IPPP3/443-873/14-4/ISZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 4 września 2014 r. (data wpływu 8 września 2014 r.) uzupełnionym dnia 28 listopada 2014 r. (data wpływu 2 grudnia 2014 r.) na wezwanie tut. Organu z dnia 24 listopada 2014 r. znak IPPP3/443-873/14-2/ISZ o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania licytacyjnej sprzedaży nieruchomości - jest nieprawidłowe.

W dniu 8 września 2014 r. wpłynął do tut. Organu ww. wniosek, uzupełniony pismem z dnia 27 listopada 2014 r. (data wpływu 2 grudnia 2014 r.) na wezwanie z dnia 24 listopada 2014 r. znak IPPP3/443-873/14-2/ISZ, o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania licytacyjnej sprzedaży nieruchomości.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny ostatecznie sformułowany w uzupełnieniu wniosku z dnia 27 listopada 2014 r. (data wpływu 2 grudnia 2014 r.):

Komornik Sądowy informuje, iż wierzyciel złożył wniosek o przejęcie na własność lokalu mieszkalnego (spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego) położonego w budynku mieszkalnym wielorodzinnym. Lokal usytuowany jest na pierwszym piętrze budynku i składa się z następujących pomieszczeń: 4 pokoje, kuchnia, przedpokój, łazienka, WC, balkon. Łączna powierzchnia użytkowa lokalu: 57,70 m². Do lokalu przynależne jest pomieszczenie piwniczne o powierzchni użytkowej 2,67 m².

Lokal należy do dłużnika, wpisanego w rejestrze lokali własnościowych: Spółdzielnia Mieszkaniowa, dla którego Wydział Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego prowadzi księgę wieczystą.

Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym wskazuje stan faktyczny nieruchomości tj. ograniczonego prawa rzeczowego położonego:, wpisanego w rejestrze lokali własnościowych: Spółdzielnia Mieszkaniowa, dla którego Wydział Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego prowadzi księgę wieczystą stanowiącego własność dłużnika: - wg oświadczenia dłużnika:

Wnioskodawczyni w uzupełnieniu do wniosku z dnia 27 listopada 2014 r., wskazała, że wg oświadczenia dłużnika:

* dłużnik nabył lokal w celach mieszkalnych,

* lokal nabyty na początku lat 80-tych około 1981 r. (dłużnik nie pamięta dokładnie), mieszkanie przydzielone od miasta, zakup lokalu na raty (w ramach spółdzielni),

* dłużnik prowadził działalność gospodarczą związaną z odzieżą ciężką tj. kurtki, futra sztuczne i naturalne itp.

* lokal wg oświadczenia dłużnika nie był związany z prowadzeniem działalności,

* działalność była opodatkowana VAT (od momentu wejścia VAT),

* działalność była prowadzona w formie działalności gospodarczej osoby fizycznej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy od ww. nieruchomości należy obliczyć i odprowadzić podatek VAT, w jakiej wysokości a także czy na komorniku sądowym spoczywa taki obowiązek w przypadku licytacyjnej sprzedaży nieruchomości należącej do dłużnika.

Zdaniem Wnioskodawczyni:

Niniejsze zapytanie podyktowane jest faktem, iż Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym prowadziła egzekucję z nieruchomości dłużnika. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym wskazuje, że jako sądowy organ egzekucyjny nie posiada środków prawnych pozwalających na przeprowadzenie powyższego "badania" w przedmiotowej sprawie należy odprowadzić i obliczyć podatek VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą", organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2012 r. poz. 1015 z późn. zm.) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Z treści wskazanego wyżej przepisu wynika zatem, że komornik sądowy jest płatnikiem podatku od dostawy towaru dokonywanej w trybie egzekucji, w przypadku, gdy wykonuje czynności egzekucyjne. Należy zauważyć, że przez czynność egzekucyjną należy rozumieć każde formalne, oparte na przepisach procesowych, działanie uprawnionego organu egzekucyjnego wywołujące skutek prawny dla prowadzonej egzekucji.

Z przepisu art. 759 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2014 r. poz. 101 z późn. zm.) wynika jednoznacznie, że czynności egzekucyjne, co do zasady wykonywane są przez komorników, z wyjątkiem czynności zastrzeżonych dla sądów.

Zgodnie z art. 921 § 1 ww. ustawy - Kodeks postępowania cywilnego egzekucja z nieruchomości należy do komornika działającego przy sądzie, w którego okręgu nieruchomość jest położona.

Jednocześnie podkreślenia wymaga, że na określony rodzaj egzekucji (np. egzekucji z nieruchomości) składa się szereg czynności egzekucyjnych, z których tylko nieliczne wykonywane są przez sąd. Wykonywanie przez sąd niektórych czynności, takich jak przybicie, wezwanie do złożenia do depozytu sądowego oraz przysądzenie, nie oznacza przejęcia przez sąd egzekucji, a fakt, że decydujący dla przeniesienia własności nieruchomości jest moment uprawomocnienia się postanowienia sądu nie jest tożsamy z przyjęciem, że to sąd dokonuje dostawy w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, i w przypadku egzekucji z nieruchomości komornik nie wykonuje żadnych czynności egzekucyjnych.

Artykuł 18 ustawy wskazuje, że komornik sądowy jest płatnikiem podatku od dostawy dokonanej w wyniku prowadzenia określonego rodzaju egzekucji, ilekroć podejmuje on czynności egzekucyjne. Przy czym w tym przepisie brak jest jednoznacznego wymogu, aby komornik jako przyszły płatnik, dokonywał - w trakcie prowadzenia określonego rodzaju egzekucji - czynności, której bezpośrednim skutkiem jest przeniesienie prawa własności określonego towaru.

Tak więc, warunek z art. 18 ustawy do uznania komornika za płatnika podatku od dostawy dokonanej w wyniku prowadzenia określonego rodzaju egzekucji zostanie spełniony również, gdy w trakcie prowadzenia egzekucji będzie on dokonywał tylko niektórych czynności egzekucyjnych, tak jak to ma miejsce w przypadku egzekucji z nieruchomości.

Nieruchomościami, w myśl art. 46 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121), są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części tych budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.). Zgodnie z tym przepisem, płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Podatnikiem natomiast, stosownie do art. 7 § 1 ww. ustawy, jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu.

Na mocy art. 106c ustawy, faktury dokumentujące dostawę towarów, o której mowa w art. 18, z tytułu której na dłużniku ciąży obowiązek podatkowy, wystawiają w imieniu i na rzecz dłużnika:

Zatem fakturę wystawia się, jeżeli na dłużniku spoczywa obowiązek podatkowy związany ze sprzedażą towarów.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika - dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik; w przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku.

Tym samym komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz do uwzględnienia w trakcie sprzedaży licytacyjnej towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Z art. 2 pkt 6 ww. ustawy wynika, że przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zatem należy stwierdzić, że w sytuacji, gdy przedmiotem dostawy są towary w rozumieniu powołanego wyżej przepisu i gdy czynność ta prowadzi do przeniesienia prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel, mamy do czynienia z dostawą w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W konsekwencji sprzedaż nieruchomości będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Należy podkreślić, że opodatkowanie podatkiem od towarów i usług będzie miało miejsce wówczas, jeżeli spełnione zostaną przesłanki o charakterze przedmiotowym, tj. wystąpi czynność podlegająca opodatkowaniu na podstawie przepisu art. 5 ust. 1 ustawy i podmiotowym, tj. gdy czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zostanie dokonana przez osobę (lub jednostkę organizacyjną) będącą podatnikiem w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, działającą w takim charakterze.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - według ust. 2 powołanego artykułu - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W tym miejscu wskazać należy, że kryterium decydującym o zaliczeniu transakcji sprzedaży nieruchomości przez osoby fizyczne do działalności gospodarczej jest podejmowanie aktywnych działań angażujących środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców. Tym samym dostawę nieruchomości należy uznać za objętą podatkiem od towarów i usług, pod warunkiem, że transakcja ta nie stanowi jedynie czynności związanej ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. W przypadku, gdy brak jest przesłanek świadczących o aktywności sprzedawcy w przedmiocie zbycia nieruchomości, która byłaby porównywalna do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem - jej zbycie nie stanowi działalności handlowej podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, lecz mieści się w ramach zarządu majątkiem prywatnym.

W świetle przytoczonych wyżej przepisów zauważyć należy, że status podatnika podatku od towarów i usług wynika z okoliczności dokonania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Dla ustalenia, czy osoba dokonująca transakcji sprzedaży nieruchomości jest podatnikiem podatku VAT, istotnym jest stwierdzenie, że prowadzi ona działalność gospodarczą w tym zakresie, w rozumieniu przepisów ustawy.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawczyni jako komornik sądowy prowadziła egzekucję z nieruchomości dłużnika, na którą składa się lokal mieszkalny (spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego) nr 24 położony w budynku mieszkalnym wielorodzinnym, woj. mazowieckie. Dłużnik w chwili obecnej nie prowadzi działalności gospodarczej pod ww. adresem oraz nie jest podatnikiem od towarów i usług. W stosunku do ww. lokalu nie przysługiwało dłużnikowi prawo obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a nabycie lokalu nie było potwierdzone fakturą. Dłużnik nie dokonywał remontów, brak nakładów oprócz wymiany okien ok. 2000 r., dłużnik nie poniósł na ww. lokal nakładów finansowych przekraczających 30% jego wartości początkowej. Dłużnik nabył lokal w celach mieszkalnych, na początku lat 80-tych około 1981 r. Dłużnik prowadził działalność gospodarczą w formie działalności gospodarczej osoby fizycznej, opodatkowaną VAT (od momentu wejścia VAT), związaną z odzieżą ciężką tj. kurtki, futra sztuczne i naturalne itp. Lokal nie był związany z prowadzeniem działalności.

W rozpatrywanej sprawie trudno dłużnika uznać za podatnika podatku od towarów i usług, w związku z dokonaną sprzedażą nieruchomości w drodze licytacji komorniczej.

Dłużnik przedmiotowy lokal nabył w celach mieszkalnych, na początku lat 80-tych około 1981 r. Poza tym dłużnik nie dokonywał remontów, brak nakładów oprócz wymiany okien ok. 2000 r., dłużnik nie poniósł na ww. lokal nakładów finansowych przekraczających 30% jego wartości początkowej.

Dłużnik wprawdzie prowadził opodatkowaną działalność gospodarczą w formie działalności gospodarczej osoby fizycznej, jednak według oświadczenia dłużnika ww. nieruchomość nie była związana z prowadzeniem działalności.

Podkreślić należy, że nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej działalności gospodarczej w ramach której angażuje środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców. Natomiast dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, w ramach zwykłego dysponowania własnym prywatnym majątkiem nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Zatem, w analizowanej sprawie brak jest przesłanek wskazujących na to, że dłużnik w odniesieniu do dokonanej sprzedaży lokalu mieszkalnego stanowiącego majątek prywatny działał w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zatem zbycie lokalu mieszkalnego nie będzie dokonane w ramach działalności gospodarczej, lecz w ramach rozporządzania własnym majątkiem i będzie działaniem w sferze prywatnej, do której unormowania ustawy o podatku od towarów i usług nie mają zastosowania.

Tym samym sprzedaż niewykorzystywanej w działalności gospodarczej nieruchomości należącej do dłużnika w drodze licytacji komorniczej nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż nieruchomość ta została nabyta w celu prywatnym i nie była związana z prowadzeniem działalności.

W konsekwencji na Wnioskodawczyni jako płatniku nie ciąży obowiązek naliczenia, pobrania i wpłacenia podatku VAT od tej transakcji do właściwego urzędu skarbowego.

W odniesieniu do stanowiska Strony, nie można zgodzić się z Wnioskodawczynią, że w przedmiotowej sprawie należy odprowadzić i obliczyć podatek VAT. Komornik sądowy co do zasady jest płatnikiem podatku od towarów i usług od dokonywanych dostaw w trybie egzekucji, jednakże w przypadku przedmiotowej transakcji podatek od towarów i usług nie wystąpił, gdyż zbycie lokalu mieszkalnego należącego do dłużnika pozostaje poza zakresem ustawy o VAT.

W konsekwencji stanowisko Wnioskodawczyni należy uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.