPB3/423-740/09-3/JB z dnia 29 grudnia 2009 r.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.