IPPP3-443-883/09-4/JF

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 23 września 2009 r. (data wpływu 12 października 2009 r.), uzupełnionym pismem z dnia 12 listopada 2009 r. (data wpływu 16 listopada 2009 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania zwolnienia podatkowego dla usługi nabycia wierzytelności - jest nieprawidłowe.

W dniu 12 października 2009 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania zwolnienia podatkowego dla usługi nabycia wierzytelności. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 12 listopada 2009 r. (data wpływu 16 listopada 2009 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu nr IPPP3-443-883/09-2/JF z dnia 2 listopada 2009 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca ("Kancelaria") rozważa w ramach prowadzonej działalności nabywać w drodze umowy sprzedaży portfele wierzytelności, w tym wierzytelności własnych od podmiotów udzielających kredytów i pożyczek (banków). Kancelaria nie będzie świadczyć na rzecz zbywcy usług związanych z administrowaniem długami. Umowa sprzedaży nie przewiduje też wynagrodzenia prowizyjnego dla Kancelarii. Kancelaria będzie następnie w zależności od stanu sprawy, nabyte wierzytelności dochodzić od dłużników, umarzać je w całości albo części, a także zbywać na rzecz podmiotów trzecich. W przypadku dochodzenia długu od dłużnika, czynności techniczne związane z odzyskiwaniem długów wykonywał będzie odrębny podmiot (windykator).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy umowa nabycia przez Kancelarię portfeli wierzytelności własnych podmiotu prowadzącego działalność w zakresie udzielania kredytów i pożyczek (np. banku), stanowić będzie usługę objętą zwolnieniem z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 w zw. z poz. 3 załącznika nr 4 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy usługa polegająca na nabywaniu przez Kancelarię portfeli wierzytelności własnych podmiotu prowadzącego działalność w zakresie udzielania kredytów i pożyczek (np. banku) jest usługą pośrednictwa finansowego zwolnioną z podatku od towarów i usług na mocy art. 43 ust. 1 pkt 1 w zw. z poz. 3 załącznika nr 4 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Zakup wierzytelności w celu ich windykacji we własnym zakresie lub w celu dalszej ich sprzedaży mieści się w zakresie usług pośrednictwa finansowego - sklasyfikowanych według Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług w sekcji J ex (65-67). W tak pojmowanej usłudze mieści się cywilnoprawna instytucja przelewu wierzytelności (cesji) polegająca na przeniesieniu wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku osoby trzeciej na mocy umowy zawartej między zbywcą wierzytelności (cedentem), a jej nabywcą (cesjonariuszem). Oznacza to, iż w takim przypadku nabywca wierzytelności świadczy na rzecz jej zbywcy usługę pośrednictwa finansowego, której celem jest uwolnienie sprzedawcy od ciężaru egzekwowania wierzytelności.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy, w związku z poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy, zwalnia się od podatku usługi pośrednictwa finansowego - sklasyfikowane według PKWiU w sekcji J ex (65-67). Z powyższego zwolnienia wyłączone zostały enumeratywnie wymienione rodzaje usług pośrednictwa finansowego - m.in. usługi ściągania długów i faktoringu (poz. 3 pkt 5 załącznika nr 4).

Dokonanie przez ustawodawcę wyłącznie usług ściągania długów i factoringu ze zwolnienia od podatku VAT zgodne jest z przepisem art. 135 (I) (d) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE L Nr 347 poz. 1 z późn. zm.), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2007 r. oraz poprzedzającej ją tzw. VI Dyrektywy z 1977 r.

Innymi słowy w przypadku uznania, że mamy do czynienia w opisanym we wniosku zdarzeniu przyszłym z usługą pośrednictwa finansowego inną niż factoring, czy też usługa ściągania długów będzie ona zwolniona z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT w związku z poz. 3 załącznika nr 4 do tejże ustawy. Decydujące znaczenie w niniejszym przypadku ma zatem właściwe sklasyfikowane usługi wykonywanej przez nabywcę. Symbole klasyfikacji statystycznej świadczonych usług na potrzeby VAT należy określić zgodnie z Polską Klasyfikacją Wyrobów i Usług wprowadzoną rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 18 marca 1997 r., co wynika z § 3 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 października 2008 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU).

Wnioskodawca wskazuje, że opisana w nim usługa nie jest ani usługą faktoringu ani ściągania długów. Usługi ściągania długów i faktoringu nie zostały zdefiniowane w polskich przepisach prawa i należą do tzw. umów nienazwanych. Jak zatem uznał wydając interpretację indywidualną z upoważnienia Ministra Finansów Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w piśmie z dnia 7 maja 2009 r. (znak: ILPP2/443-226/09-4/EN) "to od treści umowy i od dokonanych między stronami ustaleń zależeć będzie charakter umowy związanej z obsługą finansową".

Wnioskodawca nadmienia, że nabycie w drodze cesji nastąpi po cenie niższej od ceny nominalnej, co oznacza że nabycie następuje z wystąpieniem tzw. dyskonta rozumianego jako różnica między wartością nominalną wierzytelności a ceną jej nabycia. Wnioskodawca wskazuje, że między stronami cesji wierzytelności nie wystąpią jakiekolwiek inne świadczenia stanowiące wynagrodzenie za usługę, np. prowizje czy odsetki.

W niniejszej sprawie nie może mieć zastosowania wyrok Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich z dnia 26 czerwca 2003 r. w sprawie MKG-Kraftfahrzeuge-Factory GmbH (C-305/01). W wyroku tym wydanym na gruncie art. 13 B (d) (3) VI Dyrektywy z 1977 r., (obecnie art. 135 (1) (d) Dyrektywy 2006/112/WE) podkreślił, iż działalność gospodarcza, w ramach której podmiot gospodarczy nabywa wierzytelności, podejmując ryzyko niewywiązania się dłużnika ze zobowiązania i w zamian wystawia swojemu klientowi faktury z tytułu prowizji, stanowi odzyskiwanie długów w rozumieniu art. 13 B (d) (3) tej Dyrektywy i dlatego działalność ta wyłączona jest ze zwolnienia określonego w tym przepisie (obecnie art. 135 Dyrektywy 2006/112/WE). Należy podkreślić, że w opisanym we wniosku zdarzeniu nie mamy do czynienia z wynagrodzeniem prowizyjnym (jak miało to miejsce w sprawie C-305/01). Ponadto stan sprawy rozpatrywanej przez ETS był zupełnie odmienny i dotyczyły wyłącznie faktoringu, w skład którego oprócz cesji wierzytelności wchodzą także inne usługi o związane z administrowaniem długami.

W sprawie MKG-Kraftfahrzeuge-Factory GmbH (C-305/01), którą rozpatrywał ETS był zupełnie inny stan faktyczny niż w niniejszym wniosku, na co wskazują punkty od 15 do 17 orzeczenia. W sprawie tej przedmiotem wątpliwości było rozstrzygnięcie, czy tzw. "prawdziwy faktoring" również podlega VI Dyrektywie, czy jedynie tzw. "quasi-faktoring". Dodatkowo, w stanie sprawy cesja wierzytelności była tylko jednym z elementów umowy pomiędzy stronami, faktor wykonywał bowiem także inne usługi na rzecz zbywcy wierzytelności polegające na administrowaniu długami (punkt 16 wyroku). Ponadto dla faktora przewidziano dodatkowe wynagrodzenie prowizyjne del credere (punkt 17 wyroku). Reasumując teza powyższego wyroku ETS dotyczy uznania, że również tzw. "prawdziwy factoring", którego istota polega na przeniesienie wierzytelności w sposób bezwarunkowy gdzie faktor przejmuje na siebie ryzyko ściągnięcia długu, stanowi czynność opodatkowaną VAT i nie podlegającą zwolnieniu. Bynajmniej nie oznacza to, że każda umowa cesji jest wykluczona ze zwolnienia VAT. Powyższe teza wyroku ETS dotyczy bowiem jedynie cesji w ramach umowy factoringu. Na powyższe rozumienie wyroku ETS w sprawie MKG-Kraftfahrzeuge-Factory GmbH (C-305/01) wskazuje także analiza piśmiennictwa poświęconego art. 135 Dyrektywy 2006/112/WE. Przykładowo w jednym z komentarzy powołuje się niniejszy wyrok wyłącznie w kontekście umowy faktoringu a nie sprzedaży wierzytelności jako takiej, patrz. Dyrektywa VAT 2006/112/WE komentarz pod. red. J.Martiniego, Wyd. Unimex, Wrocław 2009 r., str. 579-582, gdzie autorzy wskazują, że "przedmiotem sporu była kwalifikacja faktoringu właściwego" (str. 579).

Podobnie w komentarzu "Dyrektywa VAT", pod. red. Krzysztofa Sachsa i Romana Namysłowskiego, Wyd. Wolters Kluwer, Warszawa 2008 r., str. 593-594, gdzie można przeczytać, że "ze względu na fakt, że transakcje dotyczące factoringu wyłączone są z zakresu zwolnienia MKG-kraftfahrzeuge-Factory była uprawniona do obniżenia podatku należnego (...)", czy też "W powyższym orzeczeniu Trybunał zrównał dla celów opodatkowania VAT transakcje faktoringu właściwego i niewłaściwego. Kwestią pozostającą do rozstrzygnięcia jest, czy każde nabycie wierzytelności stanowi opodatkowaną VAT usługę faktoringu. Wydaje się, że pewną wskazówką interpretacyjną powinna być Konwencja Unidroit (...) sporządzona 28 maja 1988 r. (...), która definiując faktoring wymienia jako elementy konieczne takiej usługi szereg czynności administracyjnych związanych ze ściąganiem długów. W konsekwencji możliwa jest interpretacja, na mocy której usługa (transakcja) polegająca na nabyciu wierzytelności pozbawiona powyższych administracyjnych elementów pomocniczych nie stanowi faktoringu (usługi windykacji należności) w rozumieniu artykułu 135 (1) (d) Dyrektywy VAT i korzysta ze zwolnienia od VAT".

Również zagraniczny komentarz pod redakcją profesorów B.Terra i J.Kajus "A guide to the European VAT Directives" (Przewodnik po Europejskich Dyrektywach VAT) wydany przez IBFD Amsterdam 2004 r. (późniejsze wydanie dostępne on-line) w objaśnieniach zamieszczonym pod. art. 135 Dyrektywy 2006/112/WE powołuje wyrok w sprawie MKG-Kraftfahrzeuge-Factory GmbH (C-305/01) wyłącznie w kontekście usługi faktoringu. Nie wspomina natomiast o jego zastosowaniu do cesji wierzytelności jako takich.

Dodatkowo, co podkreślił w orzeczeniu z 27 kwietnia 2009 r. WSA w Poznaniu, w sprawie sygn. akt I SA/Po 8/09, "nie bez znaczenia pozostaje również to, że art. 135 (1) (d) Dyrektywy VAT z dnia 28 listopada 2006 r., którym zastąpiono art. 13 (B) (d) (3) VI Dyrektywy odnosi się obecnie do windykacji należności. W poprzednim stanie prawnym w angielskiej i szwedzkiej wersji językowej art. 13 (B) (d) (3) VI Dyrektywy wskazywał wprost na faktoring. Obecnie w żadnej wersji językowej Dyrektywy VAT z dnia 28 listopada 2006 r. nie ma odniesienia do faktoringu. Wprawdzie literaturze podkreśla się, że Dyrektywa VAT z dnia 28 listopada 2006 r. z założenia nie miała zmienić treści VI Dyrektywy. Jednocześnie dodaje się jednak, że usunięcie faktoringu z czynności wyłączonych od VAT, może być argumentem przemawiającym za jego zwolnieniem biorąc pod uwagę właśnie okoliczność, że faktoring zbliżony jest do usługi finansowej (por. Dyrektywa VAT 2006/112/WE, Komentarz pod redakcją Jerzego Martini, Unimex, Wrocław 2009 r. str. 581)".

Zdaniem Wnioskodawcy, nieuprawniony jest pogląd, zgodnie z którym umowa cesji jest tożsama umowie faktoringu. Jeżeli zatem w nabywca wierzytelności nie otrzymuje wynagrodzenia prowizyjnego, nie administruje długami na rzecz zbywcy a jedynie przejmuje na siebie ciężar niewypłacalności dłużnika, to nie mamy do czynienia z umową faktoringu, a tym samym nie mamy do czynienia z usługą ściągania długów. Zwłaszcza w sytuacji, gdy do czynności technicznej odzyskiwania długów Wnioskodawca korzysta z usług innego podmiotu (windykatora). W tym miejscu należy się odwołać ponownie do orzeczenia z 27 kwietnia 2009 r. WSA w Poznaniu w sprawie sygn. akt I SA/Po 8/09, gdzie czytamy, że "Trudno znaleźć uzasadnienie aby faktoring właściwy (w odróżnieniu od niewłaściwego w ramach, którego nie przechodzi na faktora ryzyko nieściągnięci długów), uznawać za czynność, której charakter jest odmienny od innych transakcji związanych z płatnościami, długami itp. wymienionymi w art. 135 (1) (d) Dyrektywy VAT z 28 listopada 2006 r. i który sprowadza się do windykacji należności.

Facktoring właściwy jest de facto sprzedażą wierzytelności, którą faktor egzekwuje następnie na własne ryzyko.

W kontekście stanowiska Wnioskodawcy, że nabycie wierzytelności nie stanowi usługi ściągania długów, z kolei należy wskazać wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z 29 kwietnia 2009 r. w sprawie o sygn. akt I SA/Op 79/09, w który skład orzekający wyraził pogląd, zgodnie z którym "usługa ściągania długów zakłada istnienie dwóch podmiotów, które zawarły transakcję. Usługodawca zobowiązuje się do ściągnięcia długu w zamian za wynagrodzenie. Konsumentem usługi (usługobiorcą) jest ten podmiot, który korzysta z usługi wykonywanej przez kontrahenta, co oznacza, że usługodawca ściąga dług dla usługobiorcy, a nie dla siebie". Podobnie uznał zresztą WSA w Warszawie w wyroku z 3 września 2008 r., sygn. akt III SN/Wa 783/08.

Sytuacja opisana we wniosku nie przewiduje takich relacji pomiędzy Wnioskodawcą, tj. nabywcą wierzytelności, a zbywcą tej wierzytelności, które zostały wskazane w wyroku WSA w Opolu. Transakcja zawierana pomiędzy cedentem a cesjonariuszem dotyczy jedynie przelewu wierzytelności z cedenta na cesjonariusza. W żadnym wypadku Wnioskodawca nie zobowiązuje się do jakichkolwiek działań polegających na ściąganiu długu na rzecz innego podmiotu. Jest to zresztą logiczne, skoro nabywając we własnym imieniu i na własny rachunek cudzą wierzytelność za własne środki finansowe podatnik wchodzi w miejsce dotychczasowego wierzyciela. Z tą chwilą wykonana zostaje transakcja pomiędzy cedentem a cesjonariuszem. Dalsze losy wierzytelności są poza tą transakcją. Ewentualne podjęcie przez podatnika działań zmierzających do ściągnięcia długu nie będzie już wynikało z transakcji zawartej wcześniej z cedentem. Istniejący nadal dług podatnik będzie ściągał dla siebie, a nie dla innego podmiotu. Niewykluczone, że decydując się na takie kroki podatnik zawrze kolejną transakcję z innym podmiotem, który zobowiąże się do ściągnięcia długu na rzecz podatnika (aktualnego wierzyciela), ale wtedy będzie to inna transakcja, a wykonawcą usługi ściągania długu (usługodawcą) będzie ten inny podmiot, zobowiązany do opodatkowania świadczonej usługi. Również, co należy podkreślić, w ramach złożonego wniosku, skarżąca Spółka nie wykluczyła też możliwości gospodarczego wykorzystania nabytej wierzytelności. Możliwe jest zatem dokonanie realizacji posiadanej wierzytelności np. w drodze potrącenia (kompensaty).

Zatem wskazane wyżej okoliczności świadczą o tym, że nie ma podstaw aby uznać typową umowę przelewu wierzytelności jako usługę ściągania długu. Taki pogląd prezentowany jest również w innych orzeczeniach sądów administracyjnych (vide: wyrok WSA z dnia 19 maja 2008 r., sygn. akt III SA/Wa 252/08, z dnia 27 lutego 2007 r., sygn. akt I SA/Łd 1239/06, z dnia 17 kwietnia 2007 r., z dnia 17 grudnia 2008 r., sygn. akt l SA/Op 346/08).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) - zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Dostawą towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy, jest przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast przez świadczenie usług, zgodnie art. 8 ust. 1 ustawy, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej lub prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Jak wynika z powyższego w obowiązującej ustawie o podatku od towarów i usług pojęcie usługi zostało zdefiniowane bardzo uniwersalnie. Usługa została oderwana od klasyfikacji statystycznych. Do opodatkowania usługi nie jest już bowiem konieczne wymienienie jej w tych klasyfikacjach. Jednakże w przypadku usług wymienionych w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej są one identyfikowane, w myśl art. 8 ust. 3 ustawy, za pomocą tych klasyfikacji, z wyjątkiem usług elektronicznych i usług turystyki, o których mowa w art. 119.

Usługą jest świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy. Nie ma więc znaczenia osoba odbiorcy świadczenia. Usługami są zarówno świadczenia wykonane na rzecz konsumentów, jak i dla przedsiębiorców. Otóż usługą będzie takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący z niego korzyść. Powyższe oznacza, że świadczeniem usług podlegającym opodatkowaniu podatkiem VAT jest każde świadczenie odpłatne, które powoduje powstanie przysporzenia po stronie odbiorcy na skutek działania wykonawcy świadczenia. Zwrócić również należy uwagę, iż w odniesieniu do każdej płatności pieniężnej rozpatrywać należy, czy nie stanowi ona otrzymanego wynagrodzenia za jakieś świadczenia wykonane przez dany podmiot. Jeśli można zidentyfikować takie świadczenie, to wówczas otrzymaną płatność należałoby potraktować jako wynagrodzenie za usługę. W przypadku więc, gdy podmiot płacący uzyskuje korzyść z pewnego rodzaju sytuacji, zobowiązanie takie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT jako świadczenie usługi. W konsekwencji powinno być ono opodatkowane podatkiem VAT.

Wierzytelność jest prawem jednego podmiotu do żądania od drugiego podmiotu pewnego zachowania się zwanego świadczeniem (wyrażalnym pieniężnie). Przeniesienie wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku nabywcy wierzytelności, które zgodnie z art. 510 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 96 z późn. zm.) następuje na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, jest skutkiem rozporządzania tą wierzytelnością przez dotychczasowego wierzyciela i stanowi wykonanie przez niego przysługującego mu prawa własności. Wierzytelność jest prawem majątkowym, będącym przedmiotem obrotu gospodarczego. Przeniesienie praw do wierzytelności, jako niematerialnych praw majątkowych, co do zasady, stanowi świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy. Jednakże w tym przypadku o świadczeniu usług można mówić jedynie w odniesieniu do nabywcy tych wierzytelności. A zatem usługą jest nabycie wierzytelności danego podmiotu w celu jej wykorzystania do operacji prawno - gospodarczych.

Zakup wierzytelności w celu ich windykacji we własnym zakresie lub w celu dalszej sprzedaży mieści się niewątpliwie w zakresie usług pośrednictwa finansowego - sklasyfikowany pod symbolem PKWiU w sekcji ex 65-67. W tak ujmowanej usłudze mieści się cywilnoprawna instytucja przelewu wierzytelności (cesji) polegająca na przeniesieniu wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku osoby trzeciej na mocy umowy zawartej między zbywcą wierzytelności (cedentem), a jej nabywcą (cesjonariuszem). W takim przypadku nabywca wierzytelności świadczy na rzecz jej zbywcy usługę pośrednictwa finansowego, której celem jest uwolnienie sprzedawcy wierzytelności od ciężaru jej egzekwowania.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy, podstawowa stawka podatku wynosi 22%. Jednakże zarówno w treści ustawy o VAT jak i w przepisach wykonawczych do ustawy przewidziano czynności opodatkowane obniżonymi stawkami podatku, a nawet zwolnione od podatku od towarów i usług.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy, zwalnia się od podatku usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy. W pozycji nr 3 przedmiotowego załącznika określono jako zwolnione usługi pośrednictwa finansowego, z wyłączeniem:

Oznaczenie "ex" uprawnia do stosowania zwolnień w zakresie ściśle określonym w ustawie, z wyłączeniem usług wymienionych w punktach od 1-9 tejże pozycji 3 ww. załącznika.

Usługi pośrednictwa finansowego, co do zasady, korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy, w związku z poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy (Sekcja J ex 65-67).

Jednakże w katalogu usług, w odniesieniu, do których nie stosuje się zwolnienia, o którym mowa powyżej, od podatku wymieniono między innymi usługi ściągania długów oraz faktoringu, przy czym nie wskazano symbolu PKWiU identyfikującego usługi zawierające się w tej kategorii.

Powyższe wyłączenie usług ściągania długów i faktoringu ze zwolnienia od podatku VAT jest zgodne z przepisem art. 13B (1) (d) Szóstej Dyrektywy Rady z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich dotyczących podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (77/388/EWG) (Dz. U. UE L 77.145.1 z późn. zm.), obowiązującej do dnia 31 grudnia 2006 r. oraz art. 135 (1) (d) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE L 06.347.1 z późn. zm.), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2007 r. Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich w wyroku z dnia 26 czerwca 2003 r. w sprawie C-305/01, definiując faktoring, o którym mowa w ww. przepisie Szóstej Dyrektywy podkreślił, iż działalność gospodarcza, w ramach, której podmiot gospodarczy nabywa wierzytelności, przejmując ryzyko niewywiązania się dłużnika ze zobowiązania i w zamian wystawia swojemu klientowi faktury z tytułu prowizji, stanowi odzyskiwanie długów w rozumieniu art. 13B (d) (3) tej dyrektywy i dlatego działalność ta wyłączona jest ze zwolnienia określonego w tym przepisie.

Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich w wyroku z dnia 26 czerwca 2003 r. w sprawie C-305/01, definiując faktoring, o którym mowa w ww. przepisie Szóstej dyrektywy podkreślił, iż działalność gospodarcza, w ramach której podmiot gospodarczy nabywa wierzytelności, przejmując ryzyko nie wywiązania się dłużnika ze zobowiązania i w zamian wystawia swojemu klientowi faktury z tytułu prowizji, stanowi odzyskiwanie długów w rozumieniu art. 13B (d) (3) tej dyrektywy i dlatego działalność ta wyłączona jest ze zwolnienia określonego w tym przepisie.

Usługi ściągania długów i faktoringu nie zostały zdefiniowane w polskich przepisach prawa i należą do tzw. umów nienazwanych. Co do zasady faktoring polega na tym, że faktor trudniący się zawodowo tego typu działalnością nabywa wierzytelności przysługujące przedsiębiorcy (faktorantowi) z tytułu dokonania sprzedaży lub wykonania usług w zamian za określoną kwotę, odpowiadającą wartości nominalnej wierzytelności, pomniejszonej o dyskonto uwzględniające wynagrodzenie faktora. W pojęciu usług ściągania długów i faktoringu mieści się zatem, m.in. skup wierzytelności w celu ich windykacji we własnym zakresie lub odprzedaży. Usługa tego typu polegająca na "wyręczeniu" klienta z czynności zmierzających do odzyskania długu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług bez możliwości skorzystania ze zwolnienia. W pojęciu tym mieszczą się też usługi windykacji, które co do zasady zmierzają wprost do odzyskania długu.

W każdym przypadku, gdy celem działania usługodawcy jest przejęcie wierzytelności (długu) innego podmiotu w celu wyegzekwowania (ściągnięcia długu) - usługę tę należy opodatkować także wówczas, gdy środkiem do tego celu jest nabycie cudzej wierzytelności (z ryzykiem lub bez ryzyka wypłacalności dłużnika), która to czynność mieści się w pojęciu szeroko pojętego pośrednictwa finansowego.

Z opisanego stanu faktycznego sprawy wynika, iż Wnioskodawca zamierza w ramach prowadzonej działalności nabywać w drodze umowy sprzedaży portfele wierzytelności, w tym wierzytelności własnych od podmiotów udzielających kredytów i pożyczek (banków). Kancelaria nie będzie świadczyć na rzecz zbywcy usług związanych z administrowaniem długami. Umowa sprzedaży nie przewiduje też wynagrodzenia prowizyjnego dla Kancelarii. W zależności od stanu sprawy Wnioskodawca nabytych wierzytelności będzie dochodzić od dłużników, umarzać je w całości albo części, a także zbywać na rzecz podmiotów trzecich. W przypadku dochodzenia długu od dłużnika, czynności techniczne związane z odzyskiwaniem długów wykonywał będzie odrębny podmiot (windykator).

W przedstawionej sytuacji, mamy do czynienia z podatnikiem, który nabywa wymagalne wierzytelności własne innej firmy w celu samodzielnej windykacji lub indywidualnej odsprzedaży i nie świadczy na rzecz zbywcy żadnych dodatkowych usług. Transakcja zawierana pomiędzy cedentem a cesjonariuszem polega na przelewie wierzytelności z cedenta na cesjonariusza, który przejmuje wierzytelność w celu jej realizacji we własnym imieniu, co wynika z opisanego stanu faktycznego.

Niewątpliwie tego typu transakcja powoduje "uwolnienie" przedsiębiorcy (cedenta - w rozpatrywanym przypadku banku) od ciężaru egzekwowania wierzytelności i stanowi czynność odzyskiwania długów wyłączoną ze zwolnienia od podatku od towarów i usług. Koncepcja odzyskiwania długów nie zależy bowiem od sposobu, w jaki odzyskiwanie to się odbywa. Pojęcie odzyskiwania długów dotyczy jasno sprecyzowanych transakcji finansowych mających na celu uzyskanie zapłaty wierzytelności pieniężnej (vide: pkt 77 i 78 wyroku w sprawie C-305/01).

Mając na względzie obowiązujące przepisy oraz przedstawione zdarzenie przyszłe wskazać należy, iż świadczona usługa nabycia wierzytelności własnych podmiotu prowadzącego działalność w zakresie udzielania kredytów o pożyczek nie będzie korzystać ze zwolnienia od podatku, bowiem działalność w zakresie obrotu wierzytelnościami jest wyłączona ze zwolnienia od podatku od towarów i usług. W konsekwencji wykonywana przez Wnioskodawcę usługa należy do katalogu czynności, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy i winna być opodatkowana.

Mając zatem na uwadze powyższe należy stwierdzić, iż w sytuacji przedstawionej we wniosku czynność przejęcia przez Wnioskodawcę zobowiązania pożyczkowego (nabycie wierzytelności) od banku należy uznać za świadczenie usług w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, podlegające opodatkowaniu tym podatkiem. Mamy tu bowiem do czynienia ze świadczeniem usługi przez nabywcę wierzytelności (Wnioskodawcę) na rzecz zbywcy (bank) z tytułu nabycia ich wierzytelności.

Reasumując, czynność nabycia wierzytelności stanowi u nabywcy wierzytelności usługę wykonywaną na rzecz zbywcy wierzytelności, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Mając powyższe na uwadze stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Biuro Krajowej Informacji Podatkowej, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.