IPPP3/443-820/13-4/KT

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Strony, przedstawione we wniosku z dnia 30 sierpnia 2013 r. (data wpływu 6 września 2013 r.) - uzupełnionym w dniu 29 listopada 2013 r. (data wpływu 2 grudnia 2013 r.) na wezwanie tut. Organu z dnia 22 listopada 2013 r. (skutecznie doręczone w dniu 27 listopada 2013 r.) - o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie skutków podatkowych korzystania z programu lojalnościowego

* jest prawidłowe - w części dotyczącej uznania czynności wykonywanych przez Wnioskodawcę w ramach programu za niepodlegające opodatkowaniu,

* jest nieprawidłowe - w części dotyczącej prawa do odliczenia podatku naliczonego w pełnym zakresie z tytułu zakupów dokonanych z wykorzystaniem karty.

W dniu 6 września 2013 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie skutków podatkowych korzystania z programu lojalnościowego. Wniosek uzupełniony został pismem złożonym w dniu 29 listopada 2013 r. (data wpływu 2 grudnia 2013 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie Organu nr IPPP3/443-820/13-2/KT z dnia 22 listopada 2013 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą opodatkowaną na zasadach ogólnych według skali, jest podatnikiem VAT wykonującym czynności opodatkowane. W ramach działalności gospodarczej dokonuje zakupów towarów handlowych m.in. w hipermarkecie A., który stosuje program lojalnościowy.

Program ten polega na tym, że za każdym razem, kiedy Wnioskodawca kupuje produkty ze znakiem, zyskuje złotówki, które gromadzone są na Jego koncie.

Chcąc korzystać z programu lojalnościowego należy założyć kartę. Oznaczenie towaru znakiem polega na tym, że przy cenie każdego artykułu dostępnego w programie lojalnościowym znajduje się informacja o kwocie, jaką klient zarobi, jeśli kupi dany produkt. Zgromadzone na koncie pieniądze mogą być wykorzystane już następnego dnia przy kolejnych zakupach. Zgromadzone na koncie środki nie podlegają wymianie na gotówkę.

Pieniędzmi zgromadzonymi na koncie można płacić za wszystkie dowolnie wybrane produkty w A. (oprócz benzyny), przy kasie podając swój PlN lub podpisując potwierdzenie dokonania zapłaty.

Środki zgromadzone na karcie Wnioskodawca może wykorzystać, ale nie musi. Płatność za kolejny zakup towaru obniżana jest o wartość przyznanej kwoty pieniędzy zebranej na karcie.

Zakup towaru udokumentowany jest fakturą VAT, która nie zawiera żadnych informacji o tym, że płatności dokonano z karty, nie ma również informacji, że udzielono obniżki płatności, np. rabatu, skonta, upustu, itp. Wnioskodawca nie otrzymuje również żadnej noty uznaniowej na wykorzystaną kwotę pieniędzy z karty, nie otrzymuje też faktur korygujących.

Ponadto, w uzupełnieniu do wniosku z dnia 2 grudnia 2013 r. Wnioskodawca wskazał, że:

W opisanym programie lojalnościowym bierze udział nie tylko jako osoba prowadząca działalność gospodarczą, ale również jako osoba nieprowadząca działalności gospodarczej. Swoje uczestnictwo w programie lojalnościowym Wnioskodawca zgłosił jako osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej, natomiast płatności za zakupiony towar handlowy dokonuje środkami zgromadzonymi na karcie.

Zgodnie z regulaminem programu lojalnościowego, środki gromadzone na koncie zdefiniowane są jako rabat.

Środki pieniężne zgromadzone na karcie Wnioskodawca wykorzystuje zarówno na zakup towarów handlowych, jak również na zakupy prywatne niezwiązane z działalnością gospodarczą.

W związku z powyższym zadano następujące pytania (w zakresie podatku od towarów i usług):

1. Czy korzystanie z programu lojalnościowego, tzn. dokonanie płatności kartą, na której Wnioskodawca zgromadził określoną kwotę pieniędzy, spowoduje wystąpienie obowiązku opodatkowania tej czynności podatkiem od towarów i usług.

2. Czy z faktur zakupu Wnioskodawca ma prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego w pełnej wysokości.

Stanowisko Wnioskodawcy:

Ad. 1)

Zgodnie art. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu podlegają:

* odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług,

* eksport towarów,

* import towarów,

* wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju,

* wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Zdaniem Wnioskodawcy, w podatku od towarów i usług pieniądz nie jest towarem, dlatego też przekazanie i otrzymanie premii pieniężnej nie podlega opodatkowaniu VAT. Związane jest to z tym, że premia pieniężna nie mieści się w definicji towarów wskazanej w art. 7 ustawy. W konsekwencji więc udzielenie premii nie stanowi dostawy towarów opodatkowanej VAT.

Ponadto należy podkreślić, że czynność udzielenia bonusów w postaci premii pieniężnej nie została wskazana w art. 5 ustawy o VAT jako czynność podlegająca opodatkowaniu tym podatkiem.

Opodatkowaniu VAT podlega również odpłatne świadczenie usług. Zgodnie z art. 8 ustawy o VAT, za świadczenie usług uznaje się każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów. Opodatkowaniem objęto również nieodpłatne świadczenie usług.

Ustawa o podatku od towarów i usług nie precyzuje w swej treści, co należy rozumieć przez pojęcie odpłatnego świadczenia usług. Natomiast ETS w wielu swoich orzeczeniach stwierdził, że aby uznać świadczenie za odpłatne, powinien istnieć stosunek prawny pomiędzy swiadczącym usługę jej beneficjentem. W zamian za usługę natomiast powinno zostać wypłacone wynagrodzenie, dające się przeliczyć na określoną wartość pieniężną. Ponadto powinien istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem.

W przypadku premii pieniężnej pierwszy warunek jest spełniony, tj. premia jest wypłacona na podstawie zawartych pomiędzy dostawcą a odbiorcą umów. Jednak odnośnie do drugiego warunku należy zauważyć, że dostawca, który przekazuje premię, nie uzyskuje od odbiorcy żadnego świadczenia, które można potraktować jako rekompensatę za otrzymaną premię. Dokonanie określonych zakupów nie jest w tym wypadku świadczeniem ekwiwalentnym do świadczenia polegającego na udzieleniu premii. Taka sytuacja powoduje, że przekazanie premii, pomimo, że jest związane z określoną dostawą i uiszczoną przez odbiorcę ceną, nie stanowi odpłatnego świadczenia usług, gdyż nie jest w żaden sposób rekompensowane przez odbiorcę.

W swojej istocie udzielenie premii pieniężnej jest w zasadzie usługą o charakterze nieodpłatnym. Jednak ustawodawca w art. 8 ust. 2 określił wprost, które usługi świadczone bez wynagrodzenia podlegają opodatkowaniu VAT. Przepis ten nie ma zastosowania do usługi polegającej na udzieleniu premii pieniężnej.

Biorąc pod uwagę powyższe, zdaniem wnioskodawcy, otrzymanie premii pieniężnej nie będzie wywoływało żadnych skutków w zakresie podatku od towarów i usług.

Ad. 2)

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 86 ust. 1 i ust. 2 przysługuje Mu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego określoną w fakturze otrzymanej z tyt. nabycia towaru.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe - w zakresie uznania czynności wykonywanych przez Wnioskodawcę w ramach programu za niepodlegające opodatkowaniu - oraz za nieprawidłowe - w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego w pełnym zakresie z tytułu zakupów dokonanych z wykorzystaniem karty.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast, stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Z powołanych przepisów wynika, że czynności, które podlegają opodatkowaniu - dostawa towarów oraz świadczenie usług - muszą mieć charakter odpłatny. Odpłatność oznacza w tym przypadku wykonanie ich za wynagrodzeniem. Istotną cechą wynagrodzenia jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy dostawą lub świadczeniem i otrzymaną zapłatą.

O tym, czy mamy do czynienia z wynagrodzeniem, decyduje także, czy wynagrodzenie takie było należne z tytułu danego świadczenia. Czynność opodatkowana powstaje bowiem wyłącznie w związku z zaistnieniem stosunku prawnego określonego umową między stronami. Zatem, wystąpić musi bezpośredni i niezbędny związek pomiędzy wykonywanymi czynnościami i wysokością otrzymanego wynagrodzenia oparty o relacje cywilnoprawne pomiędzy podmiotami i jednocześnie wynagrodzenie to może być wyrażone w pieniądzu.

Bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem istnieje wówczas, gdy jest możliwe zidentyfikowanie bezpośredniej i jasno zindywidualizowanej korzyści na rzecz dostawcy towaru lub świadczącego usługę oraz gdy świadczenie wzajemne pozostaje w bezpośrednim związku ze świadczeniem dokonanej czynności.

Zatem, aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności.

Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Z kolei art. 29 ust. 4 ustawy stanowi, iż podstawę opodatkowania zmniejsza się o kwoty udokumentowanych, prawnie dopuszczalnych i obowiązkowych rabatów (bonifikat, opustów, uznanych reklamacji i skont) i o wartość zwróconych towarów, zwróconych kwot nienależnych w rozumieniu przepisów o cenach oraz zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4b.

W celu intensyfikacji sprzedaży towarów, podatnicy podejmują różnorodne działania, w efekcie których, wypłacane są różnego rodzaju nagrody pieniężne (bonusy, premie). W sytuacji, gdy wypłacone środki związane są z konkretną dostawą (dostawami), to nawet, jeżeli są wypłacone po dokonaniu zapłaty, powinny być traktowane jak rabat, o którym mowa w art. 29 ust. 4 ustawy o VAT. Rabat rozumieć należy, jako zniżkę od ustalonej ceny określonego towaru lub usługi, wyrażoną procentowo lub kwotowo. Rozróżnia się rabaty przyznane przed ustaleniem ceny oraz udzielane po jej ustaleniu.

Rabat udzielony po sprzedaży i wystawieniu faktury, w której dokonano pierwotnego określenia obrotu (rabat potransakcyjny), wymaga wystawienia faktury korygującej. Natomiast rabat udzielony w momencie wystawienia faktury (rabat transakcyjny), nie ma znaczenia dla ustalenia podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług, ponieważ kwota należna od nabywcy już go uwzględnia - dane dotyczące rabatu znajdą swoje odzwierciedlenie w wystawianej fakturze stwierdzającej dokonanie sprzedaży.

Jak wynika z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego, Wnioskodawca - podatnik VAT wykonujący czynności opodatkowane - w ramach prowadzonej działalności gospodarczej dokonuje zakupów towarów handlowych m.in. w hipermarkecie A., który stosuje program lojalnościowy. Program ten polega na tym, że za każdym razem, gdy Wnioskodawca kupuje produkty oznaczone znakiem, zyskuje złotówki, które gromadzone są na Jego koncie. Zgromadzone na koncie środki nie podlegają wymianie na gotówkę. Wnioskodawca może je wykorzystać (ale nie musi) przy kolejnych zakupach, płacąc za dowolnie wybrane produkty (oprócz benzyny) przy użyciu karty. Płatność za zakupy towarów obniżana jest wówczas o wartość przyznanej kwoty pieniędzy zebranej na karcie. Zakup towaru udokumentowany jest fakturą VAT.

Wnioskodawca wskazał, że zgodnie z regulaminem programu lojalnościowego środki gromadzone na koncie zdefiniowane są jako rabat.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii, czy korzystanie z opisanego programu lojalnościowego, tzn. dokonanie płatności kartą, na której Wnioskodawca zgromadził określoną kwotę pieniędzy, spowoduje wystąpienie obowiązku opodatkowania tej czynności podatkiem od towarów i usług.

Analiza przedstawionego stanu faktycznego w kontekście powołanych przepisów prowadzi do wniosku, że w przedmiotowej sprawie otrzymanie przez Wnioskodawcę nagrody w postaci środków pieniężnych zebranych na koncie, wynikającej wyłącznie z dokonanych zakupów i wykorzystanej - jako rabat transakcyjny - przy kolejnym zakupie określonych produktów, nie może być traktowane jako wynagrodzenie od sprzedawcy z tytułu świadczenia usług, nie jest bowiem związane z jakimkolwiek świadczeniem wykonanym przez Wnioskodawcę na rzecz sprzedawcy. Z opisu sprawy nie wynika bowiem obowiązek wykonania przez Wnioskodawcę jakichkolwiek czynności w zamian za przyznane środki. Przystąpienie do programu lojalnościowego jest czynnością dobrowolną, a sam fakt otrzymania środków za dokonane zakupy (dający możliwość uzyskania rabatu przy kolejnych zakupach) nie dowodzi istnienia stosunku zobowiązaniowego pomiędzy stronami, który rodziłby dla Wnioskodawcy konsekwencje podatkowe na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług.

Zatem, należy zgodzić się z Wnioskodawcą, że korzystanie przez Niego z opisanego programu lojalnościowego i wykorzystanie zgromadzonych na koncie środków pieniężnych przyznanych z tytułu dokonanych zakupów, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem nie mieści się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem, wymienionych w art. 5 ust. 1 ustawy.

Tym samym, Stanowisko Wnioskodawcy w powyższym zakresie uznaje się za prawidłowe.

Przedmiotem zapytania Wnioskodawcy jest również prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z otrzymanych faktur dokumentujących zakupy dokonane z wykorzystaniem środków zgromadzonych na koncie. Zdaniem Wnioskodawcy, uprawnienie to przysługuje Mu w pełnym zakresie.

Należy wskazać, że zgodnie z przepisem art. 86 ust. 1 ustawy, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124. Zgodnie zaś z art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, w związku z nabyciem których podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest niewątpliwy i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Zasada ta wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego przez podmiot niebędący czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT oraz podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku i niepodlegających temu podatkowi.

Należy przy tym zauważyć, że sposób finansowania wydatków (zapłaty za zakupy) nie ma wpływu na prawo do odliczenia podatku, istotny jest związek dokonanych zakupów z wykonywaniem czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Jak wynika z wniosku, w opisanym programie lojalnościowym Wnioskodawca bierze udział nie tylko jako osoba prowadząca działalność gospodarczą, ale również jako osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej. Środki pieniężne zgromadzone na karcie Wnioskodawca wykorzystuje zarówno na zakup towarów handlowych, jak również na zakupy prywatne niezwiązane z działalnością gospodarczą.

Odnosząc się do powyższego nie można zgodzić się z Wnioskodawcą, że prawo do odliczenia podatku naliczonego na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy z tytułu zakupów dokonanych w wykorzystaniem karty przysługuje Mu w pełnym zakresie. Bowiem wyłącznie w odniesieniu do wydatków związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą - tj. w sytuacji, gdy zgromadzone środki Wnioskodawca przeznacza na zakup produktów, które będą przez Niego wykorzystane do wykonywania sprzedaży opodatkowanej podatkiem VAT - Wnioskodawca ma prawo do odliczenia podatku wynikającego z faktur dokumentujących te zakupy. Natomiast w przypadku wydatków, które nie są związane z działalnością handlową Wnioskodawcy, tj. zakupu towarów przeznaczonych na potrzeby prywatne, osobiste Wnioskodawcy, przepis art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług nie ma zastosowania.

Z uwagi na powyższe, stanowisko Wnioskodawcy w tej części należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Niniejsza interpretacja dotyczy przepisów prawa podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług, natomiast w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych wydane zostało odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.